Samowolne naruszenie posiadania
przesłanka uruchomienia środków ochrony posesoryjnej
Samowolne naruszenie posiadania wymaga wystąpienia dwóch okoliczności.
A. Naruszenie posiadania
Naruszenie posiadania może mieć dwie postaci:
- wyzucie z posiadania lub
- zakłócenia posiadania.
1. Wyzucie z posiadania
Wyzucie z posiadania to pozbawienie posiadacza władztwa nad rzeczą (DoliwaPrawoRzeczowe, 2006, nb. 970; DadanskaPrawoRzeczowe, 2007, s. 31).
2. Zakłócenie posiadania
Zakłócenie posiadania polega na jego utrudnianiu wykonywania posiadania w inny sposób niż przez pozbawienie władztwa nad rzeczą (np. uszkadzanie rzeczy, utrudnianiu wykonywania służebności, imisjach na przedmiot posiadania itp). Chodzi tu więc o sytuacje jednokrotnego lub powtarzającego się wkraczania w sferę władztwa nad rzeczą przez osobę nieuprawnioną (WitczakKawalkoSkrypt, 2006, str. 183). Zakłócenie to musiało przynajmniej raz mieć miejsce, albowiem sama tylko możliwość naruszenie posiadania w przyszłości jest dla tego roszczenia niewystarczająca (WitczakKawalkoSkrypt, 2006, str. 183). Natomiast koncepcja Ignatowicza obejmująca również psychiczne oddziaływania na posiadacza (np. nękania słowne) powoduje nadmierne rozszerzenie ochrony posiadacza poza wyraźne granice. Groźba (realna i bezpośrednia) naruszenia posiadania również nie mieści się w moim przekonaniu w zakresie pojęcia naruszenia (inaczej Gołaczyński w: SystemPrawaPrywatnegoTom4, § 7 nb. 149). Przepisy art. 343 KC
Wyzucie z posiadania to pozbawienie posiadacza władztwa nad rzeczą (DoliwaPrawoRzeczowe, 2006, nb. 970; DadanskaPrawoRzeczowe, 2007, s. 31).
2. Zakłócenie posiadania
Zakłócenie posiadania polega na jego utrudnianiu wykonywania posiadania w inny sposób niż przez pozbawienie władztwa nad rzeczą (np. uszkadzanie rzeczy, utrudnianiu wykonywania służebności, imisjach na przedmiot posiadania itp). Chodzi tu więc o sytuacje jednokrotnego lub powtarzającego się wkraczania w sferę władztwa nad rzeczą przez osobę nieuprawnioną (WitczakKawalkoSkrypt, 2006, str. 183). Zakłócenie to musiało przynajmniej raz mieć miejsce, albowiem sama tylko możliwość naruszenie posiadania w przyszłości jest dla tego roszczenia niewystarczająca (WitczakKawalkoSkrypt, 2006, str. 183). Natomiast koncepcja Ignatowicza obejmująca również psychiczne oddziaływania na posiadacza (np. nękania słowne) powoduje nadmierne rozszerzenie ochrony posiadacza poza wyraźne granice. Groźba (realna i bezpośrednia) naruszenia posiadania również nie mieści się w moim przekonaniu w zakresie pojęcia naruszenia (inaczej Gołaczyński w: SystemPrawaPrywatnegoTom4, § 7 nb. 149). Przepisy art. 343 KC
art. 343 KC
§ 1. Posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania.
§ 2. Posiadacz nieruchomości może niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przy tym przemocy względem osób. Posiadacz rzeczy ruchomej, jeżeli grozi mu niebezpieczeństwo niepowetowanej szkody, może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu przywrócenia stanu poprzedniego.
§ 3. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio do dzierżyciela.
i art. 344 KC§ 1. Posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania.
§ 2. Posiadacz nieruchomości może niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przy tym przemocy względem osób. Posiadacz rzeczy ruchomej, jeżeli grozi mu niebezpieczeństwo niepowetowanej szkody, może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu przywrócenia stanu poprzedniego.
§ 3. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio do dzierżyciela.
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
nie mają bowiem charakteru prewencyjnego (aktualność zamachu). § 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
B. Samowola naruszenia
Naruszenie jest samowolne, gdy nie ma okoliczności uzasadniających oddziaływanie na cudze posiadanie. Samowolne jest wobec tego takie naruszenie posiadania, które nie nastąpiło w związku z wykonywaniem obrony koniecznej albo dozwolonej samopomocy. Nie uchyla natomiast samowoli fakt, że naruszenie zostało dokonane przez osobę, której przysługuje prawo podmiotowe lub na rzecz takiej osoby (Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 4. wyd. art. 344 nb. 1), gdyż nawet właściciel nie może samowolnie naruszać cudzego posiadania, choćby było ono bezprawne albo wadliwe, jeżeli nie zachodzi sytuacja uzasadniająca zastosowanie obrony koniecznej albo dozwolonej samopomocy. To samo dotyczy relacji między współposiadaczami oraz stosunków między posiadaczem samoistnym a posiadaczem zależnym.
Nie jest natomiast samowolnym takie naruszenie posiadania, gdy przed wydaniem orzeczenia w sprawie o przywrócenie posiadania zapadnie w innej sprawie orzeczenie, z którego wynikać będzie, iż stan powstały na skutek pozbawienia posiadania jest zgodny z prawem.
C. Skutek prawny
Samowolne naruszenie posiadania uprawnia do zastosowania środków ochrony własnej (art. 343 KC
art. 343 KC
§ 1. Posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania.
§ 2. Posiadacz nieruchomości może niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przy tym przemocy względem osób. Posiadacz rzeczy ruchomej, jeżeli grozi mu niebezpieczeństwo niepowetowanej szkody, może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu przywrócenia stanu poprzedniego.
§ 3. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio do dzierżyciela.
) albo środków ochrony sądowej (art. 344 KC§ 1. Posiadacz może zastosować obronę konieczną, ażeby odeprzeć samowolne naruszenie posiadania.
§ 2. Posiadacz nieruchomości może niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni; nie wolno mu jednak stosować przy tym przemocy względem osób. Posiadacz rzeczy ruchomej, jeżeli grozi mu niebezpieczeństwo niepowetowanej szkody, może natychmiast po samowolnym pozbawieniu go posiadania zastosować niezbędną samopomoc w celu przywrócenia stanu poprzedniego.
§ 3. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio do dzierżyciela.
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
).§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
D. Prawo niemieckie
Samowolne naruszenie posiadania odpowiada niemieckiej "verbotene Eigenmacht" wg § 858 BGB.
CategoryLeksykonS CategoryPosiadanie
Na tej stronie nie ma komentarzy
