Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy
Inhaltsverzeichnis des Artikels

Dyrektywa IED w energetyce

oczekiwane zmiany i oddziaływanie dyrektywy 2010/75/UE na branżę energetyczną

A. Wstęp
Dyrektywa 2010/75/UE ma na celu ograniczanie wpływu przemysłu na środowisko naturalne i łączy regulację zanieczyszczeń przemysłowych różnego rodzaju w jednym akcie prawnym. W stosunku do poprzednich aktów prawnych Unii Europejskiej w tym zakresie zapisy dyrektywy przyniosły dość znaczne zaostrzenie reguł i standardów, przy czym z punktu widzenia energetyki normy emisyjne nie uległy znaczącym zmianom. Znacznie istotniejszy jest tu fakt, iż dotychczas stosowana w Polsce definicja "obiektu" objętego regułami dyrektywy nie jest zgodna z dyrektywą IED. A ponieważ definicja ta została w dyrektywie IED sprecyzowana, implementacja dyrektywy będzie skutkowała zastosowaniem jej reguł wobec wielu obiektów, wobec których pewne normy w Polsce nie były stosowane.

Z tego też względu poniżej opisano w pierwszej kolejności zakres stosowania dyrektywy wraz z możliwością derogacji jej reguł w szczególnych przypadkach. Następnie dokonano ogólnego przeglądu zapisów dyrektywy. Na zakończenie wskazano na aktualny projekt implementacji dyrektywy w polskim prawie. Oczywiście wszystkie rozważania ograniczają się do problematyki istotnej dla branży energetycznej.

B. Zakres stosowania
Przepisy dyrektywy mają zastosowanie wobec różnego rodzaju działal­ności przemysłowej, nie tylko wobec instalacji służących do wytwarzania czy zaopatrywania w energię. Zgodnie z art. 2 ust. 1 dyrektywy, poszczególne zakresy działalności objęte dyrektywą uregulowane zostały w rozdziałach II-VI dyrektywy.
1. Obiekty objęte dyrektywą
Zgodnie z art. 10 dyrektywy jej rozdział II (zawierający reguły ogólne) ma zastosowanie wobec rodzajów działalności ujętych w załączniku nr 1, który wskazuje pewne rodzaje działalności przemysłowej wraz z ewentualnymi progami przepustowości danych obiektów. Zgodnie z punktem 1.1. ww. załącznika do rodzajów działalności objętych art. 10 dyrektywy należy Spalanie paliw w instalacjach o całkowitej mocy dostarczonej w paliwie wynoszącej 50 MW lub więcej. Tak więc elektrownie, elektrociepłownie i ciepłownie są objęte przepisami dyrektywy, w szczególności przepisami rozdziału II, jeśli została przekroczona wskazana moc mierzona w paliwie. W takim samym zakresie ma zastosowanie rozdział III dyrektywy: art. 28 stanowi, iż dotyczy on obiektów spalania energetycznego, czyli elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni konwencjonalnych, w których do uzyskania energii (elektrycznej czy cieplnej) używane są paliwa. Również w tym przypadku granicą jest łączna moc obiektu wynosząca co najmniej 50 MW w paliwie.
Najistotniejsza zmiana jakościowa wynikająca z nowej dyrektywy (a raczej z jej odmiennego od dotychczasowej praktyki polskiego ustawodawcy rozumienia przy implementacji) związana jest z definicją "obiektu" tudzież "instalacji" objętego/objętej dyrektywą i jej poszczególnymi przepisami. Zgodnie z art. 29 dyrektywy obiekty spalania, które
  • używają tego samego komina (art. 29 ust. 1) lub
  • mogłyby używać tego samego komina (art. 29 ust. 2 z uwzględnieniem dodatkowych warunków)
muszą być postrzegane jako jedna całość. Zatem granica 50 MW w paliwie, która obowiązywała właściwie już za rządów poprzednich dyrektyw (ale w Polsce rozumiana była jako granica "na kotle"), będzie osiągana przez znacznie więcej instalacji, niż dotychczas. Z punktu widzenia polskiego ciepłownictwa z informacji Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie wynika, iż o ile dotychczas wśród zrzeszonych w Izbie przedsiębiorstw granicę 50 MW (wg dotychczasowej definicji) przekraczało kilkanaście instalacji, tak obecnie będzie ich około 200. Por. w tym zakresie również Jabłoński, Przewidywane konsekwencje (...) dyrektywy IED.
Pozostałe regulacje dyrektywy, zawarte przede wszystkim w rozdziałach IV do VI, mają zastosowanie wobec działalności innej, niż energetyczna (gospodarowanie odpadami, przemysł chemiczny itp.).
2. Zwolnienia / reguły przejściowe
Ponieważ zmiany wynikające z dyrektywy w zakresie standardów środowiskowych w wielu krajach członkowskich mogą spowodować znaczne problemy dla przemysłu, dyrektywa przewiduje szereg możliwości derogacji wytycznych przynajmniej w okresie przejściowym. Na ile dana możliwość zwolnienia będzie w danym kraju przewidziana, zależy od ustawodawcy krajowego.

