Inhaltsverzeichnis des Artikels
A. Nazewnictwo
B. Inne instytucje
C. Przesłanki uzyskania Arbeit...
1. Bezrobocie
a. Brak stosunku zatrudnienia ...
b. Podjęcie własnych starań o ...
c. Pozostawanie do dyspozycji ...
2. Zgłoszenie się do urzędu pr...
3. Okresy wymagane do uzyskani...
4. Miejsce zamieszkania w Niem...
5. Szczególne regulacje dla tz...
6. Eksport świadczeń za granic...
D. Wnioski
B. Inne instytucje
C. Przesłanki uzyskania Arbeit...
1. Bezrobocie
a. Brak stosunku zatrudnienia ...
b. Podjęcie własnych starań o ...
c. Pozostawanie do dyspozycji ...
2. Zgłoszenie się do urzędu pr...
3. Okresy wymagane do uzyskani...
4. Miejsce zamieszkania w Niem...
5. Szczególne regulacje dla tz...
6. Eksport świadczeń za granic...
D. Wnioski
Arbeitslosengeld I w Niemczech
możliwości uzyskania zasiłku dla bezrobotnych w Niemczech
A. Nazewnictwo
Arbeitslosengeld zwany także "Arbeitslosengeld I" to zasiłek dla bezrobotnych.
Natomiast Arbeitslosengeld II (w skrócie Alg II) to tzw. „Hartz IV“, czyli świadczenia dla osób zdolnych do pracy ale nie mających środków na podstawowe utrzymanie (zabezpieczenie minimalnej egzystencji).
B. Inne instytucje
Szczególną instytucją jest tzw. Arbeitslosengeld bei Arbeitsunfähigkeit, czy zasiłek dla bezrobotnych z powodu utraty zdolności do pracy. Jego przesłanki omówione zostaną osobno.
C. Przesłanki uzyskania Arbeitslosengeld I
Uzyskanie zasiłku dla bezrobotnych w Niemczech zależy od spełnienia określonych warunków. Trzeba pamiętać jednak, że Arbeitslosengeld przysługuje zarówno w przypadku bezrobocia jak i w przypadku kontynuacji kształcenia zawodowego.
Poniżej będziemy zajmować się wyłącznie osobami, które utraciły pracę. Natomiast świadczenia dla osób, które podejmują dalsze kształcenie, zależy od spełnienia kryteriów, o których mowa jest w § § 144 SGB III.
Stosownie do § 137 SGB IIIprawo do zasiłku ma osoba, która:
- jest bezrobotna
- zgłosiła się do urzędu pracy (Agentur für Arbeit) i
- przez odpowiedni okres czasu opłacała składki ubezpieczeniowe.
1. Bezrobocie
Bezrobotna jest osoba, która: 1) nie pozostaje w stosunku zatrudnienia, 2) stara się o to, aby zdobyć pracę i 3) pozostaje do dyspozycji urzędu pracy (§ 138 SGB III).
Bezrobotna jest osoba, która: 1) nie pozostaje w stosunku zatrudnienia, 2) stara się o to, aby zdobyć pracę i 3) pozostaje do dyspozycji urzędu pracy (§ 138 SGB III).
a. Brak stosunku zatrudnienia (Beschäftigungslosigkeit)
Bezrobocie nie musi oznaczać całkowitego braku pracy. Nie wyklucza się bowiem uznania za bezrobotne osoby, które pracują (na podstawie umowy, własnej działalności albo pomagają innym członkom rodziny) w wymiarze do (średnio) 15 h tygodniowo. Możliwe jest nawet nieznaczne i rzadkie przekroczenie tej ilości godzin. Ewentualne zatrudnienia w różnych miejscach nie mają znaczenie dla statusu bezrobotnego, jeżeli liczba godzin pracy łącznie nie przekracza 15 godzin na tydzień.
Osoby, które nie są całkowicie bezrobotne (częściowo bezrobotni), podlegają szczególnej zasadzie kolizyjnej. Z uwagi na częściowe zatrudnienie w państwie innym niż państwo ich miejsca zamieszkania, podlegają nadal systemowi państwa zatrudnienia. Z tego powodu obywatel Polski, mieszkający w Polsce, ale częściowo zatrudniony w Niemczech, nadal polega niemieckiemu systemowi prawa pracy i może otrzymywać świadczenia z Niemiec (art. 65 ust. 1 rozp. 883/2004).
