Protokół zmian strony EwolucjaRegulacjiCieplownictwaOgolnie
Dodane:
Ciepło systemowe zostało w 1997 roku uregulowane prawdopodobnie bez większego zastanowienia praktycznie tak samo, jak energia elektryczna i gaz. Konieczność regulacji tych dwóch ostatnich (gazu i energii elektrycznej) trudno jest poddawać w wątpliwość, ponieważ istnieje ku temu obowiązek rangi wyższej - wynikający z przepisów prawa europejskiego, jakie istnieją w zakresie elektroenergetyki czy gazownictwa (por. najnowsze dyrektywy 2009/72/WE oraz 2009/73/WE). Natomiast nie istnieją porównywalne wytyczne wobec ciepła systemowego na szczeblu europejskim. Co więcej, w ostatnich latach zmiany prawa europejskiego w zakresie gazu i elektryczności przynosiły konieczność wprowadzania zmian w prawie polskim, które częstokroć nie mogły się odnosić do ciepła z natury rzeczy. Z faktycznych względów (odmienne warunki organizacyjne i techniczne zaopatrzenia w ciepło) regulacje takie byłyby bezprzedmiotowe lub niewłaściwe.
Tak więc należy pamiętać o tym, że ustawodawca europejski wyraźnie rozróżnia między rynkami gazu i energii elektrycznej, które nakazuje uregulować we wskazany w dyrektywach sposób, a rynkami ciepła, których nie reguluje i których regulacji nie przewiduje w krajach członkowskich UE.
Konieczne jest również skorygowanie podnoszonej przez regulatora w Polsce często tezy, iż ciepło systemowe jest monopolem naturalnym. Pomijane są bowiem przy tym bardzo istotne, w prawie antymonopolowym na całym świecie uwzględniane zjawiska substytucji produktu (Celem klienta przedsiębiorstwa ciepłowniczego nie jest otrzymanie pewnej ilości gorącej wody rurą, a ogrzanie pomieszczeń i wody; cel ten jest możliwy do osiągnięcia zupełnie bez udziału przedsiębiorstwa ciepłowniczego na wiele sposobów.). Ponadto określanie usługi dostarczania ciepła, na którą składają się elementy o zupełnie różnej naturze (usługa wytworzenia ciepła czy przesyłu), mianem monopolu świadczy o bardzo ryczałtowym podejściu do problemu. Zadziwiające jest w tym kontekście to, że sprzedaż energii elektrycznej ani przez europejskiego ustawodawcę ani przez polskiego eksperta nigdy nie jest określana jako monopol naturalny. Dlatego nie można przyrównać ciepłownictwa do operatorów sieci elektroenergetycznych, z których usług nie może zrezygnować żaden normalnie funkcjonujący odbiorca. Produkt dostarczany do odbiorcy po sieci elektroenergetycznej nie może być obecnie zastąpiony przez jakikolwiek inny produkt czy usługę.
Powyższe spostrzeżenia mają bezpośrednie znaczenie dla wielu konkretnych mechanizmów prawnych - jednym z najbardziej znanych jest [[EwolucjaRegulacjiCieplownictwaSzczegolyProjektu opisana poniżej zasada TPA w ciepłownictwie]]. Pomysł ten wynika właśnie wyłącznie z pomyłki, że ciepło sieciowe ma coś wspólnego z przesyłem energii elektrycznej. Otóż nie ma - ani fizycznie ani też w kontekście korzeni zasady TPA powstałej w zupełnie innym celu i dla innego medium.
Tak więc należy pamiętać o tym, że ustawodawca europejski wyraźnie rozróżnia między rynkami gazu i energii elektrycznej, które nakazuje uregulować we wskazany w dyrektywach sposób, a rynkami ciepła, których nie reguluje i których regulacji nie przewiduje w krajach członkowskich UE.
Konieczne jest również skorygowanie podnoszonej przez regulatora w Polsce często tezy, iż ciepło systemowe jest monopolem naturalnym. Pomijane są bowiem przy tym bardzo istotne, w prawie antymonopolowym na całym świecie uwzględniane zjawiska substytucji produktu (Celem klienta przedsiębiorstwa ciepłowniczego nie jest otrzymanie pewnej ilości gorącej wody rurą, a ogrzanie pomieszczeń i wody; cel ten jest możliwy do osiągnięcia zupełnie bez udziału przedsiębiorstwa ciepłowniczego na wiele sposobów.). Ponadto określanie usługi dostarczania ciepła, na którą składają się elementy o zupełnie różnej naturze (usługa wytworzenia ciepła czy przesyłu), mianem monopolu świadczy o bardzo ryczałtowym podejściu do problemu. Zadziwiające jest w tym kontekście to, że sprzedaż energii elektrycznej ani przez europejskiego ustawodawcę ani przez polskiego eksperta nigdy nie jest określana jako monopol naturalny. Dlatego nie można przyrównać ciepłownictwa do operatorów sieci elektroenergetycznych, z których usług nie może zrezygnować żaden normalnie funkcjonujący odbiorca. Produkt dostarczany do odbiorcy po sieci elektroenergetycznej nie może być obecnie zastąpiony przez jakikolwiek inny produkt czy usługę.
