Wiki source for EUIGiSzkolyWyzsze
====Współpraca międzynarodowa szkół wyższych w formie EUIG====
((1)) Ogólnie o EUIG
EUIG jest w Polsce traktowana jako rodzaj spółki jawnej z organem zarządzającym (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Nie posiada zatem osobowości prawnej (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25), aczkolwiek dysponuje zdolnością prawną. Ugrupowanie ma na celu wspieranie członków poprzez "ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawę lub intensyfikację wyników tej działalności" (art. 3 ust. 1 RozpWEEUIG). Członkami Ugrupowania mogą być dowolne podmioty (osoby fizyczne, prawne, ułomne osoby prawne) z co najmniej dwóch państw członkowskich UE (art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG). Nie jest dopuszczalne uczestnictwo podmiotów spoza UE (wyjąwszy państwa z EOG). Do utworzenia Ugrupowania wystarczająca jest umowa pisemna oraz wpis do rejestru państwa siedziby. Wybór siedziby ma także to znaczenie, iż decyduje o prawie właściwym w zakresie, w jakim określonych zagadnień nie reguluje RozpWEEUIG (art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG).
((1)) Uczestnictwo polskich uczelni w EUIG
Najbardziej problematyczne wydaje się członkostwo szkół wyższych w EUIG, skoro celem ugrupowania jest wspieranie działalności gospodarczej członków. Jednakże EUIG samo nie może prowadzić działalności gospodarczej ani też osiągać zysków. EUIG może zatem jednoczyć uczelnie, ale tylko w zakresie, w jakim prowadzą one działalność gospodarczą i tylko w celu wspierania tej działalności. Polskie uczelnie mogą prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyznaczonym {{pu przepis="art. 7 PrSzkolWyższ"}}. Generalnie możliwe jest więc prowadzenie działalności gospodarczej w dowolnym zakresie pod warunkiem, że jest ona wyodrębniona organizacyjnie i finansowo od podstawowych zadań uczelni ({{pu przepis="art. 13 PrSzkolWyższ"}}) i działalności związanej z prowadzeniem domów i stołówek studenckich ({{pu przepis="art. 14 PrSzkolWyższ"}}). Wyodrębnienie oraz określenie rodzaju i sposobu prowadzenia działalności gospodarczej następuje w statucie uczelni (zob. np. § 196 [[https://pracownicy.amu.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0020/44723/tekst-ostateczny-po-poprawkach22-03-12.pdf Statutu UAM]]). Statut UAM przewiduje, że Uniwersytet może prowadzić wyłącznie działalność gospodarczą w zakresie usługowym. Jej prowadzenie powierza się akademickim inkubatorom przedsiębiorczości, centrom transferu technologii, spółkom celowym (§ 196 ust. 2 Statut UAM) oraz tworzonym przez Rektora jednostkom organizacyjnym (§ 40 Statutu UAM). Nie ma zatem przeszkód, aby wskazane polskie uczelnie (lub ich samodzielne jednostki organizacyjne spełniające kryteria zastrzeżone dla członków ugrupowania, art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG) tworzyły EUIG w tym zakresie swej działalności, która stanowi działalność gospodarczą. Utworzenie EUIG przez szkoły wyższe z Polski i innego państwa członkowskiego możliwe byłoby również w zakresie komercjalizacji wyników badań, jeżeli działalność ta nie jest powierzona jednostkom wyodrębnionym na podstawie {{pu przepis="art. 7 PrSzkolWyższ"}} i statutu uczelni.
