Inhaltsverzeichnis des Artikels
A. Ogólne informacje nt. nabyc...
B. Przesłanki zasiedzenia
1. Nieprzerwane posiadanie sam...
2. Upływ trzyletniego terminu ...
3. Dobra wiara posiadacza
a. pojęcie dobrej wiary w art...
b. okres trwania dobrej wiary
C. Zagadnienia kolizyjnoprawne...
1. Zasada: lex rei sitae
2. Zmiana miejsca położenia rz...
B. Przesłanki zasiedzenia
1. Nieprzerwane posiadanie sam...
2. Upływ trzyletniego terminu ...
3. Dobra wiara posiadacza
a. pojęcie dobrej wiary w art...
b. okres trwania dobrej wiary
C. Zagadnienia kolizyjnoprawne...
1. Zasada: lex rei sitae
2. Zmiana miejsca położenia rz...
Zasiedzenie ruchomości
przesłanki i inne informacje nt. zasiedzenia własności rzeczy ruchomej
A. Ogólne informacje nt. nabycia przez zasiedzenie
Zasiedzenie jest sposobem pierwotnego nabycia własności rzeczy ruchomej, następującym ex lege.
B. Przesłanki zasiedzenia
Warunkiem zasiedzenia rzeczy ruchomej jest samoistne posiadanie rzeczy w dobrej wierze przez okres trzech lat (art. 174 KC
art. 174 KC
Posiadacz rzeczy ruchomej nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze.
).Posiadacz rzeczy ruchomej nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze.
Zob. schemat Taris(R)
1. Nieprzerwane posiadanie samoistne
Posiadaczem samoistnym jest ten, kto faktycznie włada rzeczą jak właściciel (art. 336 KC
Posiadanie ruchomości musi być nieprzerwane, co należy również domniemywać (art. 340 zd. 1 KC
2. Upływ trzyletniego terminu zasiedzenia
Do nabycia ex lege dochodzi po upływie trzech lat nieprzerwanego posiadania samoistnego.
Termin trzyletni liczony jest od momentu objęcia rzeczy w posiadanie samoistne. W tym miejscu odsyłam więc do dokumentów dotyczących nabycia posiadania (zob. NabyciePosiadania).
Dla obliczania terminu stosuje się wprost przepisy o przedawnieniu (zob. art. 175 KC
3. Dobra wiara posiadacza
Nabycie własności ruchomości przez zasiedzenie jest możliwe wyłącznie w razie istnienia dobrej wiary (inaczej niż przy nieruchomościach).
Posiadaczem samoistnym jest ten, kto faktycznie włada rzeczą jak właściciel (art. 336 KC
art. 336 KC
Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
). Więcej na temat posiadania samoistnego zob. w osobnym skrypcie. W razie wątpliwości, jaki charakter ma sprawowane władztwo, rozstrzyga art. 339 KCPosiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
art. 339 KC
Domniemywa się, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym.
i wynikające z niego domniemanie posiadania samoistnego.Domniemywa się, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym.
Posiadanie ruchomości musi być nieprzerwane, co należy również domniemywać (art. 340 zd. 1 KC
art. 340 KC
Domniemywa się ciągłość posiadania. Niemożność posiadania wywołana przez przeszkodę przemijającą nie przerywa posiadania.
).Domniemywa się ciągłość posiadania. Niemożność posiadania wywołana przez przeszkodę przemijającą nie przerywa posiadania.
2. Upływ trzyletniego terminu zasiedzenia
Do nabycia ex lege dochodzi po upływie trzech lat nieprzerwanego posiadania samoistnego.
Termin trzyletni liczony jest od momentu objęcia rzeczy w posiadanie samoistne. W tym miejscu odsyłam więc do dokumentów dotyczących nabycia posiadania (zob. NabyciePosiadania).
Dla obliczania terminu stosuje się wprost przepisy o przedawnieniu (zob. art. 175 KC
art. 175 KC
Do biegu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o biegu przedawnienia roszczeń.
). Oznacza to, że terminy ulegają stosownemu przedłużeniu w razie wystąpienia okoliczności, o których mowa jest w art. 122 KCDo biegu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o biegu przedawnienia roszczeń.
art. 122 KC
§ 1. Przedawnienie względem osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od ustanowienia dla niej przedstawiciela ustawowego albo od ustania przyczyny jego ustanowienia.
§ 2. Jeżeli termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata, jego bieg liczy się od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego albo od dnia, w którym ustała przyczyna jego ustanowienia.
§ 3. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio do biegu przedawnienia przeciwko osobie, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia.
. Zastosowanie mają również przepisy o przerwaniu biegu przedawnienia (art. 123 KC§ 1. Przedawnienie względem osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od ustanowienia dla niej przedstawiciela ustawowego albo od ustania przyczyny jego ustanowienia.
§ 2. Jeżeli termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata, jego bieg liczy się od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego albo od dnia, w którym ustała przyczyna jego ustanowienia.
§ 3. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio do biegu przedawnienia przeciwko osobie, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia.
art. 123 KC
§ 1. Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,
3) przez wszczęcie mediacji.
§ 2. (uchylony).
i art. 124 KC§ 1. Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,
3) przez wszczęcie mediacji.
§ 2. (uchylony).
art. 124 KC
§ 1. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.
§ 2. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.
). W razie zmiany posiadacza uwzględnić można również okres posiadania przez poprzednika (art. 176 § 1 zd. 1 KC§ 1. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.
§ 2. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.
art. 176 KC
§ 1. Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści.
§ 2. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.
).§ 1. Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści.
§ 2. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.
