Wiki source for KazusSprzedazNr3
====Kazus nr 3 (sprzedaż)====
==sprzedaż wysyłkowa==
((1)) Stan faktyczny
Student prawa na Viadrinie, mieszkający w Słubicach, P nabył na aukcji internetowej od mieszkającego w Zielonej Górze i nie prowadzącego żadnej działalności gospodarczej K używany komputer stacjonarny za cenę 1.000 zł. Po wpłacie na konto, oczekiwał na dostarczenie komputera. K odmawia wysłania komputera. Zdenerwowany P grozi K procesem i żąda natychmiastowego wydania sprzętu.
//1. Czy P może domagać się od K przeniesienia własności i wydania komputera?
2. Czy P mógłby domagać się wysłania kolejnego komputera, gdyby pierwszy komputer został zniszczony przez przypadek w czasie transportu przez kuriera do Słubic?//
((1)) Odpowiedź na pytanie 1
Roszczenie P przeciw K o przeniesienie własności komputera z {{pu przepis="art. 535 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
W tym wypadku roszczenie o przeniesienie własności komputera wynikające z {{pu przepis="art. 535 KC"}} powstałoby przede wszystkim wówczas, gdyby P i K zawarli skuteczną umowę sprzedaży.
((3)) zawarcie skutecznej umowy sprzedaży
Przesłanką wynikającą wprost z przepisu jest istnienie ważnej umowy sprzedaży.
**(1) zawarcie umowy**
Sposoby zawierania umów w Polsce regulują przepisy {{pu przepis="art. 66 KC"}} – {{pu przepis="art. 72(1) KC"}}. KC przewiduje trzy sposoby zawierania umów:
- przez złożenie oferty i jej przyjęcie ({{pu przepis="art. 66 KC"}} - {{pu przepis="art. 70 KC"}}),
- negocjacje ({{pu przepis="art. 72 KC"}}) oraz
- aukcję lub przetarg ({{pu przepis="art. 70(1) KC"}} – {{pu przepis="art. 70(5) KC"}}).
Problematyczne jest, jaki tryb znajduje zastosowanie w przypadku aukcji internetowych (gdy miejsce ma licytacja, w odróżnieniu od opcji „Kup teraz” lub „Zaproponuj cenę”). Więcej na ten temat w dokumencie AukcjeInternetowe.
Z chwilą więc, gdy zawiadomienie o wygranej aukcji doszło do P i K w taki sposób, że mogli się z nim zapoznać (zob. {{pu przepis="art. 61 § 1 zd. 1 KC"}}), została zawarta między nimi umowa sprzedaży komputera.
**(2) treść umowy (sprzedaży)**
//Essentialia negotii// zawartej umowy wskazują na to, że chodzi tu o umowę sprzedaży (zob. UmowaSprzedazy).
Dodatkowo strony mogą poczynić inne ustalenia, które mają wpływ na sposób wykonania umowy (//accidentalia negotii//). W tym wypadku strony ustaliły, iż:
- komputer zostanie wysłany do Słubic,
- zapłata nastąpi z góry,
- koszty przesłania poniesie kupujący.
Te dodatkowe postanowienia umowne nie wpływają na zmianę kwalifikacji umowy jako umowy sprzedaży, lecz co najwyżej kreują dodatkowe obowiązki stron (o ile w ogóle są skuteczne).
**(3) skuteczność umowy**
Umowa musi być ponadto skuteczna, tzn. mieć możność wywołania zamierzonych przez strony skutków prawnych.
Okoliczności mogące wpływać na skuteczność umowy można podzielić na takie, które powodują nieważność bezwzględną oraz takie, które powodują, że [[BezskutecznoscZawieszona skuteczność umowy jest zawieszona]] (//negotium claudicans//).
W tym wypadku należy zbadać skuteczność dodatkowych postanowień umownych i ich ewentualny wpływ na skuteczność kontraktu.