a. Ograniczenie eksploatacji
Pierwsza możliwość zwolnienia istnieje na mocy art. 33 dyrektywy w przypadku obiektów, co do których do 2023 roku zostanie ograniczona eksploatacja. Może to być korzystne przede wszystkim dla obiektów, które mają być zamykane i likwidowane. Zwolnienie może mieć miejsce, gdy:
  • łączna liczba godzin eksploatacji obiektu po 1 stycznia 2016 roku do 31 grudnia 2023 roku nie przekroczy 17.500,
  • corocznie będzie przedkładany zapis czasu eksploatacji obiektu,
  • obowiązujące dotychczas normy emisyjne będą nadal spełniane (por. art. 33 ust. 1 lit. c),
  • ograniczenie eksploatacji nie zostało zatwierdzone już poprzednio za rządów dyrektywy 2001/80/WE (por. art. 33 ust. 1 lit. d).

b. Małe systemy wydzielone
Zgodnie z art. 34 dyrektywy, w pewnych warunkach małe systemy wydzielone (oddzielone od innych sieci systemy elektroenergetyczne o rocznym zużyciu maks. 3.000 GWh) mogą być również objęte zwolnieniami w ramach wytyczonych w tym przepisie.

c. Zasilanie sieci ciepłowniczej
Na mocy art. 35 dyrektywy istnieje możliwość zwolnienia obiektów zasilających sieci ciepłownicze do 31 grudnia 2022 roku z przestrzegania art. 30 ust. 2 oraz art. 31 (wielkości emisji oraz stopnie odsiarczania), jeśli spełnione są następujące warunki:
  • całkowita moc obiektu nie przekracza 200 MW,
  • pozwolenie na eksploatację wydano przed 2002 rokiem,
  • minimum 50 % wytwarzanego ciepła użytkowego z obiektu dostarczane jest jako ciepło do sieci publicznej,
  • warunki pozwolenia są przestrzeganie zgodnie z art. 35 ust. 1 lit. d),
  • o zwolnieniu poinformowano Komisję Europejską zgodnie z art. 35 ust. 2.
Zastosowanie zwolnień na mocy tego przepisu zależy zatem od woli kraju członkowskiego i odpowiedniej komunikacji z Komisją Europejską (art. 35 ust. 2 dyrektywy).
d. Plan przejściowy
Kraje członkowskie mogą ustalić krajowy plan przejściowy, który będzie zawierał odmienne wytyczne emisyjne w okresie przejściowym, art. 32 dyrektywy.


C. Poszczególne obowiązki wynikające z dyrektywy
W zakresie istotnym dla energetyki należy wskazać przede wszystkim następujące wytyczne dyrektywy:
  • w ogólnych rozdziałach I i II:
    • konieczność objęcia eksploatowania instalacji i różnych związanych z nimi czynności obowiązkiem uzyskania odpowiedniego pozwolenia,
    • obowiązek zapewnienia zgodności instalacji z wymogami dyrektywy i odpowiedniego reagowania na wypadek naruszeń wymogów przez dane instalacje;
    • nakaz stosowania najlepszych praktyk,
    • sposób mierzenia i ustalania emisji,
    • inne obowiązki i reguły proceduralne wobec działalności objętej załącznikiem I dyrektywy - czyli w zakresie kontrolowania, zezwalania, informowania o zanieczyszczeniach itd.
  • w rozdziale III znalazły się konkretne wytyczne dla energetyki:
    • dopuszczalne wielkości emisji, art. 30 w związku z załącznikiem V;
    • minimalne stopnie odsiarczania, art. 31 ust. 1 w związku z załącznikiem V część 5;
    • procedury na wypadek niesprawności urządzeń lub ich awarii,
    • monitorowanie emisji.

Poniżej zamieszczony został nieco szerszy opis istotniejszych zapisów dyrektywy.
1. Reguły ogólne
Podstawowy mechanizm dyrektywy to oparcie eksploatacji wszelkich instalacji na "best available technology" (BAT), czyli najlepszych dostępnych technologiach (art. 11 lit. b) oraz art. 13). Opis BAT zawarty jest w dokumentach referencyjnych BAT powstających pod egidą Komisji Europejskiej w procedurze opisanej w art. 13 dyrektywy. W takim zakresie - i tylko w takim - dopuszczalne mogą być również emisje, art. 15 ust. 2 dyrektywy.

2. Szczególne wytyczne dla energetyki, Rozdział III
Poza odniesieniem do BAT dyrektywa sama wyznacza pewne minimalne normy dla źródeł konwencjonalnych (art. 30 oraz Załącznik V).

(...) opracowanie nie obejmuje jeszcze wszystkich szczegółów dyrektywy

D. Implementacja dyrektywy w polskim prawie
Mimo wieloletnich analiz - dokonanych między innymi z inicjatywy polskiej branży energetycznej - Ministerstwo Środowiska stworzyło pierwsze propozycje implementacji dyrektywy IED bez konsultacji i weryfikacji możliwych skutków przepisów dla branży (koszty wytwarzania energii elektrycznej ale i w szczególności również ciepła; ogólne konsekwencje dla zaopatrzenia kraju w energię). Więcej na ten temat w odrębnym artykule o implementacji dyrektywy IED w Polsce.


CategoryOchronaSrodowiska CategoryCieplownictwo

Na tej stronie nie ma komentarzy