Do osób całkowicie bezrobotnych, które mają miejsce zamieszkania w innym państwie niż to, w którym dotychczas pracowały, stosuje się natomiast zasady wynikające z art. 65 ust. 2-5 rozp. 883/2004. Opisane zostały one niżej.
Bezrobocie nie musi oznaczać całkowitego braku pracy. Nie wyklucza się bowiem uznania za bezrobotne osoby, które pracują (na podstawie umowy, własnej działalności albo pomagają innym członkom rodziny) w wymiarze do (średnio) 15 h tygodniowo. Możliwe jest nawet nieznaczne i rzadkie przekroczenie tej ilości godzin. Ewentualne zatrudnienia w różnych miejscach nie mają znaczenie dla statusu bezrobotnego, jeżeli liczba godzin pracy łącznie nie przekracza 15 godzin na tydzień.
Osoby, które nie są całkowicie bezrobotne (częściowo bezrobotni), podlegają szczególnej zasadzie kolizyjnej. Z uwagi na częściowe zatrudnienie w państwie innym niż państwo ich miejsca zamieszkania, podlegają nadal systemowi państwa zatrudnienia. Z tego powodu obywatel Polski, mieszkający w Polsce, ale częściowo zatrudniony w Niemczech, nadal polega niemieckiemu systemowi prawa pracy i może otrzymywać świadczenia z Niemiec (art. 65 ust. 1 rozp. 883/2004).
Do osób całkowicie bezrobotnych, które mają miejsce zamieszkania w innym państwie niż to, w którym dotychczas pracowały, stosuje się natomiast zasady wynikające z art. 65 ust. 2-5 rozp. 883/2004. Opisane zostały one niżej.
c. Pozostawanie do dyspozycji urzędu pracy (Verfügbarkeit)
Da im SGB III „nur“ die Erreichbarkeit i. S. von § 136 SGB III i. V. m. der Erreichbarkeits-Anordnung (EAO) vorausgesetzt wird, können Arbeitslose, die im grenznahen Bereich wohnen und daher für eine inländische AA erreichbar sind, trotz Wohnens im Ausland Arbeitslosengeld nach dem SGB III erhalten. Dies ist nach einem Urteil des BVerfG vom 30.9.1999 – 1 BvR 809/95 ständige Rechtsprechung der Sozialgerichte.
Dyspozycyjność jest trzecią przeslanką wymienioną w § 138 ust. 1 SGB III. Pozostawania do dyspozycji urzędu pracy nie wyklucza nawet zamieszkiwanie poza granicami, o ile bezrobotny jest w stanie dotrzeć w rozsądnym czasie (do 75 minut) do urzędu i można się z nim skomunikować tak samo łatwo, jak gdyby mieszkał w Niemczech.
2. Zgłoszenie się do urzędu pracy
(...)
3. Okresy wymagane do uzyskania świadczeń (Anwartschaftszeiten)
§ 142 SGB III przewiduje, że uzyskanie świadczeń z tytułu bezrobocia wymaga wcześniejszego okresu ubezpieczenia przez 12 miesięcy w ciągu dwóch lat (tzw. Rahmenfrist) poprzedzających dzień spełnienia przesłanek uzyskania zasiłku, czyli z reguły dzień poprzedzający zgłoszenie się do urzędu pracy (§ 143 SGB III). Stosunki zatrudnienia lub podobne, z których wynika obowiązek ubezpieczenia, określone zostały w §§ 24-28 SGB III.
Wyjątkowo możliwe jest skrócenie okresów do 6 miesięcy ubezpieczenia, o ile spełnione są przesłanki określone w § 142 ust. 2 SGB III. Dotyczy to tylko wniosków złożonych do 31 lipca 2018 r.
(...)
