Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
  Auf Dem Weg Zum Eurodi...
  E G T C Monitoring Rep...
  E U W T Literatura2004
  E U W T Literatura2005
  E U W T Literatura2006
  E U W T Literatura2007
  E U W T Literatura2008
  E U W T Literatura2009
  E U W T Literatura2010
  E U W T Literatura2011
  E U W T Literatura2012
  E U W T Literatura2013
  E U W T Literatura2014
  E U W T Literatura2015
  E U W T Literatura2016
  E U W T Literatura A
  E U W T Literatura Ang...
  Angelini2015
  B M V I Guideline T...
  C E S C I An Analys...
 Bibliografia EUWT
  Auf Dem Weg Zum ...
  E G T C Monitori...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
 Bibliografia EUWT
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Opinie
  E U W T Podatki
  E U W T Prace Dy...
  Euroregion Nysa
  Literatura Do Za...
  Cucu2011
  Engl2014
  Jaansoo Groenend...
  Lange2012
  Müller Klosterm...
  Popoviciu Toca2011
  Raducanu2013
  Sadler2013
  Sararu2014
  Soos2013
 Strona główna
  Studzieniecki2015
  Svensson2015
  Toca2013
  Coen D I S P2010
  Cressati Pascolini ...
  Dizdarevic2011
  Duehr Nadin2007
  E G T C Monitoring ...
  E G T C Monitoring ...
  E G T C Monitoring ...
  Fabbro Haselsberger...
  Janssen E G T C2007
  Janssen G A S R P2009
  Nadalutti J C M S2013
  Persson2013
  Proto Survey On E G...
  Pucher2015
  Randier E G T C2009
  Ricci2011
  Roura2013
  Trifiletti Study Of...
  Zapletal Questiones...
  Zillmer Toptsidou2014
  E U W T Literatura B
  E U W T Literatura C
  E U W T Literatura D
  E U W T Literatura E
  E U W T Literatura F
  E U W T Literatura Fra...
  E U W T Literatura G
  E U W T Literatura H
  E U W T Literatura His...
  E U W T Literatura I
  E U W T Literatura J
  E U W T Literatura K
  E U W T Literatura L
  E U W T Literatura M
  E U W T Literatura N
  E U W T Literatura Nie...
  E U W T Literatura O
  E U W T Literatura P
  E U W T Literatura Pol...
  E U W T Literatura R
  E U W T Literatura S
  E U W T Literatura Slo...
  E U W T Literatura T
  E U W T Literatura U
  E U W T Literatura V
  E U W T Literatura W
  E U W T Literatura Z
  E U W T Opinie
  E U W T Podatki
  E U W T Prace Dyplomowe
  Euroregion Nysa
  Literatura Do Zamowienia
  Cucu2011
  Engl2014
  Jaansoo Groenendijk2014
  Lange2012
  Müller Klostermann2014
  Popoviciu Toca2011
  Raducanu2013
  Sadler2013
  Sararu2014
  Soos2013
 Strona główna
  Studzieniecki2015
  Svensson2015
  Toca2013
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [3465]

To jest stara wersja PojecieRzeczy utworzona przez MarcinKrzymuski, 2008-08-26 22:34:46.

 

Pojęcie rzeczy

rzecz wg polskiego prawa cywilnego

Rzeczami są tylko materialne części przyrody w stanie pierwotnym lub przetworzonym, na tyle wyodrębnione (w sposób naturalny lub sztuczny), że mogą być traktowane jako dobra samoistne (Jan Wasilkowski).

A. Przedmiot materialny
Epitet “materialny” oznacza, że przedmiot ma postać fizykalną (budowę atomową).
Wykluczone są tym samym z pojęcia rzeczy dobra niematerialne, do których należą np. utwory artystyczne, literackie, wynalazki oraz energia, przy czym do energii stosuje się często przepisy odnoszące się do rzeczy (zob. art. 555 i nast. KC
art. 555 KC
Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw.
).
Jeżeli chodzi o pieniądze, to trzeba odróżnić banknoty i monety od wartości, którą one ucieleśniają. W tym pierwszym wypadku chodzi bez wątpienia o rzeczy (np. dawna moneta o wartości wyłącznie numizmatycznej może być zwykłym przedmiotem obrotu). Jeżeli jednak chodzi o ich zdolność do umarzania zobowiązań pieniężnych, to w takim wypadu pieniądz należy traktować jako szczególny rodzaj rzeczy, podobny rzeczom oznaczonym co do gatunku.

