Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [14722]

To jest stara wersja DzialalnoscGospodarczaWNiemczech utworzona przez WojciechLisiewicz, 2011-09-29 14:11:14.

 

Inhaltsverzeichnis des Artikels

Wykonywanie działalności gospodarczej w Niemczech przez polskie podmioty gospodarcze

praktyczne aspekty prawne i rozważania strategiczne istotne dla przedsiębiorcy


Wykonywanie działalności gospodarczej przez polskie podmioty za zachodnią granicą związane jest z wkroczeniem nie tylko na inny rynek pod względem ekonomicznym, ale również - jeśli nie przede wszystkim - na terytorium o innym porządku prawnym. Wprawdzie obowiązujące w ramach UE swobody gospodarcze znacznie upraszczają ten temat, jednak istniejące mimo to różnice w porządkach prawnych obydwu państw stawiają polskiego przedsiębiorcę przed szeregiem wyzwań, w szczególności prawnych. Przy tym wiele (odmiennych) rozwiązań prawnych w Niemczech nie musi stanowić utrudnienia - jednak wymaga niejednokrotnie zmiany podejścia lub innej strategii biznesowej. Niniejszy artykuł ma za zadanie dać wstępną orientację, jakie kwestie w podanym wyżej kontekście powinny być uwzględnione.

A. Wstęp
Podstawowe możliwe (tudzież sensowne) konstelacje wykonywania działalności gospodarczej przez polskiego przedsiębiorcę w Niemczech są następujące:
  1. właściciel podejmuje działalność z siedzibą w Polsce (np. spółka z o.o. wg polskiego prawa); spółka przyjmuje bezpośrednio zlecenia od zleceniodawcy z Niemiec (transgraniczne świadczenie usług);
  2. właściciel podejmuje działalność z siedzibą w Niemczech (np. tworzy GmbH wg prawa niemieckiego); spółka przyjmuje zlecenia w Niemczech, przez co nie ma miejsca transgraniczne świadczenie usług (ale osiedlenie się w innym kraju);
  3. właściciel tworzy spółki zarówno w Polsce jak i w Niemczech; spółka niemiecka otrzymuje zlecenia od zleceniodawcy, podwykonawcą spółki niemieckiej jest spółka polska (wariant a); ewentualnie zlecenia może wykonywać bezpośrednio spółka niemiecka, a polska spółka odstępuje jedynie pracowników (wariant b),
  4. ze względów podatkowych sensowne może być również rozszerzenie palety możliwości o podmiot generujący zysk z kraju o niskim obciążeniu podatkowym (jak w konstelacji 3, przy czym zleceniobiorca ma siedzibę w kraju innym, niż Polska czy Niemcy).

Nie jest możliwa bezwzględna ocena, który ze wskazanych powyżej wariantów jest najbardziej korzystny. Każdy z wariantów wykazuje szereg specyficznych zalet ale i skutków negatywnych. Ocena tychże zalet lub wad będzie w znacznym stopniu zależała od tego, jakie czynniki z biznesowego punktu widzenia są dla (polskiego) przedsiębiorcy istotne. Tak więc wybór optymalnego wariantu będzie zależał od konkretnych preferencji przedsiębiorcy. I tak wybór będzie inny, jeśli przedsiębiorca dąży do optymalizacji działalności pod względem wysokości obciążenia podatkowego, a inny, jeśli preferuje rozwiązanie wymagające najmniejszego nakładu środków na zarządzanie danym rozwiązaniem. Jeszcze inna decyzja musi być prawdopodobnie podjęta, jeśli działalność ma wyeliminować ryzyka prawne i zapewnić przewidywalność regulacyjną.