3. Okresy wymagane do uzyskania świadczeń (Anwartschaftszeiten)
§ 142 SGB III przewiduje, że uzyskanie świadczeń z tytułu bezrobocia wymaga wcześniejszego okresu ubezpieczenia przez 12 miesięcy w ciągu dwóch lat (tzw. Rahmenfrist) poprzedzających dzień spełnienia przesłanek uzyskania zasiłku, czyli z reguły dzień poprzedzający zgłoszenie się do urzędu pracy (§ 143 SGB III). Stosunki zatrudnienia lub podobne, z których wynika obowiązek ubezpieczenia, określone zostały w §§ 24-28 SGB III.
Wyjątkowo możliwe jest skrócenie okresów do 6 miesięcy ubezpieczenia, o ile spełnione są przesłanki określone w § 142 ust. 2 SGB III. Dotyczy to tylko wniosków złożonych do 31 lipca 2018 r.
4. Miejsce zamieszkania w Niemczech
Die Vorschriften des SGB III gelten nur für Personen, die ihren Wohnsitz oder gewöhnlichen Aufenthalt im Inland haben (zasada terytorialności - Territorialitätsprinzip, por. § 30 Abs. 1 SGB I; § 3 SGB IV.
W zasadzie tylko osoby mające miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w Niemczech mają prawo do uzyskania zasiłku dla bezrobotnych. Miarodajna jest chwila złożenia wniosku do urzędu pracy (Der Arbeitslose muss bei Antragstellung grundsätzlich einen inländischen Wohnsitz oder gewöhnlichen Aufenthalt haben (BSG 8.7.1993 – 7 RAr 44/92)). Jednakże niemiecki Trybunał Konstytucyjny uznał, że brak możliwości uzyskania zasiłku przez osoby, które odprowadzają składki na ubezpieczenie do bezrobocia i spełniają wszystkie oprócz miejsca zamieszkania przesłanki uzyskania świadczeń (zob. pkt wyżej) jest sprzeczne z niemiecką konstytucją (§ 30 ust. 1 SGB I w zw. z. Art 3 ust. 1 GG - BVerfG, Beschluss vom 30.12.1999 - 1 BvR 809/95; por także BayLSG v 6.8.2014 – L 10 AL 175/12). Mimo tego przepisy koordynacyjne UE nieco inaczej kształtują sytuację tzw. pracowników przygranicznych. Stąd orzeczenie niemieckiego trybunału ma zastosowanie tylko do osób, które nie mieszkają w państwach członkowskich UE (Mutschler w: Knickrehm/Kreikebohm/Waltermann, Kommentar zum Sozialrecht, 2015, § 136 SGB III, nb. 14). Zatem obywatele polscy nie mogą się na nie powołać. Wobec nich stosuje się od 1.5.2004 r. przepisy UE.
5. Szczególne regulacje dla tzw. pracowników przygranicznych
Art. 65
1. Bezrobotny częściowo lub w pewnych odstępach czasu, który, w okresie swojego ostatniego zatrudnienia lub pracy na własny rachunek miał miejsce zamieszkania w innym Państwie Członkowskim niż właściwe Państwo Członkowskie, pozostaje w dyspozycji urzędów zatrudnienia właściwego Państwa Członkowskiego. Korzysta on ze świadczeń zgodnie z ustawodawstwem właściwego Państwa Członkowskiego, tak jak gdyby zamieszkiwał na terytorium tego państwa. Świadczenia te udzielane są przez instytucję właściwego Państwa Członkowskiego.
2. Całkowicie bezrobotny, który, w okresie swojego ostatniego zatrudnienia lub pracy na własny rachunek miał miejsce zamieszkania w innym Państwie Członkowskim niż właściwe Państwo Członkowskie, i który nadal mieszka w tym państwie lub powróci do tego państwa, pozostaje w dyspozycji urzędów zatrudnienia Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania. Bez uszczerbku dla przepisów art. 64, całkowicie bezrobotny może, dodatkowo, pozostawać w dyspozycji urzędów zatrudnienia państwa, w którym wykonywał swą ostatnią pracę najemną lub pracę na własny rachunek.
Bezrobotny, niebędący pracownikiem przygranicznym, który nie powraca do Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, oddaje się do dyspozycji służb zatrudnienia na terytorium Państwa Członkowskiego, którego ustawodawstwu podlegał ostatnio.
