Inhaltsverzeichnis des Artikels
A. 1. Wstęp
1. Uprawnienia z dekretu o wła...
2. Uprawnienia z dekretu o nap...
B. 2. Gdzie i dlaczego cofnięto...
1. Niejednorodność zniszczeń w...
2. Problem zgodności dekretu o...
3. Wnioski w terminie zawitym ...
C. 3. Struktura nieruchomości w...
D. 4. Ewolucja uprawnień
E. 5. Realizacja uprawnień w pr...
F. 6. Uwagi Trybunału Konstytuc...
G. 7. Wyroki Strasburskie
H. 8. SKO, WSA i NSA
I. 9. Literatura
1. Uprawnienia z dekretu o wła...
2. Uprawnienia z dekretu o nap...
B. 2. Gdzie i dlaczego cofnięto...
1. Niejednorodność zniszczeń w...
2. Problem zgodności dekretu o...
3. Wnioski w terminie zawitym ...
C. 3. Struktura nieruchomości w...
D. 4. Ewolucja uprawnień
E. 5. Realizacja uprawnień w pr...
F. 6. Uwagi Trybunału Konstytuc...
G. 7. Wyroki Strasburskie
H. 8. SKO, WSA i NSA
I. 9. Literatura
Zwrot Majątków w Warszawie
Zwrot nieruchomości w Warszawie
strona prawie na ukończeniuA. 1. Wstęp
Problem tzw. zwrotu nieruchomości w Warszawie powstał w wyniku wprowadzenia w życie dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz.U.1945 nr 50 poz.279, data publikacji i wejscia w życie 21 listopada 1945 r.).
1. Uprawnienia z dekretu o własności
Zawierał on uprawnienia do uzyskania wieczystej dzierżawy (przekształcone rok później w prawo własności czasowej a w 1960 w prawo wieczystego użytkowania), działki zamiennej albo odszkodowania w papierach wartościowych.
Złożono około 15 tys. (czyli nie wszyscy dawni właściciele) wniosków w terminie zawitym o prawo rzeczowe do gruntu (pomimo tego faktu nie dokonano wpisów do ówczesnych ksiąg hipotecznych zastrzeżeń, choć wypadałoby aby z urzędu taki wpis został dokonany jako następstwo złożenia wniosku w trybie dekretu; podstawa prawna : Prawo rzeczowe Dz. U. 1946 , Poz. 319 dekret z dnia 11 października 1946 r.;Art. 292. Mogą być w szczególności ujawnione w księdze wieczystej: 1) roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości oraz roszczenia o ustanowienie praw rzeczowych ograniczonych; dotyczy to także roszczeń przyszłych lub warunkowych;).
Nic nie wiadomo o liczbie odrębnych wniosków o odszkodowanie w trybie w/w dekretu.
W 1958 r. (ustawa o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, Dz. U. nr 5, poz. 32) wprowadzono zasadę odszkodowania gotówkowego ale tylko dla niektórych kategorii właścicieli, która dotrwała do czasów dzisiejszych (obecnie: art. 215 ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami).
2. Uprawnienia z dekretu o naprawie
Drugi dekret z tego samego dnia: o rozbiórce i odbudowie budynków zniszczonych i uszkodzonych w skutek wojny (Dz. U. 1947 Nr 37 poz. 181; data aktu: 1945.10.26, data ogłoszenia i wejście w życie: 1945.11.21) zezwalał na odbudowę przez podmioty trzecie oraz na użytkowanie odbudowanego przez nich budynku przez 10 lat (po nowelizacji przez 20 lat). Po tym okresie powinien być zwrócony poprzedniemu właścicielowi budynek. W 1968 r. został uchylony czyli nie było podstawy prawnej do zwrócenia budynku.
Utrata mocy: uchylenie z dniem: 1968.07.18
Uchyla: Dz.U.1968.25.166 ustawa 1968.07.15
u.wyraźne art. 2 data uchylenia: 1968.07.18
Zm.: ustawa o remontach i odbudowie oraz o wykańczaniu budowy i nadbudowie budynków mieszkalnych.
