Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [12665]

To jest stara wersja KazusPosiadanie1 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2010-10-18 00:02:31.

 

Inhaltsverzeichnis des Artikels

Kazus nr 1 z posiadania


A. Stan faktyczny
W (wynajmujący) wypowiedział skutecznie N (najemcy) umowę najmu lokalu ze skutkiem na dzień 1.9. Ponieważ N w dniu 15.9. nadal zajmował mieszkanie, W udał się do mieszkania i w chwili gdy N wyjechał do miasta, otworzył drzwi swoim kluczem, wymienił zamki a wszelkie rzeczy N wystawił przed budynek. N przymuszony sytuacją spędził kilka nocy w hotelu, płacąc za jedną noc ok. 50 zł. Po kilku dniach N spotkał na ulicy swojego kolegę S, studenta III roku prawa. N pyta S, czy ma jakieś roszczenia wobec W, na mocy których mógłby odzyskać mieszkanie i żądać zwrotu kosztów noclegu w hotelu.
Jakiej odpowiedzi powinien udzielić S?

B. Roszczenie o przywrócenie posiadania lokalu

1. Roszczenie z art. 344 § 1 zd. 1 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
[schowaj]
w zw. z art. 3431 KC
art. 3431 KC
Do ochrony władania lokalem stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie posiadania.
[schowaj]

Roszczenie posesoryjne może przysługiwać pod warunkiem spełnienia warunków określonych w art. 344 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
[schowaj]
.

a. stosowanie art. 344 do ochrony władania lokalem
Problematyczne jest stosowanie art. 344 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
[schowaj]
do ochrony władania lokalem, gdyż - z punktu wiedzenia systematyki - przepis art. 3431 KC
art. 3431 KC
Do ochrony władania lokalem stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie posiadania.
[schowaj]
nie obejmuje roszczenia posesoryjnego. Uważa się jednak powszechnie, iż jest to przeoczenie ustawodawcy - brak jest bowiem powodów, dla których można byłoby odmówić władającemu lokalem roszczenia posesoryjnego.

b. samowolne naruszenie posiadania przez W
Na skutek wymiany zamka w drzwiach N nie może dostać się do mieszkania i wobec tego sprawować nad nim bezpośredniego władztwa. Wobec tego pozbawiony corpus stracił posiadanie. Mamy tu do czynienia z tzw. wyzuciem z posiadania.
Należy jednak zbadać, czy naruszenie posiadania jest samowolne. Samowolnym jest takie naruszenie prawa, które nie jest zgodne z prawem (zob. więcej w SamowolneNaruszeniePosiadania). Wobec tego należałoby się zastanowić, czy wyrzucenie N nie jest zgodne z prawem, gdyż W przysługują roszczenia z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
[schowaj]
i art. 675 § 1 KC
art. 675 KC
§ 1. Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.
§ 2. Jeżeli najemca oddał innej osobie rzecz do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie.
§ 3. Domniemywa się, że rzecz była wydana najemcy w stanie dobrym i przydatnym do umówionego użytku.
[schowaj]
.
Samo roszczenie jednak nie wystarczy; jak wynika z art. 344 § 1 zd. 2 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
[schowaj]
konieczne jest stwierdzenie sądu (albo innego organu) o tym, że realizacja roszczenia windykacyjnego była dopuszczalna. Dopóty jednak takiego orzeczenia nie było, samowolna realizacja roszczenia windykacyjnego stanowi naruszenie posiadania. Z art. 342 KC
art. 342 KC
Nie wolno naruszać samowolnie posiadania, chociażby posiadacz był w złej wierze.
[schowaj]
wynika bowiem wprost, że nikt - nawet właściciel nie może naruszać posiadania - choćby było ono wadliwe albo bezprawne.
W nie działał również ani w obronie koniecznej (art. 343 § 1 KC
art. 343 KC
§ 1. Posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania.
§ 2. Posiadacz nieruchomości może niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przy tym przemocy względem osób. Posiadacz rzeczy ruchomej, jeżeli grozi mu niebezpieczeństwo niepowetowanej szkody, może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu przywrócenia stanu poprzedniego.
§ 3. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio do dzierżyciela.
[schowaj]
) ani w warunkach dozwolonej samopomocy (art. 343 § 2 KC
art. 343 KC
§ 1. Posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania.
§ 2. Posiadacz nieruchomości może niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przy tym przemocy względem osób. Posiadacz rzeczy ruchomej, jeżeli grozi mu niebezpieczeństwo niepowetowanej szkody, może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu przywrócenia stanu poprzedniego.
§ 3. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio do dzierżyciela.
[schowaj]
).

