Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy
Inhaltsverzeichnis des Artikels

Kazus nr 1 z umowy dzierżawy


A. Stan faktyczny
W sierpniu 2002 r. C na mocy ustnej umowy oddał do dyspozycji swemu koledze - B samochód ciężarowy na okres od 1.10.2002 r. do 30.9.2007 r. Zyski z użytkowania pojazdu jako taxi bagażowe, miały przypadać B. Ponadto B zobowiązał‚ się do opłacania opłat w wysokości 500 zł za każdy miesiąc użytkowania samochodu oraz pokrywania bieżących kosztów eksploatacji pojazdu. O terminie płatności opłat strony nie postanowiły. W umowie tej ustalono natomiast, że każdej ze stron przysługiwać będzie “prawo do jej wypowiedzenia z ważnych powodów”. W styczniu 2003 r. C sprzedał samochód znajomemu A i poinformował go o umowie z B. Od tego miesiąca B zaprzestał płacenia i cały czas zwodził A, że niebawem uiści wszystkie zaległości. Wreszcie A dnia 18.4.2005 r. wypowiedział umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia. Początkowo próbował uzyskać pieniądze na drodze pozasądowej, prosząc B listownie o zapłatę, aż w końcu dnia 14.5.2007 r. wniósł do sądu powództwo z żądaniem zasądzenia opłat za okres od 1.1.2003 r. do 30.3.2005 r., tj. kwoty 13.500 zł oraz o zwrot pojazdu, którego B do tej pory nie oddał.
B nie zamierza oddawać ani pieniędzy ani auta i powołuje się na przedawnienie roszczeń.
Czy żądania A wobec B zostaną uwzględnione?

B. Roszczenie o zapłatę czynszu dzierżawy
Roszczenie A przeciwko B o zapłatę czynszu dzierżawy z art. 693 § 1 KC
art. 693 KC
§ 1. Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
§ 2. Czynsz może być zastrzeżony, w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków.
[schowaj]

A mógłby mieć wobec B roszczenie o zapłatę czynszu dzierżawnego za okres od 1.1.2003 r. do 31.3.2005 r. z art. 693 § 1 KC
art. 693 KC
§ 1. Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
§ 2. Czynsz może być zastrzeżony, w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków.
[schowaj]
, gdyby w tym czasie wiązała ich skuteczna umowa dzierżawy.
1. Powstanie roszczenia

a. zawarcie skutecznej umowy dzierżawy
A i B początkowo nie łączyła żadna umowa. Umowę zawarli bowiem C i B. Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w istniejący pomiędzy C i B stosunek dzierżawy wstąpił następnie skutecznie A.
(1) zawarcie umowy między B i C
Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa dzierżawy a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
Niewątpliwie A i B złożyli zgodne oświadczenia woli, a mocy których zawarli umowę cywilnoprawną.
(2) treść umowy między B i C
Zawarta umowa stanowiłaby umowę dzierżawy, jeżeli jej treść odpowiadałaby essentialia negotii umowy dzierżawy, art. 693 i nast. KC. Do postanowień niezbędnych umowy dzierżawy należą:
  • określenie stron,
  • określenie rzeczy będącej przedmiotem świadczenia wydzierżawiającego (może być to także rzecz ruchoma) oraz
  • oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego dzierżawcy (Panowicz-Lipska w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (miesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za dzierżawę pojazdu.
  • przyznanie dzierżawcy prawa do pobierania pożytków, jakie przedmiot dzierżawy przynosi.
Ze stanu faktycznego wynika, iż wszystkie te elementy zostały przez B i C oznaczone.
B i C zwarli umowę dzierżawy.

(3) skuteczność umowy między B i C
Skuteczność umowy należałoby zanegować przede wszystkim wówczas, gdyby była ona nieważna albo jej skuteczność była zawieszona. Umowa dzierżawy nie wymaga zachowania szczególnej formy.

b. wstąpienie A w stosunek dzierżawy
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. W tym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z art. 678 § 1 KC
art. 678 KC
§ 1. W razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia.
§ 2. Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana.
[schowaj]
w zw. z art. 694 KC
art. 694 KC
Do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie z zachowaniem przepisów poniższych.
[schowaj]
, gdy C skutecznie zbył przedmiot dzierżawy. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie trwania stosunku dzierżawy. Doszło w ten sposób do translatywnego nabycia roszczenia.
2. Brak utraty roszczenia
Utratę roszczenia przez A mogłoby spowodować tylko jego wygaśnięcie albo przeniesienie na inny podmiot. Wobec braku informacji w stanie faktycznym o możliwościach utracenia roszczenia, A pozostaje legitymowany do jego zgłoszenia.