Z uwagi na {{pu przepis="art. 544 § 1 KC"}} umówienie się na wysyłkę towaru do Słubic jest postanowieniem dopuszczalnym (sprzedaż wysyłkowa).
Z kolei obowiązek zapłacenia ceny "z góry" należy oceniać wg {{pu przepis="art. 544 § 2 KC"}}. Z uwagi na to, iż przepis ten ma charakter dyspozytywny (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, Tom III, 2010, art. 544 uw. 2; Jezioro w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, 2010, art. 544, nb. 1 ) to postanowienie odmienne od ustawowego należy uznać za dopuszczalne.
Podobnie też należy oceniać na tle {{pu przepis="art. 547 § 2 KC"}} obciążenie kosztami przesyłki. Koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, ponosi generalnie sprzedawca ({{pu przepis="art. 547 § 1 KC"}}). Natomiast koszty przesłania rzeczy do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, ponosi natomiast kupujący ({{pu przepis="art. 547 § 2 KC"}}). Z uwagi na dyspozytywność tych regulacji dopuszczalne jest umówienie się w sposób odmienny.
((3)) Brak nabycia własności
Przeniesienia własności może jednakże domagać się bowiem tylko ten, kto właścicielem jeszcze nie jest.
Zgodnie z zasadami obowiązującymi w KC ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) tzn. zasadą tzw. podwójnego skutku umów zobowiązujących do przeniesienia własności, przejście własności na nabywcę następuje //solo consensu// (tzn. czyli z chwilą zawarcia umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, takiej jak sprzedaż, darowizna, zamiana), bez potrzeby wydania rzeczy, o ile jednak spełnione są następujące przesłanki:
- rzecz jest oznaczona co do tożsamości i
- podwójny skutek nie został wyłączony przez same strony albo przez przepis ustawy (więcej w skrypcie UmowneNabycieWlasnosciRzeczyRuchomej).
Rzeczą oznaczoną co do tożsamości jest przedmiot zindywidualizowany wg jego osobistych cech.
Ponieważ w tym wypadku przedmiotem sprzedaży był używany komputer, podwójny skutek wystąpił i nie jest tym samym konieczne dokonanie czynności rozporządzającej i przeniesienie własności na P.
Stąd też roszczenie P nie jest zasadne, gdyż właścicielem jest.
((2)) Wynik
Roszczenie o przeniesienie własności nie przysługuje, gdyż P jest już właścicielem komputera. Może natomiast domagać się wydania komputera z {{pu przepis="art. 535 KC"}}
((1)) Odpowiedź na pytanie 2.
W tym wypadku pojawia się pytanie, czy P może domagać się na podstawie {{pu przepis="art. 535 KC"}} wykonania umowy poprzez wydanie innego komputera.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie o przeniesienie własności komputera powstaje, gdy strony zawrą skuteczną umowę sprzedaży. Ustalono powyżej, że tak właśnie się stało. Roszczenie wobec tego powstało.
((2)) Brak utraty roszczenia
Być może jednak [[SchematWygasniecieRoszczenia roszczenie wygasło]]. W tym wypadku w grę wchodzi spełnienie świadczenia lub jego niemożliwość z uwagi na przypadkowe zniszczenie.
((3)) spełnienie świadczenia
Roszczenie mogło wygasnąć na skutek jego spełnienia wówczas, gdy K nadał przesyłkę do Słubic.
Spełnienie świadczenia polega na zgodnym z treścią zobowiązania i odpowiadającym interesom wierzyciela zachowaniu się dłużnika (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6 nb. 92).
W przypadku sprzedaży świadczenie sprzedawcy polega na przeniesieniu własności rzeczy sprzedanej oraz wydaniu rzeczy nabywcy. Przejście własności nastąpiło z chwilą zawarcia umowy (zob. wyżej uwagi do {{pu przepis="art. 155 KC"}}).
