Wersja [15327]
To jest stara wersja ZastawZwyklyNaRzeczach utworzona przez MarcinKrzymuski, 2012-01-30 00:10:49.
Inhaltsverzeichnis des Artikels
A. Przedmiot zastawu ręcznego
B. Ustanowienie zastawu ręczne...
1. Wierzytelność
2. Umowa o ustanowienie zastaw...
a. skuteczna umowa o ustanowie...
b. uprawnienie do ustanowienia...
3. Wydanie rzeczy
C. Wygaśnięcie zastawu ręczneg...
D. Przeniesienie zastawu
E. Roszczenia wynikające ze st...
1. Roszczenia przysługujące za...
a. roszczenie o wydanie przedm...
b. roszczenie o zaspokojenie s...
c. roszczenie o zwrot nakładów...
2. Roszczenia przysługujące za...
B. Ustanowienie zastawu ręczne...
1. Wierzytelność
2. Umowa o ustanowienie zastaw...
a. skuteczna umowa o ustanowie...
b. uprawnienie do ustanowienia...
3. Wydanie rzeczy
C. Wygaśnięcie zastawu ręczneg...
D. Przeniesienie zastawu
E. Roszczenia wynikające ze st...
1. Roszczenia przysługujące za...
a. roszczenie o wydanie przedm...
b. roszczenie o zaspokojenie s...
c. roszczenie o zwrot nakładów...
2. Roszczenia przysługujące za...
Zastaw zwykły na rzeczach ruchomych
art. 306 - 326 KC
Ten rodzaj zastawu określa się mianem zastawu ręcznego (posesoryjnego albo rękodajnego). Powstaje on na mocy umowy zastawnika i zastawcy.
A. Przedmiot zastawu ręcznego
Zgodnie z art. 306 § 1 KC
art. 306 KC
§ 1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.
§ 2. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.
przedmiotem zastawu ręcznego są rzeczy ruchome, jak również ich części składowe (art. 47 § 2 KC§ 1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.
§ 2. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.
art. 47 KC
§ 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
§ 3. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.
) i przynależności (art. 51 KC§ 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
§ 3. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.
art. 51 KC
§ 1. Przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi.
§ 2. Nie może być przynależnością rzecz nie należąca do właściciela rzeczy głównej.
§ 3. Przynależność nie traci tego charakteru przez przemijające pozbawienie jej faktycznego związku z rzeczą główną.
) z tym, że przynależności można na mocy czynności prawnej może wyłączyć spod zastawu (art. 52 KC§ 1. Przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi.
§ 2. Nie może być przynależnością rzecz nie należąca do właściciela rzeczy głównej.
§ 3. Przynależność nie traci tego charakteru przez przemijające pozbawienie jej faktycznego związku z rzeczą główną.
art. 52 KC
Czynność prawna mająca za przedmiot rzecz główną odnosi skutek także względem przynależności, chyba że co innego wynika z treści czynności albo z przepisów szczególnych.
).Czynność prawna mająca za przedmiot rzecz główną odnosi skutek także względem przynależności, chyba że co innego wynika z treści czynności albo z przepisów szczególnych.
B. Ustanowienie zastawu ręcznego
Ustanowienie zastawu oznacza jego nabycie konstytutywne i nabycie pierwotne jednocześnie.
Zgodnie z art. 307 § 1 KC
art. 307 KC
§ 1. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły.
§ 2. Jeżeli rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela, do ustanowienia zastawu wystarcza sama umowa.
§ 3. Zastaw jest skuteczny wobec wierzycieli zastawcy, jeżeli umowa o ustanowienie zastawu została zawarta na piśmie z datą pewną.
dla ustanowienia zastawu ręcznego konieczne jest zawarcie umowy między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy. § 1. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły.
§ 2. Jeżeli rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela, do ustanowienia zastawu wystarcza sama umowa.
§ 3. Zastaw jest skuteczny wobec wierzycieli zastawcy, jeżeli umowa o ustanowienie zastawu została zawarta na piśmie z datą pewną.
Zob. także schemat TARIS(R).
1. Wierzytelność
Ponieważ zastaw jest prawem akcesoryjnym, konieczna jest przede wszystkim wierzytelność, którą ten zastaw ma zabezpieczać.