3. Zaskarżalność roszczenia
Zaskarżalność roszczenia to możliwość jego wyegzekwowania na drodze przymusu, np. sądowego. Ta możliwość zależy od wymagalności roszczenia, braku zarzutów oraz braku naruszenia zasad współżycia społecznego (art. 5 KC
art. 5 KC
Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
[schowaj]
).
a. wymagalność roszczenia
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu (500 zł miesięcznie). Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz, znajduje zastosowanie reguła art. 699 KC
art. 699 KC
Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie oznaczony, czynsz jest płatny z dołu w terminie zwyczajowo przyjętym, a w braku takiego zwyczaju - półrocznie z dołu.
[schowaj]
. W tym wypadku wymagalność każdej raty następuje co pół roku z dołu. Przepis nie określa, od jakiego momentu liczy się termin półroczny. Najwłaściwsza wydaje się chwila wydania rzeczy.
Dnia 18.4.2005 r. wymagalne były opłaty za okres 1.4.2003-30.9.2003, 1.10.2003-31.3.2004, 1.4.2004-31.9.2004 i 1.10.2004-31.3.2005, czyli łącznie 12.000 zł (4 okresy po 6 m-cy zaś każdy miesiąc to 500 zł= 6 m-cy * 500 zł * 4 półrocza)
b. brak zarzutów
Roszczenie A przeciwko B nie zasługiwałoby na uwzględnienie, gdyby B mógł przeciwstawić wynajmującemu zarzut przedawnienia.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu (art. 117 § 1 KC
art. 117 KC
§ 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.
§ 2. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.
§ 3. (uchylony).
[schowaj]
). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła art. 118 KC
art. 118 KC
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
[schowaj]
.
Wg tego przepisu termin przedawnienia wynosi 10 lat albo 3 lata (od dnia wymagalności – zob. art. 120 § 1 zd. 1 KC
art. 120 KC
§ 1. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
§ 2. Bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia.
[schowaj]
). Jeżeli mielibyśmy do czynienia z terminem 10-letnim wówczas roszczenie A wobec B nie uległoby jeszcze przedawnieniu. W przypadku krótszego – 3-letniego terminu roszczenie B w pewnej części uległoby przedawnieniu. Wynik zależy więc od uznania, czy zapłata czynszu jest świadczeniem okresowym.
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne) i nie składa się na jedną całość (więcej na temat świadczeń w dokumencie Swiadczenie).
Czynsz polega na uiszczaniu cyklicznie opłat za korzystanie z rzeczy przez określoną jednostkę czasu (dobę, tydzień, miesiąc), zaś poszczególne czynsze nie tworzą jednej z góry określonej sumy. Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej albo gdy załata czynszu ma charakter jednorazowy.
Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności (art. 120 § 1 zd. 1 KC
art. 120 KC
§ 1. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
§ 2. Bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia.
[schowaj]
), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała albo 1.10 albo 1.4.
Do 14 maja 2007 r. (chwila wniesienia powództwa) minęły trzy lata od dnia wymagalności za czynsze wymagalne przed majem 2004 r. To oznacza, iż przedawnieniu uległy czynsze dzierżawne za okresy 1.4.2003-30.9.2003 i 1.10.2003-31.3.2004 na kwotę 6.000 zł.

