Kazus nr 3 (sprzedaż)
sprzedaż wysyłkowa
A. Stan faktyczny
Student prawa na Viadrinie, mieszkający w Słubicach, P nabył na aukcji internetowej od mieszkającego w Zielonej Górze i nie prowadzącego żadnej działalności gospodarczej K używany komputer stacjonarny za cenę 1.000 zł. Po wpłacie na konto, oczekiwał na dostarczenie komputera. K odmawia wysłania komputera. Zdenerwowany P grozi K procesem i żąda natychmiastowego wydania sprzętu.
1. Czy P może domagać się od K przeniesienia własności i wydania komputera?
2. Czy P mógłby domagać się wysłania kolejnego komputera, gdyby pierwszy komputer został zniszczony przez przypadek w czasie transportu przez kuriera do Słubic?
B. Odpowiedź na pytanie 1
Roszczenie P przeciw K o przeniesienie własności komputera z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
.Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
1. Powstanie roszczenia
W tym wypadku roszczenie o przeniesienie własności komputera wynikające z art. 535 KC
W tym wypadku roszczenie o przeniesienie własności komputera wynikające z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
powstałoby przede wszystkim wówczas, gdyby P i K zawarli skuteczną umowę sprzedaży.Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
(1) zawarcie umowy
Sposoby zawierania umów w Polsce regulują przepisy art. 66 KC
Z chwilą więc, gdy zawiadomienie o wygranej aukcji doszło do P i K w taki sposób, że mogli się z nim zapoznać (zob. art. 61 § 1 zd. 1 KC
Sposoby zawierania umów w Polsce regulują przepisy art. 66 KC
art. 66 KC
§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
– art. 721 KC§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
art. 721 KC
§ 1. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej.
§ 2. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w § 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści.
. KC przewiduje trzy sposoby zawierania umów: § 1. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej.
§ 2. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w § 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści.
- przez złożenie oferty i jej przyjęcie (art. 66 KCart. 66 KC- art. 70 KC
§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.art. 70 KC),
§ 1. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane - w chwili przystąpienia przez drugą stronę do wykonania umowy.
§ 2. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w miejscu otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane albo oferta jest składana w postaci elektronicznej - w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy. - negocjacje (art. 72 KCart. 72 KC) oraz
§ 1. Jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.
§ 2. Strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy. - aukcję lub przetarg (art. 701 KCart. 701 KC– art. 705 KC
§ 1. Umowa może być zawarta w drodze aukcji albo przetargu.
§ 2. W ogłoszeniu aukcji albo przetargu należy określić czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu albo wskazać sposób udostępnienia tych warunków.
§ 3. Ogłoszenie, a także warunki aukcji albo przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści.
§ 4. Organizator od chwili udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty zgodnie z ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu.art. 705 KC).
§ 1. Organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia zawartej umowy, jeżeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z nimi wpłynęła na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Jeżeli umowa została zawarta na cudzy rachunek, jej unieważnienia może żądać także ten, na czyj rachunek umowa została zawarta, lub dający zlecenie.
§ 2. Uprawnienie powyższe wygasa z upływem miesiąca od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia, nie później jednak niż z upływem roku od dnia zawarcia umowy.
Z chwilą więc, gdy zawiadomienie o wygranej aukcji doszło do P i K w taki sposób, że mogli się z nim zapoznać (zob. art. 61 § 1 zd. 1 KC
art. 61 KC
§ 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
), została zawarta między nimi umowa sprzedaży komputera.§ 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
(2) treść umowy (sprzedaży)
Essentialia negotii zawartej umowy wskazują na to, że chodzi tu o umowę sprzedaży (zob. UmowaSprzedazy).
Dodatkowo strony mogą poczynić inne ustalenia, które mają wpływ na sposób wykonania umowy (accidentalia negotii). W tym wypadku strony ustaliły, iż:
(3) skuteczność umowy
Umowa musi być ponadto skuteczna, tzn. mieć możność wywołania zamierzonych przez strony skutków prawnych.
Okoliczności mogące wpływać na skuteczność umowy można podzielić na takie, które powodują nieważność bezwzględną oraz takie, które powodują, że skuteczność umowy jest zawieszona (negotium claudicans).
W tym wypadku należy zbadać skuteczność dodatkowych postanowień umownych i ich ewentualny wpływ na skuteczność kontraktu.
