Wersja [2146]
To jest stara wersja KazusHipotekaNr1 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2008-05-04 19:22:15.
Kazus nr 1 z zakresu hipoteki
kazus dot. subintabulatu wg art. 1081 i nast. UKsWieczHip
art. 1081 UKsWieczHip
1. Do ustanowienia hipoteki na wierzytelności hipotecznej nie jest wymagane udowodnienie istnienia obciążonej wierzytelności.
2. Spłata wierzytelności hipotecznej obciążonej hipoteką może być dokonana do wysokości tej hipoteki tylko do rąk wierzyciela, któremu ona przysługuje, o ile jego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym. W pozostałych przypadkach suma odpowiadająca wysokości hipoteki na wierzytelności hipotecznej powinna być złożona do depozytu sądowego.
1. Do ustanowienia hipoteki na wierzytelności hipotecznej nie jest wymagane udowodnienie istnienia obciążonej wierzytelności.
2. Spłata wierzytelności hipotecznej obciążonej hipoteką może być dokonana do wysokości tej hipoteki tylko do rąk wierzyciela, któremu ona przysługuje, o ile jego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym. W pozostałych przypadkach suma odpowiadająca wysokości hipoteki na wierzytelności hipotecznej powinna być złożona do depozytu sądowego.
A. Stan faktyczny
Dnia 1.2.2000 r. A i gmina G zawarli notarialną umowę o ustanowienie użytkowania wieczystego na gruncie należącym do tejże gminy. Następnie 10.2.2000 r. prawo użytkowania wieczystego zostało wpisane do księgi wieczystej dla tejże nieruchomości. Ponieważ A naruszył w znaczący sposób warunki umowy o ustanowienie użytkowania wieczystego, w maju 2006 r. gmina G skutecznie rozwiązała wspomnianą umowę. Jak do tej pory użytkowanie wieczyste nie zostało jednak wykreślone z księgi wieczystej.
A, chcąc jeszcze szybko wzbogacić się zanim zostanie pozbawiony gruntu, zaciągnął dnia 1.6.2006 r. u lombardzisty L pożyczkę kwoty 500.000 zł. Pożyczka wraz z odsetkami w wysokości 80% w skali roku, miała być zwrócona do dnia 31.5.2007 r. W celu zabezpieczenia pożyczki A ustanowił na rzecz L hipotekę, która jeszcze w czerwcu 2006 r. została wpisana do księgi wieczystej. L nie wiedział nic o wypowiedzeniu umowy przez gminę G.
W październiku 2006 r. to L zawarł z bankiem B pisemną umowę o udzielenie kredytu w wys. 200.000 zł. Jako zabezpieczenie kredytu L ustanowił na rzecz B hipotekę na jego własnej wierzytelności wobec A. Zabezpieczenie to również zostało wpisane do księgi wieczystej.
Wkrótce potem cała sytuacja wyszła na jaw. Bank B, obawiając się słusznie o swoje zabezpieczenie, dnia 2.9.2007 r. wypowiedział L skutecznie umowę kredytową i zażądał zwrotu kwoty kredytu. Ponieważ L nie był w stanie zapłacić całej sumy naraz, B zażądał sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości.
A zniknął nie wiadomo gdzie i nie reaguje na żądania zwrotu kwoty pożyczki ani wezwania banku.
Czy w tej sytuacji B może domagać się sprzedaży nieruchomości?
B. Rozwiązanie
B mógłby domagać się sprzedaży nieruchomości na mocy art. 1082 in fine UKsWieczHip
art. 1082 UKsWieczHip
Jeżeli wierzytelność zabezpieczona hipoteką na wierzytelności hipotecznej oraz obciążona wierzytelność hipoteczna są już wymagalne, wierzyciel, któremu przysługuje hipoteka na wierzytelności hipotecznej, może zażądać zapłaty wprost od dłużnika wierzytelności obciążonej; może również dochodzić zaspokojenia z nieruchomości.
