Aspekty podatkowe prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech
wstępny zarys
A. Kwestie podatkowe
Ze względów finansowych w wypadku decyzji podejmowania działalności gospodarczej w innym kraju pierwszorzędne znaczenie ma tematyka podatkowa. Jest to związane nie tylko z różnym poziomem obciążenia podatkowego w różnych krajach, a również odrębnymi regułami stosowania prawa podatkowego pod rządami różnych porządków prawnych.
B. Opodatkowanie podmiotów gospodarczych w Niemczech
W wypadku przedsiębiorstw istotne są co do zasady dwa rodzaje podatków: podatki związane z dochodami (zyskiem) przedsiębiorstwa oraz podatki związane z obrotem (w Polsce: VAT). Wprawdzie ten ostatni podatek obciąża w ostatecznym rozrachunku przede wszystkim konsumenta dóbr, jednak płatnikiem podatków obrotowych również w Niemczech jest przedsiębiorstwo, przez co kwestia podatku obrotowego ma znaczny wpływ na płynność finansową przedsiębiorstwa.
1. Podatek dochodowy
W wypadku podjęcia działalności gospodarczej w Niemczech (tzn. siedziba przedsiębiorcy lub spółki jest w Niemczech) podmiot podlega podatkowi dochodowemu wg zasad niemieckiego systemu podatkowego. Podobnie, jak w Polsce, niemiecki ustawodawca rozróżnia między opodatkowaniem osób fizycznych i osób prawnych. Jednak rozróżnienie to przynosi więcej różnic, niż w Polsce. Stąd też przedsiębiorstwo podlega zupełnie innym regułom opodatkowania w wypadku różnej formy prawnej.
W wypadku podjęcia działalności gospodarczej w Niemczech (tzn. siedziba przedsiębiorcy lub spółki jest w Niemczech) podmiot podlega podatkowi dochodowemu wg zasad niemieckiego systemu podatkowego. Podobnie, jak w Polsce, niemiecki ustawodawca rozróżnia między opodatkowaniem osób fizycznych i osób prawnych. Jednak rozróżnienie to przynosi więcej różnic, niż w Polsce. Stąd też przedsiębiorstwo podlega zupełnie innym regułom opodatkowania w wypadku różnej formy prawnej.
a. Podatek dochodowy od osób fizycznych
Przedsiębiorstwo prowadzone w formie działalności gospodarczej osoby fizycznej lub w formie spółki osobowej (spółka cywilna, spółka jawna) nie jest opodatkowane jako takie - podatek jest należny z tytułu osobistego dochodu przedsiębiorcy jako osoby fizycznej lub wspólnika spółki. Określenie stopy podatkowej w tym wypadku jest bardzo trudne, ponieważ ustawa o podatku dochodowym (osób fizycznych) w brzmieniu z dnia 08.10.2009 r. (niem.: Einkommensteuergesetz) przewiduje po pierwsze wysokie kwoty wolne od podatku (ok. 8.000 EUR od osoby) a z drugiej strony progresję linearną sięgającą (w uproszczeniu) od 14 do 45 %. W wypadku dochodu (zysku) przewyższającego rocznie 250.000 EUR należny jest podatek dochodowy w wysokości 45 % dochodu podlegającego opodatkowaniu. W wypadku dochodowego przedsiębiorstwa od pewnej wielkości mamy do czynienia z tak wysokim obciążeniem podatkowym. Z drugiej strony opodatkowane w ten sposób dochody nie podlegają już żadnym dodatkowym podatkom (w wypadku wypłaty dywidendy podlega ona jeszcze opodatkowaniu ww. podatkiem, chyba że dywidenda jest wypłacana osobie prawnej).
Przedsiębiorstwo prowadzone w formie działalności gospodarczej osoby fizycznej lub w formie spółki osobowej (spółka cywilna, spółka jawna) nie jest opodatkowane jako takie - podatek jest należny z tytułu osobistego dochodu przedsiębiorcy jako osoby fizycznej lub wspólnika spółki. Określenie stopy podatkowej w tym wypadku jest bardzo trudne, ponieważ ustawa o podatku dochodowym (osób fizycznych) w brzmieniu z dnia 08.10.2009 r. (niem.: Einkommensteuergesetz) przewiduje po pierwsze wysokie kwoty wolne od podatku (ok. 8.000 EUR od osoby) a z drugiej strony progresję linearną sięgającą (w uproszczeniu) od 14 do 45 %. W wypadku dochodu (zysku) przewyższającego rocznie 250.000 EUR należny jest podatek dochodowy w wysokości 45 % dochodu podlegającego opodatkowaniu. W wypadku dochodowego przedsiębiorstwa od pewnej wielkości mamy do czynienia z tak wysokim obciążeniem podatkowym. Z drugiej strony opodatkowane w ten sposób dochody nie podlegają już żadnym dodatkowym podatkom (w wypadku wypłaty dywidendy podlega ona jeszcze opodatkowaniu ww. podatkiem, chyba że dywidenda jest wypłacana osobie prawnej).
