Wiki source for KazusPosiadanie1
====Kazus nr 1 z posiadania====
==roszczenie posesoryjne z art. 344 KC==
((1)) Stan faktyczny
W (wynajmujący) wypowiedział skutecznie N (najemcy) umowę najmu lokalu ze skutkiem na dzień 1.9. Ponieważ N w dniu 15.9. nadal zajmował mieszkanie, W polecił swojemu synowi S, aby udał się do mieszkania i w chwili gdy N wyjechał do miasta, otworzył drzwi swoim kluczem, wymienił zamki a wszelkie rzeczy N wystawił przed budynek. S zrobił tak, jak ojciec mu przykazał.
N przymuszony sytuacją spędził kilka nocy w hotelu, płacąc za jedną noc ok. 50 zł. Po kilku dniach N spotkał na ulicy swojego kolegę S, studenta III roku prawa. N pyta S, czy ma jakieś roszczenia wobec W, na mocy których mógłby odzyskać mieszkanie i żądać zwrotu kosztów noclegu w hotelu.
//Jakiej odpowiedzi powinien udzielić S?//
((1)) Roszczenie o przywrócenie posiadania lokalu
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 344 § 1 zd. 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 343(1) KC"}}
[[RoszczeniePosesoryjne344KC Roszczenie posesoryjne]] może przysługiwać pod warunkiem spełnienia warunków określonych w {{pu przepis="art. 344 KC"}}.
((3)) stosowanie art. 344 do ochrony władania lokalem
Problematyczne jest stosowanie {{pu przepis="art. 344 KC"}} do ochrony władania lokalem, gdyż - z punktu wiedzenia systematyki - przepis {{pu przepis="art. 343(1) KC"}} nie obejmuje roszczenia posesoryjnego. Uważa się jednak powszechnie, iż jest to przeoczenie ustawodawcy - brak jest bowiem powodów, dla których można byłoby odmówić władającemu lokalem roszczenia posesoryjnego.
((3)) samowolne naruszenie posiadania przez W
Na skutek wymiany zamka w drzwiach N nie może dostać się do mieszkania i wobec tego sprawować nad nim bezpośredniego władztwa. Wobec tego pozbawiony corpus stracił posiadanie. Mamy tu do czynienia z tzw. wyzuciem z posiadania.
Należy jednak zbadać, czy naruszenie posiadania jest samowolne. Samowolnym jest takie naruszenie prawa, które nie jest zgodne z prawem (zob. więcej w SamowolneNaruszeniePosiadania). Wobec tego należałoby się zastanowić, czy wyrzucenie N nie jest zgodne z prawem, gdyż W przysługują roszczenia z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} i {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
Samo roszczenie jednak nie wystarczy; jak wynika z {{pu przepis="art. 344 § 1 zd. 2 KC"}} konieczne jest stwierdzenie sądu (albo innego organu) o tym, że realizacja roszczenia windykacyjnego była dopuszczalna. Dopóty jednak takiego orzeczenia nie było, samowolna realizacja roszczenia windykacyjnego stanowi naruszenie posiadania. Z {{pu przepis="art. 342 KC"}} wynika bowiem wprost, że nikt - nawet właściciel nie może naruszać posiadania - choćby było ono wadliwe albo bezprawne. Takie sformułowanie przepisu ma zapobiegać samowolnej egzekucji orzeczeń sądowych przez strony.
W nie działał również ani w [[ObronaKonieczna343KC obronie koniecznej]] ({{pu przepis="art. 343 § 1 KC"}}) ani w warunkach [[DozwolonaSamopomoc343KC dozwolonej samopomocy]] ({{pu przepis="art. 343 § 2 KC"}}).
((3)) legitymacja stron
N jest wyzutym z posiadania posiadaczem (zależnym, bezprawnym) mieszkania, a więc jest legitymowany czynnie.
Naruszenia posiadania dokonał bezpośrednio S, lecz naruszenie posiadania nastąpiło na rzecz W. Wobec tego to W jest legitymowany biernie.
((3)) brak wygaśnięcia roszczenia
Z uwagi na brak informacji w stanie faktycznym przyjmujemy, iż termin roczny, o którym mowa jest w {{pu przepis="art. 344 § 2 KC"}}, jeszcze nie upłynął.