, jeżeli wierzytelność zabezpieczona hipoteką na wierzytelności hipotecznej oraz obciążona wierzytelność hipoteczna są już wymagalne.Jeżeli wierzytelność zabezpieczona hipoteką na wierzytelności hipotecznej oraz obciążona wierzytelność hipoteczna są już wymagalne, wierzyciel, któremu przysługuje hipoteka na wierzytelności hipotecznej, może zażądać zapłaty wprost od dłużnika wierzytelności obciążonej; może również dochodzić zaspokojenia z nieruchomości.
1. Wymagalność wierzytelności zabezpieczonej hipoteką na wierzytelności hipotecznej
Wymagalność ocenia się zgodnie z regułami dot. zobowiązań, a więc stosownie do art. 455 KC
art. 455 KC
Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
. Zgodnie z umową wierzytelność stawała się wymagalna m.in. wówczas, gdy B skutecznie ją wypowiedział. Tak stało się dnia 2.9.2007 r. Wierzytelność B wobec L byłaby więc w chwili żądania sprzedaży nieruchomości wymagalna.Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
Problem jednak w tym, czy ta hipoteka została skutecznie ustanowiona na wierzytelności B wobec L. Zgodnie z art. 65 ust. 4 pkt 4 UKsWieczHip
art. 65 UKsWieczHip
1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).
2. Przedmiotem hipoteki może być także:
1) użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego,
2) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
3) wierzytelność zabezpieczona hipoteką.
3. Hipoteką może być obciążona część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział współwłaściciela, oraz przysługujący współuprawnionemu udział we wspólności praw wymienionych w ust. 2 pkt 1 i 2.
4. Do hipotek określonych w ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio przepisy o hipotece na nieruchomości.
możliwy jest także subintabulat. Powstaje on na mocy umowy między uprawnionym wierzycielem wierzytelności hipotecznej i dalszym wierzycielem. Ponadto niezbędny jest wpis do księgi wieczystej (art. 68 UksWieczHip1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).
2. Przedmiotem hipoteki może być także:
1) użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego,
2) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
3) wierzytelność zabezpieczona hipoteką.
3. Hipoteką może być obciążona część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział współwłaściciela, oraz przysługujący współuprawnionemu udział we wspólności praw wymienionych w ust. 2 pkt 1 i 2.
4. Do hipotek określonych w ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio przepisy o hipotece na nieruchomości.
art. 68 UksWieczHip
1. Hipoteka zabezpiecza wierzytelność pieniężną, w tym również wierzytelność przyszłą.
2. Hipoteka zabezpiecza wierzytelność do oznaczonej sumy pieniężnej. Jeżeli zabezpieczenie hipoteczne jest nadmierne, właściciel obciążonej nieruchomości może żądać zmniejszenia sumy hipoteki.
3. Sumę hipoteki wyraża się w tej samej walucie co zabezpieczona wierzytelność, jeżeli strony w umowie ustanawiającej hipotekę nie postanowiły inaczej.
). 1. Hipoteka zabezpiecza wierzytelność pieniężną, w tym również wierzytelność przyszłą.
2. Hipoteka zabezpiecza wierzytelność do oznaczonej sumy pieniężnej. Jeżeli zabezpieczenie hipoteczne jest nadmierne, właściciel obciążonej nieruchomości może żądać zmniejszenia sumy hipoteki.
3. Sumę hipoteki wyraża się w tej samej walucie co zabezpieczona wierzytelność, jeżeli strony w umowie ustanawiającej hipotekę nie postanowiły inaczej.
W tej sytuacji powstaje tylko pytanie o to czy L był uprawnionym wierzycielem wierzytelności zabezpieczonej hipoteką na nieruchomości, gdyż w chwili ustanawiania tej hipoteki, G wypowiedziała skutecznie umowę A.
W grę wchodzi jednak nabycie hipoteki w dobrej wierze od nieuprawnionego (art. 5 UksWieczHip
art. 5 UksWieczHip
W razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe (rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych).