Art. 2. 1. Traci moc dekret z dnia 26 października 1945 r. o rozbiórce i naprawie budynków zniszczonych i uszkodzonych wskutek wojny (Dz. U. z 1947 r. Nr 37, poz. 181 z późniejszymi zmianami).
Patrz też komentarz: http://www.ng.gda.pl/_orzecznictwoFullStory.php?subaction=showfull&id=1206118710&archive=&start_from=&ucat=14&
B. 2. Gdzie i dlaczego cofnięto prawo własności w Warszawie?
1. Niejednorodność zniszczeń w Warszawie
Zniszczenia powstałe w czasie wojny spowodowały konieczność ingerencji władzy w proces odbudowy.
Zniszczenia obrazuje tzw. mapa zniszczeń Sigalina. Ukazuje ona niejednorodność zniszczeń, w szczególności rzuca się w oczy znikomy procent zniszczeń całkowitych po stronie praskiej.
http://www.djvu.com.pl/Warszawa/Z_Archiwum_Architekta_Mapy/Publikacja.html
Władza wprowadziła mocne narzędzie prawne : cofnięcie z mocy prawa własności budynku zniszczonego (patrz art.6.2 dekretu o własności) oraz ... cofnięcie własności gruntu (nie budynku) na rzecz ówczesnej gminy Warszawa (patrz art. 1 dekretu o własności).
Wątpliwej jasności zapis art. 1 dekretu o własności jest interpretowany bezrefleksyjnie (ze względu na skutki finansowe dla budżetu publicznego) jako dotyczący obszaru całej Warszawy.
Gdyby cofnięcie własności dotyczyło tylko nieruchomości gruntowej ze zniszczonym budynkiem, dekret i jego wykonanie nie miałby takiego dramatycznego skutku dla wielu właścicieli, którzy stracili pewność co do posiadanego majątku nieruchomego oraz dla finansów publicznych.
2. Problem zgodności dekretu o własności z konstytucyjną ochroną własności
A działo się to pod rządami słynnego art.99 przedwojennej marcowej Konstytucji (przetrwał zmianę kwietniową w 1935 r.(!) ; PKWN odrzucił konstytucje kwietniową czyli i tak musiał respektować art.99 (sic!).
Art. 99. Ustawy Konstytucyjnej z 23.04.1935 r. (Dz.U. RP z 24.04.1935 r.)
Rzeczpospolita Polska uznaje wszelką własność, czy to osobistą poszczególnych obywateli, czy to zbiorową związków obywateli, instytucji, ciał samorządowych i wreszcie samego Państwa, jako jedną z najważniejszych podstaw ustroju społecznego i porządku prawnego, oraz poręcza wszystkim mieszkańcom, instytucjom i społecznościom ochronę ich mienia, a dopuszcza tylko w wypadkach, ustawą przewidzianych, zniesienie lub ograniczenie własności, czy to sobistej, czy to zbiorowej, ze względów wyższej użyteczności, za odszkodowaniem. Tylko ustawa może postanowić, jakie dobra i w jakim zakresie, ze względu na pożytek ogółu, mają stanowić wyłącznie własność Państwa, oraz o ile prawa obywateli i ich prawnie uznanych związków do swobodnego użytkowania ziemi, wód, minerałów i innych skarbów przyrody - mogą, ze względów publicznych, doznać ograniczenia.
Ziemia, jako jeden z najważniejszych czynników bytu Narodu i Państwa, nie może być przedmiotem nieograniczonego obrotu. Ustawy określą przysługujące Państwu prawo przymusowego wykupu ziemi, oraz regulowania obrotu ziemią, przy uwzględnieniu zasady, że ustrój rolny Rzeczypospolitej Polskiej ma się opierać na gospodarstwach rolnych, zdolnych do prawidłowej wytwórczości i stanowiących osobistą własność.
3. Wnioski w terminie zawitym czy proceduralnym?
Druga faza wprowadzania w życie dekretu o własności polegała na tzw. obejmowaniu w posiadanie przez gminę Warszawa, co jest tematem na odrębną stronę. Od tej daty liczy się termin zawity na złożenie wniosku o prawo rzeczowe do nieruchomości albo o odszkodowanie w papierach wartościowych.