3. Bezrobotny, o którym mowa w ust. 2 zdanie pierwsze, rejestruje się jako poszukujący pracy w urzędach zatrudnienia Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, podporządkowuje się organizowanej przez nie procedurze kontrolnej oraz przestrzega warunków określonych na podstawie ustawodawstwa tego Państwa Członkowskiego. Jeżeli decyduje się on także na rejestrację jako poszukujący pracy w Państwie Członkowskim, w którym wykonywał swą ostatnią pracę najemną lub pracę na własny rachunek, przestrzega on zobowiązań mających zastosowanie w tym państwie.
4. Wprowadzenie w życie ust. 2 zdanie drugie oraz ust. 3 zdanie drugie, jak również ustaleń dotyczących wymiany informacji, współpracy i wzajemnej pomocy między urzędami i instytucjami Państwa Członkowskiego, w którym bezrobotny ma miejsce zamieszkania i Państwa Członkowskiego, w którym był on ostatnio zatrudniony określają przepisy rozporządzenia wykonawczego.
5. a) Bezrobotny, o którym mowa w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie, otrzymuje świadczenia zgodnie z ustawodawstwem Państwa Członkowskiego, w którym ma on miejsce zamieszkania, tak jak gdyby podlegał temu ustawodawstwu w okresie swojego ostatniego zatrudnienia lub pracy na własny rachunek. Świadczenia te udzielane są przez instytucję miejsca zamieszkania.
b) Jednakże pracownik nie będący pracownikiem przygranicznym, który korzysta ze świadczeń na koszt instytucji Państwa Członkowskiego, którego ustawodawstwu ostatnio podlegał, korzysta przede wszystkim, po powrocie do państwa, w którym ma miejsce zamieszkania, ze świadczeń zgodnie z przepisami art. 64, przy czym korzystanie ze świadczeń zgodnie z lit. a) zostaje zawieszone na okres, przez który bezrobotny korzysta ze świadczeń na podstawie ustawodawstwa, któremu ostatnio podlegał.
6. Świadczenia udzielane przez instytucję miejsca zamieszkania zgodnie z ust. 5 udzielane są nadal na jej koszt. Jednak, z zastrzeżeniem ust. 7, instytucja właściwa Państwa Członkowskiego, którego ustawodawstwu bezrobotny ostatnio podlegał, zwraca instytucji miejsca zamieszkania pełną kwotę świadczeń wypłaconych przez tę pierwszą instytucję w ciągu pierwszych trzech miesięcy. Kwota zwrotu w tym okresie nie może przekraczać kwoty należnej, w przypadku bezrobocia, na podstawie ustawodawstwa właściwego Państwa Członkowskiego. W przypadku, o którym mowa w ust. 5 lit. b), okres, w którym świadczenia są udzielane zgodnie z przepisami art. 64, jest odejmowany od okresu, o którym mowa w zdaniu drugim niniejszego ustępu. Ustalenia dotyczące zwrotu określają przepisy rozporządzenia wykonawczego.
7. Jednakże okres zwrotu, o którym mowa w ust. 6, zostaje przedłużony do pięciu miesięcy, kiedy zainteresowany, w okresie poprzednich 24 miesięcy, spełnił co najmniej dwunastomiesięczne okresy zatrudnienia lub pracy na własny rachunek w Państwie Członkowskim, którego ustawodawstwu ostatnio podlegał, w przypadkach, gdy okresy takie kwalifikowałyby się do celów ustalania uprawnienia do zasiłków dla bezrobotnych.
8. Do celów stosowania przepisów ust. 6 i 7, dwa lub więcej Państw Członkowskich lub ich właściwe władze mogą przewidzieć inne sposoby dokonywania zwrotów lub zaniechać dokonywania wszelkich zwrotów między instytucjami podlegającymi ich właściwości.
1. Bezrobotny częściowo lub w pewnych odstępach czasu, który, w okresie swojego ostatniego zatrudnienia lub pracy na własny rachunek miał miejsce zamieszkania w innym Państwie Członkowskim niż właściwe Państwo Członkowskie, pozostaje w dyspozycji urzędów zatrudnienia właściwego Państwa Członkowskiego. Korzysta on ze świadczeń zgodnie z ustawodawstwem właściwego Państwa Członkowskiego, tak jak gdyby zamieszkiwał na terytorium tego państwa. Świadczenia te udzielane są przez instytucję właściwego Państwa Członkowskiego.
