Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [8783]

To jest stara wersja KazusSprzedazNr3 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2009-04-26 14:02:06.

 

Kazus nr 3 (sprzedaż)

kazus nr 3 z zakresu umowy sprzedaży

A. Stan faktyczny
Student prawa na EUV, mieszkający w Słubicach, P nabył na aukcji internetowej od mieszkającego w Zielonej Górze i nie prowadzącego żadnej działalności gospodarczej K używany komputer stacjonarny za cenę 3.000 zł. Po wpłacie na konto, oczekiwał na dostarczenie komputera. K twierdzi niezgodnie z prawdą, że komputera nie ma, zaś ofertę w internecie wystawił jedynie sondażowo i odmawia wysłania komputera. Zdenerwowany P grozi K procesem i żąda natychmiastowego wydania sprzętu.
  1. Czy P może domagać się od K przeniesienia własności komputera?
  2. Czy P mógłby domagać się wysłania kolejnego komputera, gdyby pierwszy komputer w czasie transportu został zniszczony przez przypadek?

B. Odpowiedź na pytanie 1.
Roszczenie P przeciw K o przeniesienie własności komputera z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
.

1. Powstanie roszczenia
W tym wypadku roszczenie o przeniesienie własności komputera wynikające z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
powstałoby przede wszystkim wówczas, gdyby P i K zawarli skuteczną umowę sprzedaży i P nie był właścicielem komputera.

a. zawarcie skutecznej umowy sprzedaży
Przesłanką wynikającą wprost z przepisu jest istnienie ważnej umowy sprzedaży.

(1) zawarcie umowy
Sposoby zawierania umów w Polsce regulują przepisy art. 66 KC
art. 66 KC
§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
art. 721 KC
art. 721 KC
§ 1. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej.
§ 2. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w § 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści.
. KC przewiduje trzy sposoby zawierania umów: przez złożenie oferty i jej przyjęcie (art. 66 KC
art. 66 KC
§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
- art. 70 KC
art. 70 KC
§ 1. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane - w chwili przystąpienia przez drugą stronę do wykonania umowy.
§ 2. W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w miejscu otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane albo oferta jest składana w postaci elektronicznej - w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy.
), negocjacje (art. 72 KC
art. 72 KC
§ 1. Jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji.
§ 2. Strona, która rozpoczęła lub prowadziła negocjacje z naruszeniem dobrych obyczajów, w szczególności bez zamiaru zawarcia umowy, jest obowiązana do naprawienia szkody, jaką druga strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy.
) oraz aukcja i przetarg (art. 701 KC
art. 701 KC
§ 1. Umowa może być zawarta w drodze aukcji albo przetargu.
§ 2. W ogłoszeniu aukcji albo przetargu należy określić czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu albo wskazać sposób udostępnienia tych warunków.
§ 3. Ogłoszenie, a także warunki aukcji albo przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści.
§ 4. Organizator od chwili udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty zgodnie z ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu.
art. 705 KC
art. 705 KC
§ 1. Organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia zawartej umowy, jeżeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z nimi wpłynęła na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Jeżeli umowa została zawarta na cudzy rachunek, jej unieważnienia może żądać także ten, na czyj rachunek umowa została zawarta, lub dający zlecenie.
§ 2. Uprawnienie powyższe wygasa z upływem miesiąca od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o istnieniu przyczyny unieważnienia, nie później jednak niż z upływem roku od dnia zawarcia umowy.
). Problematyczne jest, jaki tryb znajduje zastosowanie w przypadku aukcji internetowych (w przypadku tzw. normalnym, tzn. gdy miejsce ma licytacja, w odróżnieniu od opcji „Kup teraz” lub „Zaproponuj cenę”). W grę wchodzi pierwszy i ostatni z wymienionych.

(a) sytuacja w Niemczech
Można przyjąć, iż wystawienie towaru na aukcję jest (wiążącą) ofertą skierowaną do nieokreślonej liczby osób (ad incertas personas), przy czym jest ona opatrzona warunkiem, że sprzedaż nastąpi osobie, która w chwili zamknięcia aukcji zaproponuje najwyższą cenę. Takie rozwiązanie przyjmuje się w Niemczech (zob. SpindlerNinkDRiZ2007, str. 193 i nast.).