Wierzytelnością, która może być zabezpieczona zastawem ręcznym jest każda wierzytelność pieniężna, wyrażona w walucie polskiej (zob. art. 358 § 1 KC
Przedmiotem zastawu mogą być bowiem także wierzytelności przyszłe i warunkowe (art. 306 § 2 KC
2. Umowa o ustanowienie zastawu ręcznego
Badając kwestię umowy o ustanowienie zastawu ręcznego należy sprawdzić nie tylko skuteczność zawartego kontraktu ale także uprawnienie zastawcy do obciążenia rzeczy zastawem, gdyż nie każdy podmiot jest uprawniony do rozporządzania przedmiotem, na którym ma zostać ustanowiony zastaw.
Ponieważ zastaw jest prawem akcesoryjnym, konieczna jest przede wszystkim wierzytelność, którą ten zastaw ma zabezpieczać.
Wierzytelnością, która może być zabezpieczona zastawem ręcznym jest każda wierzytelność pieniężna, wyrażona w walucie polskiej (zob. art. 358 § 1 KC
art. 358 KC
§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.
). Można także zastawem ręcznym zabezpieczyć wierzytelność niepieniężną, przy czym jej zaspokojenie będzie możliwe dopiero po jej przekształceniu w wierzytelność pieniężną (IgnatowiczStefaniukPrawoRzeczowe (2003), str. 270). Nie ma znaczenia dla zastawu, czy jest to wierzytelność już istniejąca. § 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.
Przedmiotem zastawu mogą być bowiem także wierzytelności przyszłe i warunkowe (art. 306 § 2 KC
art. 306 KC
§ 1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.
§ 2. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.
).§ 1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.
§ 2. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.
2. Umowa o ustanowienie zastawu ręcznego
Badając kwestię umowy o ustanowienie zastawu ręcznego należy sprawdzić nie tylko skuteczność zawartego kontraktu ale także uprawnienie zastawcy do obciążenia rzeczy zastawem, gdyż nie każdy podmiot jest uprawniony do rozporządzania przedmiotem, na którym ma zostać ustanowiony zastaw.
a. skuteczna umowa o ustanowienie zastawu
Skuteczność umowy o ustanowienie zastawu zależy od złożenia ważnych oświadczeń woli, o treści wskazującej na zamiar zawarcia umowy o zastaw oraz braku przeszkód wpływających negatywnie na ważność transakcji.
Do essentialia negotii umowy o ustanowienie zastawu należą: określenie przedmiotu zastawu, indywidualne wskazanie zastawcy oraz zastawnika oraz określenie wierzytelności, która ma być zabezpieczona zastawem. Z treści umowy powinno także wynikać, iż zastawnik jest uprawniony do dochodzenia zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością. Zastawnikiem może być wierzyciel zabezpieczonej wierzytelności albo osoba trzecia, zaś zastawcą właściciel rzeczy, które może być, ale nie musi, dłużnikiem osobistym.
Należy też pamiętać o niedopuszczalności ograniczenia zastawcy w rozporządzaniu rzeczą (art. 311 KC
Umowa zastawu nie wymaga dla swej skuteczności szczególnej umowy, wobec czego można ją zawrzeć również ustnie.
b. uprawnienie do ustanowienia zastawu
Uprawnionym do ustanowienia zastawu jest właściciel rzeczy, która ma być nim obciążona (zob. art. 307 § 1 KC
Na mocy art. 309 w zw. z art. 169 KC
Skuteczność umowy o ustanowienie zastawu zależy od złożenia ważnych oświadczeń woli, o treści wskazującej na zamiar zawarcia umowy o zastaw oraz braku przeszkód wpływających negatywnie na ważność transakcji.
Do essentialia negotii umowy o ustanowienie zastawu należą: określenie przedmiotu zastawu, indywidualne wskazanie zastawcy oraz zastawnika oraz określenie wierzytelności, która ma być zabezpieczona zastawem. Z treści umowy powinno także wynikać, iż zastawnik jest uprawniony do dochodzenia zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością. Zastawnikiem może być wierzyciel zabezpieczonej wierzytelności albo osoba trzecia, zaś zastawcą właściciel rzeczy, które może być, ale nie musi, dłużnikiem osobistym.
Należy też pamiętać o niedopuszczalności ograniczenia zastawcy w rozporządzaniu rzeczą (art. 311 KC
art. 311 KC
Nieważne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że nie dokona zbycia lub obciążenia rzeczy przed wygaśnięciem zastawu.
). Ponieważ zastawnik ma prawo domagać się zaspokojenia z rzeczy “bez względu na to, czyją stała się własnością” (art. 306 § 1 KCNieważne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że nie dokona zbycia lub obciążenia rzeczy przed wygaśnięciem zastawu.
art. 306 KC
§ 1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.