Powyższe spostrzeżenia mają bezpośrednie znaczenie dla wielu konkretnych mechanizmów prawnych - jednym z najbardziej znanych jest [[EwolucjaRegulacjiCieplownictwaSzczegolyProjektu opisana poniżej zasada TPA w ciepłownictwie]]. Pomysł ten wynika właśnie wyłącznie z pomyłki, że ciepło sieciowe ma coś wspólnego z przesyłem energii elektrycznej. Otóż nie ma - ani fizycznie ani też w kontekście korzeni zasady TPA powstałej w zupełnie innym celu i dla innego medium.
Usunięte:
Konieczne jest również skorygowanie podnoszonej przez regulatora w Polsce często tezy, iż ciepło systemowe jest monopolem naturalnym. Pomijane są bowiem przy tym bardzo istotne, w prawie antymonopolowym na całym świecie uwzględniane zjawiska substytucji produktu (Celem klienta przedsiębiorstwa ciepłowniczego nie jest otrzymanie pewnej ilości gorącej wody rurą, a ogrzanie pomieszczeń i wody; cel ten jest możliwy do osiągnięcia zupełnie bez udziału przedsiębiorstwa ciepłowniczego na wiele sposobów.). Ponadto określanie usługi dostarczania ciepła, na którą składają się elementy o zupełnie różnej naturze (usługa wytworzenia ciepła czy przesyłu), mianem monopolu świadczy o bardzo ryczałtowym podejściu do problemu. Zadziwiające jest w tym kontekście to, że sprzedaż energii elektrycznej ani przez europejskiego ustawodawcę ani przez polskiego eksperta nigdy nie jest określany jako monopol naturalny. Dlatego nie można przyrównać ciepłownictwa do operatorów sieci elektroenergetycznych, z których usług nie może zrezygnować żaden normalnie funkcjonujący odbiorca. Produkt dostarczany do odbiorcy po sieci elektroenergetycznej nie może być obecnie zastąpiony przez jakikolwiek inny produkt czy usługę.
Powyższe spostrzeżenia mają bezpośrednie znaczenie dla wielu konkretnych mechanizmów prawnych - jednym z najbardziej znanych jest [[EwolucjaRegulacjiCieplownictwaSzczegolyProjektu opisana dalej zasada TPA w ciepłownictwie]]. Pomysł ten wynika właśnie wyłącznie z pomyłki, że ciepło sieciowe ma coś wspólnego z przesyłem energii elektrycznej. Otóż nie ma - ani fizycznie ani też w kontekście korzeni zasady TPA powstałej w zupełnie innym celu i dla innego medium.
Dodane:
- czy regulacja ciepła musi lub powinna odbywać się według takich samych zasad, co regulacja podsektorów gazowniczego i elektroenergetycznego?
Usunięte:
Dodane:
Regulacja zastosowana w 1997 roku przez polskiego ustawodawcę dla ciepłownictwa oparta została o kilka podstawowych założeń, które mają wpływ na kształt regulacji po dziś dzień i zawężają horyzont poglądów ustawodawcy wraz z całą branżą nawet podczas prac nad nowym kształtem prawa energetycznego. Celem tej części opracowania jest wskazanie, że poza ustanowionym w 1997 roku (dość ograniczonym) horyzontem regulacyjnym istnieją również możliwe do zastosowania, realne rozwiązania prawne, które należy przynajmniej uwzględnić w rozważaniach o nowym kształcie regulacji. Autor pragnie wskazać przede wszystkim na dwa aspekty:
Usunięte:
Dodane:
----
[[ProjektPEGrudzien2011 powrót do całości artykułu]]
[[ProjektPEGrudzien2011 powrót do całości artykułu]]
Dodane:
((1)) Zatwierdzanie //ex ante// i kontrola //ex post//
Regulacja cen w polskim prawie energetycznym odbywa się niemal bez wyjątku w trybie kontroli taryf przed ich zatwierdzeniem. Tylko zatwierdzona, czyli przynajmniej teoretycznie sprawdzona przez urzędnika, cena może być stosowana przez przedsiębiorstwo ciepłownicze.
Stąd też regulacja cen jest często w naszym kraju mylona z zatwierdzaniem taryf, które jest wyłącznie jednym z możliwych i wcale nie najskuteczniejszym **trybem** powstawania ceny ciepła czy innej postaci energii. Jeśli nawet ustawodawca nie jest gotów zrezygnować z ustawowych wytycznych kalkulacji ceny danego produktu i tym samym z kontroli słuszności stosowanych cen, nie znaczy to, że procedura zatwierdzania cen przed ich stosowaniem jest konieczna.