2. Całkowicie bezrobotny, który, w okresie swojego ostatniego zatrudnienia lub pracy na własny rachunek miał miejsce zamieszkania w innym Państwie Członkowskim niż właściwe Państwo Członkowskie, i który nadal mieszka w tym państwie lub powróci do tego państwa, pozostaje w dyspozycji urzędów zatrudnienia Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania. Bez uszczerbku dla przepisów art. 64, całkowicie bezrobotny może, dodatkowo, pozostawać w dyspozycji urzędów zatrudnienia państwa, w którym wykonywał swą ostatnią pracę najemną lub pracę na własny rachunek.
Bezrobotny, niebędący pracownikiem przygranicznym, który nie powraca do Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, oddaje się do dyspozycji służb zatrudnienia na terytorium Państwa Członkowskiego, którego ustawodawstwu podlegał ostatnio.
3. Bezrobotny, o którym mowa w ust. 2 zdanie pierwsze, rejestruje się jako poszukujący pracy w urzędach zatrudnienia Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, podporządkowuje się organizowanej przez nie procedurze kontrolnej oraz przestrzega warunków określonych na podstawie ustawodawstwa tego Państwa Członkowskiego. Jeżeli decyduje się on także na rejestrację jako poszukujący pracy w Państwie Członkowskim, w którym wykonywał swą ostatnią pracę najemną lub pracę na własny rachunek, przestrzega on zobowiązań mających zastosowanie w tym państwie.
4. Wprowadzenie w życie ust. 2 zdanie drugie oraz ust. 3 zdanie drugie, jak również ustaleń dotyczących wymiany informacji, współpracy i wzajemnej pomocy między urzędami i instytucjami Państwa Członkowskiego, w którym bezrobotny ma miejsce zamieszkania i Państwa Członkowskiego, w którym był on ostatnio zatrudniony określają przepisy rozporządzenia wykonawczego.
5. a) Bezrobotny, o którym mowa w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie, otrzymuje świadczenia zgodnie z ustawodawstwem Państwa Członkowskiego, w którym ma on miejsce zamieszkania, tak jak gdyby podlegał temu ustawodawstwu w okresie swojego ostatniego zatrudnienia lub pracy na własny rachunek. Świadczenia te udzielane są przez instytucję miejsca zamieszkania.
b) Jednakże pracownik nie będący pracownikiem przygranicznym, który korzysta ze świadczeń na koszt instytucji Państwa Członkowskiego, którego ustawodawstwu ostatnio podlegał, korzysta przede wszystkim, po powrocie do państwa, w którym ma miejsce zamieszkania, ze świadczeń zgodnie z przepisami art. 64, przy czym korzystanie ze świadczeń zgodnie z lit. a) zostaje zawieszone na okres, przez który bezrobotny korzysta ze świadczeń na podstawie ustawodawstwa, któremu ostatnio podlegał.
6. Świadczenia udzielane przez instytucję miejsca zamieszkania zgodnie z ust. 5 udzielane są nadal na jej koszt. Jednak, z zastrzeżeniem ust. 7, instytucja właściwa Państwa Członkowskiego, którego ustawodawstwu bezrobotny ostatnio podlegał, zwraca instytucji miejsca zamieszkania pełną kwotę świadczeń wypłaconych przez tę pierwszą instytucję w ciągu pierwszych trzech miesięcy. Kwota zwrotu w tym okresie nie może przekraczać kwoty należnej, w przypadku bezrobocia, na podstawie ustawodawstwa właściwego Państwa Członkowskiego. W przypadku, o którym mowa w ust. 5 lit. b), okres, w którym świadczenia są udzielane zgodnie z przepisami art. 64, jest odejmowany od okresu, o którym mowa w zdaniu drugim niniejszego ustępu. Ustalenia dotyczące zwrotu określają przepisy rozporządzenia wykonawczego.
7. Jednakże okres zwrotu, o którym mowa w ust. 6, zostaje przedłużony do pięciu miesięcy, kiedy zainteresowany, w okresie poprzednich 24 miesięcy, spełnił co najmniej dwunastomiesięczne okresy zatrudnienia lub pracy na własny rachunek w Państwie Członkowskim, którego ustawodawstwu ostatnio podlegał, w przypadkach, gdy okresy takie kwalifikowałyby się do celów ustalania uprawnienia do zasiłków dla bezrobotnych.