Najbardziej problematyczne wydaje się powołanie EUIG w celu wspierania działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej uczelni. Obszary te stanowią bowiem istotę działalności uczelnie i stosownie do {{pu przepis="art. 106 PrSzkolWyższ"}} nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów {{pu akt="USwobodDziałGosp"}}. Wyłączenie stosowania {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} nie jest jednak tożsame z pozbawieniem tej działalności charakteru ekonomicznego. Zwłaszcza gdy jest ona prowadzona odpłatnie oraz w sposób zorganizowany i ciągły stanowi ona nadal działalność gospodarczą, z tym zastrzeżeniem, że nie podlega ona w zakresie podejmowania, wykonywania i kontroli regulacjom {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} (Szymańska w: Sanetra/Wierzbowski, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, WKP, 2013, art. 165 pkt. 2). Trzeba jednak pamiętać, że EUIG nie przejmuje tej działalności a jedynie wspiera ją, np. poprzez wspólne akcje promocyjne, pomoc w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, zarządzanie wspólnie realizowanymi projektami (por. Taufenbach2003, s. 19).
Na temat uczestnictwa niemieckich szkół wyższych w EUIG obszernie Taufenbach2003.
((1)) Korzyści związane z kooperacją w formie EUIG
Niewątpliwą zaletą EUIG jest stosunkowo prosty i nie wymagający dużych kosztów proces jego utworzenia (art. 5 RozpWEEUIG). Szeroki zakres podmiotów uprawnionych do tworzenia ugrupowania powoduje, że jest to forma dostępna dla większości podmiotów działających w państwach członkowskich. Możliwe jest również jednoczesne uczestnictwo podmiotów różnej proweniencji w jednym ugrupowaniu (osoby fizyczne, prywatne osoby prawne, osoby publiczne osoby prawne, ułomne osoby prawne). Znaczna dowolność w kreacji organów (zob. art. 16 RozpWEEUIG) powoduje, że także w sferze operacyjnej EUIG jest podmiotem elastycznym, który można "skroić na miarę" potrzeb. Rozporządzenie o EUIG oferuje także możliwość przeniesienia siedziby ugrupowania za gracę bez potrzeby jego likwidowania (art. 12-14 RozpWEEUIG; LuczakGoleniaRadcaPrawny2015, s. 71; Taufenbach2003, s. 10).
Dla uczelni wyższych wartością dodaną może być europejski charakter formy prawnej, zapewniający rozpoznawalność w każdym państwie unijnym. Polskie szkoły wyższe mogą także odnieść korzyści z możliwości delegacji zadań koordynacji współpracy międzynarodowej do podmiotu wspólnego.
Z kolei zagadnienia podatkowe są w zasadzie dla uczelni zagadnieniem raczej drugorzędnym. Mimo tego warto podkreślić, że wieloletnie doświadczenia z formą prawną EUIG w Europie zaowocowały dość stabilnym traktowaniem ugrupowań pod względem podatkowym, przez co kwestie te nie są już kontrowersyjne.
EUIG jest także podmiotem mogącym ubiegać się o dofinansowanie z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI). Jest to argument o tyle ważki, że w badania naukowe zostały wymienione na pierwszym miejscu spośród celów tematycznych tychże funduszy, których zadaniem jest wspieranie inteligentnego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu Unii (art. 9 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32013R1303 rozp. nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnych przepisów...]])
((1)) Wady współpracy w formie EUIG
Podstawową wadą współpracy w formie EUIG jest odpowiedzialność członków za zobowiązania ugrupowania. Art. 24 ust.1 zd. 1 RozpWEEUIG wyraźnie określa, że to członkowie ugrupowania ponoszą nieograniczoną solidarną odpowiedzialność za długi i inne zobowiązania wszelkiego rodzaju. Jest to cena za brak obowiązku wniesienia kapitału początkowego, do którego mogliby sięgnąć wierzyciele ugrupowania (SiwikWiRO2007, 259). Wprawdzie jest to odpowiedzialność subsydiarna, wchodząca w rachubę dopiero po zakończeniu likwidacji ugrupowania (art. 24 ust. 2 RozpWEEUIG), ale nie zmienia to faktu, że ostatecznie odpowiedzialnymi podmiotami są członkowie ugrupowania. Wyłączneie tej odpowiedzialności może nastąpić tylko na mocy bezpośredniego porozumienia z wierzycielami ugrupowania (Salger/Neye, Münchener Handbuch des Gesellschaftsrechts Bd. 1, 2014, § 96 nb. 30). Zob. także {{pu przepis="art. 31 KSH"}}, {{pu przepis="art. 7 UEZISpółkEurop"}} i art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG.
