Wypowiedzenie umowy spółki z o.o.
dopuszczalność i przesłanki skutecznego wypowiedzenia umowy spółki z o.o.
(w opracowaniu!)
A. Wstęp
Celem zastosowania instytucji wypowiedzenia umowy spółki z o.o. jest umożliwienie wspólnikom doprowadzenia do likwidacji spółki w sytuacji, gdy jej istnienie nie ma racji bytu a jej likwidacja nastręcza kłopoty np. z uwagi na brak kontaktu z udziałowcem posiadającym większość udziałów.
Z pryktyki, choć niezbyt obfitej, widoczny jest opór, zwłaszcza w j.s.t. przed zastosowaniem tego rozwiązania (powód: brak doświadczenia).
B. Wypowiedzenie w polskim systemie prawnym
Wypowiedzenie jest uprawnieniem prawokształtującym, prowadzącym do wygaśnięcia stosunków prawnych o charakterze trwałym (por. art. 3651 KC
art. 3651 KC
Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu.
). Trwałe (ciągłe) stosunki prawne to takie, które nie wyczerpują się na skutek jednorazowego świadczenia.Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu.
Stosunki prawne tego typu mogą być z góry ograniczone w czasie mocą umowy stron (stosunki prawne terminowe) lub mogą być z góry ustanowione na czas nieoznaczony (stosunki bezterminowe).
Zasadą jest, że stosunki bezterminowe podlegają wypowiedzeniu wg zasad kodeksowych, tzn. według reguł przyjętych w art. 3651 KC
art. 3651 KC
Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu.
. A contrario nie podlegają wypowiedzeniu terminowe stosunki prawne ciągłe. Wyjątkowo jednak nieliczne przepisy zezwalają na zakończenie stosunku prawnego przez wypowiedzenie (por. art. 673 § 3 KCZobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu.
art. 673 KC
§ 1. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych.
§ 2. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu są następujące: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny miesięcznie - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód.
§ 3. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie.
, art. 33 KP§ 1. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych.
§ 2. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu są następujące: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny miesięcznie - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód.
§ 3. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie.
art. 33 KP
Przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
i inne). Warunkiem skutecznego wypowiedzenia jest jednak istnienie stosownej klauzuli w umowie.Przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
Umowa spółki kreuje stosunek prawny trwały i - w zależności od decyzji wspólników założycieli - bezterminowy albo ograniczony w czasie (art. 157 § 1 pkt 6 KSH
art. 157 KSH
§ 1. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) wysokość kapitału zakładowego,
4) czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
5) liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,
6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
§ 2. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
).§ 1. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) wysokość kapitału zakładowego,
4) czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
5) liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,
6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
§ 2. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Konsekwencją powyższego jest wykluczenie możliwości wypowiedzenia umowy spółki, gdy została ona ustanowiona na czas oznaczony.
1. Wypowiadanie umów spółek
Wypowiedzenie umowy spółki jest dopuszczalne ustawowo w przypadku umów spółek osobowych (zob. art. 58 pkt 5 KSH
art. 58 KSH
Rozwiązanie spółki powodują:
1) przyczyny przewidziane w umowie spółki,
2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,
3) ogłoszenie upadłości spółki,
4) śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,
5) wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,
6) prawomocne orzeczenie sądu.
, art. 99 pkt 3 KSHRozwiązanie spółki powodują:
1) przyczyny przewidziane w umowie spółki,
2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,
3) ogłoszenie upadłości spółki,
4) śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,
5) wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,
6) prawomocne orzeczenie sądu.
art. 99 KSH
Przepisy art. 59-62 i art. 64-66 stosuje się w przypadku:
1) śmierci partnera,
2) ogłoszenia upadłości partnera,
3) wypowiedzenia umowy spółki przez partnera lub wierzyciela partnera.
, art. 149 KSHPrzepisy art. 59-62 i art. 64-66 stosuje się w przypadku:
1) śmierci partnera,
2) ogłoszenia upadłości partnera,
3) wypowiedzenia umowy spółki przez partnera lub wierzyciela partnera.
art. 149 KSH
§ 1. Wypowiedzenie umowy spółki przez komplementariusza i jego wystąpienie ze spółki jest dopuszczalne, jeżeli statut tak stanowi. Przepisy dotyczące spółki jawnej stosuje się odpowiednio.
§ 2. Akcjonariuszowi nie przysługuje prawo wypowiedzenia umowy spółki.
). § 1. Wypowiedzenie umowy spółki przez komplementariusza i jego wystąpienie ze spółki jest dopuszczalne, jeżeli statut tak stanowi. Przepisy dotyczące spółki jawnej stosuje się odpowiednio.
§ 2. Akcjonariuszowi nie przysługuje prawo wypowiedzenia umowy spółki.
2. Argumenty przeciw uprawnieniu do wypowiedzenia umowy spółki z o.o.
Natomiast w przypadku spółek kapitałowych taka możliwość wprost wyrażona nie została. Jest to argument przemawiający za wyłączeniem prawa do wypowiedzenia umowy spółki z o.o. lub akcyjnej.
Dodatkowo przeciw tej możliwości mówi art. 271 pkt 1 KSH
art. 271 KSH
Poza przypadkami, o których mowa w art. 21, sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki:
1) na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,
2) na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.
, który miast wypowiedzenia przyznaje każdemu ze wspólników uprawnienie do żądania rozwiązania spółki z o.o. przez sąd.Poza przypadkami, o których mowa w art. 21, sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki:
1) na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,
2) na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.
3. Argumenty za uprawnieniem do wypowiedzenia umowy spółki z o.o.
(...)
C. Skutki wypowiedzenia
Skutki wypowiedzenia mogą być dwojakie: albo spowoduje ono wystąpienie wspólnika ze spółki albo może spowodować rozwiązanie spółki z o.o.
Należy przyjrzeć się następującym kwestiom:
- samemu wypowiedzeniu (jego istocie, skutkom itp.),
- jego wpływowi na spółkę,
- pozostałym zagadnieniom.
D. Przykładowa klauzula
Można pomyśleć nad następującą klauzulą w umowie spółki:
1.Czas trwania spółki jest nieograniczony. Spółka rozpocznie działalność z chwilą dokonania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
2.Wypowiedzenie umowy spółki wymaga zgody Zgromadzenia Wspólników, dla której wymagana jest większość ¾ udziałów w kapitale zakładowym.
3.Powyższe uprawnienie nie narusza prawa do wypowiedzenia umowy spółki z ważnego powodu, które nie wymaga zgody Zgromadzenia Wspólników. Ważny powód zachodzi szczególnie wówczas, gdy osiągnięty został cel Spółki albo gdy osiągnięcie celu Spółki jest poważnie zagrożone na skutek szkodzącego spółce postępowania innych wspólników pomimo wezwania ich do zaniechania takiego postępowania.
E. Podsumowanie
Literatura:
CategoryPrawoSpolek CategoryArtykuly CategoryWypowiedzenie
Na tej stronie jest jeden komentarz [Pokaż komentarz]
