Wersja [3169]
To jest stara wersja OdpowiedzialnoscRN utworzona przez WojciechLisiewicz, 2008-07-29 16:56:05.
Odpowiedzialność członków rady nadzorczej
w spółkach kapitałowych
Z prawami i obowiązkami członków rad nadzorczych (*) osób prawnych koresponduje odpowiedzialność cywilna i karna wynikająca z przepisów regulujłcych funkcjonowanie danych osób prawnych. W niniejszym artykule opisane zostały reguły odpowiedzialności osób zasiadających w RN podmiotów prawnych.
A. Odpowiedzialność RN spółki z o.o.
1. Odpowiedzialność cywilnoprawna
Wg art. 293 KSH
art. 293 KSH
§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
członkowie RN spółki z o.o. ponoszą odpowiedzialność odszkodowawczą w wypadku, gdy ich działanie przyniesie spółce szkodę.§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
a. Przesłanki odpowiedzialności wynikającej z art. 293 KSH
art. 293 KSH
§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
Roszczenie na podstawie art. 293 § 1 KSH
art. 293 KSH
§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
powstanie, jeśli:§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
1. Rozpatrywana osoba wypełnia funkcję podaną w przepisie (członek zarządu, RN, komisji rewizyjnej, likwidator)
2. Osoba ta podjęła działanie lub zaniechała danego działania
3. Działanie / zaniechanie jest niezgodne z prawem lub umową spółki
4. Powstała szkoda
5. Istnieje związek przyczynowo-skutkowy między działaniem (zaniechaniem) osoby zobowiązanej oraz powstaniem szkody spółki
6. Osoba, wobec której podnoszone jest roszczenia nie wykazała, że nie ponosi w danym wypadku winy
Ponadto należy uwzględnić, czy nie minął okres przedawnienia roszczenia - w oparciu o art. 297 KSH
art. 297 KSH
Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.
opisywane tu roszczenie przedawnia się z upływem trzech lat od chwili, w której spółka dowiedziała się oRoszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.
- powstaniu szkody i (kumulatywnie)
- osobie zobowiązanej do jej naprawienia.
Ad. 2:
Nie tylko aktywne działanie danej osoby może rodzić roszczenia odszkodowawcze. Przepis wyraźnie sankcjonuje również wszelkie niezgodne z prawem zaniechania. Zapis ten ma szczególne znaczenie wobec przepisów w sposób ogólny opisujących obowiązki poszczególnych osób:
- członkowie RN mają np. obowiązek stałej kontroli działalności spółki - gdy ograniczą się do udziału w posiedzeniach a aktywniejsza postawa pozwoliłaby im odkryć i wyjaśnić nieprawidłowości, to łamią przepis art. 219 § 1 KSH
art. 219 KSH
§ 1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.
§ 2. Rada nadzorcza nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.
§ 3. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań, o których mowa w art. 231 § 2 pkt 1, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.
§ 4. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.
§ 5. Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
(por. artykuł o obowiązkach członków RN);§ 1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.
§ 2. Rada nadzorcza nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.
§ 3. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań, o których mowa w art. 231 § 2 pkt 1, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.
§ 4. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.
§ 5. Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
- członkowie zarządu mają za zadanie prowadzić sprawy spółki
Działaniem niezgodnym z prawem jest w szczególności też takie działanie, które zostało wyraźnie przewidziane w przepisach (np. KSH), jednak wykonywanie nieprawidłowo. I tak przepisy kodeksowe narzucają na organy spółki w takich wypadkach nie tylko obowiązek "jakichkolwiek" działań - obowiązek ten dotyczy działań zgodnych ze sztuką zawodową wymaganych (również co do jakości) w danej sytuacji. I tak obowiązek prowadzenia spraw spółki w rozumieniu art. 201 § 1 KSH
art. 201 KSH
§ 1. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.
§ 2. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.
§ 3. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona.
§ 4. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
wymaga prowadzenia ich w taki sposób, aby pozwalało to spółce na prawidłowe funkcjonowanie - absolutnym minimum jest tu ochrona spółki przed niepotrzebnymi stratami.§ 1. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.