Procedurę obejmowania w posiadanie określało rozporządzenie Ministra Odbudowy z 7.04.1946 r (metoda indywidualna i protokularna) a nastepnie rozporządzenie Ministra Odbudowy z 27.01.1948 r. (metodą obwieszczenia i obszarowo tzn. obszar określano osiami ulic, granica miasta, brzegiem rzeki).
Rozwinięcie tematu :
ObjeciewPosiadanie
C. 3. Struktura nieruchomości warszawskich
Strukturę nieruchomości warszawskich podaje przedwojenny rocznik statystyczny.
StrukturaNieruchomosci
D. 4. Ewolucja uprawnień
Odczytanie uprawnień sfery imperium oraz sfery dominium jest podstawą do zrozumienia swojej sytuacji prawnej, podjęcia skutecznych kroków restytucyjnych oraz do podjęcia (albo zaniechania) ewentualnych procedur legislacyjnych.
Pierwsza ewolucja polegała na zmianie prawa wieczystej dzierżawy w prawo własności czasowej, co uczyniono w dekrecie Przepisy wprowadzające prawo rzeczowe i prawo o księgach wieczystych (Dz.U. nr 57 poz.321) data wydania 11.10.1945 r. ; wejście w życie 01.01.1947 r. (art. XXXIX. par.1)
Patrz: WlasnoscCzasowa
Następnie wprowadzono opłatę manipulacyjną od złożenia wniosku o przyznanie tego prawa (uchwała Rady Narodowej z 18 listopada 1947 r. opublikowana w : Dziennik Urzędowy Rady Narodowej i Zarządu Miejskiego m.st. Warszawy z 19 kwietnia 1948 r.).
Patrz: OplataManipulacyjna
W 1950 r. grunty gminne zostały upaństwowione.
W 1958 r. wprowadzono odszkodowanie gotówkowe.
W 1962 r. własność czasową przekształcono w prawo wieczystego użytkowania.
Patrz: WieczysteUżytkowanie
W 1965 r. o wieczyste użytkowanie można było się ubiegać w oparciu o tzw. samoistną uchwałę Rady Ministrów z 27 stycznia 1965 r.(20-lecie wyzwolenia Wwy, 60-te urodziny Wiesława Gomułki).
W 1985 r. zniesiono uprawnienie do otrzymania odszkodowania w trybie dekretowym, zresztą nigdy nie wydano dla nich rozporządzeń wykonawczych . Podobnie ustawa z 1958 r. przewidywała wydanie rozporządzenia dla tych co stracili władanie przed wejściem w życie tej ustawy - były to dwa zaniechania ustawodawcy.
1990 r. komunalizacja gruntów (nie wszystkich, część pozostaje we własności Skarbu Państwa)
W 1997 r. ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ustanawiała w art. 214 dla pewnej grupy dawnych włascicieli uprawnienie do wieczystego użytkowania, zaś w art. 215 gotówkowe odszkodowanie również dla pewnej grupy właścicieli.
2002 r. Grunty gminne stają sie gruntami miasta stołecznego Warszawa
Trzecia faza, trwająca do dnia dzisiejszego. Wnioski o własność czasową (wieczyste użytkowanie) są rozpatrywane przez władzę administracyjną (dawniej Prezydium Rady Narodowej a w drugiej instancji przez Ministra Budownictwa; obecnie Prezydent m.st. Warszawa, tryb odwoławczy realizuje SKO, WSA, NSA).
W powojennych latach rozpatrzono znikomy procent podań dekretowych i do wyjątków należały zgody. Czasami wydawano pozytywne decyzje tylko do części nieruchomości. Statystykę przedstawia Michal Górski w książce "Problematyka nieruchomości warszawskich".
Od 1989 r. stała się możliwa kontrola sądowa decyzji administracyjnych, również odmownych wydanych przez Prezydium Rady Narodowej albo na szczeblu ministerialnym. W przypadku stwierdzenia rażącego naruszenia prawa stwierdza się nieważność wydanej decyzji z mocą ex tunc, co stwarza możliwość ponownego rozpatrzenia wniosku.
Do roku 2010 wydano ok. 3500 decyzji pozytywnych.
Praktyka władz administracyjnych nie uszła uwadze Trybunału Konstytucyjnego.
