Wersja [19817]
To jest stara wersja EUIGiSzkolyWyzsze utworzona przez MarcinKrzymuski, 2015-08-27 15:06:05.
Współpraca międzynarodowa szkół wyższych w formie EUIG
A. Ogólnie o EUIG
EUIG jest w Polsce traktowana jako rodzaj spółki jawnej z organem zarządzającym (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Nie posiada zatem osobowości prawnej (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25), aczkolwiek dysponuje zdolnością prawną. Ugrupowanie ma na celu wspieranie członków poprzez "ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawę lub intensyfikację wyników tej działalności" (art. 3 ust. 1 RozpWEEUIG). Członkami Ugrupowania mogą być dowolne podmioty (osoby fizyczne, prawne, ułomne osoby prawne) z co najmniej dwóch państw członkowskich UE (art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG). Nie jest dopuszczalne uczestnictwo podmiotów spoza UE (wyjąwszy państwa z EOG). Do utworzenia Ugrupowania wystarczająca jest umowa pisemna oraz wpis do rejestru państwa siedziby. Wybór siedziby ma także to znaczenie, iż decyduje o prawie właściwym w zakresie, w jakim określonych zagadnień nie reguluje RozpWEEUIG (art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG).
B. Uczestnictwo polskich uczelni w EUIG
Najbardziej problematyczne wydaje się członkostwo szkół wyższych w EUIG, skoro celem ugrupowania jest wspieranie działalności gospodarczej członków. Jednakże EUIG samo nie może prowadzić działalności gospodarczej ani też osiągać zysków. EUIG może zatem jednoczyć uczelnie, ale tylko w zakresie, w jakim prowadzą one działalność gospodarczą i tylko w celu wspierania tej działalności. Polskie uczelnie mogą prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyznaczonym art. 7 PrSzkolWyższ
art. 7 PrSzkolWyższ
Uczelnia może prowadzić działalność gospodarczą wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo od działalności, o której mowa w art. 13 i 14, w zakresie i formach określonych w statucie.
. Generalnie możliwe jest więc prowadzenie działalności gospodarczej w dowolnym zakresie pod warunkiem, że jest ona wyodrębniona organizacyjnie i finansowo od podstawowych zadań uczelni (art. 13 PrSzkolWyższUczelnia może prowadzić działalność gospodarczą wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo od działalności, o której mowa w art. 13 i 14, w zakresie i formach określonych w statucie.
art. 13 PrSzkolWyższ
1. Podstawowymi zadaniami uczelni, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, są:
1) kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej;
2) wychowywanie studentów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, za umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka;
3) prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych;
4) kształcenie i promowanie kadr naukowych;
5) upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki, kultury narodowej i techniki, w tym poprzez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych i informacyjnych;
6) prowadzenie studiów podyplomowych, kursów i szkoleń w celu kształcenia nowych umiejętności niezbędnych na rynku pracy w systemie uczenia się przez całe życie;
7) stwarzanie warunków do rozwoju kultury fizycznej studentów;
8) działanie na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych;
9) stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w procesie kształcenia i w badaniach naukowych.
2. Uczelnia zawodowa prowadząca wyłącznie studia pierwszego stopnia nie jest obowiązana do wykonywania zadań określonych w ust. 1 pkt 3 i 4.
3. Zadaniem uczelni medycznej lub podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni działającej w dziedzinie nauk medycznych albo weterynaryjnych może być także uczestniczenie w sprawowaniu opieki medycznej albo weterynaryjnej w zakresie i formach określonych w przepisach o działalności leczniczej i przepisach o zakładach leczniczych dla zwierząt.
) i działalności związanej z prowadzeniem domów i stołówek studenckich (art. 14 PrSzkolWyższ1. Podstawowymi zadaniami uczelni, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, są:
1) kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej;
2) wychowywanie studentów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, za umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka;
3) prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych;
4) kształcenie i promowanie kadr naukowych;
5) upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki, kultury narodowej i techniki, w tym poprzez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych i informacyjnych;
6) prowadzenie studiów podyplomowych, kursów i szkoleń w celu kształcenia nowych umiejętności niezbędnych na rynku pracy w systemie uczenia się przez całe życie;
7) stwarzanie warunków do rozwoju kultury fizycznej studentów;
8) działanie na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych;
9) stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w procesie kształcenia i w badaniach naukowych.
2. Uczelnia zawodowa prowadząca wyłącznie studia pierwszego stopnia nie jest obowiązana do wykonywania zadań określonych w ust. 1 pkt 3 i 4.