8. Do celów stosowania przepisów ust. 6 i 7, dwa lub więcej Państw Członkowskich lub ich właściwe władze mogą przewidzieć inne sposoby dokonywania zwrotów lub zaniechać dokonywania wszelkich zwrotów między instytucjami podlegającymi ich właściwości.
Pracownik przygraniczny, który pracuje w innym państwie (czyli w Niemczech) niż to, w którym mieszka (Polska), ale codziennie albo przynajmniej raz w tygodniu wraca do państwa zamieszkania (Polski), może zwrócić się do urzędu pracy miejsca zamieszkania (czyli w Polsce) o świadczenia (art. 65 rozp. 883/2004). W tym wypadku zatrudnienie w Niemczech jest uwzględniane przy ustalaniu prawa do zasiłku w Polsce według zasad przewidzianych w art. 61 rozp. 883/2004.
Natomiast pozostali pracownicy, którzy rzadziej niż raz w tygodniu wracają do Polski, mają prawo wyboru, czy chcą oddać się do dyspozycji urzędom miejsca dotychczasowego zatrudnienia (Niemcy) czy miejsca zamieszkania (Polska). Jeżeli wyjeżdżają do Polski, siłą rzeczy tracą świadczenia z Niemiec (Vießmann ZESAR 2015, 149 (154); Art. 65 ust. 2 zd. 3).
Powyższe reguły dotyczą także pracowników przygranicznych, nawet wówczas, gdy ich cała kariera jest związana z państwem zatrudnienia. Trybunał UE stwierdził w 2013 r., że "w odniesieniu do całkowicie bezrobotnego pracownika przygranicznego, który zachował z państwem członkowskim swojego ostatniego miejsca zatrudnienia więzi osobiste i zawodowe tego rodzaju, że to właśnie w tym państwie ma on największe szanse na reintegrację zawodową, art. 65 należy interpretować w ten sposób, że pozwala on takiemu pracownikowi na dodatkowe oddanie się do dyspozycji służb zatrudnienia tego państwa członkowskiego nie w celu uzyskania w tym państwie zasiłku dla bezrobotnych, lecz wyłącznie w celu skorzystania z usług pomocy w przekwalifikowaniu. (wyrok TSUE z dnia 11 kwietnia 2013 r., C‑443/11). Stąd zasady dotyczące swobodnego przepływu pracowników, zawarte w szczególności w art. 45 TFUE, należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie ostatniego miejsca zatrudnienia odmawiało, zgodnie ze swoim prawem krajowym, całkowicie bezrobotnemu pracownikowi przygranicznemu, mającemu w tym państwie największe szanse na reintegrację zawodową, przyznania zasiłku dla bezrobotnych w oparciu o uzasadnienie, że pracownik ten nie zamieszkuje na jego terytorium, ponieważ zgodnie z przepisami art. 65 rozporządzenia nr 883/2004, zmienionego rozporządzeniem nr 988/2009, właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo państwa członkowskiego miejsca zamieszkania."
6. Eksport świadczeń za granicę
Możliwy jest natomiast eksport świadczeń do Polski na podstawie art. 64 rozp. UE 883/2004. Bezrobotny, który wyjeżdża z Niemiec do Polski w celu szukania w Polsce pracy, przed swoim wyjazdem musi być zarejestrowany jako poszukujący pracy i pozostawać w dyspozycji służb zatrudnienia państwa właściwego (czyli Niemiec), przez co najmniej cztery tygodnie od chwili utraty pracy oraz musi zarejestrować się jako poszukujący pracy w urzędach zatrudnienia państwa, do którego się udaje, czyli w Polsce. Skutkiem tego jest prawo do pobierania świadczeń przez okres trzech miesięcy, licząc od chwili, gdy zainteresowany przestał pozostawać w dyspozycji państwa, które opuścił (Niemiec). W takim wypadku Polak może przez trzy miesiące pobierać zasiłek z Niemiec. Także i w tym wypadku musiałby wcześniej mieszkać na terenie Niemiec, gdyż ta przesłanka nadal obowiązuje w momencie składania wniosku o zasiłek w Niemczech.