B. Przedmiot wyodrębniony
Rzecz może stanowić wyłącznie przedmiot wyodrębniony z przyrody.
Cechę tą mają przede wszystkim przedmioty fizycznie istniejące. Istniejące są te przedmioty, która już występują w obrocie. Wykluczone są tym samym jako przedmioty praw rzeczowych tzw. rzeczy przyszłe (co nie wyklucza tego, że rzeczy przyszłe mogą być przedmiotem stosunków zobowiązaniowych, zob. np. art. 155 § 2 zd. 2 KC
art. 155 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
). Stąd też rzeczami są także gazy i ciecze, jeżeli znajdują się w pojemnikach wyodrębniających je z przyrody.

C. Przedmiot mogący samodzielnie występować w obrocie
Nie są rzeczami w sensie prawnym przedmioty, co do których istnieją ograniczenia albo wyłączenia z obrotu.

1. Przedmioty wyłączone z obrotu
Zaliczamy tu przedmioty nie podlegające obrotowi prawnemu z powodów prawno-etycznych (res extra commercium) oraz z uwagi na ich powszechny charakter (rex omnes communes).

a. res extra commercium
Do przedmiotów, choć istniejących fizycznie, ale które nie mogą być samodzielnym przedmiotem obrotu prawnego należą np. zwłoki ludzkie (por. Art. 30 Konstytucja
art. 30 Konstytucja
Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.
), części ciała przeznaczone do transplantacji (por. art. 3 UPobierPrzechowKomór
art. 3 UPobierPrzechowKomór
1. Za pobrane od dawcy komórki, tkanki lub narządy nie można żądać ani przyjmować zapłaty, innej korzyści majątkowej lub korzyści osobistej.
2. Zwrot kosztów pobrania, przechowywania, przetwarzania, sterylizacji, dystrybucji i przeszczepiania komórek, tkanek lub narządów pobranych od dawcy nie jest zapłatą i nie stanowi korzyści majątkowej lub osobistej w rozumieniu ust. 1.
3. Do kosztów pobrania komórek, tkanek i narządów zalicza się koszty:
1) koordynacji pobrania;
2) badań i wydania na ich podstawie opinii lekarskich;
3) identyfikacji potencjalnego dawcy;
4) kwalifikacji potencjalnego dawcy;
5) komisyjnego stwierdzenia trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu w sposób określony w art. 9 ust. 4;
6) hospitalizacji potencjalnego dawcy, od stwierdzenia trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu do pobrania narządu, wraz z czynnościami polegającymi na podtrzymywaniu czynności narządów;
7) badań laboratoryjnych przed pobraniem komórek, tkanek lub narządów;
8) badań kwalifikujących narządy do przeszczepienia, po pobraniu od dawcy;
9) zabiegu pobrania komórek lub tkanek;
10) badań kwalifikujących komórki lub tkanki do przeszczepienia, po pobraniu od dawcy;
11) zabiegu pobrania narządów z uwzględnieniem kosztów ponoszonych przez podmiot leczniczy, w którym:
a) pobrano narząd lub narządy,
b) przeszczepiono pobrany narząd lub narządy.
4. Do kosztów pobrania szpiku, komórek krwiotwórczych krwi obwodowej i krwi pępowinowej, poza kosztami określonymi w ust. 3 pkt 1-4, 7 i 9, zalicza się koszty:
1) transportu potencjalnego dawcy do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane pobranie szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej oraz potencjalnego dawcy albo dawcy z tego podmiotu leczniczego;
2) pobytu dawcy w podmiocie leczniczym związanego z pobraniem szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej;
3) przechowywania i przetworzenia szpiku, komórek krwiotwórczych krwi obwodowej i krwi pępowinowej;
4) transportu pobranego i przetworzonego szpiku, komórek krwiotwórczych krwi obwodowej i krwi pępowinowej do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane przeszczepienie;
5) ponoszone przez ośrodek dawców szpiku w związku z udostępnianiem szpiku, komórek krwiotwórczych krwi obwodowej i krwi pępowinowej.
5. Do kosztów pobrania komórek lub tkanek ze zwłok ludzkich, poza kosztami określonymi w ust. 3 pkt 1-4, 7, 9 i 10, zalicza się koszty:
1) transportu komórek lub tkanek z podmiotu leczniczego, zakładu medycyny sądowej, zakładu anatomii patologicznej uczelni medycznej i uniwersytetu z wydziałem medycznym, instytutu badawczego, o którym mowa w art. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. Nr 96, poz. 618), i zakładu pogrzebowego posiadającego salę sekcyjną do banku tkanek i komórek;
2) osobowe, rzeczowe, materiałowe i organizacyjne niezbędne do pobrania komórek lub tkanek;
3) testowania, przetwarzania, konserwowania, sterylizacji, przechowywania i dystrybucji komórek lub tkanek.
