Aspekty transgraniczne prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech
wpływ prawa UE na pozycję polskiego przedsiębiorcy
Polski przedsiębiorca, który chce dostarczyć towary czy usługi klientowi w Niemczech (lub w jakimkolwiek innym kraju UE) jest konfrontowany z szeregiem barier o różnym charakterze. Podczas gdy pewne bariery mają charakter przede wszystkim biznesowy, pozaprawny, inne związane są z różnicami w porządkach prawnych różnych krajów.
Do barier biznesowych należą przykładowo:
- zaufanie klienta wobec podmiotu zagranicznego,
- inne zwyczaje biznesowe
- inny poziom konkurencji na danym rynku krajowym
- itp.
Barierami prawnymi będą natomiast przykładowo:
- ewentualne pozwolenia publicznoprawne
- wymogi rejestracji wobec właściwych organów administracyjnych
- kontrola stosowania norm technicznych
- itp.
A. Sytuacja w wypadku świadczenia usług przez podmiot prawa polskiego
W wypadku rozwiązania w którym polski przedsiębiorca podejmuje działalność w Niemczech (lub w jakimkolwiek innym kraju UE) w sposób transgraniczny, bez utworzenia i rejestracji podmiotu gospodarczego w kraju zleceniodawcy, pojawia się pytanie, na jakie utrudnienia prawne może się on natknąć w kraju świadczenia usługi.
Ze względu na wynikającą z art. 56 i nast. Traktatu o funkcjonowaniu UE (TFUE) swobodę świadczenia usług możliwe jest jednak stwierdzenie, iż podmiot działający z Polski nie może napotykać się co do zasady na żadne bariery świadczenia działalności usługowej w innym kraju UE. Prawo unijne sprawia zatem, iż siedziba usługodawcy nie może prowadzić do jakiejkolwiek dyskryminacji lub nawet do jakiegokolwiek ograniczenia (bez oznak dyskryminacji) w swobodzie świadczenia usług. Oczywiście polski zleceniobiorca podczas wykonywania swej działalności na terenie Niemiec podlega regułom, jakie obowiązują na danym terytorium wobec wszystkich innych usługodawców w tym kraju (np. normy techniczne, normy bezpieczeństwa itp.), co wyjaśnia art. 57 in fine TFUE.
Dlatego też świadczenie usług z Polski jest z prawnego punktu widzenia rozwiązaniem tak samo możliwym, jak świadczenie usług przy pomocy podmiotu utworzonego na terenie Niemiec. Jest tak z powodu obowiązywania w UE swobody świadczenia usług. Siedziba podmiotu świadczącego usługi jest zatem z prawnego punktu widzenia neutralna w zakresie konsekwencji danego wyboru. Możliwe jest nawet stwierdzenie, że dość szeroka i liberalna interpretacja swobód gospodarczych UE przez Trybunał Sprawiedliwości w Luksemburgu prowadziła w przeszłości niejednokrotnie do sytuacji, w której podmioty zagraniczne (z innych krajów UE) otrzymywały więcej praw i swobód, niż podmioty rodzime. Co do zasady jednak również podmiot polski będą obowiązywały na terenie Niemiec przepisy związane ze standardami technicznymi czy bezpieczeństwa mające zastosowanie wobec podmiotów (i konkurentów) niemieckich, o ile dane normy nie zostały zunifikowane w prawie UE.
B. Utworzenie podmiotu na terenie innego kraju
Opisana wyżej sytuacja, w której podmiot wykonujący działalność z terenu Polski świadczy usługi na terenie Niemiec, jest sytuacją analogiczną do tej, w której utworzony zostałby podmiot na terenie innego kraju (np. tzw. "raju podatkowego"), o ile siedziba pozostanie na terenie UE. Również wtedy wszystkie swobody gospodarcze UE mające zastosowanie do podmiotu polskiego będą mogły być przez usługodawcę wykorzystane.
C. Sytuacja w wypadku utworzenia podmiotu na terenie Niemiec
Działalność wykonywana na terenie Niemiec przez podmiot utworzony i zarejestrowany na terenie Niemiec jest najprostszym z prawnego punktu widzenia sposobem wykonywania działalności w Niemczech, ponieważ działalność jest w takim wypadku podejmowana i wykonywania przez podmiot czysto niemiecki. Zarówno utworzenie podmiotu na terenie Niemiec jak i jego prowadzenie przez polskiego właściciela (lub przez właściciela z jakiegokolwiek innego kraju UE) zawierają tu jednak element transgraniczny. W tym zakresie ma zastosowanie art. 49 TFUE, z którego wynika, iż zabronione jest jakiekolwiek ograniczanie podejmowanie działalności tudzież osiedlanie się przez przedsiębiorcę na terenie innego kraju UE. Tak więc również samo utworzenie przedsiębiorstwa w dowolnej formie jest możliwe na terenie Niemiec pod ochroną prawa europejskiego. Kierowanie tak utworzonym podmiotem podlega tej samej ochronie, ponieważ art. 49 TFUE obejmuje w ust. 2 nie tylko podejmowanie ale również wykonywanie działalności.