(b) rozwiązania na gruncie prawa polskiego
W rachubę wchodzą także przepisy art. 701 KC
art. 701 KC
§ 1. Umowa może być zawarta w drodze aukcji albo przetargu.
§ 2. W ogłoszeniu aukcji albo przetargu należy określić czas, miejsce, przedmiot oraz warunki aukcji albo przetargu albo wskazać sposób udostępnienia tych warunków.
§ 3. Ogłoszenie, a także warunki aukcji albo przetargu mogą być zmienione lub odwołane tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści.
§ 4. Organizator od chwili udostępnienia warunków, a oferent od chwili złożenia oferty zgodnie z ogłoszeniem aukcji albo przetargu są obowiązani postępować zgodnie z postanowieniami ogłoszenia, a także warunków aukcji albo przetargu.
i nast., a w szczególności przepisy o aukcji (art. 702 KC
art. 702 KC
§ 1. Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejszą, chyba że w warunkach aukcji zastrzeżono inaczej.
§ 2. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia.
§ 3. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.
).
Aukcja (określana dawniej jako przetarg ustny) polega na tym, że osoby zamierzające zawrzeć umowę (licytanci) obecni w miejscu aukcji albo komunikujący się ze sobą za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość, składają oferty słownie lub równorzędnymi znakami (np. przez podniesienie ręki) (RadwanskiCzescOgolna, nb. 695). W wypadku aukcji internetowych kolejne postąpienia zgłaszane są drogą elektroniczną i pojawiają się na stronie danej aukcji.
Przetarg to z kolei taka forma wyboru oferty, gdzie oferty składane są równocześnie w formie pisemnej, a wybór najlepszej następuje na skutek porównania z innymi. Taka forma mogłaby wchodzić w przypadku opcji „Zaproponuj swoją cenę”, z którą jednak tutaj nie mamy do czynienia.
Złożoność tego problemu wymaga jego dogłębnego zbadania, zob. AukcjeInternetowe.

(c) wynik tymczasowy
Z chwilą więc, gdy zawiadomienie o wygranej aukcji doszło do P i K w taki sposób, że mogli się z nim zapoznać (zob. art. 61 § 1 zd. 1 KC
art. 61 KC
§ 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
), została zawarta między nimi umowa sprzedaży komputera.

(2) treść umowy (sprzedaży)
Należy dalej zbadać, czy zawarta umowa, jest faktycznie umową sprzedaży. O zakwalifikowaniu umowy do danego, określonego w KC typu umów, decydują jej essentialia negotii.