((1)) Przykłady działalności naukowej w formie EUIG
W takiej formie prowadził swoje badania wcześniej [[http://www.euroinstitut.org/wDeutsch/1-Wir-ueber-uns/5-Mitglieder-und-juristische-Aspekte.php?navanchor=2110007 Euro-Institut]] z siedzibą w Kehl (obecnie GÖZ). W Polsce brak jest przedsięwzięć uniwersyteckich w tej postaci.
((1)) Wnioski
EUIG jest formą wartą rozważenia w przypadku tworzenia przez polskie i zagraniczne uczelnie wspólnych jednostek, które miałyby przejąć zadania koordynacji współpracy międzynarodowej. Zadaniem takiego ugrupowania może być także prowadzenie akcji marketingowych dla uczelni na arenie międzynarodowej. Wg obecnego stanu prawnego EUIG nie mogłoby prowadzić działalności dydaktycznej (studiów) i przyznawać dyplomów. Ugrupowaniu można by natomiast powierzyć zadanie koordynacji wspólnego kierunku studiów lub wymiany studentów pomiędzy uczelniami je tworzącymi. Wartym rozważenia jest również przekazanie ugrupowaniu zadań związanych z prowadzeniem wspólnych badań i ich komercjalizacji (por. Taufenbach2003, s. 23). Taki outsourcing określonej działalności badawczej nie tylko pomógłby w ich finansowaniu (rozłożenie ciężaru na wiele podmiotów, pozyskiwanie środków zewnętrznych) ale także podniósł prestiż uczelni uczestniczących w takim przedsięwzięciu.
----
CategorySzkolnictwoWyzsze CategoryEUWTZagadnieniaPraktyczne
((1)) Ogólnie o EUIG
EUIG jest w Polsce traktowana jako rodzaj spółki jawnej z organem zarządzającym (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25). Nie posiada zatem osobowości prawnej (LewandowskiEUIGKomentarz, 2008, nb. 25), aczkolwiek dysponuje zdolnością prawną. Ugrupowanie ma na celu wspieranie członków poprzez "ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jej członków oraz poprawę lub intensyfikację wyników tej działalności" (art. 3 ust. 1 RozpWEEUIG). Członkami Ugrupowania mogą być dowolne podmioty (osoby fizyczne, prawne, ułomne osoby prawne) z co najmniej dwóch państw członkowskich UE (art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG). Nie jest dopuszczalne uczestnictwo podmiotów spoza UE (wyjąwszy państwa z EOG). Do utworzenia Ugrupowania wystarczająca jest umowa pisemna oraz wpis do rejestru państwa siedziby. Wybór siedziby ma także to znaczenie, iż decyduje o prawie właściwym w zakresie, w jakim określonych zagadnień nie reguluje RozpWEEUIG (art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG).