I tak przykładowo w prawie niemieckim (w którym ceny ciepła nie są w ogóle regulowane, przez co porównywalną sytuację można spotkać jedynie np. w zakresie opłat za korzystanie z sieci elektroenergetycznych) stosowana jest procedura ustalania - według ustawowych parametrów - wytycznych co do wysokości możliwego łącznego przychodu z działalności sieciowej, a konkretne stawki naliczane są przez przedsiębiorstwo samodzielnie (Por. §§ 4 i nast. rozporządzenia o regulacji bodźcowej z 29.10.2007, BGBl. I s. 2529; niem.: //Verordnung über die Anreizregulierung der Energieversorgungsnetze//, krótko //Anreizregulierungsverordnung//).
Regulacja cen w polskim prawie energetycznym odbywa się niemal bez wyjątku w trybie kontroli taryf przed ich zatwierdzeniem. Tylko zatwierdzona, czyli przynajmniej teoretycznie sprawdzona przez urzędnika, cena może być stosowana przez przedsiębiorstwo ciepłownicze.
Stąd też regulacja cen jest często w naszym kraju mylona z zatwierdzaniem taryf, które jest wyłącznie jednym z możliwych i wcale nie najskuteczniejszym **trybem** powstawania ceny ciepła czy innej postaci energii. Jeśli nawet ustawodawca nie jest gotów zrezygnować z ustawowych wytycznych kalkulacji ceny danego produktu i tym samym z kontroli słuszności stosowanych cen, nie znaczy to, że procedura zatwierdzania cen przed ich stosowaniem jest konieczna.
I tak przykładowo w prawie niemieckim (w którym ceny ciepła nie są w ogóle regulowane, przez co porównywalną sytuację można spotkać jedynie np. w zakresie opłat za korzystanie z sieci elektroenergetycznych) stosowana jest procedura ustalania - według ustawowych parametrów - wytycznych co do wysokości możliwego łącznego przychodu z działalności sieciowej, a konkretne stawki naliczane są przez przedsiębiorstwo samodzielnie (Por. §§ 4 i nast. rozporządzenia o regulacji bodźcowej z 29.10.2007, BGBl. I s. 2529; niem.: //Verordnung über die Anreizregulierung der Energieversorgungsnetze//, krótko //Anreizregulierungsverordnung//).
Usunięte:
Regulacja cen w polskim prawie energetycznym odbywa się niemal bez wyjątku w trybie kontroli taryf przed ich zatwierdzeniem. Tylko zatwierdzona, czyli przynajmniej teoretycznie dokładnie sprawdzona przez urzędnika, cena może być naliczana przez przedsiębiorstwo ciepłownicze.
Stąd też regulacja jest często w naszym kraju mylona z zatwierdzaniem, które jest wyłącznie jednym z możliwych i wcale nie najskuteczniejszym **trybem** powstawania ceny ciepła czy innej postaci energii. Jeśli nawet ustawodawca nie jest gotów zrezygnować z ustawowych wytycznych kalkulacji ceny danego produktu i tym samym z kontroli słuszności stosowanych cen, nie znaczy to, że procedura zatwierdzania cen przed ich stosowaniem jest konieczna.
I tak przykładowo w prawie niemieckim (w którym ceny ciepła nie są w ogóle regulowane, przez co porównywalną sytuację można spotkać jedynie np. w zakresie opłat za korzystanie z sieci elektroenergetycznych) stosowana jest procedura ustalania według ustawowych parametrów wytycznych co do wysokości możliwego łącznego przychodu z działalności sieciowej, a konkretne stawki naliczane są przez przedsiębiorstwo samodzielnie (Por. §§ 4 i nast. rozporządzenia o regulacji bodźcowej z 29.10.2007, BGBl. I s. 2529; niem.: //Verordnung über die Anreizregulierung der Energieversorgungsnetze//, krótko //Anreizregulierungsverordnung//).
Dodane:
Ciepło systemowe zostało w 1997 roku uregulowane prawdopodobnie bez większego zastanowienia praktycznie tak samo, jak energia elektryczna i gaz. Konieczność regulacji tych dwóch ostatnich (gazu i energii elektrycznej) trudno jest poddawać w wątpliwość, ponieważ istnieje ku temu obowiązek rangi wyższej - wynikający z przepisów prawa europejskiego, jakie istnieją w zakresie elektroenergetyki czy gazownictwa (por. najnowsze dyrektywy 2009/72/WE oraz 2009/73/WE). Natomiast nie istnieją porównywalne wytyczne wobec ciepła systemowego na szczeblu europejskim. Co więcej, w ostatnich latach zmiany prawa europejskiego w zakresie gazu i elektryczności przynosiły konieczność wprowadzania zmian w prawie polskim, które częstokroć nie mogły się odnosić do ciepła z natury rzeczy, ponieważ tego ustawodawca europejski wcale nie zamierzał regulować a i z faktycznych względów innej natury zaopatrzenia w ciepło regulacje takie byłyby bezprzedmiotowe. Tak więc ustawodawca europejski wyraźnie rozróżnia między rynkami gazu i energii elektrycznej, które nakazuje uregulować we wskazany w dyrektywach sposób, a rynkami ciepła, których nie reguluje i których regulacji nie przewiduje w krajach członkowskich UE.
