Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Ewolucja systemu regulacji polskiego ciepłownictwa w zakresie tworzenia cen ciepła systemowego

Rozdział 1: Ogólnie o mechanizmach regulacyjnych w ciepłownictwie

Polskie prawo energetyczne w jego obowiązującym od 1997 roku kształcie obejmowało co do zasady niemal wszystkie aspekty funkcjonowania sektora energetycznego - od gospodarki paliwowej przez elektroenergetykę i gazownictwo aż po ciepłownictwo. Jest to podejście regulacyjne różniące się znacznie od tego, jakie możemy zaobserwować zarówno na szczeblu Unii Europejskiej jak i w innych krajach Europy, w szczególności w krajach Europy Zachodniej (Krótki zarys regulacji ciepłownictwa w Niemczech na tle polskiego prawa: Lisiewicz, PUG 7/2007, s. 11 i nast.). Najwyraźniej polski ustawodawca nie potrafi się do końca pogodzić z - bądź co bądź konstytucyjną (art. 22 Konstytucji RP) zasadą swobody działalności gospodarczej i postrzega podmioty funkcjonujące na rynku ciepła jako podmioty nie zasługujące na powierzenie im samym odpowiedzialności za stosunek sił w stosunku umownym. (W ramach małej dygresji na wstępie warto wskazać, że w ostatnich latach liberalizacji rynku gazu w Niemczech to nie ustawodawca a konsumenci falą pozwów opartych o cywilnoprawne reguły zmusili sprzedawców gazu do bardziej transparentnych i zrozumiałych reguł kształtowania cen na tym rynku. Oznacza to, że nie zawsze państwo i regulator są najlepszym środkiem ochrony konsumenta...)

W zakresie ustalania cen ciepła powstały w 1997 roku system regulacji obejmuje przede wszystkim art. 44 i nast. ustawy prawo energetyczne (Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku - prawo energetyczne, Dz. U. nr 54 poz. 348, poniżej określanej skrótem PrEnerg) oraz w wielu szczegółowych kwestiach w tzw. rozporządzeniu taryfowym (Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 2010 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło, Dz. U. nr 194, poz. 1291; poniżej określanego skrótem RozpTC).

Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie kilku istotnych aspektów obowiązującej jeszcze (rok 2012) regulacji ciepłownictwa - w szczególności w zakresie regulacji cen ciepła. W oparciu o dotychczasowe doświadczenia regulacyjne tego podsektora energetyki warto jest bowiem wskazać na pewne prawidłowości (tudzież nieprawidłowości) funkcjonowania regulowanego rynku. Ze względu na trwające aktualnie prace nad zmianą odpowiednich przepisów prawa energetycznego warto jest również przemyśleć, jaki kierunek zmian ustawodawca powinien obrać. Stąd też w pierwszej części opracowania dokonana została analiza kilku wybranych, ogólnych aspektów regulacji ciepłownictwa, takich jak podobieństwa i różnice wobec gazownictwa czy elektroenergetyka, możliwe tryby regulacji cen (kontrola ex ante czy ex post).