Podobnie rzecz ma się z wszelkim przepływem kapitału (np. kapitał własny czy wypłaty dywidendy) - na mocy art. 63 i nast. TFUE ograniczenia w tym zakresie są zabronione, zatem przepływ kapitału przykładowo między właścicielem spółki w Polsce a spółką w Niemczech jest również chroniony prawem europejskim.
D. Specyfika niektórych branż: prawo zamówień publicznych
Nie tylko ze względu na prawo europejskie ale w ostatnich latach w szczególności ze względu na dyrektywy 2004/17/WE oraz 2004/18/WE istotny wpływ na sytuację przedsiębiorców oferujących usługi wobec podmiotów objętych szeroko pojętym prawem zamówień publicznych ma prawo europejskie. Stan prawny w krajach członkowskich UE jest niejako wynikową ww. dyrektyw oraz swobód gospodarczych UE (przede wszystkim zasady swobody świadczenia usług wg art. 56 i nast. TFUE).
Identyfikacja zleceniodawców podlegających przepisom o zamówieniach publicznych jest konieczna w celu określenia reguł, wg których będą udzielane zlecenia. W wypadku podejmowania działalności gospodarczej przez polskie podmioty gospodarcze w Niemczech należy wskazać na następujące okoliczności:
- nie tylko podmioty państwowe zlecające wykonanie usług czy dostawę towarów podlegają przepisom prawa zamówień publicznych; ograniczeniom takim podlegają w szczególności w Niemczech w szczególności również podmioty branży energetycznej (tzw. podmioty sektorowe w rozumieniu dyrektywy 2004/17/WE) ze względu na uregulowanie ich praw wykonywania działalności na danych terenach (tzw. umowy koncesyjne); oznacza to, że zorganizowany zupełnie prywatnie operator sieci elektroenergetycznej musi zazwyczaj stosować reguły zamówień publicznych wynikające ze wskazanych wyżej dyrektyw a uregulowane w prawie niemieckim w §§ 97 i nast. ustawy przeciwko ograniczeniom konkurencji;
- prawo zamówień publicznych ogranicza możliwości swobodnego wyboru kontrahenta przez zleceniodawcę; z drugiej strony podmiot pochodzący z innego kraju UE jest w szczególny sposób chroniony przed pominięciem w procedurach o udzielenie zamówienia publicznego; stąd też należy mieć na uwadze, iż ewentualne różnice w sposobie zatrudniania pracowników i inne wynikające z świadczenia usługi w sposób transgraniczny nie muszą negatywnie wpływać na szanse polskiego potencjalnego zleceniodawcy w procedurze zamówień publicznych. Tak więć zastosowanie prawa zamówień publicznych wobec zleceniodawcy sektorowego może skutkować nie tylko ograniczeniami, ale również dodatkowymi uprawnieniami dla przedsiębiorcy z Polski. W takich wypadkach bowiem prawo zamówień publicznych wynikające z prawa europejskiego chroni polskiego oferenta przed nieuzasadnioną dyskryminacją.
E. Szczegółowe wymogi prawne wobec prowadzenia danych rodzajów działalności
Przed podjęciem każdej działalności konieczne jest sprawdzenie, jakich publicznoprawnych pozwoleń dana działalność wymaga oraz jakie warunki formalne w wypadku danej działalności musi spełniać podmiot wykonujący tę działalność (warunki techniczne samego podmiotu, kwalifikacje jego kierownictwa czy personelu itp.). Niezależnie od faktu, iż wobec polskiego przedsiębiorcy nie będą mogły być stosowane wymogi wyższe, niż wobec przedsiębiorcy rodzimego, zakres takich wymagań może być bardzo szeroki i może on odbiegać znacznie od wymogów istniejących w Polsce. Dokładne wytyczne prawne w tym zakresie nie są przedmiotem niniejszego opracowania i musiałyby zostać dogłębnie przeanalizowane w odrębnym zakresie.
CategoryDzialalnoscGospodarczaWNiemczech
Na tej stronie nie ma komentarzy