(a) essentialia negotii umowy sprzedaży
Na essentialia negotii składają się określenie przedmiotu sprzedaży, ceny oraz wzajemne obowiązki stron (sprzedawcy do przeniesienia własności rzeczy, kupującego – zapłaty ustalonej ceny). Ponieważ strony ustaliły powyższe elementy, zawarta przez nich umowa, jest umową sprzedaży.
Przedmiotem świadczenia sprzedawcy mogą być: rzeczy (przedmioty materialne) ale także energia (art. 555 KC
art. 555 KC
Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw.
), prawa majątkowe (art. 509 KC
art. 509 KC
§ 1. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
§ 2. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
i nast. oraz art. 555 KC
art. 555 KC
Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw.
), zespoły rzeczy i praw (przedsiębiorstwo (art. 551 KC
art. 551 KC
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
), spadek (art. 1052 KC
art. 1052 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zbycia spadku przenosi spadek na nabywcę, chyba że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli zawarcie umowy przenoszącej spadek następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do zbycia spadku, ważność umowy przenoszącej spadek zależy od istnienia tego zobowiązania.
§ 3. Umowa zobowiązująca do zbycia spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej spadek, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do zbycia spadku.
w zw. z art. 922 KC
art. 922 KC
§ 1. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
§ 2. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
§ 3. Do długów spadkowych należą także koszty pogrzebu spadkodawcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku, koszty postępowania spadkowego, obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek oraz obowiązek wykonania zapisów zwykłych i poleceń, jak również inne obowiązki przewidziane w przepisach księgi niniejszej.
).
Przedmiot świadczenia kupującego jest cena, czyli wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych waluty polskiej (art. 358 § 1 KC
art. 358 KC
§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.
), którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę (art. 3 ust. 1 pkt 1 UCen
art. 3 UCen
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) cena - wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym,
2) cena jednostkowa towaru (usługi) - cenę ustaloną za jednostkę określonego towaru (usługi), którego ilość lub liczba jest wyrażona w jednostkach miar, w rozumieniu przepisów o miarach,
3) charakterystyka jakościowa towaru (usługi) - właściwości (cechy), skład, parametry techniczne towaru (usługi) oraz jego zgodność z określoną normą lub innym dokumentem normatywnym w rozumieniu odrębnych przepisów,
4) kształtowanie cen - uzgadnianie cen między stronami umowy lub ich ustalanie w trybie art. 4, 5 i 8,
5) (uchylony),
6) marża handlowa - różnicę między ceną płaconą przez kupującego a ceną uprzednio zapłaconą przez przedsiębiorcę, wynikającą z kosztów i zysku przedsiębiorcy; marża handlowa może być wyrażona kwotowo lub w procentach,
7) cena urzędowa i marża handlowa urzędowa - cenę i marżę handlową ustaloną w rozporządzeniu wydanym przez właściwy organ administracji rządowej lub w uchwale wydanej przez organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego,
8) przedsiębiorca - podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193 oraz z 2001 r. Nr 49, poz. 509 i Nr 67, poz. 679), a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
9) towar - rzecz, jak również energię oraz prawa majątkowe zbywalne,
10) usługa – czynność świadczoną odpłatnie, wymienioną w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej;
11) (uchylony).
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) cenie - rozumie się przez to również stawkę taryfową,
2) marży handlowej - rozumie się przez to także prowizję,
3) organie nadzoru - rozumie się przez to organ Inspekcji Handlowej, Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych, Inspekcji Farmaceutycznej, Inspekcji Sanitarnej lub Inspekcji Weterynaryjnej.
). Sposoby ustalania ceny i jej rodzaje regulują art. 536 KC
art. 536 KC
§ 1. Cenę można określić przez wskazanie podstaw do jej ustalenia.
§ 2. Jeżeli z okoliczności wynika, że strony miały na względzie cenę przyjętą w stosunkach danego rodzaju, poczytuje się w razie wątpliwości, że chodziło o cenę w miejscu i czasie, w którym rzecz ma być kupującemu wydana.
- art. 541 KC
art. 541 KC
Wynikające z przepisów o cenie sztywnej, maksymalnej, minimalnej lub wynikowej roszczenie sprzedawcy o dopłatę różnicy ceny, jak również roszczenie kupującego o zwrot tej różnicy przedawnia się z upływem roku od dnia zapłaty.
. Jeżeli chodzi zaś o skutki i sposób spełnienia świadczenia należy sięgnąć do przepisów dotyczących wykonania świadczeń pieniężnych, czyli art. 3581 KC
art. 3581 KC
§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
§ 2. Strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości.
§ 3. W razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie.
§ 4. Z żądaniem zmiany wysokości lub sposobu spełnienia świadczenia pieniężnego nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.
§ 5. Przepisy § 2 i 3 nie uchybiają przepisom regulującym wysokość cen i innych świadczeń pieniężnych.
art. 360 KC
art. 360 KC
W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek są one płatne co roku z dołu, a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy.
oraz art. 481 KC
art. 481 KC
§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
- art. 482 KC
art. 482 KC
§ 1. Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.
§ 2. Przepis paragrafu poprzedzającego nie dotyczy pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe.
.

(b) accidentalia negotii
Dodatkowo strony mogą poczynić inne ustalenia, które mają wpływ na sposób wykonania umowy. W tym wypadku strony ustaliły, iż:
1) komputer zostanie wysłany do Słubic,
2) zapłata nastąpi z góry,
3) koszty przesłania poniesie kupujący.

Ad 1)
Z uwagi na swobodę kształtowania treści stosunku zobowiązaniowego (art. 3531 KC
art. 3531 KC
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
) oraz regulacje art. 544 § 1 KC
art. 544 KC
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
(dot. sprzedaż wysyłkowa) i art. 547 § 2 KC
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
(dot. kosztów przesyłki) takie dodatkowe postanowienia umowne były dopuszczalne.

Ad 2)
Problematyczne jest natomiast żądanie zapłaty przed wysłaniem towaru do odbiorcy (zob. art. 544 § 2 KC
art. 544 KC
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
). Sformułowanie tego przepisu wskazuje na jego kogentny charakter, przez co umówienie się co do przedpłaty byłoby częściowo nieważne (art. 58 § 1 KC
art. 58 KC
§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
). Jeżeli uznać, że komputer nie zostałby zbyty, gdyby kupujący nie zobowiązał się do uprzedniego zapłacenia ceny i kosztów przesyłki, wówczas umowa byłaby nieważna (art. 58 § 3 KC
art. 58 KC
§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
). Jeżeli jednak opcja „za pobraniem” była możliwa, wówczas umowa pozostałaby skuteczna.