Pozostaje pytanie, czy nastąpiło także wydanie rzeczy w rozumieniu {{pu przepis="art. 535 KC"}}. Przez wydanie rzeczy rozumieć należy przede wszystkim wydanie w rozumieniu {{pu przepis="art. 348 KC"}}. Takie nie nastąpiło, albowiem rzecz została zniszczona zanim dotarła do P. W związku z tym należy ustalić, czy wydanie nie nastąpiło już w momencie, gdy K przekazał rzecz kurierowi. Tak jest wg {{pu przepis="art. 544 § 1 KC"}}, gdy rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia. Generalnie w przypadku sprzedaży miejscem spełnienia świadczenia jest Zielona Góra jako siedziba sprzedawcy ({{pu przepis="art. 454 § 1 KC"}}). Tym samym K wydając rzecz przewoźnikowi spełniłby świadczenie. Wówczas zgodnie z {{pu przepis="art. 548 § 1 KC"}} z chwilą wydania rzeczy na P przeszłoby także ryzyko przypadkowej utraty rzeczy.
Jednakże w niektórych przypadkach, zwłaszcza w razie nabywania przedmiotów i praw w sklepach wirtualnych, mamy do czynienia ze szczególną sytuacją polegającą na tym, że sprzedawca w ten sposób zorganizował swoje przedsiębiorstwo, iż wysyłane towaru było równie istotną częścią kontraktu jak sama sprzedaż. Kupujący jest zainteresowany nabyciem i otrzymaniem towaru w drodze przesyłki. Mamy więc do czynienia ze specyficznym modelem sprzedaży - sprzedażą wysyłkową. Przez pryzmat takiego zorganizowania działalności i kontraktowania należy spojrzeć na {{pu przepis="art. 454 KC"}}. To oznacza, że nie miałaby zastosowania reguła, iż siedziba sprzedawcy decyduje o miejscu spełnienia świadczenia, lecz decydowałby charakter zobowiązania. Ten zaś w przypadku sprzedaży wysyłkowej wskazuje na to, że miejscem spełnienia świadczenia jest siedziba kupującego (MyszkowskiMoP2011, s. 454).
W niniejszym kazusie jednak nie mamy do czynienia z przedsiębiorcą, lecz osobą prywatną, jednorazowo dokonującą sprzedaży za pośrednictwem platformy internetowej. Trzeba więc rozważyć, czy i w tym wypadku mamy do czynienia z takim typem umowy sprzedaży, dla którego charakterystyczne jest przeniesienie miejsca spełnienia świadczenia z siedziby sprzedawcy do siedziby kupującego. Sprzedaż za pośrednictwem platform aukcyjnych sama z siebie już zakłada brak bezpośredniego kontaktu sprzedawcy i kupującego. Sprzedawca od początku też zakłada, iż zbywany towar będzie przekazany nabywcy za pośrednictwem spedytora. Immanentną cechą sprzedaży na odległość jest więc wysyłka towaru.
Z tych powodów należy stwierdzić, że miejscem spełnienia świadczenia są Słubice (siedziba nabywcy). Z chwilą wysłania komputera przez K nie doszło do spełnienia świadczenia, a więc roszczenie nie wygasło z powodu spełnienia świadczenia.
((3)) niemożliwość następcza
Ponieważ chodziło o komputer, który był rzeczą oznaczoną co do tożsamości, z chwilą jego zniszczenia świadczenie stało się jednak niemożliwym do spełnienia. Skutkiem tego jest wygaśnięcie zobowiązania, jeżeli niemożliwość byłaby wynikiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi ({{pu przepis="art. 475 § 1 KC"}}). {{pu przepis="Art. 475 KC"}} obejmuje swoim zakresem zastosowania niemożliwość obiektywna i następcza (Zagrobelny w: GniewekKCKomentarz, 2010, art. 475 nb. 1).
K nie ponosi winy za zniszczenie komputera.
((2)) Wynik
P nie ma roszczenia o wysłanie kolejnego komputera, gdyż świadczenie nie jest możliwe do spełnienia.