(…) byli właściciele tzw. gruntów warszawskich nie zostali potraktowani przez władze publiczne w
sposób zgodny z zasadami sprawiedliwości społecznej oraz z zasadą ochrony zaufania do państwa i
stanowionego przezeń prawa (wyrażonymi obecnie w art. 1 pozostawionych w mocy przepisów
konstytucyjnych). Praktyka władz administracyjnych rozminęła się z przepisami dekretu z 26
października 1945 r. Choć zniszczenie Warszawy przez okupanta uzasadniało komunalizację gruntów
w tym mieście, to jednak prawodawca daleki był od przerzucenia na dotychczasowych właścicieli
kosztu tej komunalizacji, lecz przeciwnie, przyznał im określone uprawnienia majątkowe, mające
stanowić rekompensatę za komunalizację. W myśl art. 7 tego dekretu właściciele ci mogli ubiegać się
o przyznanie “prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą
symboliczną” na gruncie będącym dotąd ich własnością albo na gruncie o równej wartości użytkowej,
w razie zaś niezgłoszenia wniosku lub niemożności jego uwzględnienia gmina obowiązana była uiścić
ustalone w myśl art. 9 odszkodowanie za grunty i budynki, płatne “w miejskich papierach
wartościowych”. Wnioski o przyznanie odpowiednich praw w praktyce jednakże często nie były
uwzględniane, zaś wspomniane papiery wartościowe nawet nie zostały wyemitowane, nie
wprowadzono też; żadnej zamiennej formy odszkodowań. Po upaństwowieniu mienia gminy m. st.
Warszawy organy państwowe nie poczuwały się do zadośćuczynienia roszczeniom wynikającym z
dekretu z 26 października 1945 r., mimo że dekret z 1945 r. nadal obowiązywał. Wymienione w art. 7
dekretu prawa do gruntów ulegały z mocy prawa różnym przekształceniom (np. prawo zabudowy
zostało przekształcone we własność czasową, która mogła nie być przedłużona, następnie instytucja
własności czasowej została zniesiona i zastąpiona użytkowaniem wieczystym). Wreszcie art. 89 ustawy
o gospodarce gruntami w pierwotnym brzmieniu (Dz.U. z 1985 r. Nr 22, poz. 99; wg obecnej
numeracji: art. 82) stanowił w ust. 1 o wygaśnięciu – z dniem wejścia w życie ustawy – roszczeń
przewidzianych w owym dekrecie, dotyczących przyznania praw do gruntów zamiennych lub
odszkodowania. W ust. 2-5 powołanego artykułu ustawy o gospodarce gruntami zostały określone
nowe uprawnienia byłych właścicieli niektórych kategorii przejętych gruntów lub ich następców
prawnych: osoby te w terminie do 31 grudnia 1988 r. mogły zgłosić wnioski o oddanie gruntu w
użytkowanie wieczyste i o zwrot budynków, przy czym osoba fizyczna mogła ubiegać się o zwrot tylko
jednej nieruchomości. Jak wspomniano, w 1990 roku oficjalnie zapowiedziano generalne ustawowe
uregulowanie skutków komunalizacji tzw. gruntów warszawskich, lecz dotychczas to nie nastąpiło.
Skoro zaś owa komunalizacja nastąpiła z mocy samego prawa i miała charakter powszechny, to bez
specjalnej regulacji prawnej osoby zainteresowane nie będą mieć skutecznych środków wzruszenia
jej skutków (…) Powyższe okoliczności sprawiają, że z przyczyn leżąących po stronie ustawodawcy, a
także po stronie organów stosujących prawo znaczna część osób, które utraciły własność na mocy
dekretu z 26 października 1945 r., znalazła się w sytuacji niestabilności lub niepewności co do ich
praw, bez otrzymania sprawiedliwego zadośćuczynienia za utratę majątku na rzecz dzieła odbudowy
Warszawy, wbrew literze i założeniom dekretu z 1945 roku. (z uzasadnienia uchwały Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 18 czerwca z 1996 r. Sygn. akt W. 19/95 w sprawie ustalenia powszechnie
obowiązującej wykładni art. 23 ust. 4 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i
wywłaszczaniu nieruchomości).