4. Wynik
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.4.2003 do 31.3.2004 r. tj. kwoty 6.000 zł.

C. Roszczenie o zwrot pojazdu
A mógłby mieć roszczenie o zwrot pojazdu z art. 705 KC
art. 705 KC
Po zakończeniu dzierżawy dzierżawca obowiązany jest, w braku odmiennej umowy, zwrócić przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy.
[schowaj]
.
1. Powstanie roszczenia
Roszczenie o zwrot przedmiotu dzierżawy powstaje, gdy wiążący strony uprzednio stosunek dzierżawy zostały skutecznie zakończony.
a. stosunek dzierżawy
Jak wykazano powyżej umowa dzierżawy łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku dzierżawy wszedł nabywca – A.

b. zakończenie stosunku dzierżawy
Obowiązek zwrotu rzeczy aktualizuje się po zakończeniu dzierżawy.
Jako okoliczności powodujące zakończenie stosunku dzierżawy podaje się:
  1. zniszczenie rzeczy – art. 662 § 3 KC
    art. 662 KC
    § 1. Wynajmujący powinien wydać najemcy rzecz w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywać ją w takim stanie przez czas trwania najmu.
    § 2. Drobne nakłady połączone ze zwykłym używaniem rzeczy obciążają najemcę.
    § 3. Jeżeli rzecz najęta uległa zniszczeniu z powodu okoliczności, za które wynajmujący odpowiedzialności nie ponosi, wynajmujący nie ma obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego.
    [schowaj]
    ;
  2. upływ czasu, na jaki umowa została zawarta (art. 694 KC
    art. 694 KC
    Do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie z zachowaniem przepisów poniższych.
    [schowaj]
    w zw.z art. 695 KC
    art. 695 KC
    § 1. Dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż lat trzydzieści poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nie oznaczony.
    § 2. (uchylony).
    [schowaj]
    );
  3. zgodne rozwiązanie umowy (art. 3531 KC
    art. 3531 KC
    Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
    [schowaj]
    ),
  4. rozwiązanie umowy przez sąd na podstawie art. 3571 KC
    art. 3571 KC
    Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.
    [schowaj]
    ,
  5. skuteczne wypowiedzenia przez wydzierżawiającego (por. art. 3651 KC
    art. 3651 KC
    Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu.
    [schowaj]
    ) oraz
  6. konfuzję (zjednoczenie w jednej osobie dzierżawcy i wydzierżawiającego, por. np. art. 247 KC
    art. 247 KC
    Ograniczone prawo rzeczowe wygasa, jeżeli przejdzie na właściciela rzeczy obciążonej albo jeżeli ten, komu prawo takie przysługuje, nabędzie własność rzeczy obciążonej.
    [schowaj]
    )).

Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku dzierżawy nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z art. 678 § 1 KC
art. 678 KC
§ 1. W razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia.
§ 2. Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana.
[schowaj]
w zw. z art. 694 KC
art. 694 KC
Do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie z zachowaniem przepisów poniższych.
[schowaj]
nabywca przedmiotu dzierżawy wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy i stosunek dzierżawy jest kontynuowany.

Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy. Ogólnie nt. wypowiedzenia zob. Wypowiedzenie.
(1) dopuszczalność wypowiadania umów terminowych
Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.

Art. 3651 KC
art. 3651 KC
Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu.
[schowaj]
wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy ona wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe (jest to jednak sporne, zob. więcej w WypowiedzenieUmowyZawartejNaCzasOznaczony).
Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. art. 673 § 3 KC
art. 673 KC
§ 1. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych.
§ 2. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu są następujące: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny miesięcznie - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód.
§ 3. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie.
[schowaj]
, który znajduje zastosowanie na mocy art. 694 KC
art. 694 KC
Do dzierżawy stosuje się odpowiednio przepisy o najmie z zachowaniem przepisów poniższych.
[schowaj]
(zob. Górecki w: OsajdaKomentarzKC, 2012, art. 694 nb. 5). Wynika z niego, iż strony mogą dopuścić możliwość rozwiązania umowy terminowej. Strony niniejszej umowy przewidziały taką możliwość, więc wypowiedzenie kontraktu terminowego jest dopuszczalne.
Pozostaje jednak pytanie, czy tak ogólne postanowienie, że "każdej ze stron przysługiwać będzie prawo do jej wypowiedzenia z ważnych powodów" jest wystarczająco precyzyjne. Generalnie wymaga się bowiem określenia powodów, w razie wystąpienia których wypowiedzenie miałoby być możliwe. Samo zastrzeżenie, że wypowiedzenie może nastąpić "z ważnych powodów" jest uważane za wystarczające (uchwała SN z dnia 21.11.2006 r., sygn. akt: III CZP 92/06 (OSN 2007, Nr 7-8, poz. 102) oraz wyrok SN z 17.6.2011 r., sygn. akt: II CSK 587/10, niepubl.).
Istnieje więc podstawa do dokonania wypowiedzenia umowy najmu zawartej na czas oznaczony.