((3)) wynik
N ma wobec W roszczenie o przywrócenie posiadania z {{pu przepis="art. 344 § 1 zd. 1 KC"}}.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 415 KC"}}
To roszczenie mogłoby być uzasadnione, gdyż wg przeważającego poglądu posiadanie jest doniosłym prawnie stanem faktycznym, wobec czego podlega ochronie wg art. 415 i nast. KC (por. SN w wyroku z dnia 15.3.1974 r., III CZP 13/79). Wskazuje na to również {{pu przepis="art. 342 KC"}}. Pozostałe przesłanki jak bezprawność i wina są bez wątpienia spełnione. Naprawienie szkody polegałoby w tym wypadku na restytucji naturalnej, tj. przywróceniu utraconego posiadania.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 405 KC"}}
Roszczenie to należy rozważyć, gdyż W uzyskał kosztem N posiadanie mieszkania. Problematyczne jest jednak to, czy uzyskanie posiadania przez W nastąpiło bez podstawy prawnej. W Niemczech obowiązuje w tym zakresie tzw. Zuweisungsgehalt des Rechts (przyporządkowanie prawa do określonego podmiotu). W tym wypadku W przysługiwały roszczenia z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} i {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}. Z przyczyn określonych w {{pu przepis="art. 14 ust. 6 UOchrPrLokator"}} można jednak uznać, że samo posiadanie roszczenia windykacyjnego nie daje podstawy prawnej do pozbawienia byłego najemcy lokalu. Konieczne jest uzyskanie odpowiedniego orzeczenia i wdrożenie postępowania egzekucyjnego.
((1)) Roszczenie o odszkodowanie za noclegi w hotelu
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 680 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}}
To roszczenie odpada z uwagi na skuteczne wypowiedzenie umowy najmu.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 471 KC"}}
Przesłanką tego roszczenia jest nienależyte wykonanie zobowiązania, przy czym odpowiedzialność dłużnika za nienależyte wykonanie jest w tym wypadku domniemywana (art. 471 iin fine KC).
Podobnie jak w przypadku rozwiązania wg BGB należy się zastanowić nad tym, czy można mówić o nienależytym wykonaniu umowy w sytuacji, gdy – z uwagi na jej skuteczne wypowiedzenie przez W – w momencie wyrzucenia N nie wiązał ich już żaden kontrakt. Z uwagi na {{pu przepis="art. 674 KC"}} także i w prawie polskim można posłużyć się argumentem, że stosunek umowny nadal wiąże strony mimo upływu terminu albo jego wypowiedzenia.
Działania W były bezprawne. Wynika to wprost z {{pu przepis="art. 342 KC"}}, który zabrania samowolnego naruszania nawet wówczas, gdy posiadacz jest w złej wierze.
N miałby więc roszczenie z {{pu przepis="art. 471 KC"}}, przy czym roszczenie obejmuje pozytywny interes umowny, a więc N powinien znajdować się w takiej sytuacji, w jakiej byłby, gdyby umowa została wykonana prawidłowo, tzn. nie zostałby przez W usunięty z mieszkania. Ma więc prawo domagać się wpuszczenia do mieszkania, zwrotu kosztów noclegu a nawet transportu rzeczy z powrotem do mieszkania.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 415 KC"}}
Roszczenie za straty i utracone korzyści wywołane wyzuciem z posiadania zależnie jest przede wszystkim od istnienia posiadania w momencie naruszenia. Roszczenie przysługuje więc jedynie wówczas, gdy zgłaszający roszczenie nadal jest posiadaczem, co może mieć miejsce przede wszystkim wtedy, kiedy posiadania nie utracił (zob. domniemanie {{pu przepis="art. 340 KC"}}) jak również w sytuacjach, gdy nastąpiło przywrócenie utraconego posiadania ({{pu przepis="art. 345 KC"}}) w wyniku odzyskania posiadania (samopomoc, {{pu przepis="art. 343 § 2 KC"}}) lub wytoczenia powództwa posesoryjnego ({{pu przepis="art. 344 KC"}}).
Spory budzi fakt, czy naruszenie posiadania nielegalnego może rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą. Często wychodzi się z założenia, iż naruszenie posiadania nielegalnego, nie powinno prowadzić do powstania roszczenia odszkodowawczego.