----
CategoryKazusySprzedaz
==sprzedaż wysyłkowa==
((1)) Stan faktyczny
Student prawa na Viadrinie, mieszkający w Słubicach, P nabył na aukcji internetowej od mieszkającego w Zielonej Górze i nie prowadzącego żadnej działalności gospodarczej K używany komputer stacjonarny za cenę 1.000 zł. Po wpłacie na konto, oczekiwał na dostarczenie komputera. K odmawia wysłania komputera. Zdenerwowany P grozi K procesem i żąda natychmiastowego wydania sprzętu.
//1. Czy P może domagać się od K przeniesienia własności i wydania komputera?
2. Czy P mógłby domagać się wysłania kolejnego komputera, gdyby pierwszy komputer został zniszczony przez przypadek w czasie transportu przez kuriera do Słubic?//
((1)) Odpowiedź na pytanie 1
Roszczenie P przeciw K o przeniesienie własności komputera z {{pu przepis="art. 535 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
W tym wypadku roszczenie o przeniesienie własności komputera wynikające z {{pu przepis="art. 535 KC"}} powstałoby przede wszystkim wówczas, gdyby P i K zawarli skuteczną umowę sprzedaży.
((3)) zawarcie skutecznej umowy sprzedaży
Przesłanką wynikającą wprost z przepisu jest istnienie ważnej umowy sprzedaży.
**(1) zawarcie umowy**
Sposoby zawierania umów w Polsce regulują przepisy {{pu przepis="art. 66 KC"}} – {{pu przepis="art. 72(1) KC"}}. KC przewiduje trzy sposoby zawierania umów:
- przez złożenie oferty i jej przyjęcie ({{pu przepis="art. 66 KC"}} - {{pu przepis="art. 70 KC"}}),
- negocjacje ({{pu przepis="art. 72 KC"}}) oraz
- aukcję lub przetarg ({{pu przepis="art. 70(1) KC"}} – {{pu przepis="art. 70(5) KC"}}).
Problematyczne jest, jaki tryb znajduje zastosowanie w przypadku aukcji internetowych (gdy miejsce ma licytacja, w odróżnieniu od opcji „Kup teraz” lub „Zaproponuj cenę”). Więcej na ten temat w dokumencie AukcjeInternetowe.
Z chwilą więc, gdy zawiadomienie o wygranej aukcji doszło do P i K w taki sposób, że mogli się z nim zapoznać (zob. {{pu przepis="art. 61 § 1 zd. 1 KC"}}), została zawarta między nimi umowa sprzedaży komputera.
**(2) treść umowy (sprzedaży)**
//Essentialia negotii// zawartej umowy wskazują na to, że chodzi tu o umowę sprzedaży (zob. UmowaSprzedazy).
Dodatkowo strony mogą poczynić inne ustalenia, które mają wpływ na sposób wykonania umowy (//accidentalia negotii//). W tym wypadku strony ustaliły, iż:
- komputer zostanie wysłany do Słubic,
- zapłata nastąpi z góry,
- koszty przesłania poniesie kupujący.
Te dodatkowe postanowienia umowne nie wpływają na zmianę kwalifikacji umowy jako umowy sprzedaży, lecz co najwyżej kreują dodatkowe obowiązki stron (o ile w ogóle są skuteczne).
**(3) skuteczność umowy**
Umowa musi być ponadto skuteczna, tzn. mieć możność wywołania zamierzonych przez strony skutków prawnych.
Okoliczności mogące wpływać na skuteczność umowy można podzielić na takie, które powodują nieważność bezwzględną oraz takie, które powodują, że [[BezskutecznoscZawieszona skuteczność umowy jest zawieszona]] (//negotium claudicans//).
W tym wypadku należy zbadać skuteczność dodatkowych postanowień umownych i ich ewentualny wpływ na skuteczność kontraktu.
Z uwagi na {{pu przepis="art. 544 § 1 KC"}} umówienie się na wysyłkę towaru do Słubic jest postanowieniem dopuszczalnym (sprzedaż wysyłkowa).