Natomiast pozostali pracownicy, którzy rzadziej niż raz w tygodniu wracają do Polski, mają prawo wyboru, czy chcą oddać się do dyspozycji urzędom miejsca dotychczasowego zatrudnienia (Niemcy) czy miejsca zamieszkania (Polska). Jeżeli wyjeżdżają do Polski, siłą rzeczy tracą świadczenia z Niemiec (Vießmann ZESAR 2015, 149 (154); Art. 65 ust. 2 zd. 3).
Powyższe reguły dotyczą także pracowników przygranicznych, nawet wówczas, gdy ich cała kariera jest związana z państwem zatrudnienia. Trybunał UE stwierdził w 2013 r., że "w odniesieniu do całkowicie bezrobotnego pracownika przygranicznego, który zachował z państwem członkowskim swojego ostatniego miejsca zatrudnienia więzi osobiste i zawodowe tego rodzaju, że to właśnie w tym państwie ma on największe szanse na reintegrację zawodową, art. 65 należy interpretować w ten sposób, że pozwala on takiemu pracownikowi na dodatkowe oddanie się do dyspozycji służb zatrudnienia tego państwa członkowskiego nie w celu uzyskania w tym państwie zasiłku dla bezrobotnych, lecz wyłącznie w celu skorzystania z usług pomocy w przekwalifikowaniu. (wyrok TSUE z dnia 11 kwietnia 2013 r., C‑443/11). Stąd zasady dotyczące swobodnego przepływu pracowników, zawarte w szczególności w art. 45 TFUE, należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie ostatniego miejsca zatrudnienia odmawiało, zgodnie ze swoim prawem krajowym, całkowicie bezrobotnemu pracownikowi przygranicznemu, mającemu w tym państwie największe szanse na reintegrację zawodową, przyznania zasiłku dla bezrobotnych w oparciu o uzasadnienie, że pracownik ten nie zamieszkuje na jego terytorium, ponieważ zgodnie z przepisami art. 65 rozporządzenia nr 883/2004, zmienionego rozporządzeniem nr 988/2009, właściwym ustawodawstwem jest ustawodawstwo państwa członkowskiego miejsca zamieszkania."
6. Eksport świadczeń za granicę
Możliwy jest natomiast eksport świadczeń do Polski na podstawie art. 64 rozp. UE 883/2004. Bezrobotny, który wyjeżdża z Niemiec do Polski w celu szukania w Polsce pracy, przed swoim wyjazdem musi być zarejestrowany jako poszukujący pracy i pozostawać w dyspozycji służb zatrudnienia państwa właściwego (czyli Niemiec), przez co najmniej cztery tygodnie od chwili utraty pracy oraz musi zarejestrować się jako poszukujący pracy w urzędach zatrudnienia państwa, do którego się udaje, czyli w Polsce. Skutkiem tego jest prawo do pobierania świadczeń przez okres trzech miesięcy, licząc od chwili, gdy zainteresowany przestał pozostawać w dyspozycji państwa, które opuścił (Niemiec). W takim wypadku Polak może przez trzy miesiące pobierać zasiłek z Niemiec. Także i w tym wypadku musiałby wcześniej mieszkać na terenie Niemiec, gdyż ta przesłanka nadal obowiązuje w momencie składania wniosku o zasiłek w Niemczech.
D. Wnioski
Z powyższego wynika więc, że obywatele Polscy mogą uzyskać świadczenia z tytułu bezrobocie tylko w przypadku częściowego bezrobocia, gdy pozostają jednak w drobnym zatrudnieniu w Niemczech albo - w przypadku całkowitego bezrobocia - gdy mają miejsce zamieszkania w Niemczech. Aktualnie nie jest możliwe uzyskiwanie zasiłku dla bezrobotnych z Niemiec przez osoby, które mieszkają w Polsce a pracowały w Niemczech.
Zob. także BSG, Urteil vom 27. 8. 2008 - B 11 AL 7/07 R (LSG Berlin-Brandenburg Urteil 12. 10. 2006 L 30 AL 182/03)
CategoryHKP CategoryPrawoSocjalneNiemieckie CategoryGrenzgaenger
Na tej stronie nie ma komentarzy
