Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy
Inhaltsverzeichnis des Artikels

Roszczenia związane z dopuszczeniem do współposiadania


A. Istota
Uprawnienie to polega na domaganiu się przywrócenia współposiadania oraz współkorzystania rzeczy. Komentatorzy i orzecznictwo zazwyczaj łączą oba te uprawnienia, zapominając chyba, iż każde z nich ma w polskim prawie cywilnym określonego znaczenia i co za tym idzie, treść roszczenia ma odmienną treść w przypadku pozbawienia współposiadania albo naruszeniu prawa do współkorzystania z rzeczy będącej przedmiotem współwłasności.

B. Roszczenie o dopuszczenie do_ współposiadania
Zgodnie z art. 206 KC
art. 206 KC
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
[schowaj]
każdy z współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy. Chodzi tu o prawo do posiadania rzeczy jako całości, ale w takim zakresie, jaki nie wyłącza takiego samego posiadania całości rzeczy przez innych właścicieli. Należy więc uwzględnić nie tylko prawo żądającego współwłaściciela, ale i zakres uprawnień pozostałych współwłaścicieli.
Właściwą podstawą prawną żądania jest art. 206 KC
art. 206 KC
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
[schowaj]
.
1. Legitymacja stron
Legitymacja czynna przysługuje wyłącznie współwłaścicielom rzeczy, gdy współwłasność ma formę współwłasności w częściach ułamkowych. W tym miejscu należy rozważać - o ile jest to problematyczne - okoliczności świadczące o ustanowieniu lub zniesieniu współwłasności w częściach ułamkowych.

2. Pozbawienie władztwa nad rzeczą wspólną
Roszczenie to aktualizuje się w sytuacji pozbawienia posiadania, a więc gdy współwłaściciel nie uzyskał albo został pozbawiony bezpośredniego władztwa nad rzeczą. W takiej sytuacji współwłaścicielowi służy ochrona petytoryjna w postaci dopuszczenia do współposiadania (vindicatio partis), która jest zbliżona do ochrony windykacyjnej wynikającej z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
[schowaj]
.

3. Współwłasność pro diviso
Należy ograniczyć zastosowanie tego roszczenia o przywrócenie do sytuacji, gdy posiadanie przez pojedynczego współwłaściciela może być wykonywanie bez współdziałania z pozostałymi współposiadaczami (pro diviso, art. 346 KC
art. 346 KC
Roszczenie o ochronę posiadania nie przysługuje w stosunkach pomiędzy współposiadaczami tej samej rzeczy, jeżeli nie da się ustalić zakresu współposiadania.
[schowaj]
). Roszczenie o ochronę posiadania nie przysługuje bowiem w stosunkach pomiędzy współposiadaczami tej samej rzeczy, jeżeli nie da się ustalić zakresu współposiadania (pro indiviso), czyli gdy współposiadanie może być wykonywane tylko przy zgodnym współdziałaniu współposiadaczy (GniewekPrawoRzeczowe, 2003, nb. 911).

4. Brak odmiennych postanowień umownych
Ponieważ przepis art. 206 KC
art. 206 KC
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
[schowaj]
jest przepisem dyspozytywnym, współwłaściciele mogą w umowie ustalić sposób korzystania z rzeczy wspólnej. Najczęściej praktykowanym sposobem jest ustalenie podziału quoad usum. Podział quoad usum nie oznacza zniesienia współwłasności, lecz ogranicza się do tego, że każdy ze współwłaścicieli otrzymuje fizycznie wydzieloną część rzeczy wspólnej do wyłącznego użytku (WitczakKawalkoSkrypt (2006), str. 93).

C. Roszczenie o przywrócenie współkorzystania
Podstawą tego roszczenia jest art. 206 KC
art. 206 KC
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
[schowaj]
.
1. Legitymacja stron
Legitymowanymi czynnie i biernie są wyłącznie współwłaściciele rzeczy. Współwłasność musi mieć formę współwłasności w częściach ułamkowych. Podobnie jak wyżej, w tym miejscu należy rozważać - o ile jest to problematyczne - okoliczności świadczące o ustanowieniu lub zniesieniu współwłasności w częściach ułamkowych.

2. Naruszenie uprawnień współwłaściciela
Korzystanie z własności uregulowano w art. 140 KC
art. 140 KC
W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.
[schowaj]
. Polega ono w szczególności na pobieraniu pożytków i innych dochodów, precyzyjniej zaś korzystanie z rzeczy obejmuje prawo do:
  • używania rzeczy (ius utendi),
  • pobierania pożytków i innych dochodów (ius fruendi),
  • przyrostu (accessio),
  • zużycia (ius abutendi) i
  • przetworzenia rzeczy.
W tym roszczeniu chodzi więc u stworzenie/przywrócenie współwłaścicielowi warunków do tego, aby mógł czynić z powyższych uprawnień pożytek, nie naruszając przy tym identycznych pod względem treści uprawnień pozostałych współwłaścicieli. Ponieważ art. 195 KC
art. 195 KC
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
[schowaj]
i nast. dotyczą współwłasności w częściach ułamkowych, należy przyjąć, iż roszczenie to ma na celu adekwatny w stosunku do wielkości udziału we współwłasności udział w powyższych korzyściach (art. 207 KC
art. 207 KC
Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
[schowaj]
). W razie wątpliwości udziały te są równe (zob. art. 197 KC
art. 197 KC
Domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe.
[schowaj]
).
Współkorzystanie nie obejmuje natomiast prawa do rozporządzania rzeczą, gdyż nie jest to forma korzystania z rzeczy (wniosek z wykładni systematycznej art. 140 zd. 2 KC
art. 140 KC
W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.
[schowaj]
) a ponadto prawo do rozporządzania w przypadku współwłasności jest ograniczone do udziału we współwłasności (zob. art. 198 KC
art. 198 KC
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
[schowaj]
).

3. Współwłasność pro diviso
Podobnie jak roszczenie o dopuszczenie do współposiadania tak i to roszczenie jest wykluczone w sytuacji, gdy współkorzystanie wymaga współdziałania współwłaścicieli (pro indiviso).

4. Brak odmiennych postanowień umownych
Generalnie pożytki i inne przychody przysługują współwłaścicielom stosownie do ich udziałów (art. 207 KC
art. 207 KC
Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
[schowaj]
). Ponieważ przepis ten ma również charakter dyspozytywny, współwłaściciele mogą w umowie ustalić sposób korzystania z rzeczy wspólnej. Sposób podziału pożytków może wynikać także z uzgodnienia miedzy współwłaścicielami podziału quad usum (WitczakKawalkoSkrypt (2006), str. 95). Odmienne postanowienia umowne mają więc pierwszeństwo przed regulacjami ustawowymi.

D. ROSZCZENIE POSESORYJNE
Zob. art. 346 KC
art. 346 KC
Roszczenie o ochronę posiadania nie przysługuje w stosunkach pomiędzy współposiadaczami tej samej rzeczy, jeżeli nie da się ustalić zakresu współposiadania.
[schowaj]
w zw. z art. 344 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
[schowaj]


E. ROSZCZENIE WINDYKACYJNE
W stosunkach między współwłaścicielami przysługuje także roszczenia windykacyjne na podstawie art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
[schowaj]
w zw. z art. 206 KC
art. 206 KC
Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaczem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.
[schowaj]
.

CategoryWspolwlasnosc CategoryRoszczeniaPrawnorzeczowe CategorySkrypty
Na tej stronie nie ma komentarzy