Ocena podanych powyżej wariantów (1, 2, 3a, 3b, 4) i - co za tym idzie - wskazanie zalet i wad każdego z nich powinno uwzględniać odpowiedź na następujące pytania:
  1. jakie korzyści lub ograniczenia z racji zaistnienia transgranicznego stanu faktycznego pojawiają się w danej konstelacji (głównie w związku z prawem UE i zawartymi w nim swobodami gospodarczymi ale również w zakresie prawa zamówień publicznych itp.),
  2. jakie ograniczenia lub koszty przynosi dana konstelacja w zakresie zatrudnienia pracowników z Polski przy zleceniach wykonywanych w Niemczech,
  3. jakie konsekwencje podatkowe wiążą się z każdą z przedstawionych wyżej konstelacji.
Czynniki wyboru formy prawnej czy zlecania wykonywania usług podwykonawcom jako takie nie będą miały istotnego znaczenia z prawnego punktu widzenia. Każda ze wskazanych konstelacji może zostać zrealizowana w dowolnej formie prawnej i przy pomocy dowolnych konstrukcji umownych - pod warunkiem, że na szczeblu operacyjnym zostaną uwzględnione odpowiednie przesłanki (zgodna wola zleceniodawcy i zleceniobiorcy co do sposobu wykonania zlecenia, prawidłowy tryb rozliczenia między uczestnikami transakcji - w szczególności z uwzględnieniem specyfiki transakcji transgranicznych czy też zasad cen transferowych między spółkami zależnymi - itd.). Te ostatnie kwestie zostaną zarysowane przy okazji opisu kwestii podatkowych


Wbrew pozorom, wybór konstelacji, w której działalność będzie wykonywana, nie będzie miał większego wpływu na podstawowe problemy prawne, które się pojawią. Wstępnie można stwierdzić, co następuje:
1. Forma prawna
Wszelkie kwestie związane z możliwą do zastosowania formą prawną prowadzenia działalności gospodarczej oraz możliwymi w tym zakresie konstelacjami korporacyjnymi przedstawione zostały w odrębnym artykule o formie prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech.

2. Aspekty transgraniczne (głównie prawo UE)
Świadczenie usług przez polskiego przedsiębiorcę (czy przez przedsiębiorcę z innego kraju) w Niemczech byłoby jeszcze przed kilkudziesięciu laty przedsięwzięciem niemal niewykonalnym ze względu na szereg barier biurokratycznych, które w takich wypadkach istniały. W chwili obecnej jest inaczej - prawo UE stoi na straży swobody wykonywania działalności gospodarczej i wszelkich jej aspektów. Więcej na ten temat, również w zakresie ewentualnych reguł obowiązujących wobec zamówień publicznych, przedstawiono w artykule o apektach prawa UE w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech.
3. Zatrudnianie pracowników
Najbardziej kompleksowym tematem przy wykonywaniu działalności gospodarczej w Niemczech jest temat zatrudniania pracowników z Polski. Szczegóły opisane zostały w odrębnym artykule.
4. Podwykonawstwo, przekazywanie zlecenia dalej
Tu nie ma co do zasady żadnych ograniczeń poza tymi, które mają zastosowanie na mocy umowy między zleceniodawcą a zleceniobiorcą. Jeśli zleceniodawca dopuszcza podwykonywstwo, prawo nie zabrania tego ani w Polsce ani w Niemczech. Szczegółowy kształt umów, które powinny być w takim wypadku zawarte, nie różni się co do zasady od tego, jak zawierane byłyby takie umowy w przypadku projektu realizowanego wyłącznie w Polsce.
Podwykonawstwo było problematyczne do końca kwietnia 2011 roku, kiedy to obowiązywały jeszcze okresy przejściowe w zakresie swobody przepływu prawcowników (Załącznik XII do Traktatu akcesyjnego). W celu uniknięcia obejścia prawa ograniczona była nie tylko swoboda zatrudniania pracowników z Polski, ale również w pewnym zakresie swoboda wykonywania usług na terenie Niemiec. W chwili obecnej ograniczenia takie w ogóle nie obowiązują.

5. Kwestie podatkowe
Zostały opisane bliżej tutaj.
Uwzględnić:
  • ceny transferowe
  • w wypadku braku spółki w Niemczech - uwzględnić problem jednostki organizacyjnej ("Betriebsstätte"), która mogłaby podlegać opodatkowaniu w Niemczech;








Pominięto kwestię międzynarodowego prawa spółek (kolizyjnego), ponieważ obowiązująca zarówno w Polsce jak i w Niemczech (choć tam w ostatnich latach mniej rygorystycznie) zasada siedziby powoduje, że wybór siedziby danej formy prawnej będzie powodował konieczność stosowania danego prawa. W wypadku zastosowania formy prawnej kraju trzeciego (w szczególności popularnej w Europie angielskiej limited) może przynieść korzyści jedynie w zakresie

nie przedstawia konkretnych korzyści poza - nieistotną w wypadku -musiałby oczywiście zostać przedstawiony w odrębnym zakresie.