Kilka spraw zostało osądzonych przez Trybunał Strasburski, który uznał przewlekłość w postępowaniu administracyjnym o przyznanie wieczystego użytkowania z dekretu a tym samym uznał naruszenie praw człowieka i zasądził zadośćuczynienie w gotówce od Państwa Polskiego. Wyjatkiem jest casus Plechanowa nr 22279/04, w której Trybunał nakazał zawarcie ugody (w domyśle na warunkach godziwych). Lista warszawskich orzeczeń strasburskich: casus 58154/08 p.Leszek Derda, casus 858/08 p.Radoszewska-Zakościelna, casus 36980/04 p.Serafin i inni , casus 33744/06 pan Tymieniecki, casus 20982/07 pani Prądzyńska-Pozdniakow, casus 51123/07 p.Serafin i inni, casus 23484/02 Hanna Berent-Derda, casus 43702/02 pan Aleksander Grabiński, casus 52495/99 pan Tadeusz Koss, casus 51837/99 pani Joanna Beller, casus 67979/01 pan Szenk, casus 60225/00 pani Jabłońska. Tłumaczenia na język polski niektórych wyroków strasburskich odnajdą Państwo na stronie http://www.dekretowiec.pl
Tu będą przedstawione sygnatury i treści/tezy orzeczeń.
OrzecznictwoWarszawskichzwrotow
"Problematyka własności nieruchomości warszawskich w okresie PRL i przemian ustrojowych"
Autor: Michał Górski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Adam Marszałek
Liczba stron: 198, Rok wydania: 2006 r.
"Dekret Warszawski - postępujące wywłaszczenie"
Autor: Aleksander Hetko
Wydawnictwo: C.H. Beck , data wydania: 2008 , liczba stron: 187
"Dekret warszawski - wybrane aspekty prawne".
Opracowanie ukazało się najpierw w formie dodatku do Rzeczpospolitej, a następnie w formie publikacji książkowej w roku 2006
Autorzy: Aleksander Hetko i inni.
"Warszawa 1944-1980. Z archiwum architekta t. I-IV"
Autor:Józef Sigalin
Wydawnictwo PIW, data wydania: 1986, (czwarty tom zawiera m.in. mapę zniszczeń)
CategoryPostepowanieAdministracyjne CategoryPrawoPubliczne CategoryArtykuly CategoryOpiniePrawne
Pierwsza ewolucja polegała na zmianie prawa wieczystej dzierżawy w prawo własności czasowej, co uczyniono w dekrecie Przepisy wprowadzające prawo rzeczowe i prawo o księgach wieczystych (Dz.U. nr 57 poz.321) data wydania 11.10.1945 r. ; wejście w życie 01.01.1947 r. (art. XXXIX. par.1)
Patrz: WlasnoscCzasowa
Następnie wprowadzono opłatę manipulacyjną od złożenia wniosku o przyznanie tego prawa (uchwała Rady Narodowej z 18 listopada 1947 r. opublikowana w : Dziennik Urzędowy Rady Narodowej i Zarządu Miejskiego m.st. Warszawy z 19 kwietnia 1948 r.).
Patrz: OplataManipulacyjna
W 1950 r. grunty gminne zostały upaństwowione.
W 1958 r. wprowadzono odszkodowanie gotówkowe.
W 1962 r. własność czasową przekształcono w prawo wieczystego użytkowania.
Patrz: WieczysteUżytkowanie
W 1965 r. o wieczyste użytkowanie można było się ubiegać w oparciu o tzw. samoistną uchwałę Rady Ministrów z 27 stycznia 1965 r.(20-lecie wyzwolenia Wwy, 60-te urodziny Wiesława Gomułki).
W 1985 r. zniesiono uprawnienie do otrzymania odszkodowania w trybie dekretowym, zresztą nigdy nie wydano dla nich rozporządzeń wykonawczych . Podobnie ustawa z 1958 r. przewidywała wydanie rozporządzenia dla tych co stracili władanie przed wejściem w życie tej ustawy - były to dwa zaniechania ustawodawcy.