b. Podatek dochodowy od osób prawnych
Korporacyjna forma prowadzenia działalności gospodarczej (np. spółka z o.o. z siedzibą w Niemczech wg niemieckiego prawa) podlega podatkowi dochodowemu od osób prawnych zwanego w Niemczech podatkiem korporacyjnym. Ustawa o podatku korporacyjnym (ustawa w brzmieniu z 15.10.2002, BGBl. I 4144) przewiduje liniowy podatek w wysokości 15 %. Jednak osoby prawne są obciążone dalszymi podatkami - podatek "solidarnościowy" wprowadzony po zjednoczeniu Niemiec i nadal obowiązujący (5,5 % od wskazanych powyżej 15 %) oraz podatek od działalności gospodarczej przysługujący gminom, na terenie których przedsiębiorca funkcjonuje (ok. 14 %).
Korporacyjna forma prowadzenia działalności gospodarczej (np. spółka z o.o. z siedzibą w Niemczech wg niemieckiego prawa) podlega podatkowi dochodowemu od osób prawnych zwanego w Niemczech podatkiem korporacyjnym. Ustawa o podatku korporacyjnym (ustawa w brzmieniu z 15.10.2002, BGBl. I 4144) przewiduje liniowy podatek w wysokości 15 %. Jednak osoby prawne są obciążone dalszymi podatkami - podatek "solidarnościowy" wprowadzony po zjednoczeniu Niemiec i nadal obowiązujący (5,5 % od wskazanych powyżej 15 %) oraz podatek od działalności gospodarczej przysługujący gminom, na terenie których przedsiębiorca funkcjonuje (ok. 14 %).
c. Łączna wysokość opodatkowania
Łącznie przedsiębiorca prowadzący działalność osobiście jest obciążony podatkiem dochodowym w wysokości do 45 % oraz podatkiem od działalności gospodarczej w wysokości 14 %, przy czym ten ostatni podatek jest w dużej mierze zaliczany na poczet podatku dochodowego, przez co łączne obciążenie jest niższe, niż suma ww. kwot.
Przedsiębiorca prowadzący działalność w formie spółki podlega opodatkowaniu w wysokości ok. 30 % (podatek dochodowy od osób prawnych, podatek "solidarnościowy" oraz podatek od działalności gospodarczej). Wypłata dywidendy właścicielowi powoduje opodatkowanie w wysokości ok 25 % (podatek podobny do polskiego podatku Belki) lub nie podlega co do zasady opodatkowaniu w wypadku wypłaty na rzecz osoby prawnej.
Łącznie przedsiębiorca prowadzący działalność osobiście jest obciążony podatkiem dochodowym w wysokości do 45 % oraz podatkiem od działalności gospodarczej w wysokości 14 %, przy czym ten ostatni podatek jest w dużej mierze zaliczany na poczet podatku dochodowego, przez co łączne obciążenie jest niższe, niż suma ww. kwot.
Przedsiębiorca prowadzący działalność w formie spółki podlega opodatkowaniu w wysokości ok. 30 % (podatek dochodowy od osób prawnych, podatek "solidarnościowy" oraz podatek od działalności gospodarczej). Wypłata dywidendy właścicielowi powoduje opodatkowanie w wysokości ok 25 % (podatek podobny do polskiego podatku Belki) lub nie podlega co do zasady opodatkowaniu w wypadku wypłaty na rzecz osoby prawnej.
2. Podatek obrotowy - VAT / Mehrwertsteuer
Ustawa o podatku obrotowym (ustawa w brzmieniu z 21.02.2005, BGBl. I 386) przewiduje podobny system opodatkowania podatkiem obrotowym, jak polska ustawa o podatku od towarów i usług. System podatku VAT jest w Europie w dalekim stopniu ujednolicony, co jest konieczne ze względu na przepływ towarów i usług.