). Przesłanki art. 5 są w tym wypadku spełnione, albowiem użytkowanie wieczyste na skutek wypowiedzenia przez G wygasło, lecz wg księgi wieczystej nadal istniało. W tej sytuacji L był w dobrej wierze (arg. a contrario ex art. 6 ust. 2 UKsWieczHipW razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe (rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych).
art. 6 UKsWieczHip
1. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie chroni rozporządzeń nieodpłatnych albo dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze.
2. W złej wierze jest ten, kto wie, że treść księgi wieczystej jest niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym, albo ten, kto z łatwością mógł się o tym dowiedzieć.
3. Jeżeli do dokonania rozporządzenia potrzebny jest wpis w księdze wieczystej, chwila złożenia wniosku o wpis jest rozstrzygająca dla oceny dobrej lub złej wiary nabywcy. Jednakże gdy rozporządzenie dochodzi do skutku dopiero po dokonaniu wpisu, rozstrzyga dzień, w którym rozporządzenie doszło do skutku.
). Nie było to także rozporządzenie nieodpłatne (czynność jest odpłatna, jeżeli strona, która dokonała na rzecz drugiej przysporzenia otrzymuje lub ma otrzymać w zamian za nie korzyść majątkową, stanowiącą ekwiwalent tego przysporzenia, A. Wolter, (cyt. za Doliwa, nb. 521)). Niemniej jednak oprócz tych przesłanek konieczne jest wpisanie hipoteki do KW, co nastąpiło oraz istnienie wierzytelności, którą hipoteka by zabezpieczała. 1. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych nie chroni rozporządzeń nieodpłatnych albo dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze.
2. W złej wierze jest ten, kto wie, że treść księgi wieczystej jest niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym, albo ten, kto z łatwością mógł się o tym dowiedzieć.
3. Jeżeli do dokonania rozporządzenia potrzebny jest wpis w księdze wieczystej, chwila złożenia wniosku o wpis jest rozstrzygająca dla oceny dobrej lub złej wiary nabywcy. Jednakże gdy rozporządzenie dochodzi do skutku dopiero po dokonaniu wpisu, rozstrzyga dzień, w którym rozporządzenie doszło do skutku.
Wierzytelność może wynikać z umowy pożyczki zawartej między L i A. Pytanie, jak na istnienie wierzytelności wpływa fakt, że strony umówiły 100% odsetki, co zgodnie z art. 359 § 2(1) KC
art. 359 KC
§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
nie jest dopuszczalne, albowiem nie mogły one przekraczać 28%. Skutkiem wykroczenia przeciw temu przepisowi jest zastąpienie odsetek lichwiarskich odsetkami w wys. maksymalnej (zob. art. 359 § 2(2) KC§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
art. 359 KC
§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
). Wierzytelność zatem istnieje.§ 1. Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.
§ 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.
§ 21. Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
§ 22. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.
§ 23. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.
§ 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość odsetek ustawowych, kierując się koniecznością zapewnienia dyscypliny płatniczej i sprawnego przeprowadzania rozliczeń pieniężnych, biorąc pod uwagę wysokość rynkowych stóp procentowych oraz stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.
L nabył więc hipotekę w dobrej wierze od nieuprawnionego. Skutkiem tego jest, iż bank skutecznie ustanowił subintabulat na wierzytelności L przeciw A.
2. Wymagalność wierzytelności hipotecznej
Wymagalna musiałaby być także wierzytelność L wobec A. Ponieważ uzgodniony został termin zwrotu pożyczki (31.5.2007 r.), w dniu gdy B dochodzi sprzedaży nieruchomości wierzytelność L wobec A jest wymagalna.
3. Wynik
B może domagać się egzekucyjnej sprzedaży nieruchomości.
CategoryKazusyHipoteka
Na tej stronie jest jeden komentarz [Pokaż komentarz]