3. Dobra wiara posiadacza
Nabycie własności ruchomości przez zasiedzenie jest możliwe wyłącznie w razie istnienia dobrej wiary (inaczej niż przy nieruchomościach).
a. pojęcie dobrej wiary w art. 174 KC
W dobrej wierze jest ten, kto jest przekonany, że nabywa posiadanie od osoby uprawnionej i jego przekonanie jest usprawiedliwione konkretnymi okolicznościami (por. Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2004, art. 155 nb. 11).
Dobrą wiarę należy domniemywać (art. 7 KC
b. okres trwania dobrej wiary
Dla nabycia własności ruchomości w drodze zasiedzenia dobra wiara posiadacza musi istnieć przez cały trzyletni okres. Posiadacz musi więc wejść w posiadanie samoistne będąc w dobrej wierze oraz dobra wiara musi się utrzymywać aż do momentu upływu terminu.
art. 174 KC
Posiadacz rzeczy ruchomej nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze.
Posiadacz rzeczy ruchomej nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze.
W dobrej wierze jest ten, kto jest przekonany, że nabywa posiadanie od osoby uprawnionej i jego przekonanie jest usprawiedliwione konkretnymi okolicznościami (por. Skowrońska-Bocian w: PietrzykowskiKomentarzKC, 2004, art. 155 nb. 11).
Dobrą wiarę należy domniemywać (art. 7 KC
art. 7 KC
Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.
), co powoduje przerzucenie ciężaru dowodu na przeciwnika.Jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.
b. okres trwania dobrej wiary
Dla nabycia własności ruchomości w drodze zasiedzenia dobra wiara posiadacza musi istnieć przez cały trzyletni okres. Posiadacz musi więc wejść w posiadanie samoistne będąc w dobrej wierze oraz dobra wiara musi się utrzymywać aż do momentu upływu terminu.
C. Zagadnienia kolizyjnoprawne (prawo prywatne międzynarodowe)
1. Zasada: lex rei sitae
Z uwagi na art. 41 § 2 PrPrywMiędz
Z uwagi na art. 41 § 2 PrPrywMiędz
art. 41 PrPrywMiędz
1. Własność i inne prawa rzeczowe podlegają prawu państwa, w którym znajduje się ich przedmiot.
2. Nabycie i utrata własności, jak również nabycie i utrata oraz zmiana treści lub pierwszeństwa innych praw rzeczowych, podlegają prawu państwa, w którym przedmiot tych praw znajdował się w chwili, gdy nastąpiło zdarzenie pociągające za sobą wymienione skutki prawne.
nabycie własności rzeczy ruchomej na skutek zasiedzenia podlega prawu miejsca, w którym rzecz się znajduje w momencie, w którym nastąpiło zdarzenie pociągające za sobą nabycie własności (lex rei sitae). Prawu polskiemu podlegać więc będzie zasiedzenie rzeczy ruchomej znajdującej się w Polsce do chwili objęcia jej w posiadanie samoistne aż do momentu upływu trzech lat od uzyskania posiadania samoistnego. Zmiana państwa położenia rzeczy ruchomej po zrealizowaniu się przesłanek zasiedzenia nie będzie z reguły wpływać na nabycie własności, gdyż obowiązuje zasada akceptacji zamkniętych stanów faktycznych zrealizowanych w całości pod rządami jednego porządku prawnego.1. Własność i inne prawa rzeczowe podlegają prawu państwa, w którym znajduje się ich przedmiot.
2. Nabycie i utrata własności, jak również nabycie i utrata oraz zmiana treści lub pierwszeństwa innych praw rzeczowych, podlegają prawu państwa, w którym przedmiot tych praw znajdował się w chwili, gdy nastąpiło zdarzenie pociągające za sobą wymienione skutki prawne.
2. Zmiana miejsca położenia rzeczy w czasie okresu zasiedzenia
Ponieważ rzeczy ruchome mogą dość swobodnie zmieniać miejsce swojego położenia, pojawia się pytanie, jak wygląda nabycie własności rzeczy ruchomej przez zasiedzenie, gdy w trakcie okresu zasiedzenia dojdzie do zmiany statutu prawnorzeczowego (prawa właściwego z uwagi na miejsce położenia rzeczy). W polskiej literaturze przyjmuje się właściwość prawa państwa, w którym zrealizowały się ostatnie (chronologicznie) zdarzenia prowadzące do nabycia własności przez zasiedzenie, a więc prawo miejsca, w którym rzecz była położona w chwili upływu terminu zasiedzenia (BaganKurlutaPPM, 2. wyd., str. 212; PazdanPPM, 13. wyd., nb. 390). Statut ten decyduje również o ewentualnym uwzględnieniu zdarzeń, jakie miały miejsce pod zakresem wcześniejszego statutu.
Ponieważ rzeczy ruchome mogą dość swobodnie zmieniać miejsce swojego położenia, pojawia się pytanie, jak wygląda nabycie własności rzeczy ruchomej przez zasiedzenie, gdy w trakcie okresu zasiedzenia dojdzie do zmiany statutu prawnorzeczowego (prawa właściwego z uwagi na miejsce położenia rzeczy). W polskiej literaturze przyjmuje się właściwość prawa państwa, w którym zrealizowały się ostatnie (chronologicznie) zdarzenia prowadzące do nabycia własności przez zasiedzenie, a więc prawo miejsca, w którym rzecz była położona w chwili upływu terminu zasiedzenia (BaganKurlutaPPM, 2. wyd., str. 212; PazdanPPM, 13. wyd., nb. 390). Statut ten decyduje również o ewentualnym uwzględnieniu zdarzeń, jakie miały miejsce pod zakresem wcześniejszego statutu.
CategoryNabycieWlasnosciRuchomosci CategoryZasiedzenie CategoryPrawoPrywatneMiedzynarodowe
Na tej stronie nie ma komentarzy