Oznacza to, że przedsiębiorstwo z siedzibą w Niemczech jest płatnikiem podatku VAT w wysokości 19 % od obrotu. Od należnego podatku możliwe jest jednak odliczenie podatku zapłaconego innym przedsiębiorcom. Ponadto w szeregu konstelacji transgranicznych podatek nie jest należny i nie jest naliczany. W wypadku utworzenia przedsiębiorstwa w granicach Niemiec, które będzie świadczyło usługi na terenie Niemiec, podlegać będzie systemowi niemieckiego podatku VAT - czyli będzie miało obowiązek naliczać i odprowadzać podatek w wysokości 19 %. W wypadku siedziby w Polsce rozliczenie z niemieckim kontrahentem w pewnych wypadkach byłoby opodatkowane podatkiem VAT wysokości 0 % ze względu na wewnątrzunijny przepływ usług.
Ustawa o podatku obrotowym (ustawa w brzmieniu z 21.02.2005, BGBl. I 386) przewiduje podobny system opodatkowania podatkiem obrotowym, jak polska ustawa o podatku od towarów i usług. System podatku VAT jest w Europie w dalekim stopniu ujednolicony, co jest konieczne ze względu na przepływ towarów i usług.
Oznacza to, że przedsiębiorstwo z siedzibą w Niemczech jest płatnikiem podatku VAT w wysokości 19 % od obrotu. Od należnego podatku możliwe jest jednak odliczenie podatku zapłaconego innym przedsiębiorcom. Ponadto w szeregu konstelacji transgranicznych podatek nie jest należny i nie jest naliczany. W wypadku utworzenia przedsiębiorstwa w granicach Niemiec, które będzie świadczyło usługi na terenie Niemiec, podlegać będzie systemowi niemieckiego podatku VAT - czyli będzie miało obowiązek naliczać i odprowadzać podatek w wysokości 19 %. W wypadku siedziby w Polsce rozliczenie z niemieckim kontrahentem w pewnych wypadkach byłoby opodatkowane podatkiem VAT wysokości 0 % ze względu na wewnątrzunijny przepływ usług.
C. Pozostałe aspekty wynikające z prawa podatkowego
W wypadku utworzenia więcej niż jednego podmiotu, w wyniku czego powstanie grupa kapitałowa powiązanych ze sobą podmiotów gospodarczych, konieczne jest w wypadku rozliczeń między tymi podmiotami tzw. cen transferowych. Przedsiębiorstwa są w takim wypadku zmuszone do dokładnego zbadania, udokumentowania i stosowania cen rynkowych w zakresie każdej usługi świadczoenj między podmiotami grupy kapitałowej.
Ponadto konieczne jest uwzględnienie kwestii tzw. "jednostki organizacyjnej / podatkowej" obowiązującej w Niemczech i powodującej niekiedy powstanie niezależnego od właściwej siedziby spółki powodu opodatkowania na terenie Niemiec.
Poza konkretnymi faktami i liczbami w zakresie prawa podatkowego dość istotne znaczenie ma praktyka i kultura prawna organów podatkowych. Należy wyraźnie zaznaczyć, iż każdy bardziej zawiły stan faktyczny może rodzić dla przedsiębiorcy znaczne ryzyka z tytułu możliwych roszczeń fiskalnych, często trudno przewidywalnych ze względu na zawiłość systemu podatkowego. W tym zakresie warto pamiętać o dość istotnej różnicy proceduralnej między prawem podatkowym w Niemczech i w Polsce: podatki deklarowane przez przedsiębiorstwo są sprawdzane na bieżąco przez właściwy urząd skarbowy (niem.: Finanzamt), po czym wydawana jest decyzja administracyjna, z której - o ile nie zostało to konkretnie zastrzeżone inaczej - wynika domniemanie prawidłowości naliczonego podatku. Okoliczność ta wraz z faktem, iż organy podatkowe w Niemczech są doskonale szkolone i nastawione pozytywnie do kooperatywnego przedsiębiorcy sprawia, iż godnym zalecenia jest prowadzenie każdej bardziej skomplikowanej pod względem podatkowym działalności na terenie Niemiec.
CategoryDzialalnoscGospodarczaWNiemczech
Na tej stronie nie ma komentarzy