----
CategoryKazusyPosiadanie
==roszczenie posesoryjne z art. 344 KC==
((1)) Stan faktyczny
W (wynajmujący) wypowiedział skutecznie N (najemcy) umowę najmu lokalu ze skutkiem na dzień 1.9. Ponieważ N w dniu 15.9. nadal zajmował mieszkanie, W polecił swojemu synowi S, aby udał się do mieszkania i w chwili gdy N wyjechał do miasta, otworzył drzwi swoim kluczem, wymienił zamki a wszelkie rzeczy N wystawił przed budynek. S zrobił tak, jak ojciec mu przykazał.
N przymuszony sytuacją spędził kilka nocy w hotelu, płacąc za jedną noc ok. 50 zł. Po kilku dniach N spotkał na ulicy swojego kolegę S, studenta III roku prawa. N pyta S, czy ma jakieś roszczenia wobec W, na mocy których mógłby odzyskać mieszkanie i żądać zwrotu kosztów noclegu w hotelu.
//Jakiej odpowiedzi powinien udzielić S?//
((1)) Roszczenie o przywrócenie posiadania lokalu
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 344 § 1 zd. 1 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 343(1) KC"}}
[[RoszczeniePosesoryjne344KC Roszczenie posesoryjne]] może przysługiwać pod warunkiem spełnienia warunków określonych w {{pu przepis="art. 344 KC"}}.
((3)) stosowanie art. 344 do ochrony władania lokalem
Problematyczne jest stosowanie {{pu przepis="art. 344 KC"}} do ochrony władania lokalem, gdyż - z punktu wiedzenia systematyki - przepis {{pu przepis="art. 343(1) KC"}} nie obejmuje roszczenia posesoryjnego. Uważa się jednak powszechnie, iż jest to przeoczenie ustawodawcy - brak jest bowiem powodów, dla których można byłoby odmówić władającemu lokalem roszczenia posesoryjnego.
((3)) samowolne naruszenie posiadania przez W
Na skutek wymiany zamka w drzwiach N nie może dostać się do mieszkania i wobec tego sprawować nad nim bezpośredniego władztwa. Wobec tego pozbawiony corpus stracił posiadanie. Mamy tu do czynienia z tzw. wyzuciem z posiadania.
Należy jednak zbadać, czy naruszenie posiadania jest samowolne. Samowolnym jest takie naruszenie prawa, które nie jest zgodne z prawem (zob. więcej w SamowolneNaruszeniePosiadania). Wobec tego należałoby się zastanowić, czy wyrzucenie N nie jest zgodne z prawem, gdyż W przysługują roszczenia z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} i {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
Samo roszczenie jednak nie wystarczy; jak wynika z {{pu przepis="art. 344 § 1 zd. 2 KC"}} konieczne jest stwierdzenie sądu (albo innego organu) o tym, że realizacja roszczenia windykacyjnego była dopuszczalna. Dopóty jednak takiego orzeczenia nie było, samowolna realizacja roszczenia windykacyjnego stanowi naruszenie posiadania. Z {{pu przepis="art. 342 KC"}} wynika bowiem wprost, że nikt - nawet właściciel nie może naruszać posiadania - choćby było ono wadliwe albo bezprawne. Takie sformułowanie przepisu ma zapobiegać samowolnej egzekucji orzeczeń sądowych przez strony.
W nie działał również ani w [[ObronaKonieczna343KC obronie koniecznej]] ({{pu przepis="art. 343 § 1 KC"}}) ani w warunkach [[DozwolonaSamopomoc343KC dozwolonej samopomocy]] ({{pu przepis="art. 343 § 2 KC"}}).
((3)) legitymacja stron
N jest wyzutym z posiadania posiadaczem (zależnym, bezprawnym) mieszkania, a więc jest legitymowany czynnie.
Naruszenia posiadania dokonał bezpośrednio S, lecz naruszenie posiadania nastąpiło na rzecz W. Wobec tego to W jest legitymowany biernie.
((3)) brak wygaśnięcia roszczenia
Z uwagi na brak informacji w stanie faktycznym przyjmujemy, iż termin roczny, o którym mowa jest w {{pu przepis="art. 344 § 2 KC"}}, jeszcze nie upłynął.