((1)) Uczestnictwo polskich uczelni w EUIG
Najbardziej problematyczne wydaje się członkostwo szkół wyższych w EUIG, skoro celem ugrupowania jest wspieranie działalności gospodarczej członków. Jednakże EUIG samo nie może prowadzić działalności gospodarczej ani też osiągać zysków. EUIG może zatem jednoczyć uczelnie, ale tylko w zakresie, w jakim prowadzą one działalność gospodarczą i tylko w celu wspierania tej działalności. Polskie uczelnie mogą prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyznaczonym {{pu przepis="art. 7 PrSzkolWyższ"}}. Generalnie możliwe jest więc prowadzenie działalności gospodarczej w dowolnym zakresie pod warunkiem, że jest ona wyodrębniona organizacyjnie i finansowo od podstawowych zadań uczelni ({{pu przepis="art. 13 PrSzkolWyższ"}}) i działalności związanej z prowadzeniem domów i stołówek studenckich ({{pu przepis="art. 14 PrSzkolWyższ"}}). Wyodrębnienie oraz określenie rodzaju i sposobu prowadzenia działalności gospodarczej następuje w statucie uczelni (zob. np. § 196 [[https://pracownicy.amu.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0020/44723/tekst-ostateczny-po-poprawkach22-03-12.pdf Statutu UAM]]). Statut UAM przewiduje, że Uniwersytet może prowadzić wyłącznie działalność gospodarczą w zakresie usługowym. Jej prowadzenie powierza się akademickim inkubatorom przedsiębiorczości, centrom transferu technologii, spółkom celowym (§ 196 ust. 2 Statut UAM) oraz tworzonym przez Rektora jednostkom organizacyjnym (§ 40 Statutu UAM). Nie ma zatem przeszkód, aby wskazane polskie uczelnie (lub ich samodzielne jednostki organizacyjne spełniające kryteria zastrzeżone dla członków ugrupowania, art. 4 ust. 1 RozpWEEUIG) tworzyły EUIG w tym zakresie swej działalności, która stanowi działalność gospodarczą. Utworzenie EUIG przez szkoły wyższe z Polski i innego państwa członkowskiego możliwe byłoby również w zakresie komercjalizacji wyników badań, jeżeli działalność ta nie jest powierzona jednostkom wyodrębnionym na podstawie {{pu przepis="art. 7 PrSzkolWyższ"}} i statutu uczelni.
Najbardziej problematyczne wydaje się powołanie EUIG w celu wspierania działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej uczelni. Obszary te stanowią bowiem istotę działalności uczelnie i stosownie do {{pu przepis="art. 106 PrSzkolWyższ"}} nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów {{pu akt="USwobodDziałGosp"}}. Wyłączenie stosowania {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} nie jest jednak tożsame z pozbawieniem tej działalności charakteru ekonomicznego. Zwłaszcza gdy jest ona prowadzona odpłatnie oraz w sposób zorganizowany i ciągły stanowi ona nadal działalność gospodarczą, z tym zastrzeżeniem, że nie podlega ona w zakresie podejmowania, wykonywania i kontroli regulacjom {{pu akt="USwobodDziałGosp"}} (Szymańska w: Sanetra/Wierzbowski, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, WKP, 2013, art. 165 pkt. 2). Trzeba jednak pamiętać, że EUIG nie przejmuje tej działalności a jedynie wspiera ją, np. poprzez wspólne akcje promocyjne, pomoc w pozyskiwaniu środków zewnętrznych, zarządzanie wspólnie realizowanymi projektami (por. Taufenbach2003, s. 19).
Na temat uczestnictwa niemieckich szkół wyższych w EUIG obszernie Taufenbach2003.
((1)) Korzyści związane z kooperacją w formie EUIG
Niewątpliwą zaletą EUIG jest stosunkowo prosty i nie wymagający dużych kosztów proces jego utworzenia (art. 5 RozpWEEUIG). Szeroki zakres podmiotów uprawnionych do tworzenia ugrupowania powoduje, że jest to forma dostępna dla większości podmiotów działających w państwach członkowskich. Możliwe jest również jednoczesne uczestnictwo podmiotów różnej proweniencji w jednym ugrupowaniu (osoby fizyczne, prywatne osoby prawne, osoby publiczne osoby prawne, ułomne osoby prawne). Znaczna dowolność w kreacji organów (zob. art. 16 RozpWEEUIG) powoduje, że także w sferze operacyjnej EUIG jest podmiotem elastycznym, który można "skroić na miarę" potrzeb. Rozporządzenie o EUIG oferuje także możliwość przeniesienia siedziby ugrupowania za gracę bez potrzeby jego likwidowania (art. 12-14 RozpWEEUIG; LuczakGoleniaRadcaPrawny2015, s. 71; Taufenbach2003, s. 10).