Z uwagi na art. 544 § 1 KC
Z kolei obowiązek zapłacenia ceny "z góry" należy oceniać wg art. 544 § 2 KC
Podobnie też należy oceniać na tle art. 547 § 2 KC
Essentialia negotii zawartej umowy wskazują na to, że chodzi tu o umowę sprzedaży (zob. UmowaSprzedazy).
Dodatkowo strony mogą poczynić inne ustalenia, które mają wpływ na sposób wykonania umowy (accidentalia negotii). W tym wypadku strony ustaliły, iż:
- komputer zostanie wysłany do Słubic,
- zapłata nastąpi z góry,
- koszty przesłania poniesie kupujący.
(3) skuteczność umowy
Umowa musi być ponadto skuteczna, tzn. mieć możność wywołania zamierzonych przez strony skutków prawnych.
Okoliczności mogące wpływać na skuteczność umowy można podzielić na takie, które powodują nieważność bezwzględną oraz takie, które powodują, że skuteczność umowy jest zawieszona (negotium claudicans).
W tym wypadku należy zbadać skuteczność dodatkowych postanowień umownych i ich ewentualny wpływ na skuteczność kontraktu.
Z uwagi na art. 544 § 1 KC
art. 544 KC
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
umówienie się na wysyłkę towaru do Słubic jest postanowieniem dopuszczalnym (sprzedaż wysyłkowa).§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
Z kolei obowiązek zapłacenia ceny "z góry" należy oceniać wg art. 544 § 2 KC
art. 544 KC
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
. Z uwagi na to, iż przepis ten ma charakter dyspozytywny (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, Tom III, 2010, art. 544 uw. 2; Jezioro w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, 2010, art. 544, nb. 1 ) to postanowienie odmienne od ustawowego należy uznać za dopuszczalne.§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
Podobnie też należy oceniać na tle art. 547 § 2 KC
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
obciążenie kosztami przesyłki. Koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, ponosi generalnie sprzedawca (art. 547 § 1 KC§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
). Natomiast koszty przesłania rzeczy do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, ponosi natomiast kupujący (art. 547 § 2 KC§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
). Z uwagi na dyspozytywność tych regulacji dopuszczalne jest umówienie się w sposób odmienny.§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
b. Brak nabycia własności
Przeniesienia własności może jednakże domagać się bowiem tylko ten, kto właścicielem jeszcze nie jest.
Zgodnie z zasadami obowiązującymi w KC (art. 155 § 1 KC
Ponieważ w tym wypadku przedmiotem sprzedaży był używany komputer, podwójny skutek wystąpił i nie jest tym samym konieczne dokonanie czynności rozporządzającej i przeniesienie własności na P.
Stąd też roszczenie P nie jest zasadne, gdyż właścicielem jest.
Przeniesienia własności może jednakże domagać się bowiem tylko ten, kto właścicielem jeszcze nie jest.
Zgodnie z zasadami obowiązującymi w KC (art. 155 § 1 KC
art. 155 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
) tzn. zasadą tzw. podwójnego skutku umów zobowiązujących do przeniesienia własności, przejście własności na nabywcę następuje solo consensu (tzn. czyli z chwilą zawarcia umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, takiej jak sprzedaż, darowizna, zamiana), bez potrzeby wydania rzeczy, o ile jednak spełnione są następujące przesłanki:§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
- rzecz jest oznaczona co do tożsamości i
- podwójny skutek nie został wyłączony przez same strony albo przez przepis ustawy (więcej w skrypcie UmowneNabycieWlasnosciRzeczyRuchomej).
Ponieważ w tym wypadku przedmiotem sprzedaży był używany komputer, podwójny skutek wystąpił i nie jest tym samym konieczne dokonanie czynności rozporządzającej i przeniesienie własności na P.
Stąd też roszczenie P nie jest zasadne, gdyż właścicielem jest.
2. Wynik
Roszczenie o przeniesienie własności nie przysługuje, gdyż P jest już właścicielem komputera. Może natomiast domagać się wydania komputera z art. 535 KC
Roszczenie o przeniesienie własności nie przysługuje, gdyż P jest już właścicielem komputera. Może natomiast domagać się wydania komputera z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
C. Odpowiedź na pytanie 2.
W tym wypadku pojawia się pytanie, czy P może domagać się na podstawie art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
wykonania umowy poprzez wydanie innego komputera.Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
1. Powstanie roszczenia
Roszczenie o przeniesienie własności komputera powstaje, gdy strony zawrą skuteczną umowę sprzedaży. Ustalono powyżej, że tak właśnie się stało. Roszczenie wobec tego powstało.
2. Brak utraty roszczenia
Być może jednak roszczenie wygasło. W tym wypadku w grę wchodzi spełnienie świadczenia lub jego niemożliwość z uwagi na przypadkowe zniszczenie.