((3)) wynik
N ma wobec W roszczenie o przywrócenie posiadania z {{pu przepis="art. 344 § 1 zd. 1 KC"}}.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 415 KC"}}
To roszczenie mogłoby być uzasadnione, gdyż wg przeważającego poglądu posiadanie jest doniosłym prawnie stanem faktycznym, wobec czego podlega ochronie wg art. 415 i nast. KC (por. SN w wyroku z dnia 15.3.1974 r., III CZP 13/79). Wskazuje na to również {{pu przepis="art. 342 KC"}}. Pozostałe przesłanki jak bezprawność i wina są bez wątpienia spełnione. Naprawienie szkody polegałoby w tym wypadku na restytucji naturalnej, tj. przywróceniu utraconego posiadania.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 405 KC"}}
Roszczenie to należy rozważyć, gdyż W uzyskał kosztem N posiadanie mieszkania. Problematyczne jest jednak to, czy uzyskanie posiadania przez W nastąpiło bez podstawy prawnej. W Niemczech obowiązuje w tym zakresie tzw. Zuweisungsgehalt des Rechts (przyporządkowanie prawa do określonego podmiotu). W tym wypadku W przysługiwały roszczenia z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} i {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}. Z przyczyn określonych w {{pu przepis="art. 14 ust. 6 UOchrPrLokator"}} można jednak uznać, że samo posiadanie roszczenia windykacyjnego nie daje podstawy prawnej do pozbawienia byłego najemcy lokalu. Konieczne jest uzyskanie odpowiedniego orzeczenia i wdrożenie postępowania egzekucyjnego.
((1)) Roszczenie o odszkodowanie za noclegi w hotelu
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 680 KC"}} w zw. z {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}}
To roszczenie odpada z uwagi na skuteczne wypowiedzenie umowy najmu.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 471 KC"}}
Przesłanką tego roszczenia jest nienależyte wykonanie zobowiązania, przy czym odpowiedzialność dłużnika za nienależyte wykonanie jest w tym wypadku domniemywana (art. 471 iin fine KC).
Podobnie jak w przypadku rozwiązania wg BGB należy się zastanowić nad tym, czy można mówić o nienależytym wykonaniu umowy w sytuacji, gdy – z uwagi na jej skuteczne wypowiedzenie przez W – w momencie wyrzucenia N nie wiązał ich już żaden kontrakt. Z uwagi na {{pu przepis="art. 674 KC"}} także i w prawie polskim można posłużyć się argumentem, że stosunek umowny nadal wiąże strony mimo upływu terminu albo jego wypowiedzenia.
Działania W były bezprawne. Wynika to wprost z {{pu przepis="art. 342 KC"}}, który zabrania samowolnego naruszania nawet wówczas, gdy posiadacz jest w złej wierze.
N miałby więc roszczenie z {{pu przepis="art. 471 KC"}}, przy czym roszczenie obejmuje pozytywny interes umowny, a więc N powinien znajdować się w takiej sytuacji, w jakiej byłby, gdyby umowa została wykonana prawidłowo, tzn. nie zostałby przez W usunięty z mieszkania. Ma więc prawo domagać się wpuszczenia do mieszkania, zwrotu kosztów noclegu a nawet transportu rzeczy z powrotem do mieszkania.
((2)) Roszczenie z {{pu przepis="art. 415 KC"}}
Roszczenie za straty i utracone korzyści wywołane wyzuciem z posiadania zależnie jest przede wszystkim od istnienia posiadania w momencie naruszenia. Roszczenie przysługuje więc jedynie wówczas, gdy zgłaszający roszczenie nadal jest posiadaczem, co może mieć miejsce przede wszystkim wtedy, kiedy posiadania nie utracił (zob. domniemanie {{pu przepis="art. 340 KC"}}) jak również w sytuacjach, gdy nastąpiło przywrócenie utraconego posiadania ({{pu przepis="art. 345 KC"}}) w wyniku odzyskania posiadania (samopomoc, {{pu przepis="art. 343 § 2 KC"}}) lub wytoczenia powództwa posesoryjnego ({{pu przepis="art. 344 KC"}}).
Spory budzi fakt, czy naruszenie posiadania nielegalnego może rodzić odpowiedzialność odszkodowawczą. Często wychodzi się z założenia, iż naruszenie posiadania nielegalnego, nie powinno prowadzić do powstania roszczenia odszkodowawczego.
----
CategoryKazusyPosiadanie