((1)) Kontrola //ex ante// i //ex post//
Regulacja cen w polskim prawie energetycznym odbywa się niemal bez wyjątku w trybie kontroli taryf przed ich zatwierdzeniem. Tylko zatwierdzona, czyli przynajmniej teoretycznie dokładnie sprawdzona przez urzędnika, cena może być naliczana przez przedsiębiorstwo ciepłownicze.
Stąd też regulacja jest często w naszym kraju mylona z zatwierdzaniem, które jest wyłącznie jednym z możliwych i wcale nie najskuteczniejszym **trybem** powstawania ceny ciepła czy innej postaci energii. Jeśli nawet ustawodawca nie jest gotów zrezygnować z ustawowych wytycznych kalkulacji ceny danego produktu i tym samym z kontroli słuszności stosowanych cen, nie znaczy to, że procedura zatwierdzania cen przed ich stosowaniem jest konieczna.
I tak przykładowo w prawie niemieckim (w którym ceny ciepła nie są w ogóle regulowane, przez co porównywalną sytuację można spotkać jedynie np. w zakresie opłat za korzystanie z sieci elektroenergetycznych) stosowana jest procedura ustalania według ustawowych parametrów wytycznych co do wysokości możliwego łącznego przychodu z działalności sieciowej, a konkretne stawki naliczane są przez przedsiębiorstwo samodzielnie (Por. §§ 4 i nast. rozporządzenia o regulacji bodźcowej z 29.10.2007, BGBl. I s. 2529; niem.: //Verordnung über die Anreizregulierung der Energieversorgungsnetze//, krótko //Anreizregulierungsverordnung//).
W przypadku regulowanych cen energii kontrola nie musi mieć miejsca przed wdrożeniem danej ceny - możliwa jest ona również w terminie późniejszym. Ma ona wtedy charakter kontroli //ex post//, która może być równie skuteczna, jak kontrola //ex ante//. Mechanizm kontrolny jest w takim układzie nieco inny: regulator przyjmuje w takim wypadku rolę represyjną zamiast prewencyjnie i profilaktycznie blokować działania. Niewątpliwą zaletą kontroli //ex post// jest przeniesienie większej odpowiedzialności za przestrzeganie prawa na przedsiębiorstwo kalkulujące ceny według przepisów ustawy i rozporządzenia. Ogranicza to nakład pracy administracji, ponieważ przypadki standardowe, nie sprawiające wrażenia nadużyć nie muszą być szczegółowo sprawdzane, natomiast przypadki nadużyć mogą być analizowane dokładniej.
Stąd też ustawodawca może przewidzieć regulację cen ciepła w trybie zatwierdzania //ex ante// lub też kontroli //ex post// w takim samym stopniu.
((1)) Kontrola //ex ante// i //ex post//
Regulacja cen w polskim prawie energetycznym odbywa się niemal bez wyjątku w trybie kontroli taryf przed ich zatwierdzeniem. Tylko zatwierdzona, czyli przynajmniej teoretycznie dokładnie sprawdzona przez urzędnika, cena może być naliczana przez przedsiębiorstwo ciepłownicze.
Stąd też regulacja jest często w naszym kraju mylona z zatwierdzaniem, które jest wyłącznie jednym z możliwych i wcale nie najskuteczniejszym **trybem** powstawania ceny ciepła czy innej postaci energii. Jeśli nawet ustawodawca nie jest gotów zrezygnować z ustawowych wytycznych kalkulacji ceny danego produktu i tym samym z kontroli słuszności stosowanych cen, nie znaczy to, że procedura zatwierdzania cen przed ich stosowaniem jest konieczna.
I tak przykładowo w prawie niemieckim (w którym ceny ciepła nie są w ogóle regulowane, przez co porównywalną sytuację można spotkać jedynie np. w zakresie opłat za korzystanie z sieci elektroenergetycznych) stosowana jest procedura ustalania według ustawowych parametrów wytycznych co do wysokości możliwego łącznego przychodu z działalności sieciowej, a konkretne stawki naliczane są przez przedsiębiorstwo samodzielnie (Por. §§ 4 i nast. rozporządzenia o regulacji bodźcowej z 29.10.2007, BGBl. I s. 2529; niem.: //Verordnung über die Anreizregulierung der Energieversorgungsnetze//, krótko //Anreizregulierungsverordnung//).