B. Kwestie prawa pracy
Często motywacją polskiego przedsiębiorcy przy podejmowaniu działalności na rynkach krajów Europy Zachodniej są (jeszcze) konkurencyjne ceny pracy w Polsce. Tu zadanie znacznie ułatwia prawo europejskie, ponieważ swobody gospodarcze co do zasady umożliwiają a wręcz wspierają tego typu modele biznesowe, o czym często się zapomina. Jednak mimo to istnieją zarówno branżowe jak i ogólne przepisy ograniczające możliwości zatrudniania pracowników w Niemczech. Od maja 2011 roku nie chodzi tu już raczej o ograniczenia związane z narodowością pracownika, a bardziej o warunki zatrudnienia. Aspekty te wymagają również uwzględnienia, ponieważ oczekiwane korzyści z zatrudnienia pracowników spoza Niemiec nie mają sensu, jeśli ich zatrudnienie będzie podlegało w 100 % prawu niemieckiemu.
1. Reguły dotyczące odstąpienia pracowników
Możliwym modelem zatrudniania pracowników z Polski jest zatrudnianie ich w spółce krajowej i odsyłanie do pracy w spółce powiązanej (grupa kapitałowa). Co do zasady bardzo rygorystyczne w Niemczech prawo w zakresie odstępowania pracowników (tzn. kierowania pracowników jednego pracodawcy do innego pracodawcy) nie obowiązuje w koncernie (§ 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o odstępowaniu pracowników z dnia 03.02.1995, BGBl. I S. 158).
2. Szczególne reguły prawa polskiego obowiązujące pracownika odesłanego do wykonywania pracy za granicami kraju
Należy pamiętać, iż powierzenie zadań polskiemu pracownikowi poza granicami kraju wiąże się z obowiązkiem zapłaty pracownikowi dodatkowego uposażenia z tytułu wykonywania pracy poza faktycznym miejscem pracy (tzw. diety - zarówno te pozostające do dyspozycji pracownika jak i ryczałty za przejazdy, nocleg itd.) - por. Rozporządzenie Dz. U. 2002, nr 236 poz. 1991 z późniejszymi zmianami. Możliwość zastosowania wobec pracownika co do zasady polskich reguł wymaga bowiem bezwzględnie ustalenia w umowie miejsca pracy w kraju.


C. Pozostałe aspekty prawa gospodarczego
Np. zlecenia wobec podwykonawców - jaka forma prawna itd.

D. Zamówienia publiczne
W wypadku wykonywania zleceń przez sektor publiczny lub przez pewne branże (np. energetyczną) pojawia się często temat zamówień publicznych. W przeciwieństwie do obecnie obowiązującego prawa polskiego w Niemczech prywatne przedsiębiorstwa energetyczne są zazwyczaj tzw. przedsiębiorstwami sektorowymi, podlegającymi mimo prywatnej własności prawu zamówień publicznych. Identyfikacja zleceniodawców podlegających pod przepisy o zamówieniach publicznych jest zatem konieczna w celu określenia reguł, wg których będą udzielane zlecenia. Przy czym należy zauważyć, iż zastosowanie prawa zamówień publicznych może skutkować nie tylko ograniczeniami, ale również dodatkowymi uprawnieniami dla przedsiębiorcy z Polski. W takich wypadkach bowiem prawo zamówień europejskich wynikające z prawa europejskiego chroni polskiego oferenta przed nieuzasadnioną dyskryminacją.

E. Kwestie podatkowe
Ze względów finansowych w wypadku decyzji podejmowania działalności gospodarczej w innym kraju pierwszorzędne znaczenie ma tematyka podatkowa. Jest to związane nie tylko z różnym poziomem obciążenia podatkowego w różnych krajach, a również odrębnymi regułami stosowania prawa podatkowego pod rządami różnych porządków prawnych.
1. Opodatkowanie podmiotów gospodarczych w Niemczech
W wypadku podjęcia działalności gospodarczej (siedziba przedsiębiorcy, spółki) w Niemczech podmiot podlega opodatkowaniu wg zasad niemieckiego systemu podatkowego. Podobnie, jak w Polsce, niemiecki ustawodawca rozróżnia między opodatkowaniem osób fizycznych i osób prawnych. Stąd też przedsiębiorstwa


F. Literatura, akty prawne, inne źródła



Artykuł należy do następujących kategorii: prawo gospodarcze, prawo obce
Na tej stronie nie ma komentarzy