6. Do kosztów pobrania od żywego dawcy regenerujących się komórek lub tkanek, innych niż szpik, komórki krwiotwórcze krwi obwodowej i krwi pępowinowej, poza kosztami określonymi w ust. 3 pkt 1-4, 7 i 9, zalicza się koszty:
1) transportu potencjalnego dawcy do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane pobranie, lub do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane przeszczepienie oraz potencjalnego dawcy albo dawcy z tych podmiotów;
2) pobytu potencjalnego dawcy w podmiocie leczniczym związane z pobraniem;
3) przechowywania i przetworzenia pobranych komórek lub tkanek;
4) transportu z podmiotu leczniczego pobranych komórek lub tkanek do banku tkanek i komórek;
5) hodowania pobranych komórek lub tkanek;
6) transportu pobranych komórek lub tkanek do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane przeszczepienie;
7. Do kosztów pobrania narządu od żywego dawcy, poza kosztami określonymi w ust. 3 pkt 1-4, 7 i 11, zalicza się koszty:
1) transportu żywego potencjalnego dawcy do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane pobranie lub do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane przeszczepienie oraz żywego potencjalnego dawcy albo żywego dawcy z tych podmiotów;
2) przygotowania żywego potencjalnego dawcy do pobrania;
3) transportu pobranego narządu do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane przeszczepienie;
4) leczenia żywego dawcy po zabiegu pobrania narządu.
8. Do kosztów przeszczepienia narządów, szpiku, komórek krwiotwórczych krwi obwodowej i krwi pępowinowej zalicza się koszty:
1) koordynacji przeszczepienia;
2) transportu potencjalnego biorcy do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane przeszczepienie;
3) identyfikacji i kwalifikacji potencjalnego biorcy do przeszczepienia;
4) wykonania zabiegu przeszczepienia;
5) leczenia po zabiegu przeszczepienia, przez okres ustalony w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
9. Zwrotu kosztów określonych w ust. 3 pkt 6, 7 i 11 lit. a, dokonuje Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji "Poltransplant" albo Narodowy Fundusz Zdrowia na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zwrotu kosztów dokonuje się na podstawie faktury wystawionej przez podmiot leczniczy, który dokonał pobrania narządu.
10. Zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 3 pkt 8 i 11 lit. b, dokonuje podmiot leczniczy, któremu dostarczono w celu przeszczepienia narząd, na podstawie faktury wystawionej przez podmiot leczniczy, który dokonał pobrania narządu.
11. Zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 3 pkt 9 oraz w ust. 5 i 6, dokonuje bank tkanek i komórek na podstawie faktury wystawionej przez podmiot, o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1 lub 3, który dokonał pobrania komórek lub tkanek.
12. Zwrotu podmiotowi leczniczemu kosztów określonych w:
1) ust. 3 pkt 1-5 - dokonuje Narodowy Fundusz Zdrowia,
2) ust. 4, 7 i 8 - dokonuje Narodowy Fundusz Zdrowia albo minister właściwy do spraw zdrowia
- w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawartej na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
13. Koszty, o których mowa w ust. 3 pkt 10, są kosztami działalności banku tkanek i komórek.
14. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób ustalania kosztów czynności związanych z pobieraniem, przechowywaniem, przetwarzaniem, sterylizacją i dystrybucją komórek, tkanek i narządów, uwzględniając procedury związane z wykonywaniem tych czynności.
).

b. res omnes communes
Nie mogą być przedmiotem obrotu także rzeczy stanowiące np. dorobek kulturalny.

2. Części składowe
Nie mogą być przedmiotem samodzielnego obrotu także części składowe rzeczy złożonych, art. 47 § 1 KC
art. 47 KC
§ 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
§ 3. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.
. Zgodnie bowiem z art. 47 § 2 KC
art. 47 KC
§ 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
§ 3. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.
przedmiot stanowi część składową, jeżeli pozostaje z tzw. rzeczą nadrzędną w nieprzemijającym i nierozerwalnym związku fizycznym. Przesłankami uznania przedmiotu za część składową innej rzeczy złożonej są więc:

a. przedmiot
Tym przedmiotem są nie tylko przedmioty materialne, ale także prawa związane z własnością nieruchomości (art. 50 KC
art. 50 KC
Za części składowe nieruchomości uważa się także prawa związane z jej własnością.
).