W przypadku regulowanych cen energii kontrola nie musi mieć miejsca przed wdrożeniem danej ceny - możliwa jest ona również w terminie późniejszym. Ma ona wtedy charakter kontroli //ex post//, która może być równie skuteczna, jak kontrola //ex ante//. Mechanizm kontrolny jest w takim układzie nieco inny: regulator przyjmuje w takim wypadku rolę represyjną zamiast prewencyjnie i profilaktycznie blokować działania. Niewątpliwą zaletą kontroli //ex post// jest przeniesienie większej odpowiedzialności za przestrzeganie prawa na przedsiębiorstwo kalkulujące ceny według przepisów ustawy i rozporządzenia. Ogranicza to nakład pracy administracji, ponieważ przypadki standardowe, nie sprawiające wrażenia nadużyć nie muszą być szczegółowo sprawdzane, natomiast przypadki nadużyć mogą być analizowane dokładniej.
Stąd też ustawodawca może przewidzieć regulację cen ciepła w trybie zatwierdzania //ex ante// lub też kontroli //ex post// w takim samym stopniu.
Usunięte:
((1)) Kontrola ex ante i ex post
Dodane:
Konieczne jest również skorygowanie podnoszonej przez regulatora w Polsce często tezy, iż ciepło systemowe jest monopolem naturalnym. Pomijane są bowiem przy tym bardzo istotne, w prawie antymonopolowym na całym świecie uwzględniane zjawiska substytucji produktu (Celem klienta przedsiębiorstwa ciepłowniczego nie jest otrzymanie pewnej ilości gorącej wody rurą, a ogrzanie pomieszczeń i wody; cel ten jest możliwy do osiągnięcia zupełnie bez udziału przedsiębiorstwa ciepłowniczego na wiele sposobów.). Ponadto określanie usługi dostarczania ciepła, na którą składają się elementy o zupełnie różnej naturze (usługa wytworzenia ciepła czy przesyłu), mianem monopolu świadczy o bardzo ryczałtowym podejściu do problemu. Zadziwiające jest w tym kontekście to, że sprzedaż energii elektrycznej ani przez europejskiego ustawodawcę ani przez polskiego eksperta nigdy nie jest określany jako monopol naturalny. Dlatego nie można przyrównać ciepłownictwa do operatorów sieci elektroenergetycznych, z których usług nie może zrezygnować żaden normalnie funkcjonujący odbiorca. Produkt dostarczany do odbiorcy po sieci elektroenergetycznej nie może być obecnie zastąpiony przez jakikolwiek inny produkt czy usługę.
Podsumowując można stwierdzić, że ciepłownictwo nie musi i nawet nie powinno być postrzegane jako aneks do (elektro-)energetyki. Zaopatrzenie w ciepło rządzi się innymi regułami - przede wszystkim regułami lokalnych rynków ciepła. I usługa, której wynikiem jest ogrzanie lokalu (lub podobny rezultat), nie może być przyrównywana z usługą operatora sieci elektroenergetycznej. A ustawodawca chcąc ustalić reguły dla funkcjonowania podsektora ciepłowniczego w sposób odpowiedni do potrzeb, musi uwzględnić odmienny charakter rynków ciepła. Absolutnie chybione będzie zatem - spotykane w dotychczasowej praktyce - "naginanie" reguł dyrektyw do rynku ciepła po to, aby również do niego pasowały.
Powyższe spostrzeżenia mają bezpośrednie znaczenie dla wielu konkretnych mechanizmów prawnych - jednym z najbardziej znanych jest [[EwolucjaRegulacjiCieplownictwaSzczegolyProjektu opisana dalej zasada TPA w ciepłownictwie]]. Pomysł ten wynika właśnie wyłącznie z pomyłki, że ciepło sieciowe ma coś wspólnego z przesyłem energii elektrycznej. Otóż nie ma - ani fizycznie ani też w kontekście korzeni zasady TPA powstałej w zupełnie innym celu i dla innego medium.
Podsumowując można stwierdzić, że ciepłownictwo nie musi i nawet nie powinno być postrzegane jako aneks do (elektro-)energetyki. Zaopatrzenie w ciepło rządzi się innymi regułami - przede wszystkim regułami lokalnych rynków ciepła. I usługa, której wynikiem jest ogrzanie lokalu (lub podobny rezultat), nie może być przyrównywana z usługą operatora sieci elektroenergetycznej. A ustawodawca chcąc ustalić reguły dla funkcjonowania podsektora ciepłowniczego w sposób odpowiedni do potrzeb, musi uwzględnić odmienny charakter rynków ciepła. Absolutnie chybione będzie zatem - spotykane w dotychczasowej praktyce - "naginanie" reguł dyrektyw do rynku ciepła po to, aby również do niego pasowały.
Powyższe spostrzeżenia mają bezpośrednie znaczenie dla wielu konkretnych mechanizmów prawnych - jednym z najbardziej znanych jest [[EwolucjaRegulacjiCieplownictwaSzczegolyProjektu opisana dalej zasada TPA w ciepłownictwie]]. Pomysł ten wynika właśnie wyłącznie z pomyłki, że ciepło sieciowe ma coś wspólnego z przesyłem energii elektrycznej. Otóż nie ma - ani fizycznie ani też w kontekście korzeni zasady TPA powstałej w zupełnie innym celu i dla innego medium.