Roszczenie o przeniesienie własności komputera powstaje, gdy strony zawrą skuteczną umowę sprzedaży. Ustalono powyżej, że tak właśnie się stało. Roszczenie wobec tego powstało.
2. Brak utraty roszczenia
Być może jednak roszczenie wygasło. W tym wypadku w grę wchodzi spełnienie świadczenia lub jego niemożliwość z uwagi na przypadkowe zniszczenie.
a. spełnienie świadczenia
Roszczenie mogło wygasnąć na skutek jego spełnienia wówczas, gdy K nadał przesyłkę do Słubic.
Spełnienie świadczenia polega na zgodnym z treścią zobowiązania i odpowiadającym interesom wierzyciela zachowaniu się dłużnika (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6 nb. 92).
W przypadku sprzedaży świadczenie sprzedawcy polega na przeniesieniu własności rzeczy sprzedanej oraz wydaniu rzeczy nabywcy. Przejście własności nastąpiło z chwilą zawarcia umowy (zob. wyżej uwagi do art. 155 KC
Pozostaje pytanie, czy nastąpiło także wydanie rzeczy w rozumieniu art. 535 KC
Jednakże w niektórych przypadkach, zwłaszcza w razie nabywania przedmiotów i praw w sklepach wirtualnych, mamy do czynienia ze szczególną sytuacją polegającą na tym, że sprzedawca w ten sposób zorganizował swoje przedsiębiorstwo, iż wysyłane towaru było równie istotną częścią kontraktu jak sama sprzedaż. Kupujący jest zainteresowany nabyciem i otrzymaniem towaru w drodze przesyłki. Mamy więc do czynienia ze specyficznym modelem sprzedaży - sprzedażą wysyłkową. Przez pryzmat takiego zorganizowania działalności i kontraktowania należy spojrzeć na art. 454 KC
W niniejszym kazusie jednak nie mamy do czynienia z przedsiębiorcą, lecz osobą prywatną, jednorazowo dokonującą sprzedaży za pośrednictwem platformy internetowej. Trzeba więc rozważyć, czy i w tym wypadku mamy do czynienia z takim typem umowy sprzedaży, dla którego charakterystyczne jest przeniesienie miejsca spełnienia świadczenia z siedziby sprzedawcy do siedziby kupującego. Sprzedaż za pośrednictwem platform aukcyjnych sama z siebie już zakłada brak bezpośredniego kontaktu sprzedawcy i kupującego. Sprzedawca od początku też zakłada, iż zbywany towar będzie przekazany nabywcy za pośrednictwem spedytora. Immanentną cechą sprzedaży na odległość jest więc wysyłka towaru.
Z tych powodów należy stwierdzić, że miejscem spełnienia świadczenia są Słubice (siedziba nabywcy). Z chwilą wysłania komputera przez K nie doszło do spełnienia świadczenia, a więc roszczenie nie wygasło z powodu spełnienia świadczenia.
Roszczenie mogło wygasnąć na skutek jego spełnienia wówczas, gdy K nadał przesyłkę do Słubic.
Spełnienie świadczenia polega na zgodnym z treścią zobowiązania i odpowiadającym interesom wierzyciela zachowaniu się dłużnika (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6 nb. 92).
W przypadku sprzedaży świadczenie sprzedawcy polega na przeniesieniu własności rzeczy sprzedanej oraz wydaniu rzeczy nabywcy. Przejście własności nastąpiło z chwilą zawarcia umowy (zob. wyżej uwagi do art. 155 KC
art. 155 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
).§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
Pozostaje pytanie, czy nastąpiło także wydanie rzeczy w rozumieniu art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
. Przez wydanie rzeczy rozumieć należy przede wszystkim wydanie w rozumieniu art. 348 KCPrzez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
art. 348 KC
Przeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy.
. Takie nie nastąpiło, albowiem rzecz została zniszczona zanim dotarła do P. W związku z tym należy ustalić, czy wydanie nie nastąpiło już w momencie, gdy K przekazał rzecz kurierowi. Tak jest wg art. 544 § 1 KCPrzeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy.
art. 544 KC
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
, gdy rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia. Generalnie w przypadku sprzedaży miejscem spełnienia świadczenia jest Zielona Góra jako siedziba sprzedawcy (art. 454 § 1 KC§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
art. 454 KC
§ 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.
§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.
). Tym samym K wydając rzecz przewoźnikowi spełniłby świadczenie. Wówczas zgodnie z art. 548 § 1 KC§ 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.
