Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Proces zakładania spółki przez gminę

przepisy i szczególne wymogi związane z tworzeniem spółki z udziałem jednostki samorządu terytorialnego

Zakładanie spółek gminnych nie różni się wielce od zakładania spółki przez inne podmioty. Niemniej jednak istnieją szczególne okoliczności o jakich trzeba pamiętać, gdy jednym lub jedynym udziałowcem jest gmina.

A. Postępowanie w celu wyłonienia partnera do spółki
Jeżeli gmina ma być tylko współudziałowcem (niezależnie od wielkości jej udziału), winna wyszukać odpowiedniego partnera. Zasadniczo wybór partnera, z którym zawiązana zostanie przez gminę spółka, nie podlega regułom prawa zamówień publicznych, albowiem nie chodzi w tym wypadku o umowy dostawy, usługowe ani tym bardziej o roboty budowlane, nawet jeżeli spółka gminna miałaby potem zajmować się realizacją tego typu świadczeń na rzecz gminy.
Wyjątkiem od tej tezy są regulacje ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym, zgodnie z którymi do wyboru partnera prywatnego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy – Prawo zamówień publicznych z określonymi w ustawie o partnerstwie publiczno-prywatnym wyjątkami (zob. (akt prawny UPartnerPublPryw nie istnieje)).
Należy jednak rozważyć, czy dokonanie wyboru partnera przy zastosowaniu przepisów o zamówieniach publicznych mogło skutkować zwolnieniem spółki zawiązanej przez miasto i partnera z ubiegania się o udzielenie zamówienia w sytuacji, gdy spółka miałaby prowadzić czynności, dla których wymagane jest przeprowadzenie postępowania zamówieniowego. Chodzi więc o sytuacje, aby utworzenie spółki a następnie udzielenie jej zamówienia publicznego nastąpiło uno actu, bez konieczności przeprowadzenia dodatkowej – czasochłonnej – procedury. Biorąc pod uwagą surowe w tym względzie orzecznictwo ETS, należy wyjść z założenia, iż takie uproszczenie nie zostałoby przez ETS zaakceptowane.

B. Założenie spółki
Na etapie samego już zakładania spółki należy pamiętać o następujących decyzjach co do:

• formy spółki,
• treści umowy spółki (zwłaszcza w zakresie jej organów),
• szczególnych wymogach wynikających z ustaw samorządowych.

1. Forma spółki
Art. 2 UGospKomunal zezwala na prowadzenie gospodarki komunalnej m.in. w formie spółki prawa handlowego. Jak wynika z art. 1 § 2 KSH spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna. Z art. 9 UGospKomunal wynika jednakże ograniczenie dopuszczalnych form do sp. z o.o. i sp. akcyjnej, a więc spółek kapitałowych. Istnieją poglądy (zob. Banasiński, Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, LEX 2005, art. 2 uw. 2), iż art. 8 UGospKomunal nie zawęża stosowania art. 2 UGospKomunal i nie stoi na przeszkodzie tworzenia innych form. Pogląd ten jest reprezentowany w sposób odosobniony (pogląd przeciwny do Banasińskiego prezentowany jest m.in. w opracowaniu Wykonywanie zadań własnych przez jednostki samorządu terytorialnego..., S. 2).

2. Treść umowy spółki
W przypadku opracowywania umowy spółki z udziałem gminy, trzeba zwrócić uwagę na następujące okoliczności:

• w spółkach z udziałem gminy musi działać rada nadzorcza, której kadencja wynosi 3 lata (art. 10a UGospKomunal
  art. 10a UGospKomunal
  1. W spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego działa rada nadzorcza.
  2. Do rad nadzorczych w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego stosuje się przepisy Kodeksu spółek handlowych, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.
  3. Kadencja członka rady nadzorczej w spółkach z większościowym udziałem jednostek samorządu terytorialnego trwa 3 lata.
  4. Członkowie rady nadzorczej, reprezentujący w spółce jednostkę samorządu terytorialnego, są powoływani spośród osób, które złożyły egzamin w trybie przewidzianym w przepisach o komercjalizacji i prywatyzacji.
  5. Do członków rad nadzorczych spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego, reprezentujących w spółce jednostkę samorządu terytorialnego, stosuje się odpowiednio art. 13 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 i Nr 240, poz. 2055 oraz z 2003 r. Nr 60, poz. 535 i Nr 90, poz. 844).
  6. Członków zarządu spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego powołuje i odwołuje rada nadzorcza.