Dodane:
Regulacja zastosowana w 1997 roku przez polskiego ustawodawcę dla ciepłownictwa oparta została o kilka podstawowych założeń, które mają wpływ na kształt regulacji po dziś dzień i zawężają horyzont poglądów ustawodawcy wraz z całą branżą nawet podczas prac nad nowym kształtem prawa energetycznego. Celem tej części opracowania jest wskazanie, że za ustanowionym w 1997 roku (dość wąskim) horyzontem regulacyjnym istnieją również możliwe do zastosowania, realne rozwiązania prawne, które należy przynajmniej uwzględnić w rozważaniach o nowym kształcie prawa. Autor pragnie wskazać przede wszystkim na dwa aspekty regulacji:
Ciepło systemowe zostało w 1997 roku uregulowane prawdopodobnie bez większego zastanowienia praktycznie tak samo, jak energia elektryczna i gaz. Konieczność regulacji tych dwóch ostatnich (gazu i energii elektrycznej) trudno jest poddawać w wątpliwość, ponieważ istnieje ku temu obowiązek rangi wyższej - wynikający z przepisów prawa europejskiego, jakie istnieją w zakresie elektroenergetyki czy gazownictwa (por. najnowsze dyrektywy 2009/72/WE oraz 2009/73/WE). Natomiast nie istnieją porównywalne wytyczne wobec ciepła systemowego na szczeblu europejskim. Co więcej, w ostatnich latach zmiany prawa europejskiego w zakresie gazu i elektryczności przynosiły konieczność wprowadzania zmian w prawie, które częstokroć nie mogły się odnosić do ciepła z natury rzeczy, ponieważ tego ustawodawca europejski wcale nie zamierzał regulować a i z faktycznych względów innej natury zaopatrzenia w ciepło regulacje takie byłyby bezprzedmiotowe. Tak więc ustawodawca europejski wyraźnie rozróżnia między rynkami gazu i energii elektrycznej, które nakazuje uregulować we wskazany w dyrektywach sposób, a rynkami ciepła, których nie reguluje i których regulacji nie przewiduje w krajach członkowskich UE.
Ponadto należy stwierdzić, iż regulacja przedsiębiorstw ciepłowniczych napotyka strukturalnie na zupełnie inne problemy, niż ma to miejsce w gazownictwie i elektroenergetyce. Ciepło przesyłane siecią to z jednej strony wyłącznie rynki lokalne. Z drugiej strony istnieje możliwość substytucji ciepła systemowego - które to jest wyłącznie przedmiotem regulacji - dowolnym innym nośnikiem energii cieplnej w celu zaspokojenia potrzeb odbiorcy, czyli potrzeby ogrzania lokalu (a te już nie są często regulowane lub regulowane są na zupełnie innym etapie przetworzenia). Skutkiem tego, że ciepłownictwo znacznie różni się od elektroenergetyki i gazownictwa, jest fakt, iż wiele pierwotnie obowiązujących wobec ciepła rozwiązań w prawie energetycznym musiało zostać ograniczone pod względem zakresu stosowania do elektroenergetyki i gazu.
Ciepło systemowe zostało w 1997 roku uregulowane prawdopodobnie bez większego zastanowienia praktycznie tak samo, jak energia elektryczna i gaz. Konieczność regulacji tych dwóch ostatnich (gazu i energii elektrycznej) trudno jest poddawać w wątpliwość, ponieważ istnieje ku temu obowiązek rangi wyższej - wynikający z przepisów prawa europejskiego, jakie istnieją w zakresie elektroenergetyki czy gazownictwa (por. najnowsze dyrektywy 2009/72/WE oraz 2009/73/WE). Natomiast nie istnieją porównywalne wytyczne wobec ciepła systemowego na szczeblu europejskim. Co więcej, w ostatnich latach zmiany prawa europejskiego w zakresie gazu i elektryczności przynosiły konieczność wprowadzania zmian w prawie, które częstokroć nie mogły się odnosić do ciepła z natury rzeczy, ponieważ tego ustawodawca europejski wcale nie zamierzał regulować a i z faktycznych względów innej natury zaopatrzenia w ciepło regulacje takie byłyby bezprzedmiotowe. Tak więc ustawodawca europejski wyraźnie rozróżnia między rynkami gazu i energii elektrycznej, które nakazuje uregulować we wskazany w dyrektywach sposób, a rynkami ciepła, których nie reguluje i których regulacji nie przewiduje w krajach członkowskich UE.
