Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
  Auf Dem Weg Zum Eurodi...
  E G T C Monitoring Rep...
  E U W T Literatura2004
  E U W T Literatura2005
  E U W T Literatura2006
  E U W T Literatura2007
  E U W T Literatura2008
  E U W T Literatura2009
  E U W T Literatura2010
  E U W T Literatura2011
  E U W T Literatura2012
  E U W T Literatura2013
  E U W T Literatura2014
  E U W T Literatura2015
  E U W T Literatura2016
  E U W T Literatura A
  E U W T Literatura Ang...
  E U W T Literatura B
  E U W T Literatura C
  E U W T Literatura D
  E U W T Literatura E
  E U W T Literatura F
  E U W T Literatura Fra...
  E U W T Literatura G
  E U W T Literatura H
  E U W T Literatura His...
  E U W T Literatura I
  E U W T Literatura J
  E U W T Literatura K
  E U W T Literatura L
  E U W T Literatura M
  E U W T Literatura N
  E U W T Literatura Nie...
  E U W T Literatura O
  E U W T Literatura P
  E U W T Literatura Pol...
  E U W T Literatura R
 Bibliografia EUWT
  Auf Dem Weg Zum ...
  E G T C Monitori...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  Baron Ochojsk...
  Biot2013
 Bibliografia EUWT
  E G T C Monit...
  E G T C Monit...
  Engl Eu R2013
  Engl Oberkofl...
  Engl Zwilling...
  Fic Fic Z N U...
  Gautier Audeb...
  Gembiak2013a
  Goehrs Jurisd...
  Guillermo2013a
  Hofericova2013a
  Jankowski2013a
  Joskowiak2013a
  Kozak2013
  Lewkowicz Sam...
  Lewkowicz Stu...
  Martinez2013a
  Mik Zeszyty P...
  Nadalutti J C...
  Nevlazla2013a
  Niedobitek Lo...
  Nowak Pyzowsk...
  Ocskay2013a
  Opitz2013
  Persson2013
  Pyrgiel Se S ...
  Raducanu2013
  Roura2013
  Sadler2013
  Sanjuan Gil2013
  Soos2013
  Szymanski2013a
  Toca2013
  Zdunczuk Stud...
  Zwilling Engl...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Opinie
  E U W T Podatki
  E U W T Prace Dy...
  Euroregion Nysa
  Literatura Do Za...
  Cucu2011
  Engl2014
  Jaansoo Groenend...
  Lange2012
  Müller Klosterm...
  Popoviciu Toca2011
  Raducanu2013
  Sadler2013
  Sararu2014
  Soos2013
 Strona główna
  Studzieniecki2015
  Svensson2015
  Toca2013
  Raducanu2013
  Randier E G T C2009
  Reinke2006
  Ricci2011
  Rojo I R2010
  Roura2013
  Rozowicz2016
  Stockmann2011
  E U W T Literatura S
  E U W T Literatura Slo...
  E U W T Literatura T
  E U W T Literatura U
  E U W T Literatura V
  E U W T Literatura W
  E U W T Literatura Z
  E U W T Opinie
  E U W T Podatki
  E U W T Prace Dyplomowe
  Euroregion Nysa
  Literatura Do Zamowienia
  Cucu2011
  Engl2014
  Jaansoo Groenendijk2014
  Lange2012
  Müller Klostermann2014
  Popoviciu Toca2011
  Raducanu2013
  Sadler2013
  Sararu2014
  Soos2013
 Strona główna
  Studzieniecki2015
  Svensson2015
  Toca2013
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [1292]

To jest stara wersja Wspolwlasnosc utworzona przez MarcinKrzymuski, 2008-03-01 21:51:09.

 

Współwłasność


Współwłasność to forma własności polegająca na tym, iż prawo własności tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie wielu osobom (art. 195 KC
art. 195 KC
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
). Zagadnienia związane ze współwłasnością ograniczymy do rozpatrzenia roszczeń wynikających z art. 195 i nast. Możemy je podzielić – w zależności od podmiotu, wobec którego są kierowane – na roszczenia pomiędzy współwłaścicielami (A) oraz roszczenia kierowane wobec osób trzecich (B).

A. Roszczenia pomiędzy współwłaścicielami
Roszczenia jakie mogą zgłaszać współwłaściciele pomiędzy sobą dotyczą: dopuszczenia do współposiadania albo zniesienia współwłasności albo wynagrodzenia za sprawowanie zarządu rzeczą wspólną.