  [schowaj]
  ),
• rada nadzorcza dokonuje wyboru członków zarządu spółki (art. 10a ust. 6 UGospKomunal
  art. 10a UGospKomunal
  1. W spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego działa rada nadzorcza.
  2. Do rad nadzorczych w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego stosuje się przepisy Kodeksu spółek handlowych, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.
  3. Kadencja członka rady nadzorczej w spółkach z większościowym udziałem jednostek samorządu terytorialnego trwa 3 lata.
  4. Członkowie rady nadzorczej, reprezentujący w spółce jednostkę samorządu terytorialnego, są powoływani spośród osób, które złożyły egzamin w trybie przewidzianym w przepisach o komercjalizacji i prywatyzacji.
  5. Do członków rad nadzorczych spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego, reprezentujących w spółce jednostkę samorządu terytorialnego, stosuje się odpowiednio art. 13 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 i Nr 240, poz. 2055 oraz z 2003 r. Nr 60, poz. 535 i Nr 90, poz. 844).
  6. Członków zarządu spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego powołuje i odwołuje rada nadzorcza.

  [schowaj]
  ),
• wynagrodzenie prezesa zarządu ustala zgromadzenie wspólników (art. 6 ust. 2 UWynagrOsKierPodmiotPr
  art. 6 UWynagrOsKierPodmiotPr
  1. Organem właściwym do ustalania wynagrodzenia miesięcznego osób, o których mowa w art. 2 pkt 1, 5 i 7, w podmiotach wymienionych w art. 1 pkt 1-4, pkt 8-10 i 12, oraz osób, o których mowa w art. 2 pkt 10, jest organ założycielski lub organ właściwy do reprezentowania Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w podmiocie albo organ, który utworzył lub nadzoruje dany podmiot, albo któremu podlega podmiot wymieniony w art. 1 pkt 1-4, 8-10 i 12, lub osoba, o której mowa w art. 2 pkt 10.
  2. Organem właściwym do ustalania wynagrodzenia miesięcznego osób, o których mowa w art. 2 pkt 1, 5 i 7, w podmiotach wymienionych w art. 1 pkt 5-7, jest zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie akcjonariuszy.
  3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy odrębne przepisy upoważniają Prezesa Rady Ministrów do ustalenia wynagrodzenia miesięcznego.

  [schowaj]
  w zw. z art. 2 pkt 1 UWynagrOsKierPodmiotPr
  art. 2 UWynagrOsKierPodmiotPr
  Ustawa ma zastosowanie do:
  1) kierowników jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 1-10 i 12, a w szczególności dyrektorów, prezesów, tymczasowych kierowników, zarządców komisarycznych i osób zarządzających na podstawie umów cywilnoprawnych,
  2) zastępców kierowników jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 1-10 i 12, a w szczególności zastępców dyrektorów i wiceprezesów,
  3) członków organów zarządzających jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 1 pkt 1-10 i 12, a w szczególności członków zarządów,
  4) głównych księgowych jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 1-10 i 12,
  5) likwidatorów jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1,
  6) (uchylony),
  7) członków organów nadzorczych jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 2-8, a w szczególności rad nadzorczych i komisji rewizyjnych,
  8) (uchylony),
  9) (uchylony),
  10) kierowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.

  [schowaj]
  i art. 1 pkt 6 UWynagrOsKierPodmiotPr
  art. 1 UWynagrOsKierPodmiotPr
  Ustawa ma zastosowanie do:
  1) przedsiębiorstw państwowych,
  2) państwowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną, które nie są jednocześnie podmiotami, o których mowa w pkt 8 i 9, oraz nie są szkołami wyższymi,
  3) samorządowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną, które nie są jednocześnie podmiotami, o których mowa w pkt 4, 6 i 7,
  4) jednoosobowych spółek prawa handlowego utworzonych przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,
  5) spółek prawa handlowego, w których udział Skarbu Państwa przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji,
  6) spółek prawa handlowego, w których udział jednostek samorządu terytorialnego przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji,
  7) spółek prawa handlowego, w których udział spółek, o których mowa w pkt 4-6, przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji,
  8) agencji państwowych, bez względu na ich formę organizacyjno-prawną, w tym agencji wykonawczych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240),
  9) jednostek badawczo-rozwojowych lub podmiotów, do których stosuje się odpowiednio przepisy o jednostkach badawczo-rozwojowych,
  10) fundacji, w których dotacja ze środków publicznych przekracza 25% rocznych przychodów albo w których mienie pochodzące ze środków publicznych przekracza 25% majątku fundacji na koniec roku kalendarzowego i jego wartość przekracza 10% przychodów tej fundacji,
  11) (uchylony),
  12) państwowych jednostek budżetowych, z wyjątkiem organów administracji publicznej i organów wymiaru sprawiedliwości oraz podmiotów, których kierownicy podlegają przepisom ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. Nr 20, poz. 101, z późn. zm.),
  13) (uchylony),
  14) (uchylony),
  15) (uchylony),
  16) samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.