Z kolei obowiązek zapłacenia ceny "z góry" należy oceniać wg {{pu przepis="art. 544 § 2 KC"}}. Z uwagi na to, iż przepis ten ma charakter dyspozytywny (Gawlik w: KidybaKomentarzKC, Tom III, 2010, art. 544 uw. 2; Jezioro w: GniewekKCKomentarz, wyd. 4, 2010, art. 544, nb. 1 ) to postanowienie odmienne od ustawowego należy uznać za dopuszczalne.
Podobnie też należy oceniać na tle {{pu przepis="art. 547 § 2 KC"}} obciążenie kosztami przesyłki. Koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, ponosi generalnie sprzedawca ({{pu przepis="art. 547 § 1 KC"}}). Natomiast koszty przesłania rzeczy do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, ponosi natomiast kupujący ({{pu przepis="art. 547 § 2 KC"}}). Z uwagi na dyspozytywność tych regulacji dopuszczalne jest umówienie się w sposób odmienny.
((3)) Brak nabycia własności
Przeniesienia własności może jednakże domagać się bowiem tylko ten, kto właścicielem jeszcze nie jest.
Zgodnie z zasadami obowiązującymi w KC ({{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}}) tzn. zasadą tzw. podwójnego skutku umów zobowiązujących do przeniesienia własności, przejście własności na nabywcę następuje //solo consensu// (tzn. czyli z chwilą zawarcia umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, takiej jak sprzedaż, darowizna, zamiana), bez potrzeby wydania rzeczy, o ile jednak spełnione są następujące przesłanki:
- rzecz jest oznaczona co do tożsamości i
- podwójny skutek nie został wyłączony przez same strony albo przez przepis ustawy (więcej w skrypcie UmowneNabycieWlasnosciRzeczyRuchomej).
Rzeczą oznaczoną co do tożsamości jest przedmiot zindywidualizowany wg jego osobistych cech.
Ponieważ w tym wypadku przedmiotem sprzedaży był używany komputer, podwójny skutek wystąpił i nie jest tym samym konieczne dokonanie czynności rozporządzającej i przeniesienie własności na P.
Stąd też roszczenie P nie jest zasadne, gdyż właścicielem jest.
((2)) Wynik
Roszczenie o przeniesienie własności nie przysługuje, gdyż P jest już właścicielem komputera. Może natomiast domagać się wydania komputera z {{pu przepis="art. 535 KC"}}
((1)) Odpowiedź na pytanie 2.
W tym wypadku pojawia się pytanie, czy P może domagać się na podstawie {{pu przepis="art. 535 KC"}} wykonania umowy poprzez wydanie innego komputera.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie o przeniesienie własności komputera powstaje, gdy strony zawrą skuteczną umowę sprzedaży. Ustalono powyżej, że tak właśnie się stało. Roszczenie wobec tego powstało.
((2)) Brak utraty roszczenia
Być może jednak [[SchematWygasniecieRoszczenia roszczenie wygasło]]. W tym wypadku w grę wchodzi spełnienie świadczenia lub jego niemożliwość z uwagi na przypadkowe zniszczenie.
((3)) spełnienie świadczenia
Roszczenie mogło wygasnąć na skutek jego spełnienia wówczas, gdy K nadał przesyłkę do Słubic.
Spełnienie świadczenia polega na zgodnym z treścią zobowiązania i odpowiadającym interesom wierzyciela zachowaniu się dłużnika (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6 nb. 92).
W przypadku sprzedaży świadczenie sprzedawcy polega na przeniesieniu własności rzeczy sprzedanej oraz wydaniu rzeczy nabywcy. Przejście własności nastąpiło z chwilą zawarcia umowy (zob. wyżej uwagi do {{pu przepis="art. 155 KC"}}).