c. legitymacja stron
W jest naruszającym i tym samym legitymowanym biernie, zaś N jest wyzutym z posiadania posiadaczem (zależnym, bezprawnym) mieszkania, a więc jest legitymowany czynnie.

d. brak wygaśnięcia roszczenia
Z uwagi na brak informacji w stanie faktycznym przyjmujemy, iż termin roczny, o którym mowa jest w art. 344 § 2 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
[schowaj]
, jeszcze nie upłynął.

e. wynik
N ma wobec W roszczenie o przywrócenie posiadania z art. 344 § 1 zd. 1 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
[schowaj]
.

2. Roszczenie z art. 415 KC
art. 415 KC
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
[schowaj]

To roszczenie mogłoby być uzasadnione, gdyż wg przeważającego poglądu posiadanie jest doniosłym prawnie stanem faktycznym, wobec czego podlega ochronie wg art. 415 i nast. KC (por. SN w wyroku z dnia 15.3.1974 r., III CZP 13/79). Wskazuje na to również art. 342 KC
art. 342 KC
Nie wolno naruszać samowolnie posiadania, chociażby posiadacz był w złej wierze.
[schowaj]
. Pozostałe przesłanki jak bezprawność i wina są bez wątpienia spełnione. Naprawienie szkody polegałoby w tym wypadku na restytucji naturalnej, tj. przywróceniu utraconego posiadania.

3. Roszczenie z art. 405 KC
art. 405 KC
Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.
[schowaj]

Roszczenie to należy rozważyć, gdyż W uzyskał kosztem N posiadanie mieszkania. Problematyczne jest jednak to, czy uzyskanie posiadania przez W nastąpiło bez podstawy prawnej. W Niemczech obowiązuje w tym zakresie tzw. Zuweisungsgehalt des Rechts (przyporządkowanie prawa do określonego podmiotu). W tym wypadku W przysługiwały roszczenia z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
[schowaj]
i art. 675 § 1 KC
art. 675 KC
§ 1. Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.
§ 2. Jeżeli najemca oddał innej osobie rzecz do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie.
§ 3. Domniemywa się, że rzecz była wydana najemcy w stanie dobrym i przydatnym do umówionego użytku.
[schowaj]
. Z przyczyn określonych w art. 14 ust. 6 UOchrPrLokator
art. 14 UOchrPrLokator
1. W wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu.
2. Jeżeli w wyroku orzeczono o uprawnieniu, o którym mowa w ust. 1, dwóch lub więcej osób, gmina jest obowiązana zapewnić im co najmniej jeden lokal socjalny.
3. Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, orzeka o uprawnieniu osób, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną.
4. Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec:
1) kobiety w ciąży,
2) małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 20, poz. 170, Nr 79, poz. 885 i Nr 90, poz. 1001 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 19, poz. 238) lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą,
3) obłożnie chorych,
4) emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,
5) osoby posiadającej status bezrobotnego,
6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały
- chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.
5. Sąd może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego, w szczególności jeżeli nakazanie opróżnienia następuje z przyczyn, o których mowa w art. 13.
6. Orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.
7. Przepisu ust. 4 nie stosuje się do osób, które utraciły tytuł prawny do lokalu niewchodzącego w skład publicznego zasobu mieszkaniowego, z wyjątkiem osób, które były uprawnione do używania lokalu na podstawie stosunku prawnego nawiązanego ze spółdzielnią mieszkaniową albo z towarzystwem budownictwa społecznego.
[schowaj]
można jednak uznać, że samo posiadanie roszczenia windykacyjnego nie daje podstawy prawnej do pozbawienia byłego najemcy lokalu. Konieczne jest uzyskanie odpowiedniego orzeczenia i wdrożenie postępowania egzekucyjnego.