  [schowaj]
  ), zaś dla pozostałych członków zarządu - rada nadzorcza z racji iż dokonuje ich wyboru;
• wynagrodzenie dla rady nadzorczej ustala zgromadzenie wspólników (art. 6 ust. 2 UWynagrOsKierPodmiotPr
  art. 6 UWynagrOsKierPodmiotPr
  1. Organem właściwym do ustalania wynagrodzenia miesięcznego osób, o których mowa w art. 2 pkt 1, 5 i 7, w podmiotach wymienionych w art. 1 pkt 1-4, pkt 8-10 i 12, oraz osób, o których mowa w art. 2 pkt 10, jest organ założycielski lub organ właściwy do reprezentowania Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w podmiocie albo organ, który utworzył lub nadzoruje dany podmiot, albo któremu podlega podmiot wymieniony w art. 1 pkt 1-4, 8-10 i 12, lub osoba, o której mowa w art. 2 pkt 10.
  2. Organem właściwym do ustalania wynagrodzenia miesięcznego osób, o których mowa w art. 2 pkt 1, 5 i 7, w podmiotach wymienionych w art. 1 pkt 5-7, jest zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie akcjonariuszy.
  3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy odrębne przepisy upoważniają Prezesa Rady Ministrów do ustalenia wynagrodzenia miesięcznego.

  [schowaj]
  w zw. z art. 2 pkt 7 UWynagrOsKierPodmiotPr
  art. 2 UWynagrOsKierPodmiotPr
  Ustawa ma zastosowanie do:
  1) kierowników jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 1-10 i 12, a w szczególności dyrektorów, prezesów, tymczasowych kierowników, zarządców komisarycznych i osób zarządzających na podstawie umów cywilnoprawnych,
  2) zastępców kierowników jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 1-10 i 12, a w szczególności zastępców dyrektorów i wiceprezesów,
  3) członków organów zarządzających jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 1 pkt 1-10 i 12, a w szczególności członków zarządów,
  4) głównych księgowych jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 1-10 i 12,
  5) likwidatorów jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1,
  6) (uchylony),
  7) członków organów nadzorczych jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 2-8, a w szczególności rad nadzorczych i komisji rewizyjnych,
  8) (uchylony),
  9) (uchylony),
  10) kierowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.

  [schowaj]
  i art. 1 pkt 6 UWynagrOsKierPodmiotPr
  art. 1 UWynagrOsKierPodmiotPr
  Ustawa ma zastosowanie do:
  1) przedsiębiorstw państwowych,
  2) państwowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną, które nie są jednocześnie podmiotami, o których mowa w pkt 8 i 9, oraz nie są szkołami wyższymi,
  3) samorządowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną, które nie są jednocześnie podmiotami, o których mowa w pkt 4, 6 i 7,
  4) jednoosobowych spółek prawa handlowego utworzonych przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,
  5) spółek prawa handlowego, w których udział Skarbu Państwa przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji,
  6) spółek prawa handlowego, w których udział jednostek samorządu terytorialnego przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji,
  7) spółek prawa handlowego, w których udział spółek, o których mowa w pkt 4-6, przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji,
  8) agencji państwowych, bez względu na ich formę organizacyjno-prawną, w tym agencji wykonawczych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240),
  9) jednostek badawczo-rozwojowych lub podmiotów, do których stosuje się odpowiednio przepisy o jednostkach badawczo-rozwojowych,
  10) fundacji, w których dotacja ze środków publicznych przekracza 25% rocznych przychodów albo w których mienie pochodzące ze środków publicznych przekracza 25% majątku fundacji na koniec roku kalendarzowego i jego wartość przekracza 10% przychodów tej fundacji,
  11) (uchylony),
  12) państwowych jednostek budżetowych, z wyjątkiem organów administracji publicznej i organów wymiaru sprawiedliwości oraz podmiotów, których kierownicy podlegają przepisom ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. Nr 20, poz. 101, z późn. zm.),
  13) (uchylony),
  14) (uchylony),
  15) (uchylony),
  16) samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.

  [schowaj]
  ).

3. Etap założenia spółki
Szczególne uwarunkowania wynikające z uczestnictwa w spółce jednostki samorządu terytorialnego (j.s.t.) wynikają z konieczności podjęcia uchwały organu stanowiącego j.s.t. o utworzeniu spółki (art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. f USamorzGm ).
Oświadczeńnie woli o założeniu spółki składa, zgodnie z art. 46 USamorzGm prezydent za kontrasygnatą głównego księgowego.
O etapach zakładanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czytaj w osobnym opracowaniu.

---

CategoryArtykuly CategoryPrawoPubliczne CategoryPrawoSpolek