1. Roszczenie o dopuszczenie do współposiadania
Uprawnienie to polega na domaganiu się przywrócenia współposiadania oraz współkorzystania rzeczy. Komentatorzy i orzecznictwo zazwyczaj łączą oba te uprawnienia, zapominając chyba, iż każde z nich ma w polskim prawie cywilnym określone znaczenie i co za tym idzie, treść roszczenia ma odmienną treść w przypadku pozbawienia współposiadania albo naruszeniu współkorzystania.

a. Roszczenie o dopuszczenie/przywrócenie współposiadania
Zgodnie z art. 206 KC
art. 206 KC
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
każdy z współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy. Chodzi tu o prawo do posiadania rzeczy jako całości, ale w takim zakresie, jaki nie wyłącza takiego samego posiadania całości rzeczy przez innych właścicieli. Należy więc uwzględnić nie tylko prawo żądającego współwłaściciela, ale i zakres uprawnień pozostałych współwłaścicieli.
Roszczenie to aktualizuje się w sytuacji pozbawienia posiadania, a więc gdy współwłaściciel nie uzyskał albo został pozbawiony bezpośredniego władztwa nad rzeczą. W takiej sytuacji współwłaścicielowi służy ochrona petytoryjna w postaci dopuszczenia do współposiadania (vindicatio partis), która jest zbliżona do ochrony wynikającej z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
, w którym chodzi o pozbawienie właściciela bezpośredniej władzy nad rzeczą. Stąd też właściwą podstawą prawną żądania jest art. 222 § 1 w zw. z art. 206 KC
art. 206 KC
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
.
Należy ograniczyć zastosowanie tego roszczenia o przywrócenie do sytuacji, gdy posiadanie przez pojedynczego współwłaściciela może być wykonywanie bez współdziałania z pozostałymi współposiadaczami (pro diviso). Roszczenie o ochronę posiadania nie przysługuje bowiem w stosunkach pomiędzy współposiadaczami tej samej rzeczy, jeżeli nie da się ustalić zakresu współposiadania (pro indiviso), czyli gdy współposiadanie może być wykonywane tylko przy zgodnym współdziałaniu współposiadaczy (Gniewek, Prawo rzeczowe (2003) nb. 911).

b. Roszczenie o dopuszczenie do/przywrócenie współkorzystania
Korzystanie z własności uregulowano w art. 140 KC
art. 140 KC
W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.
. Polega ono w szczególności na pobieraniu pożytków i innych dochodów. Według bardziej precyzyjnego rozróżnienia korzystanie z rzeczy obejmuje prawo do: używania rzeczy (ius utendi), pobierania pożytków (ius fruendi), pobierania innych dochodów, przyrostu (accessio), zużycia (ius abutendi) i przetworzenia rzeczy (Gniewek, Kodeks cywilny. Komentarz (2001), str. 54). W tym roszczeniu chodzi więc u stworzenie/przywrócenie współwłaścicielowi warunków do tego, aby mógł czynić z powyższych uprawnień pożytek, nie naruszając przy tym identycznych pod względem treści uprawnień pozostałych współwłaścicieli. Ponieważ art. 195 i nast. KC dotyczą współwłasności w częściach ułamkowych, należy przyjąć, iż roszczenie to ma na celu adekwatny w stosunku do wielkości udziału we współwłasności udział w powyższych korzyściach (art. 207 KC
art. 207 KC
Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
). W razie wątpliwości udziały te są równe (zob. art. 197 KC
art. 197 KC
Domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe.
).
Współkorzystanie nie obejmuje natomiast prawa do rozporządzania rzeczą, gdyż nie jest to forma korzystania z rzeczy (wniosek z wykładni systematycznej art. 140 zd. 2 KC) oraz prawo do rozporządzania w przypadku współwłasności jest ograniczone do udziału we współwłasności (zob. art. 198 KC
art. 198 KC
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
).
Podobnie jak roszczenie o dopuszczenie do współposiadania tak i to roszczenie jest wykluczone w sytuacji, gdy współkorzystanie wymaga współdziałania współwłaścicieli.
Inną od przesłanek jest kwestia sposobu ustalenia współkorzystania lub współposiadania rzeczy. Realizacja tych uprawnień może nastąpić przede wszystkim przez podział rzeczy quoad usum.