C. Roszczenie o odszkodowanie za noclegi w hotelu

1. Roszczenie z art. 680 KC
art. 680 KC
Do najmu lokalu stosuje się przepisy rozdziału poprzedzającego, z zachowaniem przepisów poniższych.
[schowaj]
w zw. z art. 659 § 1 KC
art. 659 KC
§ 1. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
§ 2. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.
[schowaj]

To roszczenie odpada z uwagi na skuteczne wypowiedzenie umowy najmu.

2. Roszczenie z art. 471 KC
art. 471 KC
Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
[schowaj]

Przesłanką tego roszczenia jest nienależyte wykonanie zobowiązania, przy czym odpowiedzialność dłużnika za nienależyte wykonanie jest w tym wypadku domniemywana (art. 471 iin fine KC).
Podobnie jak w przypadku rozwiązania wg BGB należy się zastanowić nad tym, czy można mówić o nienależytym wykonaniu umowy w sytuacji, gdy – z uwagi na jej skuteczne wypowiedzenie przez W – w momencie wyrzucenia N nie wiązał ich już żaden kontrakt. Z uwagi na art. 674 KC
art. 674 KC
Jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nie oznaczony.
[schowaj]
także i w prawie polskim można posłużyć się argumentem, że stosunek umowny nadal wiąże strony mimo upływu terminu albo jego wypowiedzenia.
Działania W były bezprawne. Wynika to wprost z art. 342 KC
art. 342 KC
Nie wolno naruszać samowolnie posiadania, chociażby posiadacz był w złej wierze.
[schowaj]
, który zabrania samowolnego naruszania nawet wówczas, gdy posiadacz jest w złej wierze.
N miałby więc roszczenie z art. 471 KC
art. 471 KC
Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
[schowaj]
, przy czym roszczenie obejmuje pozytywny interes umowny, a więc N powinien znajdować się w takiej sytuacji, w jakiej byłby, gdyby umowa została wykonana prawidłowo, tzn. nie zostałby przez W usunięty z mieszkania. Ma więc prawo domagać się wpuszczenia do mieszkania, zwrotu kosztów noclegu a nawet transportu rzeczy z powrotem do mieszkania.

3. Roszczenie z art. 415 KC
art. 415 KC
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
[schowaj]

Roszczenie za straty i utracone korzyści wywołane wyzuciem z posiadania zależnie jest przede wszystkim od istnienia posiadania w momencie naruszenia. ż Roszczenie przysługuje więc jedynie, jeżeli zgłaszający roszczenie nadal jest posiadaczem, co może mieć miejsce przede wszystkim wówczas, gdy posiadania nie utracił (zob. domniemanie art. 340 KC
art. 340 KC
Domniemywa się ciągłość posiadania. Niemożność posiadania wywołana przez przeszkodę przemijającą nie przerywa posiadania.
[schowaj]
) jak również w sytuacjach, gdy nastąpiło przywrócenie utraconego posiadania (art. 345 KC
art. 345 KC
Posiadanie przywrócone poczytuje się za nie przerwane.
[schowaj]
) w wyniku odzyskania posiadania (samopomoc, art. 343 § 2 KC
art. 343 KC
§ 1. Posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania.
§ 2. Posiadacz nieruchomości może niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przy tym przemocy względem osób. Posiadacz rzeczy ruchomej, jeżeli grozi mu niebezpieczeństwo niepowetowanej szkody, może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu przywrócenia stanu poprzedniego.
§ 3. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio do dzierżyciela.
[schowaj]
) lub wytoczenia powództwa posesoryjnego (art. 344 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
[schowaj]
).
Spory budzi fakt, czy naruszenie posiadania nielegalnego może rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą. Często wychodzi się z założenia, iż naruszenie posiadania nielegalnego, nie powinno prowadzić do powstania roszczenia odszkodowawczego.
CategoryKazusyPosiadanie
Na tej stronie nie ma komentarzy