Ad 3)
Generalnie, koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, ponosi sprzedawca (art. 547 § 1 KC
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
). Koszty przesłania rzeczy do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, ponosi natomiast kupujący (art. 547 § 2 KC
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
). Ponieważ zasadą jest dług odbiorczy (art. 454 § 1 zd. 1 KC
art. 454 KC
§ 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.
§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.
), miejscem świadczenia jest siedziba sprzedawcy. Gdy więc rzecz zostaje wysłana do innego miejsca, mamy do czynienia z sytuacją, o której mowa jest w art. 547 § 2 KC
art. 547 KC
§ 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.
§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.
§ 3. Koszty nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.
.

(3) skuteczność umowy
Umowa musi być ponadto skuteczna, tzn. mieć możność wywołania zamierzonych przez strony skutków prawnych.
Trzeba rozróżnić skuteczność (całej) umowy od skuteczności (pojedynczego) oświadczenia woli, którą bada się przy zawarciu umowy. Okoliczności mogące wpływać na skuteczność umowy można podzielić na takie, które powodują nieważność bezwzględną oraz takie, które powodują, że skuteczność umowy jest zawieszona (negotium claudicans). W tym wypadku brak jest innych niż wspomniane we wcześniejszym punkcie, zastrzeżeń co do skuteczności umowy.

b. Brak nabycia własności
Przeniesienia własności może jednakże domagać się bowiem tylko ten, kto właścicielem jeszcze nie jest.
Zgodnie z zasadami obowiązującymi w KC (art. 155 § 1 KC
art. 155 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
) tzn. zasadą tzw. podwójnego skutku umów zobowiązujących do przeniesienia własności, przejście własności na nabywcę następuje solo consensu (tzn. czyli z chwilą zawarcia umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, takiej jak sprzedaż, darowizna, zamiana), bez potrzeby wydania rzeczy, o ile jednak spełnione są następujące przesłanki:
  • rzecz jest oznaczona co do tożsamości i
  • podwójny skutek nie został wyłączony przez same strony albo przez przepis ustawy.
Rzeczą oznaczoną co do tożsamości jest przedmiot zindywidualizowany wg jego osobistych cech.
Ponieważ w tym wypadku przedmiotem sprzedaży był używany komputer, podwójny skutek wystąpił i nie jest tym samym konieczne dokonanie czynności rozporządzającej i przeniesienie własności na P.
Stąd też roszczenie P nie jest zasadne.

2. Wynik
Roszczenie o przeniesienie własności nie przysługuje, gdyż P jest już właścicielem komputera

C. Odpowiedź na pytanie 2.
W tym wypadku pojawia się pytanie, czy P może domagać się wykonania umowy poprzez przeniesienie na niego własności innego, takiego samego, komputera i jego wydanie.

1. Powstanie roszczenia
Roszczenie o przeniesienie własności komputera powstaje, gdy strony zawrą skuteczną umowę sprzedaży. Ustalono powyżej, że tak właśnie się stało.

2. Brak utraty roszczenia
Być może jednak roszczenie wygasło na skutek jego spełnienia wówczas, gdy K nadał przesyłkę do Słubic.
Spełnienie świadczenia polega na zgodnym z treścią zobowiązania i odpowiadającym interesom wierzyciela zachowaniu się dłużnika (RadwanskiOlejniczakZobowiazaniaCzO, wyd. 6 nb. 92).
W przypadku sprzedaży świadczenie sprzedawcy polega na przeniesieniu własności rzeczy sprzedanej oraz wydaniu rzeczy nabywcy. Przejście własności nastąpiło z chwilą zawarcia umowy (zob. wyżej uwagi do art. 155 KC
art. 155 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
).
Pozostaje pytanie, czy nastąpiło także wydanie rzeczy w rozumieniu art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
. Przez wydanie rzeczy rozumieć należy przede wszystkim wydanie w rozumieniu art. 348 KC
art. 348 KC
Przeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy.
. Takie nie nastąpiło, albowiem rzecz została zniszczona zanim dotarła do P. W związku z tym należy ustalić, czy wydanie nie nastąpiło już w momencie, gdy K przekazał rzecz kurierowi. Tak jest wg art. 544 § 1 KC
art. 544 KC
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.
, gdy rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia. Ustalono powyżej, iż w przypadku sprzedaży miejscem spełnienia świadczenia jest Zielona Góra jako siedziba sprzedawcy. Tym samym K spełnił również świadczenie polegające na wydaniu rzeczy nabywcy.
Roszczenie wygasło.

3. Wynik
P nie ma roszczenia o wysłanie kolejnego komputera.

CategoryKazusySprzedaz CategoryUmowaSprzedazy
Na tej stronie nie ma komentarzy