Ponadto należy stwierdzić, iż regulacja przedsiębiorstw ciepłowniczych napotyka strukturalnie na zupełnie inne problemy, niż ma to miejsce w gazownictwie i elektroenergetyce. Ciepło przesyłane siecią to z jednej strony wyłącznie rynki lokalne. Z drugiej strony istnieje możliwość substytucji ciepła systemowego - które to jest wyłącznie przedmiotem regulacji - dowolnym innym nośnikiem energii cieplnej w celu zaspokojenia potrzeb odbiorcy, czyli potrzeby ogrzania lokalu (a te już nie są często regulowane lub regulowane są na zupełnie innym etapie przetworzenia). Skutkiem tego, że ciepłownictwo znacznie różni się od elektroenergetyki i gazownictwa, jest fakt, iż wiele pierwotnie obowiązujących wobec ciepła rozwiązań w prawie energetycznym musiało zostać ograniczone pod względem zakresu stosowania do elektroenergetyki i gazu.
Usunięte:
Dodane:
Regulacja zastosowana w 1997 roku przez polskiego ustawodawcę dla ciepłownictwa oparta została o kilka podstawowych założeń, które mają wpływ na kształt regulacji po dziś dzień i prawdopodobnie zawężają horyzont poglądów ustawodawcy i całej branży nawet podczas prac nad nowym kształtem prawa energetycznego. Celem tej części opracowania jest wskazanie, że za ustanowionym w 1997 roku (dość wąskim) horyzontem istnieją również możliwe do zastosowania, realne rozwiązania prawne, które należy również przynajmniej uwzględnić w rozważaniach o nowym kształcie prawa. Autor pragnie wskazać przede wszystkim na dwa aspekty regulacji:
- czy regulacja ciepła musi odbywać się według takich samych zasad, co regulacja podsektorów gazowniczego i elektroenergetycznego?
- czy regulacja cen to wyłącznie ich zatwierdzanie i kontrola //ex ante//?
- czy regulacja ciepła musi odbywać się według takich samych zasad, co regulacja podsektorów gazowniczego i elektroenergetycznego?
- czy regulacja cen to wyłącznie ich zatwierdzanie i kontrola //ex ante//?
Usunięte:
(gaz i energia elektryczna)
Dodane:
Regulacja zastosowana w 1997 roku przez polskiego ustawodawcę dla ciepłownictwa oparta została o kilka podstawowych założeń, które mają wpływ na kształt regulacji po dziś dzień i prawdopodobnie zawężają horyzont poglądów ustawodawcy i całej branży nawet podczas prac nad nowym kształtem prawa energetycznego. Celem tej części opracowania jest wskazanie, że za ustanowionym w 1997 roku (dość wąskim) horyzontem istnieją również możliwe do zastosowania, realne rozwiązania prawne, które należy również przynajmniej uwzględnić w rozważaniach o nowym kształcie prawa.
((1)) Odmienność od pozostałych podsektorów energetyki
(gaz i energia elektryczna)
((1)) Kontrola ex ante i ex post
((1)) Odmienność od pozostałych podsektorów energetyki
(gaz i energia elektryczna)
((1)) Kontrola ex ante i ex post
Usunięte:
(gaz i energia elektryczna)
((2)) Kontrola ex ante i ex post
((2)) Wady proceduralne dotychczasowej formuły regulacyjnej
Targ uniemożliwiający wyjawienie nieprawidłowości w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Brak możliwości ochrony prawnej.
((2)) Efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa i inwestycje
Usunięte:
W zakresie ustalania cen ciepła powstały w 1997 roku system regulacji obejmuje przede wszystkim art. 44 i nast. [[http://www.polskieustawy.com/act_index.php?act=PrEnerg ustawy prawo energetyczne]] (Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku - prawo energetyczne, Dz. U. nr 54 poz. 348, poniżej określanej skrótem {{pu akt="PrEnerg"}}) oraz w wielu szczegółowych kwestiach w tzw. [[http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20101941291+2010%2411%2403&type=2 rozporządzeniu taryfowym]] (Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło, Dz. U. nr 194, poz. 1291; poniżej określanego skrótem **//RozpTC//**).
Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie kilku istotnych aspektów obowiązującej jeszcze (rok 2012) regulacji ciepłownictwa - w szczególności w zakresie regulacji cen ciepła. W oparciu o dotychczasowe doświadczenia regulacyjne tego podsektora energetyki warto jest bowiem wskazać na pewne prawidłowości (tudzież nieprawidłowości) funkcjonowania regulowanego rynku. Ze względu na trwające aktualnie prace nad zmianą odpowiednich przepisów prawa energetycznego warto jest również przemyśleć, jaki kierunek zmian ustawodawca powinien obrać. Stąd też w pierwszej części opracowania dokonana została analiza kilku wybranych, ogólnych aspektów regulacji ciepłownictwa, takich jak podobieństwa i różnice wobec gazownictwa czy elektroenergetyka, możliwe tryby regulacji cen (kontrola //ex ante// czy //ex post//).