2. Roszczenie o zniesienie współwłasności, art. 210 zd. 2 KC
Współwłasność ułamkowa może być zniesiona w każdym czasie, albowiem ma charakter przejściowy i nie zależy od szczególnego stosunku osobistego łączącego współwłaścicieli (Gniewek, Kodeks cywilny. Komentarz (2001), str. 431).

a. Przesłanki
Ustawodawca nie przewiduje żadnych szczególnych przesłanek tego roszczenia. Logicznie rzecz biorąc musi istnieć jednak rzecz będąca przedmiotem współwłasności oraz współwłasność ta musi mieć charakter współwłasności w częściach ułamkowych (bo tylko taka ma charakter przejściowy i może zostać zniesiona). Przewidziana jest także przesłanka negatywna w postaci wyłączenia roszczenia. Wyłączenie to może nastąpić w drodze czynności prawnej i na okres nie dłuższy niż 5 lat – art. 210 zd. 2 i 3 KC. Ponadto ustawodawca przewidział dla określonych sytuacji generalne wykluczenia prawa domagania się zniesienia współwłasności. Te ograniczenia znajdują się w art. 3 ust. 1 UWłasnLokali
art. 3 UWłasnLokali
1. W razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali.
2. Nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.
3. Udział właściciela lokalu wyodrębnionego w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni użytkowej lokalu wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi. Udział właściciela samodzielnych lokali niewyodrębnionych w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni użytkowej tych lokali wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi.
4. Do wyznaczenia stosunku, o którym mowa w ust. 3, niezbędne jest określenie, oddzielnie dla każdego samodzielnego lokalu, jego powierzchni użytkowej wraz z powierzchnią pomieszczeń do niego przynależnych.
5. Jeżeli nieruchomość, z której wyodrębnia się własność lokali, stanowi grunt zabudowany kilkoma budynkami, udział właściciela lokalu wyodrębnionego w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni użytkowej lokalu wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi.
6. W wypadku gdy na podstawie jednej czynności prawnej dokonanej przez właściciela lub przez wszystkich współwłaścicieli nieruchomości następuje wyodrębnienie wszystkich lokali, wysokość udziałów, o których mowa w ust. 1, określają odpowiednio w umowie właściciel lub współwłaściciele.
7. W budynkach, w których nastąpiło wyodrębnienie własności co najmniej jednego lokalu i ustalenie wysokości udziałów w nieruchomości wspólnej bez uwzględnienia powierzchni pomieszczeń przynależnych lub w sposób inny niż określony w ust. 3, a przy wyodrębnianiu kolejnych lokali ustalano wysokość udziałów w nieruchomości wspólnej w taki sam sposób, do czasu wyodrębnienia ostatniego lokalu stosuje się zasady obliczania udziału w nieruchomości wspólnej takie, jak przy wyodrębnieniu pierwszego lokalu. Przepisu zdania poprzedzającego nie stosuje się, jeżeli wszyscy właściciele lokali wyodrębnionych i dotychczasowy właściciel nieruchomości dokonają w umowie nowego ustalenia wysokości udziałów w nieruchomości wspólnej.
(ale uwaga na art. 5 ust. 1 UWłasnLokali
art. 5 UWłasnLokali
1. Jeżeli powierzchnia nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem, w którym wyodrębniono własność lokali, jest większa niż powierzchnia działki budowlanej, w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami, niezbędnej do korzystania z niego, współwłaściciele mogą dokonać podziału tej nieruchomości.
2. Jeżeli na nieruchomości gruntowej jest położony więcej niż jeden budynek, a przynajmniej w jednym z nich wyodrębniono własność lokalu, współwłaściciele mogą dokonać podziału tej nieruchomości polegającego na wydzieleniu z dotychczasowej nieruchomości dwóch lub więcej działek budowlanych.
3. Przy dokonywaniu podziału, o którym mowa w ust. 1 i 2, stosuje się przepisy o gospodarce nieruchomościami.
) oraz w ustawie o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych z 1963 r.

b. Skutek
Spełnienie roszczenia może nastąpić poprzez: fizyczny podział rzeczy wspólnej (art. 211 KC
art. 211 KC
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
), przyznanie rzeczy na własność jednemu ze współwłaścicieli oraz podział cywilny (sprzedaż rzeczy wspólnej i podział uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów). Każdą z tych trzech możliwości mogą zastosować sami współwłaściciele (podział umowny) albo sąd w postępowaniu działowym (podział sądowy).

3. Roszczenie o wynagrodzenie za sprawowanie zarządu rzeczą wspólną, art. 205 KC
art. 205 KC
Współwłaściciel sprawujący zarząd rzeczą wspólną może żądać od pozostałych współwłaścicieli wynagrodzenia odpowiadającego uzasadnionemu nakładowi jego pracy.