3. Zadaniem uczelni medycznej lub podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni działającej w dziedzinie nauk medycznych albo weterynaryjnych może być także uczestniczenie w sprawowaniu opieki medycznej albo weterynaryjnej w zakresie i formach określonych w przepisach o działalności leczniczej i przepisach o zakładach leczniczych dla zwierząt.
art. 14 PrSzkolWyższ
Uczelnia może prowadzić domy studenckie i stołówki studenckie.
). Wyodrębnienie oraz określenie rodzaju i sposobu prowadzenia działalności gospodarczej następuje w statucie uczelni (zob. np. § 196 Statutu UAM). Statut UAM przewiduje, że Uniwersytet może prowadzić wyłącznie działalność gospodarczą w zakresie usługowym. Jej prowadzenie powierza się akademickim inkubatorom przedsiębiorczości, centrom transferu technologii, spółkom celowym (§ 196 ust. 2 Statut UAM) oraz tworzonym przez Rektora jednostkom organizacyjnym (§ 40 Statutu UAM). Nie ma zatem przeszkód, aby wskazane polskie uczelnie (lub ich samodzielne jednostki organizacyjne spełniające kryteria zastrzeżone dla członków ugrupowania, art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG) tworzyły EUIG w tym zakresie swej działalności, która stanowi działalność gospodarczą. Utworzenie EUIG przez szkoły wyższe z Polski i innego państwa członkowskiego możliwe byłoby również w zakresie komercjalizacji wyników badań, jeżeli działalność ta nie jest powierzona jednostkom wyodrębnionym na podstawie art. 7 PrSzkolWyższUczelnia może prowadzić domy studenckie i stołówki studenckie.
art. 7 PrSzkolWyższ
Uczelnia może prowadzić działalność gospodarczą wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo od działalności, o której mowa w art. 13 i 14, w zakresie i formach określonych w statucie.
i statutu uczelni.Uczelnia może prowadzić działalność gospodarczą wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo od działalności, o której mowa w art. 13 i 14, w zakresie i formach określonych w statucie.
Najbardziej problematyczne wydaje się powołanie EUIG w celu wspierania działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej uczelni. Obszary te stanowią bowiem istotę działalności uczelnie i stosownie do art. 106 PrSzkolWyższ
art. 106 PrSzkolWyższ
Prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, diagnostycznej, rehabilitacyjnej lub leczniczej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807, z późn. zm.).
nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów USwobodDziałGosp. Wyłączenie stosowania USwobodDziałGosp nie jest jednak tożsame z pozbawieniem tej działalności charakteru ekonomicznego. Zwłaszcza gdy jest ona prowadzona odpłatnie oraz w sposób zorganizowany i ciągły stanowi ona nadal działalność gospodarczą, z tym zastrzeżeniem, że nie podlega ona w zakresie podejmowania, wykonywania i kontroli regulacjom USwobodDziałGosp (Szymańska w: Sanetra/Wierzbowski, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, WKP, 2013, art. 165 pkt. 2). Trzeba jednak pamiętać, że EUIG nie przejmuje tej działalności a jedynie wspiera ją, np. poprzez wspólne akcje promocyjne, pomoc w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, zarządzanie wspólnie realizowanymi projektami (por. Taufenbach2003, s. 19).Prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, diagnostycznej, rehabilitacyjnej lub leczniczej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807, z późn. zm.).
Na temat uczestnictwa niemieckich szkół wyższych w EUIG obszernie Taufenbach2003.
C. Korzyści związane z kooperacją w formie EUIG
Niewątpliwą zaletą EUIG jest stosunkowo prosty i nie wymagający dużych kosztów proces jego utworzenia (art. 5 RozpWEEUIG). Szeroki zakres podmiotów uprawnionych do tworzenia ugrupowania powoduje, że jest to forma dostępna dla większości podmiotów działających w państwach członkowskich. Możliwe jest również jednoczesne uczestnictwo podmiotów różnej proweniencji w jednym ugrupowaniu (osoby fizyczne, prywatne osoby prawne, osoby publiczne osoby prawne, ułomne osoby prawne). Znaczna dowolność w kreacji organów (zob. art. 16 RozpWEEUIG) powoduje, że także w sferze operacyjnej EUIG jest podmiotem elastycznym, który można "skroić na miarę" potrzeb. Rozporządzenie o EUIG oferuje także możliwość przeniesienia siedziby ugrupowania za gracę bez potrzeby jego likwidowania (art. 12-14 RozpWEEUIG; LuczakGoleniaRadcaPrawny2015, s. 71; Taufenbach2003, s. 10).