1990 r. komunalizacja gruntów (nie wszystkich, część pozostaje we własności Skarbu Państwa)
W 1997 r. ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ustanawiała w art. 214 dla pewnej grupy dawnych włascicieli uprawnienie do wieczystego użytkowania, zaś w art. 215 gotówkowe odszkodowanie również dla pewnej grupy właścicieli.
2002 r. Grunty gminne stają sie gruntami miasta stołecznego Warszawa
E. 5. Realizacja uprawnień w praktyce administracyjnej
Trzecia faza, trwająca do dnia dzisiejszego. Wnioski o własność czasową (wieczyste użytkowanie) są rozpatrywane przez władzę administracyjną (dawniej Prezydium Rady Narodowej a w drugiej instancji przez Ministra Budownictwa; obecnie Prezydent m.st. Warszawa, tryb odwoławczy realizuje SKO, WSA, NSA).
W powojennych latach rozpatrzono znikomy procent podań dekretowych i do wyjątków należały zgody. Czasami wydawano pozytywne decyzje tylko do części nieruchomości. Statystykę przedstawia Michal Górski w książce "Problematyka nieruchomości warszawskich".
Od 1989 r. stała się możliwa kontrola sądowa decyzji administracyjnych, również odmownych wydanych przez Prezydium Rady Narodowej albo na szczeblu ministerialnym. W przypadku stwierdzenia rażącego naruszenia prawa stwierdza się nieważność wydanej decyzji z mocą ex tunc, co stwarza możliwość ponownego rozpatrzenia wniosku.
Do roku 2010 wydano ok. 3500 decyzji pozytywnych.
F. 6. Uwagi Trybunału Konstytucyjnego
Praktyka władz administracyjnych nie uszła uwadze Trybunału Konstytucyjnego.
(…) byli właściciele tzw. gruntów warszawskich nie zostali potraktowani przez władze publiczne w
sposób zgodny z zasadami sprawiedliwości społecznej oraz z zasadą ochrony zaufania do państwa i
stanowionego przezeń prawa (wyrażonymi obecnie w art. 1 pozostawionych w mocy przepisów
konstytucyjnych). Praktyka władz administracyjnych rozminęła się z przepisami dekretu z 26
października 1945 r. Choć zniszczenie Warszawy przez okupanta uzasadniało komunalizację gruntów
w tym mieście, to jednak prawodawca daleki był od przerzucenia na dotychczasowych właścicieli
kosztu tej komunalizacji, lecz przeciwnie, przyznał im określone uprawnienia majątkowe, mające
stanowić rekompensatę za komunalizację. W myśl art. 7 tego dekretu właściciele ci mogli ubiegać się
o przyznanie “prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą
symboliczną” na gruncie będącym dotąd ich własnością albo na gruncie o równej wartości użytkowej,
w razie zaś niezgłoszenia wniosku lub niemożności jego uwzględnienia gmina obowiązana była uiścić
ustalone w myśl art. 9 odszkodowanie za grunty i budynki, płatne “w miejskich papierach
wartościowych”. Wnioski o przyznanie odpowiednich praw w praktyce jednakże często nie były
uwzględniane, zaś wspomniane papiery wartościowe nawet nie zostały wyemitowane, nie
wprowadzono też; żadnej zamiennej formy odszkodowań. Po upaństwowieniu mienia gminy m. st.
Warszawy organy państwowe nie poczuwały się do zadośćuczynienia roszczeniom wynikającym z
dekretu z 26 października 1945 r., mimo że dekret z 1945 r. nadal obowiązywał. Wymienione w art. 7
dekretu prawa do gruntów ulegały z mocy prawa różnym przekształceniom (np. prawo zabudowy
zostało przekształcone we własność czasową, która mogła nie być przedłużona, następnie instytucja
własności czasowej została zniesiona i zastąpiona użytkowaniem wieczystym). Wreszcie art. 89 ustawy
o gospodarce gruntami w pierwotnym brzmieniu (Dz.U. z 1985 r. Nr 22, poz. 99; wg obecnej
numeracji: art. 82) stanowił w ust. 1 o wygaśnięciu – z dniem wejścia w życie ustawy – roszczeń
przewidzianych w owym dekrecie, dotyczących przyznania praw do gruntów zamiennych lub
odszkodowania. W ust. 2-5 powołanego artykułu ustawy o gospodarce gruntami zostały określone
nowe uprawnienia byłych właścicieli niektórych kategorii przejętych gruntów lub ich następców
prawnych: osoby te w terminie do 31 grudnia 1988 r. mogły zgłosić wnioski o oddanie gruntu w
użytkowanie wieczyste i o zwrot budynków, przy czym osoba fizyczna mogła ubiegać się o zwrot tylko
jednej nieruchomości. Jak wspomniano, w 1990 roku oficjalnie zapowiedziano generalne ustawowe
uregulowanie skutków komunalizacji tzw. gruntów warszawskich, lecz dotychczas to nie nastąpiło.