§ 2. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.
), zastawca nie może być ograniczany w swobodzie rozporządzania nią, gdyż nadal jest jej właścicielem, choć jej nie posiada. Naruszenie przepisu art. 311 KC§ 1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.
§ 2. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.
art. 311 KC
Nieważne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że nie dokona zbycia lub obciążenia rzeczy przed wygaśnięciem zastawu.
(ius cogens) skutkuje przynajmniej częściową nieważnością umowy, zob. art. 58 § 3 KCNieważne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że nie dokona zbycia lub obciążenia rzeczy przed wygaśnięciem zastawu.
art. 58 KC
§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
.§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
Umowa zastawu nie wymaga dla swej skuteczności szczególnej umowy, wobec czego można ją zawrzeć również ustnie.
b. uprawnienie do ustanowienia zastawu
Uprawnionym do ustanowienia zastawu jest właściciel rzeczy, która ma być nim obciążona (zob. art. 307 § 1 KC
art. 307 KC
§ 1. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły.
§ 2. Jeżeli rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela, do ustanowienia zastawu wystarcza sama umowa.
§ 3. Zastaw jest skuteczny wobec wierzycieli zastawcy, jeżeli umowa o ustanowienie zastawu została zawarta na piśmie z datą pewną.
). § 1. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły.
§ 2. Jeżeli rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela, do ustanowienia zastawu wystarcza sama umowa.
§ 3. Zastaw jest skuteczny wobec wierzycieli zastawcy, jeżeli umowa o ustanowienie zastawu została zawarta na piśmie z datą pewną.
Na mocy art. 309 w zw. z art. 169 KC
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
możliwe jest jednak także ustanowienie zastawu ręcznego na rzeczy nienależącej do zastawnika, jeżeli spełnione zostaną przesłanki z art. 169 § 1 KC§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
albo art. 169 § 2 zd. 1 KC§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
(w zależności od tego, czy rzecz została utracona przez właściciela czy też nie). Aby doszło do skutecznego ustanowienia zastawu w ten sposób, konieczne jest więc sprawdzenie wszelkich przesłanek art. 169 KC§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
art. 169 KC
§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
. Należy szczególną uwagę zwrócić na fakt, czy rzecz została zastawnikowi wydana, albowiem przeniesienie faktycznego władztwa nad przedmiotem zastawu jest elementem koniecznym dla jego ustanowienia.§ 1. Jeżeli osoba nie uprawniona do rozporządzania rzeczą ruchomą zbywa rzecz i wydaje ją nabywcy, nabywca uzyskuje własność z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze.
§ 2. Jednakże gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu. Ograniczenie to nie dotyczy pieniędzy i dokumentów na okaziciela ani rzeczy nabytych na urzędowej licytacji publicznej lub w toku postępowania egzekucyjnego.
3. Wydanie rzeczy
Ponieważ dla zastawu ręcznego konieczne jest wydanie rzeczy (zob. art. 307 1 KC), mamy do czynienia z tzw. umową realną.
Wyjątkiem od wymogu wydania rzeczy stanowi sytuacja, gdy rzecz już znajduje się w dzierżeniu wierzyciela (albo osoby trzeciej), art. 307 § 2 KC
Ponieważ dla zastawu ręcznego konieczne jest wydanie rzeczy (zob. art. 307 1 KC), mamy do czynienia z tzw. umową realną.
Wyjątkiem od wymogu wydania rzeczy stanowi sytuacja, gdy rzecz już znajduje się w dzierżeniu wierzyciela (albo osoby trzeciej), art. 307 § 2 KC
art. 307 KC
§ 1. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły.
§ 2. Jeżeli rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela, do ustanowienia zastawu wystarcza sama umowa.
§ 3. Zastaw jest skuteczny wobec wierzycieli zastawcy, jeżeli umowa o ustanowienie zastawu została zawarta na piśmie z datą pewną.
. W tym wypadku umowa o ustanowienie zastawu jest umową konsensualną i dla jego ustanowienia wystarczająca jest sama umowa (art. 307 § 2 KC§ 1. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły.
§ 2. Jeżeli rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela, do ustanowienia zastawu wystarcza sama umowa.
§ 3. Zastaw jest skuteczny wobec wierzycieli zastawcy, jeżeli umowa o ustanowienie zastawu została zawarta na piśmie z datą pewną.
art. 307 KC
§ 1. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły.