Pozostaje pytanie, czy nastąpiło także wydanie rzeczy w rozumieniu {{pu przepis="art. 535 KC"}}. Przez wydanie rzeczy rozumieć należy przede wszystkim wydanie w rozumieniu {{pu przepis="art. 348 KC"}}. Takie nie nastąpiło, albowiem rzecz została zniszczona zanim dotarła do P. W związku z tym należy ustalić, czy wydanie nie nastąpiło już w momencie, gdy K przekazał rzecz kurierowi. Tak jest wg {{pu przepis="art. 544 § 1 KC"}}, gdy rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia. Generalnie w przypadku sprzedaży miejscem spełnienia świadczenia jest Zielona Góra jako siedziba sprzedawcy ({{pu przepis="art. 454 § 1 KC"}}). Tym samym K wydając rzecz przewoźnikowi spełniłby świadczenie. Wówczas zgodnie z {{pu przepis="art. 548 § 1 KC"}} z chwilą wydania rzeczy na P przeszłoby także ryzyko przypadkowej utraty rzeczy.
Jednakże w niektórych przypadkach, zwłaszcza w razie nabywania przedmiotów i praw w sklepach wirtualnych, mamy do czynienia ze szczególną sytuacją polegającą na tym, że sprzedawca w ten sposób zorganizował swoje przedsiębiorstwo, iż wysyłane towaru było równie istotną częścią kontraktu jak sama sprzedaż. Kupujący jest zainteresowany nabyciem i otrzymaniem towaru w drodze przesyłki. Mamy więc do czynienia ze specyficznym modelem sprzedaży - sprzedażą wysyłkową. Przez pryzmat takiego zorganizowania działalności i kontraktowania należy spojrzeć na {{pu przepis="art. 454 KC"}}. To oznacza, że nie miałaby zastosowania reguła, iż siedziba sprzedawcy decyduje o miejscu spełnienia świadczenia, lecz decydowałby charakter zobowiązania. Ten zaś w przypadku sprzedaży wysyłkowej wskazuje na to, że miejscem spełnienia świadczenia jest siedziba kupującego (MyszkowskiMoP2011, s. 454).
W niniejszym kazusie jednak nie mamy do czynienia z przedsiębiorcą, lecz osobą prywatną, jednorazowo dokonującą sprzedaży za pośrednictwem platformy internetowej. Trzeba więc rozważyć, czy i w tym wypadku mamy do czynienia z takim typem umowy sprzedaży, dla którego charakterystyczne jest przeniesienie miejsca spełnienia świadczenia z siedziby sprzedawcy do siedziby kupującego. Sprzedaż za pośrednictwem platform aukcyjnych sama z siebie już zakłada brak bezpośredniego kontaktu sprzedawcy i kupującego. Sprzedawca od początku też zakłada, iż zbywany towar będzie przekazany nabywcy za pośrednictwem spedytora. Immanentną cechą sprzedaży na odległość jest więc wysyłka towaru.
Z tych powodów należy stwierdzić, że miejscem spełnienia świadczenia są Słubice (siedziba nabywcy). Z chwilą wysłania komputera przez K nie doszło do spełnienia świadczenia, a więc roszczenie nie wygasło z powodu spełnienia świadczenia.
((3)) niemożliwość następcza
Ponieważ chodziło o komputer, który był rzeczą oznaczoną co do tożsamości, z chwilą jego zniszczenia świadczenie stało się jednak niemożliwym do spełnienia. Skutkiem tego jest wygaśnięcie zobowiązania, jeżeli niemożliwość byłaby wynikiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi ({{pu przepis="art. 475 § 1 KC"}}). {{pu przepis="Art. 475 KC"}} obejmuje swoim zakresem zastosowania niemożliwość obiektywna i następcza (Zagrobelny w: GniewekKCKomentarz, 2010, art. 475 nb. 1).
K nie ponosi winy za zniszczenie komputera.
((2)) Wynik
P nie ma roszczenia o wysłanie kolejnego komputera, gdyż świadczenie nie jest możliwe do spełnienia.
----
CategoryKazusySprzedaz