Dodane:
Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie kilku istotnych aspektów obowiązującej jeszcze (rok 2012) regulacji ciepłownictwa - w szczególności w zakresie regulacji cen ciepła. W oparciu o dotychczasowe doświadczenia regulacyjne tego podsektora energetyki warto jest bowiem wskazać na pewne prawidłowości (tudzież nieprawidłowości) funkcjonowania regulowanego rynku. Ze względu na trwające aktualnie prace nad zmianą odpowiednich przepisów prawa energetycznego warto jest również przemyśleć, jaki kierunek zmian ustawodawca powinien obrać. Stąd też w pierwszej części opracowania dokonana została analiza kilku wybranych, ogólnych aspektów regulacji ciepłownictwa, takich jak podobieństwa i różnice wobec gazownictwa czy elektroenergetyka, możliwe tryby regulacji cen (kontrola //ex ante// czy //ex post//).
Usunięte:
Dodane:
W zakresie ustalania cen ciepła powstały w 1997 roku system regulacji obejmuje przede wszystkim art. 44 i nast. [[http://www.polskieustawy.com/act_index.php?act=PrEnerg ustawy prawo energetyczne]] (Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku - prawo energetyczne, Dz. U. nr 54 poz. 348, poniżej określanej skrótem {{pu akt="PrEnerg"}}) oraz w wielu szczegółowych kwestiach w tzw. [[http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20101941291+2010%2411%2403&type=2 rozporządzeniu taryfowym]] (Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło, Dz. U. nr 194, poz. 1291; poniżej określanego skrótem **//RozpTC//**).
Usunięte:
Dodane:
Polskie prawo energetyczne w jego obowiązującym od 1997 roku kształcie obejmowało co do zasady niemal wszystkie aspekty funkcjonowania sektora energetycznego - od gospodarki paliwowej przez elektroenergetykę i gazownictwo aż po ciepłownictwo. Jest to podejście regulacyjne różniące się znacznie od tego, jakie możemy zaobserwować zarówno na szczeblu Unii Europejskiej jak i w innych krajach Europy, w szczególności w krajach Europy Zachodniej (Krótki zarys regulacji ciepłownictwa w Niemczech na tle polskiego prawa: Lisiewicz, PUG 7/2007, s. 11 i nast.). Najwyraźniej polski ustawodawca nie potrafi się do końca pogodzić z - bądź co bądź konstytucyjną (art. 22 Konstytucji RP) zasadą swobody działalności gospodarczej i postrzega podmioty funkcjonujące na rynku ciepła jako podmioty nie zasługujące na powierzenie im samym odpowiedzialności za stosunek sił w stosunku umownym. (W ramach małej dygresji na wstępie warto wskazać, że w ostatnich latach liberalizacji rynku gazu w Niemczech to nie ustawodawca a konsumenci falą pozwów opartych o cywilnoprawne reguły zmusili sprzedawców gazu do bardziej transparentnych i zrozumiałych reguł kształtowania cen na tym rynku. Oznacza to, że nie zawsze państwo i regulator są najlepszym środkiem ochrony konsumenta...)
W zakresie ustalania cen ciepła powstały w 1997 roku system regulacji obejmuje przede wszystkim art. 44 i nast. [[http://www.polskieustawy.com/act_index.php?act=PrEnerg ustawy prawo energetyczne]] (Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku - prawo energetyczne, Dz. U. nr 54 poz. 348, poniżej określanej skrótem //**PrEnerg**//) oraz w wielu szczegółowych kwestiach w tzw. [[http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20101941291+2010%2411%2403&type=2 rozporządzeniu taryfowym]] (Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło, Dz. U. nr 194, poz. 1291; poniżej określanego skrótem **//RozpTC//**).
W niniejszym opracowaniu autor pragnie naszkicować kilka
W zakresie ustalania cen ciepła powstały w 1997 roku system regulacji obejmuje przede wszystkim art. 44 i nast. [[http://www.polskieustawy.com/act_index.php?act=PrEnerg ustawy prawo energetyczne]] (Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku - prawo energetyczne, Dz. U. nr 54 poz. 348, poniżej określanej skrótem //**PrEnerg**//) oraz w wielu szczegółowych kwestiach w tzw. [[http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20101941291+2010%2411%2403&type=2 rozporządzeniu taryfowym]] (Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło, Dz. U. nr 194, poz. 1291; poniżej określanego skrótem **//RozpTC//**).
W niniejszym opracowaniu autor pragnie naszkicować kilka
Usunięte:
W zakresie ustalania cen ciepła system regulacji obejmuje przede wszystkim art. 44 i nast. [[http://www.polskieustawy.com/act_index.php?act=PrEnerg ustawy prawo energetyczne]] (Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku - prawo energetyczne, Dz. U. nr 54 poz. 348, poniżej określanej skrótem //**PrEnerg**//) oraz w wielu szczegółowych kwestiach w tzw. [[http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20101941291+2010%2411%2403&type=2 rozporządzeniu taryfowym]] (Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło, Dz. U. nr 194, poz. 1291; poniżej określanego skrótem **//RozpTC//**).
