Kazus nr 9
roszczenie o zawarcie umowy
A. Stan faktyczny
Bert (B) wystawił na sprzedaż aukcji internetowej na platformie internetowej swoją działkę budowlaną. W ten sposób chciał wysondować, jaką cenę mógłby ewentualnie uzyskać na rynku za wspomnianą nieruchomość. Ostatecznie najwyższą cenę, ok. 10.000 zł, zaproponował Erni (E). Cena ta była oczywiście za niska dla Berta, który spodziewał się kwot dziesięciokrotnie wyższych. Odmawia więc przeniesienia własności na E.
E chce być oczywiście właścicielem działki.
W jaki sposób E może stać się właścicielem nieruchomości?
B. Roszczenie o przeniesienie własności
E mógłby spróbować podnieść roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
. Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
1. Nabycie roszczenia
E nabyłby roszczenie z art. 535 KC
E nabyłby roszczenie z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
, gdyby zawarł z B skuteczną umowę sprzedaży.Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
a. zawarcie umowy
Zawarcie umowy przy pomocy platformy internetowej następuje - jeżeli jest to tryb aukcyjny - według art. 702 § 1 KC
b. treść umowy
E i B zawarli umowę, której treścią było z jednej strony zobowiązanie do przeniesienia własności i wydania rzeczy zaś z drugiej do zapłacenia ceny i odebrania rzeczy. Są te essentialia negotii umowy sprzedaży. A i B zawarli umowę sprzedaży.
c. skuteczność umowy
Art. 158 KC
Zawarcie umowy przy pomocy platformy internetowej następuje - jeżeli jest to tryb aukcyjny - według art. 702 § 1 KC
art. 702 KC
§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
(więcej o tym w: AukcjeInternetowe). Nie ma wątpliwości, iż prawidłowo zostały złożone oświadczenia organizatora aukcji (B) i uczestnika (E), a także iż system aukcyjny przesłał stosowny e-mail na ba adresy z informacją o zakończeniu aukcji. W ten sposób umowa została zawarta.§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
b. treść umowy
E i B zawarli umowę, której treścią było z jednej strony zobowiązanie do przeniesienia własności i wydania rzeczy zaś z drugiej do zapłacenia ceny i odebrania rzeczy. Są te essentialia negotii umowy sprzedaży. A i B zawarli umowę sprzedaży.
c. skuteczność umowy
Art. 158 KC
art. 158 KC
Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.
zastrzega dla umów zobowiązujących do przeniesienia własności nieruchomości formę aktu notarialnego. Brak formy powoduje nieważność kontraktu (art. 73 § 2 KCUmowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.
art. 73 KC
§ 1. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.
§ 2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
). § 1. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.
§ 2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
2. Wynik
Z uwagi na niedochowanie formy aktu notarialnego, między E i B nie doszła do skutku skuteczna umowa sprzedaży. E nie ma wobec B roszczenia z art. 535 KC
Z uwagi na niedochowanie formy aktu notarialnego, między E i B nie doszła do skutku skuteczna umowa sprzedaży. E nie ma wobec B roszczenia z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
o przeniesienie własności i wydanie rzeczy.Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
C. Roszczenie o zawarcie umowy o przeniesienie własności
E mógłby jednak domagać się zawarcia umowy w formie aktu notarialnego na podstawie art. 702 § 3 KC
art. 702 KC
§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
. W takim wypadku nawet gdyby B odmówił złożenia stosownego oświadczenia woli, prawomocne orzeczenie sądu zastąpi je (art. 64 KC§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
art. 64 KC
Prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, zastępuje to oświadczenie.
i art. 1047 KPCPrawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, zastępuje to oświadczenie.
art. 1047 KPC
§ 1. Jeżeli dłużnik jest obowiązany do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, prawomocne orzeczenie sądu zobowiązujące do złożenia oświadczenia zastępuje oświadczenie dłużnika.
§ 2. Jeżeli złożenie oświadczenia woli jest uzależnione od świadczenia wzajemnego wierzyciela, skutek wymieniony w paragrafie poprzedzającym powstaje dopiero z chwilą prawomocnego nadania orzeczeniu klauzuli wykonalności.