§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.
art. 548 KC
§ 1. Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.
§ 2. Jeżeli strony zastrzegły inną chwilę przejścia korzyści i ciężarów, poczytuje się w razie wątpliwości, że niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z tą samą chwilą.
z chwilą wydania rzeczy na P przeszłoby także ryzyko przypadkowej utraty rzeczy.§ 1. Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.
§ 2. Jeżeli strony zastrzegły inną chwilę przejścia korzyści i ciężarów, poczytuje się w razie wątpliwości, że niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z tą samą chwilą.
Jednakże w niektórych przypadkach, zwłaszcza w razie nabywania przedmiotów i praw w sklepach wirtualnych, mamy do czynienia ze szczególną sytuacją polegającą na tym, że sprzedawca w ten sposób zorganizował swoje przedsiębiorstwo, iż wysyłane towaru było równie istotną częścią kontraktu jak sama sprzedaż. Kupujący jest zainteresowany nabyciem i otrzymaniem towaru w drodze przesyłki. Mamy więc do czynienia ze specyficznym modelem sprzedaży - sprzedażą wysyłkową. Przez pryzmat takiego zorganizowania działalności i kontraktowania należy spojrzeć na art. 454 KC
art. 454 KC
§ 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.
§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.
. To oznacza, że nie miałaby zastosowania reguła, iż siedziba sprzedawcy decyduje o miejscu spełnienia świadczenia, lecz decydowałby charakter zobowiązania. Ten zaś w przypadku sprzedaży wysyłkowej wskazuje na to, że miejscem spełnienia świadczenia jest siedziba kupującego (MyszkowskiMoP2011, s. 454).§ 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.
§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.
W niniejszym kazusie jednak nie mamy do czynienia z przedsiębiorcą, lecz osobą prywatną, jednorazowo dokonującą sprzedaży za pośrednictwem platformy internetowej. Trzeba więc rozważyć, czy i w tym wypadku mamy do czynienia z takim typem umowy sprzedaży, dla którego charakterystyczne jest przeniesienie miejsca spełnienia świadczenia z siedziby sprzedawcy do siedziby kupującego. Sprzedaż za pośrednictwem platform aukcyjnych sama z siebie już zakłada brak bezpośredniego kontaktu sprzedawcy i kupującego. Sprzedawca od początku też zakłada, iż zbywany towar będzie przekazany nabywcy za pośrednictwem spedytora. Immanentną cechą sprzedaży na odległość jest więc wysyłka towaru.
Z tych powodów należy stwierdzić, że miejscem spełnienia świadczenia są Słubice (siedziba nabywcy). Z chwilą wysłania komputera przez K nie doszło do spełnienia świadczenia, a więc roszczenie nie wygasło z powodu spełnienia świadczenia.
b. niemożliwość następcza
Ponieważ chodziło o komputer, który był rzeczą oznaczoną co do tożsamości, z chwilą jego zniszczenia świadczenie stało się jednak niemożliwym do spełnienia. Skutkiem tego jest wygaśnięcie zobowiązania, jeżeli niemożliwość byłaby wynikiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 475 § 1 KC
K nie ponosi winy za zniszczenie komputera.
Ponieważ chodziło o komputer, który był rzeczą oznaczoną co do tożsamości, z chwilą jego zniszczenia świadczenie stało się jednak niemożliwym do spełnienia. Skutkiem tego jest wygaśnięcie zobowiązania, jeżeli niemożliwość byłaby wynikiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 475 § 1 KC
art. 475 KC
§ 1. Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.
§ 2. Jeżeli rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, utracona lub uszkodzona, dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody.
). Art. 475 KC§ 1. Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.
§ 2. Jeżeli rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, utracona lub uszkodzona, dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody.
art. 475 KC
§ 1. Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.
§ 2. Jeżeli rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, utracona lub uszkodzona, dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody.
obejmuje swoim zakresem zastosowania niemożliwość obiektywna i następcza (Zagrobelny w: GniewekKCKomentarz, 2010, art. 475 nb. 1). § 1. Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.
§ 2. Jeżeli rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, utracona lub uszkodzona, dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody.
K nie ponosi winy za zniszczenie komputera.
3. Wynik
P nie ma roszczenia o wysłanie kolejnego komputera, gdyż świadczenie nie jest możliwe do spełnienia.
P nie ma roszczenia o wysłanie kolejnego komputera, gdyż świadczenie nie jest możliwe do spełnienia.
CategoryKazusySprzedaz
Na tej stronie nie ma komentarzy