§ 2. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.
§ 3. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona.
§ 4. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Ad. 6:
W zakresie ustalania winy (lub jej braku - przepis ciężar dowodu przenosi na osobę zobowiązaną) należy stosować surowe reguły odpowiednio do art. 293 § 2 KSH
art. 293 KSH
§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
.§ 1. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
§ 2. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
Niezależnie od miary staranności wymaganej od członków organów spółki kapitałowej pewne znaczenie dla oceny działań organów i zasiadających w nich osób ma udzielenie absolutorium. Wprawdzie samo udzielenie absolutorium za okres, w którym dana osoba działając w ramach organu spółki doprowadziła do powstania szkody, nie wyłącza odpowiedzialności za szkodę, co wyraźnie stanowi art. 296 KSH
art. 296 KSH
W przypadku wytoczenia powództwa przez wspólnika na podstawie art. 295 oraz w razie upadłości spółki, osoby obowiązane do naprawienia szkody nie mogą powoływać się na uchwałę wspólników udzielającą im absolutorium ani na dokonane przez spółkę zrzeczenie się roszczeń o odszkodowanie.
(por. też StrzepkaKomentarzKSH, art. 293, nb. 5). Dopiero w przypadkach, gdy na zgromadzeniu wspólników zostały przedstawione okoliczności i fakt powstania szkody i mimo to zostało udzielone absolutorium organowi, który mógłby ponosić odpowiedzialność. Przedstawianą w literaturze argumentację należy rozumieć w taki sposób, iż udzielenie absolutorium w sytuacji, w której wspólnicy są w pełni świadomi powstania szkody, oznacza zgodę (z reguły udzieloną po fakcie, czyli potwierdzenie) wykluczającą bezprawność działania lub zaniechania.W przypadku wytoczenia powództwa przez wspólnika na podstawie art. 295 oraz w razie upadłości spółki, osoby obowiązane do naprawienia szkody nie mogą powoływać się na uchwałę wspólników udzielającą im absolutorium ani na dokonane przez spółkę zrzeczenie się roszczeń o odszkodowanie.
b. Legitymacja / reprezentacja przy roszczeniu z art. 293
Podmiotem uprawnionym do podnoszenia roszczeń odszkodowawczych jest sama pokrzywdzona spółka. Ponieważ jednak roszczenia muszą być kierowane wobec organów lub członków organów spółki, pojawia się tu problem prawidłowej reprezentacji spółki. Jednak obowiązuje tu również zasada, iż spółka jest reprezentowana przez zarząd (art. 201 § 1 KSH
art. 201 KSH
§ 1. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.
§ 2. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.
§ 3. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona.
§ 4. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
). W wypadku jednak, gdy odpowiedzialność ma ponieść sam zarząd (lub osoby w nim zasiadające) reprezentacja spółki przechodzi na radę nadzorczą lub pełnomocnika wyznaczonego przez zgromadzenie wspólników (art. 210 § 1 KSH§ 1. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.
§ 2. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.
§ 3. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona.
§ 4. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
art. 210 KSH
§ 1. W umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.
§ 2. W przypadku gdy wspólnik, o którym mowa w art. 173 § 1, jest zarazem jedynym członkiem zarządu, przepisu § 1 nie stosuje się. Czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. O każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej notariusz zawiadamia sąd rejestrowy, przesyłając wypis aktu notarialnego.
).§ 1. W umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.
§ 2. W przypadku gdy wspólnik, o którym mowa w art. 173 § 1, jest zarazem jedynym członkiem zarządu, przepisu § 1 nie stosuje się. Czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. O każdorazowym dokonaniu takiej czynności prawnej notariusz zawiadamia sąd rejestrowy, przesyłając wypis aktu notarialnego.
c. Charakter odpowiedzialności
2. Odpowiedzialność karna
B. Odpowiedzialność RN spółki akcyjnej
C. Odpowiedzialność RN w innych podmiotach
(*) w skrócie RN
CategoryRadaNadzorcza
Na tej stronie nie ma komentarzy
