Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [11803]

To jest stara wersja KazusSprzedazNr10 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2010-04-23 14:21:07.

 

Kazus nr 10


A. STAN FAKTYCZNY
Stefan S. po roku studiów prawniczych na EUV doszedł do wniosku, że wybór kierunku okazał się pomyłką i postanowił zmienić go na kulturoznawstwo. Ponieważ S zainwestował w pierwszym roku sporo w podręczniki prawnicze, postanowił odzyskać część środków, sprzedając książki. Stosownie do zamiaru wywiesił na tablicy ogłoszeń przed Biblioteką CP listę z książkami, które zamierzał zbyć wraz z cenami w PLN. Po dwóch dniach od ogłoszenia do mieszkającego w Amicusie S zgłosiła się Krystyna K, która zamierzała nabyć od S kilka książek.
K wybrała u S za trzy książki za 200 zł, ale ponieważ były ciężkie (Palandt 62 Aufl., Münchener Kommentar. Band 1, Soergel Band 1.) S zaoferował się, że dostarczy je K do akademika. Na następny dzień okazało się, że K nie ma pieniędzy, więc S zostawił książki u niej i miał się zgłosić za kilka dni po pieniądze.
1. Kiedy po tygodniu S chciał odebrać pieniądze, okazało się, że K wyjechała nagle wraz z całym dobytkiem i książkami. Dopiero po trzech i pół roku S spotkał K na ulicy w Poznaniu.
Czy S może domagać się od K zapłaty 200 zł?
2. Okazało się, że S jest chory umysłowo i w chwili transakcji z K nie był w stanie pokierować swym postępowaniem.
Czy S może domagać się od K zapłaty 200 zł?
3. S podał na ogłoszeniu ceny w € i K i miała zapłacić S za trzy książki 50 ?. Zaraz po odebraniu książek, ale zanim za nie zapłaciła, K opuściła bez śladu Słubice. S i K spotkali się po ponad 3 latach we Wrocławiu.
Czy S może domagać się od K zapłaty 50 €?

B. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 1
Roszczenie S (kto?) przeciw K (od kogo?) o zapłatę ceny sprzedaży w wys. 200 zł (o co?) z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
(na jakiej podstawie?)


1. Nabycie roszczenia
Roszczenie o zapłatę ceny sprzedaży w wys. 200 zł z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
powstaje, gdy strony zawarły skuteczną umowę sprzedaży.

a. zawarcie umowy sprzedaży
Uwaga: umowa ta nazywa się sprzedaż albo umowa sprzedaży, a nie kupna czy kupna-sprzedaży. Zasady zawierania umów regulują przepisy art. 66 i nast. KC
art. 66 KC
§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
. Więcej o zasadach zawierania umów w skrypcie pt. ZawarcieUmowy.

b. treść umowy sprzedaży
Należy dalej zbadać, czy zawarta umowa, jest faktycznie umową sprzedaży. O zakwalifikowaniu umowy do danego, określonego w KC typu umów, decydują jej essentialia negotii (zob. UmowaSprzedazy). W tym wypadku nie jest to problematyczne.

c. skuteczność umowy sprzedaży
Umowa musi być ponadto skuteczna, tzn. mieć możność wywołania zamierzonych przez strony skutków prawnych (zob. SkutecznoscUmowy).

d. wynik tymczasowy
Roszczenie wobec powyższego powstało.

2. Brak utraty roszczenia
Utratę roszczenia powoduje jego wygaśnięcie albo jego przeniesienie na inny podmiot.

a. przeniesienie na inny podmiot
Przeniesienie roszczenia na inny podmiot może nastąpić pod tytułem szczególnym albo pod tytułem ogólnym.
W tym pierwszym przypadku możliwe jest przejście roszczenia na mocy czynności prawnej (przelewu - zob. art. 509 i nast. KC) albo na mocy ustawy (ex lege, np. art. 518 KC
art. 518 KC
§ 1. Osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty:
1) jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi;
2) jeżeli przysługuje jej prawo, przed którym spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia;
3) jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie;
4) jeżeli przewidują to przepisy szczególne.
§ 2. W wypadkach powyższych wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne.
§ 3. Jeżeli wierzyciel został spłacony przez osobę trzecią tylko w części, przysługuje mu co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed wierzytelnością, która przeszła na osobę trzecią wskutek zapłaty częściowej.
albo art. 828 KC
art. 828 KC
§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciel roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.
§ 2. Nie przechodzą na ubezpieczyciela roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, chyba że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.
§ 3. Zasady wynikające z paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio w razie zawarcia umowy na cudzy rachunek.
).
Przejście roszczenia na inny podmiot pod tytułem ogólnym następuje np. w przypadku dziedziczenia (art. 929 i nast. KC) albo nabycia przedsiębiorstwa (zob. art. 552 KC
art. 552 KC
Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z zapłatą ceny za dostarczoną część rzeczy sprzedanych albo jeżeli ze względu na jego stan majątkowy jest wątpliwe, czy zapłata ceny za część rzeczy, które mają być dostarczone później, nastąpi w terminie, sprzedawca może powstrzymać się z dostarczeniem dalszych części rzeczy sprzedanych wyznaczając kupującemu odpowiedni termin do zabezpieczenia zapłaty, a po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu może od umowy odstąpić.
).
W kazusie brak jest jednak wskazówek na przeniesienie roszczenia z S na inną osobę.

b. wygaśnięcie zobowiązania
W naszym kazusie brak jest jednak wskazówek na to, aby roszczenie S wobec K mogło wygasnąć (więcej zob. SchematWygasniecieRoszczenia).

c. wynik tymczasowy
Roszczenie nie zostało wobec tego utracone.