Dla uczelni wyższych wartością dodaną może być europejski charakter formy prawnej, zapewniający rozpoznawalność w każdym państwie unijnym. Polskie szkoły wyższe mogą także odnieść korzyści z możliwości delegacji zadań koordynacji współpracy międzynarodowej do podmiotu wspólnego.
Z kolei zagadnienia podatkowe są w zasadzie dla uczelni zagadnieniem raczej drugorzędnym. Mimo tego warto podkreślić, że wieloletnie doświadczenia z formą prawną EUIG w Europie zaowocowały dość stabilnym traktowaniem ugrupowań pod względem podatkowym, przez co kwestie te nie są już kontrowersyjne.
EUIG jest także podmiotem mogącym ubiegać się o dofinansowanie z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI). Jest to argument o tyle ważki, że w badania naukowe zostały wymienione na pierwszym miejscu spośród celów tematycznych tychże funduszy, których zadaniem jest wspieranie inteligentnego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu Unii (art. 9 [[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32013R1303 rozp. nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnych przepisów...]])
((1)) Wady współpracy w formie EUIG
Podstawową wadą współpracy w formie EUIG jest odpowiedzialność członków za zobowiązania ugrupowania. Art. 24 ust.1 zd. 1 RozpWEEUIG wyraźnie określa, że to członkowie ugrupowania ponoszą nieograniczoną solidarną odpowiedzialność za długi i inne zobowiązania wszelkiego rodzaju. Jest to cena za brak obowiązku wniesienia kapitału początkowego, do którego mogliby sięgnąć wierzyciele ugrupowania (SiwikWiRO2007, 259). Wprawdzie jest to odpowiedzialność subsydiarna, wchodząca w rachubę dopiero po zakończeniu likwidacji ugrupowania (art. 24 ust. 2 RozpWEEUIG), ale nie zmienia to faktu, że ostatecznie odpowiedzialnymi podmiotami są członkowie ugrupowania. Wyłączneie tej odpowiedzialności może nastąpić tylko na mocy bezpośredniego porozumienia z wierzycielami ugrupowania (Salger/Neye, Münchener Handbuch des Gesellschaftsrechts Bd. 1, 2014, § 96 nb. 30). Zob. także {{pu przepis="art. 31 KSH"}}, {{pu przepis="art. 7 UEZISpółkEurop"}} i art. 2 ust. 1 RozpWEEUIG.
((1)) Przykłady działalności naukowej w formie EUIG
W takiej formie prowadził swoje badania wcześniej [[http://www.euroinstitut.org/wDeutsch/1-Wir-ueber-uns/5-Mitglieder-und-juristische-Aspekte.php?navanchor=2110007 Euro-Institut]] z siedzibą w Kehl (obecnie GÖZ). W Polsce brak jest przedsięwzięć uniwersyteckich w tej postaci.
((1)) Wnioski
EUIG jest formą wartą rozważenia w przypadku tworzenia przez polskie i zagraniczne uczelnie wspólnych jednostek, które miałyby przejąć zadania koordynacji współpracy międzynarodowej. Zadaniem takiego ugrupowania może być także prowadzenie akcji marketingowych dla uczelni na arenie międzynarodowej. Wg obecnego stanu prawnego EUIG nie mogłoby prowadzić działalności dydaktycznej (studiów) i przyznawać dyplomów. Ugrupowaniu można by natomiast powierzyć zadanie koordynacji wspólnego kierunku studiów lub wymiany studentów pomiędzy uczelniami je tworzącymi. Wartym rozważenia jest również przekazanie ugrupowaniu zadań związanych z prowadzeniem wspólnych badań i ich komercjalizacji (por. Taufenbach2003, s. 23). Taki outsourcing określonej działalności badawczej nie tylko pomógłby w ich finansowaniu (rozłożenie ciężaru na wiele podmiotów, pozyskiwanie środków zewnętrznych) ale także podniósł prestiż uczelni uczestniczących w takim przedsięwzięciu.
----
CategorySzkolnictwoWyzsze CategoryEUWTZagadnieniaPraktyczne