).§ 1. Jeżeli dłużnik jest obowiązany do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, prawomocne orzeczenie sądu zobowiązujące do złożenia oświadczenia zastępuje oświadczenie dłużnika.
§ 2. Jeżeli złożenie oświadczenia woli jest uzależnione od świadczenia wzajemnego wierzyciela, skutek wymieniony w paragrafie poprzedzającym powstaje dopiero z chwilą prawomocnego nadania orzeczeniu klauzuli wykonalności.
1. Nabycie roszczenia
Do pierwotnego i konstytutywnego nabycia roszczenia (= jego powstania) dojdzie, jeżeli strony złożyły oświadczenia woli w trybie aukcyjnym a ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie.
2. Wynik
Wobec powyższego E ma przeciwko B roszczenie o zawarcie umowy sprzedaży nieruchomości na podstawie art. 702 § 3 KC
Do pierwotnego i konstytutywnego nabycia roszczenia (= jego powstania) dojdzie, jeżeli strony złożyły oświadczenia woli w trybie aukcyjnym a ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie.
a. złożenie oświadczeń woli w trybie aukcyjnym
Jak wykazano powyżej B i E złożyli oświadczenia woli o chęci zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości w trybie aukcji internetowych.
Jak wykazano powyżej B i E złożyli oświadczenia woli o chęci zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości w trybie aukcji internetowych.
b. zależność ważności umowy od szczególnych wymagań ustawowych
Możliwość domagania się zawarcia umowy na podstawie art. 702 § 3 KC
W niniejszym kazusie chodzi jednak o dochowanie wymogu formy aktu notarialnego dla czynności związanych ze zbyciem własności nieruchomości (art. 158 KC
Możliwość domagania się zawarcia umowy na podstawie art. 702 § 3 KC
art. 702 KC
§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
istnieje, gdy ustawa zastrzega dla skutecznego dokonania umowy zachowanie określonych wymagań i to pod rygorem nieważności. Z reguły będzie chodzić tu o wymagania co do formy czynności prawnej. Takim wymogiem będzie również wymóg własności nieruchomości dla ustanowienia użytkowania wieczystego (art. 232 KC§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
art. 232 KC
§ 1. Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.
§ 2. W wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być także inne grunty Skarbu Państwa, gmin lub ich związków.
).§ 1. Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.
§ 2. W wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być także inne grunty Skarbu Państwa, gmin lub ich związków.
W niniejszym kazusie chodzi jednak o dochowanie wymogu formy aktu notarialnego dla czynności związanych ze zbyciem własności nieruchomości (art. 158 KC
art. 158 KC
Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.
). Jest to wymóg ustawowy, z którym związany jest skutek nieważności czynności prawnej (art. 73 § 2 zd. 1 KCUmowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.
art. 73 KC
§ 1. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.
§ 2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
).§ 1. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.
§ 2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
c. legitymacja czynna i bierna
Uprawnionym do podniesienia roszczenia o zawarcie umowy jest zarówno organizator jak i uczestnik aukcji. Tak samo zobowiązanym może być odpowiednio uczestnik albo organizator aukcji. W relacji gdy roszczenie podnosi nabywca przeciwko zbywcy, przesłanka legitymacji stron jest spełniona.
Uprawnionym do podniesienia roszczenia o zawarcie umowy jest zarówno organizator jak i uczestnik aukcji. Tak samo zobowiązanym może być odpowiednio uczestnik albo organizator aukcji. W relacji gdy roszczenie podnosi nabywca przeciwko zbywcy, przesłanka legitymacji stron jest spełniona.
2. Wynik
Wobec powyższego E ma przeciwko B roszczenie o zawarcie umowy sprzedaży nieruchomości na podstawie art. 702 § 3 KC
art. 702 KC
§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
.§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
CategoryKazusySprzedaz CategoryZawarcieUmowyCywilnoprawnej CategoryAukcja
Na tej stronie nie ma komentarzy
