Implementacja dyrektywy IED w Polsce
propozycja wg projektu rozporządzenia Ministerstwa Środowiska z października 2012 roku
Zgodnie z przypisem 2 do opublikowanego 24.10.2012 r. projektu rozporządzenia w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów Ministra Środowiska (poniżej określanego krótko jako "projekt rozporządzenia") planowane rozporządzenie ma na celu implementację szeregu dyrektyw, między innymi dyrektywy 2010/75/UE.
Należy pamiętać, że jest to projekt rozporządzenia, który spotkał się ze stanowczą krytyką branży i prawdopodobnie zostanie on jeszcze w niektórych kwestiach zmodyfikowany. Jeśli chodzi o standardy emisyjne jako takie, modyfikacji raczej nie będzie, ponieważ wartości przewidziane w rozporządzeniu wynikają przeważnie bezpośrednio z dyrektywy. Jednak możliwa jest jeszcze modyfikacja przez Ministerstwo Środowiska zapisów w zakresie wyjątków od stosowania standardów emisyjnych lub okresów przejściowych przewidzianych w dyrektywie.
A. Systematyka regulacyjna projektu rozporządzenia
Poza przepisami ogólnymi (rozdział 1) i przepisami końcowymi (rozdział 7) projekt rozporządzenia przewiduje odrębne zapisy dla różnych rodzajów instalacji:
- w rozdziale 2 - dla źródeł spalania paliw,
- w rozdziale 3 - dla instalacji związanych ze spalaniem odpadów,
- w rozdziale 4 - dla instalacji przetwarzania azbestu,
- w rozdziale 5 - dla instalacji do produkcji dwutlenku tytanu,
- w rozdziale 6 - dla instalacji, w których stosowane są rozpuszczalniki organiczne.
B. Przepisy dotyczące instalacji spalania paliw
1. Definicje
Projekt rozporządzenia transponuje przepisy dyrektywy IED co do zasady również w zakresie definiowania mocy źródła i uznaje w § 6 ust. 2 odrębne źródła (w Polsce rozumiane przeważnie jako kotły/paleniska) za jedno źródło, jeśli spaliny odprowadzane są przez wspólny komin. Ogólnie rozporządzenie w dość literalny sposób przejmuje brzmienie art. 29 dyrektywy IED o zasadach łączenia instalacji w jedną. Uznanie kilku kotłów/palenisk za jedno źródło ma miejsce zatem wtedy, gdy:
Projekt rozporządzenia transponuje przepisy dyrektywy IED co do zasady również w zakresie definiowania mocy źródła i uznaje w § 6 ust. 2 odrębne źródła (w Polsce rozumiane przeważnie jako kotły/paleniska) za jedno źródło, jeśli spaliny odprowadzane są przez wspólny komin. Ogólnie rozporządzenie w dość literalny sposób przejmuje brzmienie art. 29 dyrektywy IED o zasadach łączenia instalacji w jedną. Uznanie kilku kotłów/palenisk za jedno źródło ma miejsce zatem wtedy, gdy:
- poszczególne kotły mają moc nie mniejszą, niż 15 MW (w paliwie),
- dla danego kotła (który ma zostać uwzględniony przy łączeniu) pierwsze pozwolenie wydano po 30 czerwca 1987 roku,
- suma mocy wynosi co najmniej 50 MW.
2. Standardy emisyjne
Standardy emisyjne obowiązujące poszczególne rodzaje źródeł zostały uregulowane w §§ 7 i nast. projektu rozporządzenia. W zakresie standardów emisyjnych poszczególne konkretne wartości przewidziano w załącznikach do rozporządzenia. Które wartości obowiązują dla danego źródła zależy od wielkości źródła oraz daty wniosku o pozwolenie dla tego źródła. I tak:
3. Źródła wielopaliwowe i rozbudowa źródeł
W § 8 projektu rozporządzenia zawarto reguły szczególne dla ustalania emisji w źródłach wielopaliwowych. § 9 podaje wytyczne stosowania standardów emisyjnych dla źródeł podlegających rozbudowie.
4. Odstępstwa czasowe od standardów emisyjnych
W przepisach §§ 10 i nast. zawarto odstępstwa od standardów emisyjnych (zastosowanie mają wtedy z reguły standardy obowiązujące do końca 2015 roku). Poszczególne wyjątki zawarte w tych przepisach wynikają już z wyjątków przewidzianych w dyrektywie IED. Odstępstwa te dotyczą (po uwzględnieniu dodatkowych przesłanek):
Standardy emisyjne obowiązujące poszczególne rodzaje źródeł zostały uregulowane w §§ 7 i nast. projektu rozporządzenia. W zakresie standardów emisyjnych poszczególne konkretne wartości przewidziano w załącznikach do rozporządzenia. Które wartości obowiązują dla danego źródła zależy od wielkości źródła oraz daty wniosku o pozwolenie dla tego źródła. I tak:
- załącznik nr 1 określa podstawowe standardy dla emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu, tlenku węgla oraz pyłu (§ 7 ust. 1, który obowiązuje, jeśli inny przepis szczególny nie ma zastosowania);
- załączniki nr 2-4 wyznaczają standardy dla źródeł z pozwoleniem wydanym w odpowiednim okresie i o odpowiednich parametrach technicznych określonych w § 7 ust. 2 - 4 projektu rozporządzenia; zasadą jest tu zastosowanie odpowiedniego (odbiegającego od podstawowego katalogu standardów emisyjnych w załączniku nr 1) załącznika szczególnego dla źródeł poniżej 50 MW; dla źródeł większych ta szczególna reguła ma mieć zastosowanie tylko do końca 2015 r.; co ciekawe, przy określaniu mocy przy wyjątkach z § 7 ust. 2 - 4 nie ma mieć zastosowania formuła łączenia mocy kotłów zgodnie z § 6 projektu rozporządzenia;
3. Źródła wielopaliwowe i rozbudowa źródeł
W § 8 projektu rozporządzenia zawarto reguły szczególne dla ustalania emisji w źródłach wielopaliwowych. § 9 podaje wytyczne stosowania standardów emisyjnych dla źródeł podlegających rozbudowie.