3. Zaskarżalność sensu largo
Zaskarżalność to możliwość dochodzenia roszczenia przed organami państwowymi w celu jego przymusowego wykonania. Ma miejsce, gdy roszczenie jest wymagalne i nie jest obarczone zarzutami hamującymi lub obezwładniającymi roszczenie.


a. wymagalność
Wymagalność to możliwość domagania się przez wierzyciela od dłużnika spełnienia świadczenia (zob. więcej w dokumencie: WymagalnoscRoszczenia). Następuje ona, gdy aktualizuje się obowiązek świadczenia (por. RadwanskiCzescOgolna, nb. 815).
W określeniu terminu wymagalności pomagają przepisy ustawowe, tzn. art. 455 KC
art. 455 KC
Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
i art. 458 KC
art. 458 KC
Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo jeżeli wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.
:
a. art. 455 KC
art. 455 KC
Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
(w oznaczonym terminie, według właściwości zobowiązania, niezwłocznie po wezwaniu)
b. art. 458 KC
art. 458 KC
Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo jeżeli wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.
(natychmiastowa wymagalność).
Ponieważ S miał zgłosić się po pieniądze w ciągu "kilku dni", z upływem tych kilku dni roszczenie stało się wymagalne.

b. brak zarzutów
Na zaskarżalność wpływa dalej brak zarzutów hamujących bądź niweczących roszczenie.
Terminem zarzut określa się uprawnienie polegające na odmowie spełnienia roszczenia (Doliwa, Część ogólna, nb. 119). Podniesienie roszczenia może wywołać trwałe (peremptoryjne) albo przejściowe (dylatoryjne) obezwładnienie roszczenia (RadwanskiCzescOgolna, nb. 206). Stosownie do tego wyróżniamy więc dwie grupy zarzutów:

(1) zarzuty dylatoryjne
  • zarzut zwłoki z zapłatą ceny - art. 552 KC
    art. 552 KC
    Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z zapłatą ceny za dostarczoną część rzeczy sprzedanych albo jeżeli ze względu na jego stan majątkowy jest wątpliwe, czy zapłata ceny za część rzeczy, które mają być dostarczone później, nastąpi w terminie, sprzedawca może powstrzymać się z dostarczeniem dalszych części rzeczy sprzedanych wyznaczając kupującemu odpowiedni termin do zabezpieczenia zapłaty, a po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu może od umowy odstąpić.
  • zarzut niewykonania umowy - art. 488 § 2 KC
    art. 488 KC
    § 1. Świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych (świadczenia wzajemne) powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, z ustawy albo z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu wynika, iż jedna ze stron obowiązana jest do wcześniejszego świadczenia.
    § 2. Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego.
  • prawo zatrzymania art. 461 § 1 KC
    art. 461 KC
    § 1. Zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej (prawo zatrzymania).
    § 2. Przepisu powyższego nie stosuje się, gdy obowiązek wydania rzeczy wynika z czynu niedozwolonego albo gdy chodzi o zwrot rzeczy wynajętych, wydzierżawionych lub użyczonych.
    § 3. (uchylony).
Żadna z powyższych okoliczności w kazusie nie wystąpiła.

(2) zarzuty peremptoryjne
Przedawnienie jest jedynym chyba zarzutem trwale obezwładniającym roszczenie.
Ponieważ w kazusie wskazano, iż S i K spotkali się po 3,5 roku, należy rozważyć, czy nie doszło do przedawnienia roszczenia S wobec K.
Istotę i przesłanki przedawnienia wyjaśnia osobny skrypt, poświęcony wyłącznie temu zagadnieniu.
Z badania wg przedstawionego tam schematu wyniknie, iż termin przedawnienia wynosi 10 lat, a skoro od momentu sprzedaży minęło dopiero 3,5 roku, przedawnienie nie nastąpiło.

c. brak naruszenia art. 5 KC
art. 5 KC
Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Roszczenie, nawet pod względem formalnym istniejące i zaskarżalne, może nie podlegać zaspokojeniu, jeżeli jego dochodzenie stanowi nadużycie prawa podmiotowego wg art. 5 KC
art. 5 KC
Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
. Ponieważ jest to klauzula generalna, należy stosować ją tylko w wyjątkowych sytuacjach.

4. Wynik ostateczny
S może domagać się od K zapłaty 200 zł z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
.

C. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 2
W tym wypadku roszczenie nie przysługuje, albowiem nie została skutecznie zawarta umowa, gdyż nie było oferty. Ofertą może być bowiem tylko skuteczne oświadczenie woli. Zgodnie jednak z art. 82 KC
art. 82 KC
Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadomość albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.
oświadczenie woli złożone w sytuacji braku świadomości, jest nieważne.
Otwartą kwestią jest natomiast własność podręczników i możliwość żądania ich zwrotu (np. art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
).

D. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 3
Roszczenie S przeciwko K o zapłatę 50 € z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

W tym pytaniu kwestia ogranicza się do tego, czy powstało roszczenie. Wątpliwości dotyczą tego, czy zawarta między S i K umowa była ważna z uwagi na uzgodnienie ceny w euro.
Przesłanki roszczenia (1) zawarcie umowy i (2) treść umowy są zbieżne z tymi, o których mowa jest w odpowiedzi na pytanie 1 (zob. wyżej).
Być może jednak umowa jest nieważna, a przez to bezskuteczna z uwagi na naruszenie zasady walutowości, wynikającej z art. 358 § 1 KC
art. 358 KC
§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.
.
Od zmiany tego przepisu z dniem 24.1.2009 brak jest przeszkód do zawierania umów w walucie zagranicznej (zob. Art358KC).
S może domagać się od K zapłaty 50 euro z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
.


CategoryKazusySprzedaz
Na tej stronie nie ma komentarzy