W tym przypadku roszczenie powstaje, jeżeli uprawniony współwłaściciel sprawował zarząd rzeczą wspólną oraz poczynił nakłady. Zobowiązanym jest (są) inni współwłaściciel(e).
Przez zarząd rzeczą wspólną należy rozumieć podejmowanie wszelkich decyzji i dokonywanie wszelkiego rodzaju czynności dotyczących przedmiotu wspólnego prawa, koniecznych zarówno w toku normalnej eksploatacji tego przedmiotu, jak i w sytuacjach nietypowych (Ignatowicz/Stefaniuk, Prawo rzeczowe (2003), § 22.I., str. 117).
Ustanowienie zarządu rzeczą wspólną może nastąpić na mocy umowy zawartej przez współwłaścicieli albo via facti (Gniewek, Kodeks cywilny. Komentarz (2001), art. 205 uw. 1, str. 391). Do zarządu ustanowionego na mocy orzeczenia sądu wydanego na podstawie art. 203 KC
art. 203 KC
Każdy ze współwłaścicieli może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy, jeżeli nie można uzyskać zgody większości współwłaścicieli w istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu albo jeżeli większość współwłaścicieli narusza zasady prawidłowego zarządu lub krzywdzi mniejszość.
stosuje się inne przepisy (Kodeks cywilny. Komentarz (2001), art. 205 uw. 4, str. 392).
Należy pamiętać, że wysokość wynagrodzenia musi odpowiadać poczynionemu nakładowi pracy (zakres roszczenia).

B. Roszczenia współwłaściciela(i) wobec osób trzecich
Tutaj przepisy o współwłasności (art. 195 i nast. KC) nie ustanawiają szczególnych roszczeń, wobec czego w grę wchodzą ogólne przepisy o ochronie własności. Ważny jest tylko art. 209 KC
art. 209 KC
Każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa.
, który uprawnia każdego współwłaściciela do podnoszenia roszczeń zachowawczych. Przepis ten zawiera więc jedynie upoważnienie dla każdego współwłaściciela do występowania – także w imieniu innego współwłaściciela – przeciwko osobie trzeciej, nie stanowi natomiast samodzielnej podstawy roszczenia.
Przepis ten wobec tego należy uwzględniać badając przesłankę podmiotową “uprawnienie do zgłoszenia roszczenia” w roszczeniach, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa. Roszczeniami tymi są głównie roszczenia windykacyjne (art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
) i roszczenia negatoryjne (art. 222 § 2 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
). Oprócz nich należą tu takie roszczenia jak żądanie ustanowienia służebności gruntowej, rozgraniczenia nieruchomości, uzgodnienia stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym wg art. 10 KWU (zob. Gniewek, Prawo rzeczowe (2003) nb. 431). Można tu także zakwalifikować roszczenie odszkodowawcze (np. art. 415 i nast. KC), pod warunkiem jednak, iż szkoda nie polega na utracie rzeczy, ale np. zniszczeniu jej części składowych. Utrata rzeczy jest bowiem przeciwieństwem zachowania w roz. art. 209 KC
art. 209 KC
Każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa.
i w takim wypadku żądanie zmierzające do “zachowania wspólnego prawa” byłoby bezprzedmiotowe (zob. wyrok SN z 9.6.1998 r., II CKN 792/97, opubl. w OSNC z 1999 r. Nr 1, poz. 15).
Uprawnienie do zgłaszania roszczeń zachowawczych ma charakter czynności zwykłego zarządu w roz. art. 201 KC
art. 201 KC
Do czynności zwykłego zarządu rzeczą wspólną potrzebna jest zgoda większości współwłaścicieli. W braku takiej zgody każdy ze współwłaścicieli może żądać upoważnienia sądowego do dokonania czynności.
. Uprawnienie jednego z współwłaścicieli do dochodzenia tych roszczeń istnieje więc dlatego, że inni współwłaściciele mający większość udziałów nie zgłaszają sprzeciwu (zob. art. 201 zd. 1 KC) albo dlatego, że współwłaściciel legitymuje się tzw. upoważnieniem sądowym (art. 201 zd. 2 KC). W tym drugim wypadku nawet jeżeli większość współwłaścicieli nie zgadza się na dokonanie czynności (dochodzenie roszczenia zachowawczego), sąd może – na wniosek współwłaściciela – udzielić mu upoważnienia do dokonania tej czynności.


Download this mind map :: Use Freemind to edit it :: Open fullscreen


CategoryWlasnosc
Na tej stronie nie ma komentarzy