b. nieprzemijający i nierozerwalny związek funkcjonalny
Pomiędzy rzeczą nadrzędną a jej częścią składową musi istnieć faktyczny związek o nierozerwalnym i nieprzemijającym charakterze.
Powiązanie rzeczy i jej części składowej ma charakter nierozerwalny wówczas, gdy przedmiot nie może być odłączony bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego (art. 47 § 2 KC
art. 47 KC
§ 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
§ 3. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.
). Natomiast związek ma charakter nieprzemijający, gdy wg zamiaru podmiotu dokonującego połączenia ma trwać przez czas nieograniczony.

c. związek gospodarczy
Rzecz nadrzędna i jej części składowe muszą pozostawać w związku gospodarczym, czyli przedmiot stanowiący część składową powinien ułatwiać korzystanie z rzeczy złożonej.

d. brak odmiennych postanowień ustawowych
Częścią składową nie są jednak przedmioty, co do których spełnione są wprawdzie wszystkie powyższe warunki, ale które na mocy szczególnych przepisów kodeksowych zostały zakwalifikowane jako przedmiot odrębnej własności. Należą tutaj:
- urządzenia, o których mowa jest w art. 49 KC
art. 49 KC
§ 1. Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.
§ 2. Osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.
, jeżeli stanowią własność przedsiębiorstwa lub zakładu (ten ostatni warunek jest spełniony, z chwilą trwałego podłączenia wymienionych w art. 49 § 1 KC
art. 49 KC
§ 1. Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.
§ 2. Osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.
urządzeń do sieci należącej do przedsiębiorstwa lub zakładu. Z chwilą bowiem połączenia ich w sposób trwały z przedsiębiorstwem w taki sposób, że nie mogą być od niego odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości lub przedmiotu odłączonego (art. 47 § 2 i 3 KC), stają się częścią składową tego przedsiębiorstwa (wyrok NSA w Warszawie z 7.10.1999 r., I SA 2082/98, Lex Nr 47367),
- budynki stanowiące na podstawie art. 235 KC
art. 235 KC
§ 1. Budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste.
§ 2. Przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków i urządzeń na użytkowanym gruncie jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym.
, art. 272 § 2 KC
art. 272 KC
§ 1. Jeżeli rolniczej spółdzielni produkcyjnej zostaje przekazany do użytkowania zabudowany grunt Skarbu Państwa, przekazanie budynków i innych urządzeń może nastąpić albo do użytkowania, albo na własność.
§ 2. Budynki i inne urządzenia wzniesione przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną na użytkowanym przez nią gruncie Skarbu Państwa stanowią własność spółdzielni, chyba że w decyzji o przekazaniu gruntu zostało zastrzeżone, iż mają się stać własnością Skarbu Państwa.
§ 3. Odrębna własność budynków i innych urządzeń, przewidziana w paragrafach poprzedzających, jest prawem związanym z użytkowaniem gruntu.
, art. 279 § 1 zd. 1 KC
art. 279 KC
§ 1. Budynki i inne urządzenia wzniesione przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną na gruncie stanowiącym wkład gruntowy stają się jej własnością. To samo dotyczy drzew i innych roślin zasadzonych lub zasianych przez spółdzielnię.
§ 2. W razie wygaśnięcia użytkowania gruntu działka, na której znajdują się budynki lub urządzenia będące własnością spółdzielni, może być przez spółdzielnię przejęta na własność za zapłatą wartości w chwili wygaśnięcia użytkowania. Drzewa i inne rośliny zasadzone lub zasiane przez spółdzielnię stają się własnością właściciela gruntu.
odrębną od gruntu własność,
- lokale stanowiące odrębny od gruntu przedmiot własności oraz
- drzewa i inne rośliny zasadzone lub zasiane przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną (art. 279 § 1 zd. 1 KC
art. 279 KC
§ 1. Budynki i inne urządzenia wzniesione przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną na gruncie stanowiącym wkład gruntowy stają się jej własnością. To samo dotyczy drzew i innych roślin zasadzonych lub zasianych przez spółdzielnię.
§ 2. W razie wygaśnięcia użytkowania gruntu działka, na której znajdują się budynki lub urządzenia będące własnością spółdzielni, może być przez spółdzielnię przejęta na własność za zapłatą wartości w chwili wygaśnięcia użytkowania. Drzewa i inne rośliny zasadzone lub zasiane przez spółdzielnię stają się własnością właściciela gruntu.
).

CategoryPrawoRzeczowe
Na tej stronie nie ma komentarzy