4. Odstępstwa czasowe od standardów emisyjnych
W przepisach §§ 10 i nast. zawarto odstępstwa od standardów emisyjnych (zastosowanie mają wtedy z reguły standardy obowiązujące do końca 2015 roku). Poszczególne wyjątki zawarte w tych przepisach wynikają już z wyjątków przewidzianych w dyrektywie IED. Odstępstwa te dotyczą (po uwzględnieniu dodatkowych przesłanek):
- małych systemów wydzielonych, § 10 ust. 1;
- źródeł użytkowanych nie dłużej, niż do końca 2023 roku, § 11 ust. 1 (konieczne jest złożenie odpowiedniej deklaracji);
- źródeł objętych przejściowym planem krajowym, § 12 ust. 1 (co zależy oczywiście jeszcze od uchwalenia krajowego planu przejściowego);
- źródeł zasilających publiczną sieć ciepłowniczą, § 13 ust. 1;
5. Odstępstwa innego rodzaju
Zgodnie z § 15 projektu rozporządzenia (z ograniczeniami wskazanymi w ust. 2-5) możliwe mają być odstępstwa od standardów emisji dwutlenku siarki do 50 %, jeśli ograniczone miałyby być dostawy paliwa o małej zawartości siarki.
6. Pomiar emisji źródeł połączonych
Szczegółowe reguły pomiaru i uznawania spełniania standardów dla źródeł połączonych (z reguły kwestia wspólnego komina) zostałż przewidziane w § 16 projektu rozporządzenia.
7. Sprawozdawczość, przypadki zakłóceń itd.
§§ 17 i nast. projektu rozporządzenia mają za zadanie regulację przepływu informacji o funkcjonowaniu źródeł oraz kwestie ewentualnych zakłóceń w ich funkcjonowaniu. Ponadto w § 20 zawarto wytyczne wobec konstrukcji kominów.
C. Podsumowanie projektu z punktu widzenia źródeł ciepłaZgodnie z § 15 projektu rozporządzenia (z ograniczeniami wskazanymi w ust. 2-5) możliwe mają być odstępstwa od standardów emisji dwutlenku siarki do 50 %, jeśli ograniczone miałyby być dostawy paliwa o małej zawartości siarki.
6. Pomiar emisji źródeł połączonych
Szczegółowe reguły pomiaru i uznawania spełniania standardów dla źródeł połączonych (z reguły kwestia wspólnego komina) zostałż przewidziane w § 16 projektu rozporządzenia.
7. Sprawozdawczość, przypadki zakłóceń itd.
§§ 17 i nast. projektu rozporządzenia mają za zadanie regulację przepływu informacji o funkcjonowaniu źródeł oraz kwestie ewentualnych zakłóceń w ich funkcjonowaniu. Ponadto w § 20 zawarto wytyczne wobec konstrukcji kominów.
Projekt rozporządzenia co do zasady dość wiernie implementuje zapisy dyrektywy IED. W wielu jednak punktach korzysta on z możliwości derogacyjnych dyrektywy, przez co widoczne jest zamierzenie rozporządzeniodawcy, aby nie wszystkie wytyczne dyrektywy obowiązywały w Polsce wraz z upływem terminu jej wdrożenia. Na ile poszczególne istniejące już źródła w wyniku wejścia w życie rozporządzenia w projektowanej treści podlegać będą regułom innym, niż dotychczasowe, zależy od szeregu czynników.
Ponieważ projekt rozporządzenia nie odnosi się do przepisów dotychczas obowiązujących stanowiąc wszelkie standardy - również te w okresie przejściowym - samodzielnie, również standardy w okresie przejściowym muszą być ustalone w oparciu o przepisy rozporządzenia. Na ile i kiedy dla poszczególnych źródeł dojdzie do zaostrzenia standardów zależy zatem od wartości podanych w rozporządzeniu i w załącznikach nr 1 do 6. W pozostałym zakresie zakwalifikowanie danego źródła będzie zależało od
- daty wydania pozwolenia dla danego źródła i uruchomienia go,
- jego wielkości,
- charakteru źródła i wyznaczenia w listach zawartych w załączniku nr 2, pkt IV.
Na tej stronie nie ma komentarzy