Skoro zaś owa komunalizacja nastąpiła z mocy samego prawa i miała charakter powszechny, to bez
specjalnej regulacji prawnej osoby zainteresowane nie będą mieć skutecznych środków wzruszenia
jej skutków (…) Powyższe okoliczności sprawiają, że z przyczyn leżąących po stronie ustawodawcy, a
także po stronie organów stosujących prawo znaczna część osób, które utraciły własność na mocy
dekretu z 26 października 1945 r., znalazła się w sytuacji niestabilności lub niepewności co do ich
praw, bez otrzymania sprawiedliwego zadośćuczynienia za utratę majątku na rzecz dzieła odbudowy
Warszawy, wbrew literze i założeniom dekretu z 1945 roku. (z uzasadnienia uchwały Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 18 czerwca z 1996 r. Sygn. akt W. 19/95 w sprawie ustalenia powszechnie
obowiązującej wykładni art. 23 ust. 4 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i
wywłaszczaniu nieruchomości).
G. 7. Wyroki Strasburskie
Kilka spraw zostało osądzonych przez Trybunał Strasburski, który uznał przewlekłość w postępowaniu administracyjnym o przyznanie wieczystego użytkowania z dekretu a tym samym uznał naruszenie praw człowieka i zasądził zadośćuczynienie w gotówce od Państwa Polskiego. Wyjatkiem jest casus Plechanowa nr 22279/04, w której Trybunał nakazał zawarcie ugody (w domyśle na warunkach godziwych). Lista warszawskich orzeczeń strasburskich: casus 58154/08 p.Leszek Derda, casus 858/08 p.Radoszewska-Zakościelna, casus 36980/04 p.Serafin i inni , casus 33744/06 pan Tymieniecki, casus 20982/07 pani Prądzyńska-Pozdniakow, casus 51123/07 p.Serafin i inni, casus 23484/02 Hanna Berent-Derda, casus 43702/02 pan Aleksander Grabiński, casus 52495/99 pan Tadeusz Koss, casus 51837/99 pani Joanna Beller, casus 67979/01 pan Szenk, casus 60225/00 pani Jabłońska. Tłumaczenia na język polski niektórych wyroków strasburskich odnajdą Państwo na stronie http://www.dekretowiec.pl
H. 8. SKO, WSA i NSA
Tu będą przedstawione sygnatury i treści/tezy orzeczeń.
OrzecznictwoWarszawskichzwrotow
I. 9. Literatura
"Problematyka własności nieruchomości warszawskich w okresie PRL i przemian ustrojowych"
Autor: Michał Górski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Adam Marszałek
Liczba stron: 198, Rok wydania: 2006 r.
"Dekret Warszawski - postępujące wywłaszczenie"
Autor: Aleksander Hetko
Wydawnictwo: C.H. Beck , data wydania: 2008 , liczba stron: 187
"Dekret warszawski - wybrane aspekty prawne".
Opracowanie ukazało się najpierw w formie dodatku do Rzeczpospolitej, a następnie w formie publikacji książkowej w roku 2006
Autorzy: Aleksander Hetko i inni.
"Warszawa 1944-1980. Z archiwum architekta t. I-IV"
Autor:Józef Sigalin
Wydawnictwo PIW, data wydania: 1986, (czwarty tom zawiera m.in. mapę zniszczeń)
CategoryPostepowanieAdministracyjne CategoryPrawoPubliczne CategoryArtykuly CategoryOpiniePrawne
Na tej stronie nie ma komentarzy