(2) skuteczność wypowiedzenia
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostało złożone skutecznie.

(3) upływ terminu wypowiedzenia
Zgodnie z art. 703 KC
art. 703 KC
Jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy czynsz jest płatny rocznie, jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą ponad trzy miesiące, wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jednakże wydzierżawiający powinien uprzedzić dzierżawcę udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu.
[schowaj]
dzierżawca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia (18.4.2005 r.) B zalegał już z płatnościami za cztery półrocza, wypowiedzenie może nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.
c. wynik tymczasowy
Stosunek najmu między A i B ustał dnia 18.4.2005 r.
2. Zaskarżalność roszczenia

a. wymagalność
Roszczenie o zwrot pojazdu jest wymagalne zaraz po zakończeniu stosunku dzierżawy (art. 455 KC
art. 455 KC
Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
[schowaj]
– wynika to z właściwości zobowiązania).

b. brak zarzutów
Roszczenie nie uległo przedawnieniu, albowiem termin przedawnienia jednorazowego wynosi zgodnie z zasadami ogólnymi 10 lat (art. 118 KC
art. 118 KC
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
[schowaj]
). Inaczej byłoby gdyby wydzierżawiający prowadził działalność gospodarczą w zakresie dzierżawy pojazdów.
3. Wynik
A może domagać się od B zwrotu samochodu na podstawie art. 705 KC
art. 705 KC
Po zakończeniu dzierżawy dzierżawca obowiązany jest, w braku odmiennej umowy, zwrócić przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy.
[schowaj]
.

D. Roszczenie o zwrot pojazdu z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
[schowaj]

A może mieć także roszczenie o zwrot pojazdu z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
[schowaj]
.
1. Powstanie roszczenia
Roszczenie windykacyjne z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
[schowaj]
zależy od tego, czy podnoszący jest właścicielem rzeczy, czy adresat roszczenia faktycznie nią włada i czy nie przysługuje mu skuteczne wobec właściciela prawo do władania rzeczą (więcej na ten temat w odrębnym skrypcie z prawa rzeczowego - RoszczenieWindykacyjne).
a. własność A
Na skutek sprzedaży samochodu przez C, zgodnie z art. 155 § 1 KC
art. 155 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
[schowaj]
z chwilą zawarcia umowy A stał się właścicielem rzeczy.

b. faktyczne władanie przez B
B dysponuje samochodem i sprawuje nad nim faktyczne władztwo.

c. brak uprawnienia skutecznego wobec właściciela
Roszczeniu windykacyjnemu władający rzeczą może w niektórych sytuacjach przeciwstawić swoje uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może mieć źródło w przepisach prawa rzeczowego (tytuł rzeczowy – np. zastaw) albo prawa zobowiązań (tytuł obligacyjny - np. umowa najmu, dzierżawy, użyczenia, komisu itp). W naszym przypadku B mógłby przeciwstawić A swoje uprawnienie do władania rzeczą na podstawie umowy dzierżawy. Jednakże jak powyżej ustalono, A rozwiązał skutecznie umowę poprzez wypowiedzenie dnia 18.4.2005 (art. 703 KC
art. 703 KC
Jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy czynsz jest płatny rocznie, jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą ponad trzy miesiące, wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jednakże wydzierżawiający powinien uprzedzić dzierżawcę udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu.
[schowaj]
), przez co z tym dniem tytuł obligacyjny wygasł.
2. Brak utraty roszczenia i zaskarżalność
Roszczenie windykacyjne podlega tym samym regułom, co roszczenia obligacyjne. Jednakże i w tym wypadku można z góry stwierdzić, że roszczenie nie zostało utracone i jest zaskarżalne. W szczególności nie uległo przedawnieniu, gdyż podlega tak samo 10-letniemu okresowi przedawnienia.

3. Wynik
A ma także roszczenie o zwrot pojazdu z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
[schowaj]
.
CategoryKazusyUmowaDzierzawy CategoryWypowiedzenie CategoryPrzedawnienieRoszczenMajatkowych