Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Służebności osobiste, art. 296 - 305 KC

nabycie, utrata służebności osobistych oraz roszczenia z nimi związane

KC wyróżnia dwie formy służebności: gruntowe i osobiste, które wymagają osobnego omówienia. Służebności gruntowe są zatem przedmiotem osobnego skryptu.
Służebność osobista różni się od służebności gruntowej w pierwszym rzędzie uprawnionym do korzystania z niej podmiotem. O ile bowiem w przypadku służebności gruntowej takim uprawnionym jest każdorazowy właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości władnącej, tak w przypadku służebności osobistych uprawnionym jest wyłącznie oznaczona osoba fizyczna.

A. Rodzaje służebności osobistych
Kodeks cywilny podaje dwa rodzaje służebności osobistych:

1. służebność drogi koniecznej (art. 146 KC
   art. 146 KC
   Przepisy artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do samoistnego posiadacza nieruchomości; jednakże posiadacz może żądać tylko ustanowienia służebności osobistej.

   [schowaj]
   ) oraz
2. służebność mieszkania (art. 301 KC
   art. 301 KC
   § 1. Mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci małoletnie. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego. Dzieci przyjęte jako małoletnie mogą pozostać w mieszkaniu także po uzyskaniu pełnoletności.
   § 2. Można się umówić, że po śmierci uprawnionego służebność mieszkania przysługiwać będzie jego dzieciom, rodzicom i małżonkowi.

   [schowaj]
   ).

Niezależnie od nich mogą być ustanawiane inne służebności osobiste. Granicą ich tworzenia jest zasada numers clausus praw rzeczowych.

B. Ustanowienie służebności osobistej
Służebności osobiste nabyć można wyłącznie w trybie pierwotnym albowiem służebności te są niezbywalne i nie podlegają dziedziczeniu (zob. art. 299 KC i art. 300 KC). Ponadto nie jest możliwe zasiedzenie (art. 304 KC).
Więcej zob.: UstanowienieSluzebnosciOsobistej

C. Zmiana treści służebności osobistej
Zmiana treści służebności osobistej jest możliwa w trybie art. 248 KC oraz wg zasad opisanych w art. 297 KC w zw. z art. 291 KC i przy zachowaniu określonych w tych przepisach przesłanek.

D. Wygaśnięcie służebności osobistej
Służebności osobiste nie podlegają przeniesieniu na inny podmiot. Jedynym sposobem ich utraty jest więc wygaśnięcie.

E. Roszczenia związane ze służebnościami osobistymi
Roszczenia wynikające ze stosunku służebności osobistej mogą być następujące:

• roszczenie o ustanowienie służebności osobistej drogi koniecznej (art. 146 KC
  art. 146 KC
  Przepisy artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do samoistnego posiadacza nieruchomości; jednakże posiadacz może żądać tylko ustanowienia służebności osobistej.

  [schowaj]
  w zw. z art. 145 KC
  art. 145 KC
  § 1. Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna).
  § 2. Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej.
  § 3. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy.

  [schowaj]
  ),
• roszczenie o zamianę służebności na rentę (art. 303 KC
  art. 303 KC
  Jeżeli uprawniony z tytułu służebności osobistej dopuszcza się rażących uchybień przy wykonywaniu swego prawa, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zamiany służebności na rentę.

  [schowaj]
  ),
• roszczenie o zmianę treści lub zakresu wykonywania służebności (art. 297 KC
  art. 297 KC
  Do służebności osobistych stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych z zachowaniem przepisów rozdziału niniejszego.

  [schowaj]
  w zw. z art. 291 KC
  art. 291 KC
  Jeżeli po ustanowieniu służebności gruntowej powstanie ważna potrzeba gospodarcza, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać za wynagrodzeniem zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności, chyba że żądana zmiana przyniosłaby niewspółmierny uszczerbek nieruchomości władnącej.

  [schowaj]
  ),
• roszczenie o zniesienie służebności osobistej na podstawie art. 297 KC
  art. 297 KC
  Do służebności osobistych stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych z zachowaniem przepisów rozdziału niniejszego.

  [schowaj]
  w zw. z art. 294 KC
  art. 294 KC
  Właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej.

  [schowaj]
  albo art. 295 KC
  art. 295 KC
  Jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia.

  [schowaj]
  .

---

CategorySluzebnosci