Dla uczelni wyższych wartością dodaną może być europejski charakter formy prawnej, zapewniający rozpoznawalność w każdym państwie unijnym. Polskie szkoły wyższe mogą także odnieść korzyści z możliwości delegacji zadań koordynacji współpracy międzynarodowej do podmiotu wspólnego.
Z kolei zagadnienia podatkowe są w zasadzie dla uczelni zagadnieniem raczej drugorzędnym. Mimo tego warto podkreślić, że wieloletnie doświadczenia z formą prawną EUIG w Europie zaowocowały dość stabilnym traktowaniem ugrupowań pod względem podatkowym, przez co kwestie te nie są już kontrowersyjne.
EUIG jest także podmiotem mogącym ubiegać się o dofinansowanie z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI). Jest to argument o tyle ważki, że w badania naukowe zostały wymienione na pierwszym miejscu spośród celów tematycznych tychże funduszy, których zadaniem jest wspieranie inteligentnego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu Unii (art. 9 rozp. nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnych przepisów...)
D. Wady współpracy w formie EUIG
Podstawową wadą współpracy w formie EUIG jest odpowiedzialność członków za zobowiązania ugrupowania. Art. 24 ust.1 zd. 1 RozpWEEUIG wyraźnie określa, że to członkowie ugrupowania ponoszą nieograniczoną solidarną odpowiedzialność za długi i inne zobowiązania wszelkiego rodzaju. Jest to cena za brak obowiązku wniesienia kapitału początkowego, do którego mogliby sięgnąć wierzyciele ugrupowania (SiwikWiRO2007, 259). Wprawdzie jest to odpowiedzialność subsydiarna, wchodząca w rachubę dopiero po zakończeniu likwidacji ugrupowania (art. 24 ust. 2 RozpWEEUIG), ale nie zmienia to faktu, że ostatecznie odpowiedzialnymi podmiotami są członkowie ugrupowania. Wyłączneie tej odpowiedzialności może nastąpić tylko na mocy bezpośredniego porozumienia z wierzycielami ugrupowania (Salger/Neye, Münchener Handbuch des Gesellschaftsrechts Bd. 1, 2014, § 96 nb. 30). Zob. także art. 31 KSH
art. 31 KSH
§ 1. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).
§ 2. Przepis § 1 nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
§ 3. Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań powstałych przed wpisem do rejestru.
, art. 7 UEZISpółkEurop§ 1. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).
§ 2. Przepis § 1 nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
§ 3. Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań powstałych przed wpisem do rejestru.
art. 7 UEZISpółkEurop
W sprawach nieuregulowanych w rozporządzeniu 2137/85 oraz w ustawie do zgrupowania stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej.
i art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG.W sprawach nieuregulowanych w rozporządzeniu 2137/85 oraz w ustawie do zgrupowania stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej.
E. Przykłady działalności naukowej w formie EUIG
W takiej formie prowadził swoje badania wcześniej Euro-Institut z siedzibą w Kehl (obecnie GÖZ). W Polsce brak jest przedsięwzięć uniwersyteckich w tej postaci.
F. Wnioski
EUIG jest formą wartą rozważenia w przypadku tworzenia przez polskie i zagraniczne uczelnie wspólnych jednostek, które miałyby przejąć zadania koordynacji współpracy międzynarodowej. Zadaniem takiego ugrupowania może być także prowadzenie akcji marketingowych dla uczelni na arenie międzynarodowej. Wg obecnego stanu prawnego EUIG nie mogłoby prowadzić działalności dydaktycznej (studiów) i przyznawać dyplomów. Ugrupowaniu można by natomiast powierzyć zadanie koordynacji wspólnego kierunku studiów lub wymiany studentów pomiędzy uczelniami je tworzącymi. Wartym rozważenia jest również przekazanie ugrupowaniu zadań związanych z prowadzeniem wspólnych badań i ich komercjalizacji (por. Taufenbach2003, s. 23). Taki outsourcing określonej działalności badawczej nie tylko pomógłby w ich finansowaniu (rozłożenie ciężaru na wiele podmiotów, pozyskiwanie środków zewnętrznych) ale także podniósł prestiż uczelni uczestniczących w takim przedsięwzięciu.
CategorySzkolnictwoWyzsze CategoryEUWT
Na tej stronie nie ma komentarzy