§ 2. Jeżeli rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela, do ustanowienia zastawu wystarcza sama umowa.
§ 3. Zastaw jest skuteczny wobec wierzycieli zastawcy, jeżeli umowa o ustanowienie zastawu została zawarta na piśmie z datą pewną.
).§ 1. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły.
§ 2. Jeżeli rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela, do ustanowienia zastawu wystarcza sama umowa.
§ 3. Zastaw jest skuteczny wobec wierzycieli zastawcy, jeżeli umowa o ustanowienie zastawu została zawarta na piśmie z datą pewną.
C. Wygaśnięcie zastawu ręcznego
Zastaw ręczny wygasa na skutek następujących okoliczności:
- przyczyny powodujące wygaśnięcie ograniczonych praw rzeczowych, tzn.:
- konfuzja (nabycie własności przedmiotu zastawu przez zastawnika) – ale uwaga na wyjątek przewidziany w art. 325 § 2 KCart. 325 KC- oraz
§ 1. Jeżeli zastawnik zwróci rzecz zastawcy, zastaw wygasa bez względu na zastrzeżenia przeciwne.
§ 2. Zastaw nie wygasa pomimo nabycia rzeczy obciążonej przez zastawnika na własność, jeżeli wierzytelność zabezpieczona zastawem jest obciążona prawem osoby trzeciej lub na jej rzecz zajęta. - zrzeczenie się zastawu przez zastawnika;
- przelew zabezpieczonej wierzytelności z wyłączeniem zastawu (art. 323 § 1 KCart. 323 KC),
§ 1. Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem pociąga za sobą przeniesienie zastawu. W razie przeniesienia wierzytelności z wyłączeniem zastawu zastaw wygasa.
§ 2. Zastaw nie może być przeniesiony bez wierzytelności, którą zabezpiecza. - przeniesienie zastawu bez wierzytelności (art. 323 § 2 KCart. 323 KC),
§ 1. Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem pociąga za sobą przeniesienie zastawu. W razie przeniesienia wierzytelności z wyłączeniem zastawu zastaw wygasa.
§ 2. Zastaw nie może być przeniesiony bez wierzytelności, którą zabezpiecza. - zwrot rzeczy zastawcy (art. 325 § 1 KCart. 325 KC),
§ 1. Jeżeli zastawnik zwróci rzecz zastawcy, zastaw wygasa bez względu na zastrzeżenia przeciwne.
§ 2. Zastaw nie wygasa pomimo nabycia rzeczy obciążonej przez zastawnika na własność, jeżeli wierzytelność zabezpieczona zastawem jest obciążona prawem osoby trzeciej lub na jej rzecz zajęta. - wygaśnięcie wierzytelności (akcesoryjność zastawu!) i
- nabycie przedmiotu zastawu w dobrej wierze w przekonaniu o braku obciążeń (art. 170 KCart. 170 KC, zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 8.5.1997 r., I ACa 227/97, opubl. w Apel.-W-wa z 1998 r. Nr 3, poz. 21).
W razie przeniesienia własności rzeczy ruchomej, która jest obciążona prawem osoby trzeciej, prawo to wygasa z chwilą wydania rzeczy nabywcy, chyba że ten działa w złej wierze. Przepis paragrafu drugiego artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio.
D. Przeniesienie zastawu
Zastaw jest prawem zbywalnym, wobec czego można go zbyć (a tym samym nabyć w trybie pochodnym). Niezbędne dla skutecznego przeniesienia zastawu jest przeniesienie zabezpieczonej tym zastawem wierzytelności (art. 323 § 2 KC
art. 323 KC
§ 1. Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem pociąga za sobą przeniesienie zastawu. W razie przeniesienia wierzytelności z wyłączeniem zastawu zastaw wygasa.
§ 2. Zastaw nie może być przeniesiony bez wierzytelności, którą zabezpiecza.
). Nabycie pochodne zastawu zależne jest więc od skutecznej cesji (przelewu) zabezpieczonej wierzytelności, którą oceniać należy wg przesłanek określonych w art. 509 KC§ 1. Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem pociąga za sobą przeniesienie zastawu. W razie przeniesienia wierzytelności z wyłączeniem zastawu zastaw wygasa.
§ 2. Zastaw nie może być przeniesiony bez wierzytelności, którą zabezpiecza.
art. 509 KC
§ 1. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
§ 2. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
i nast.§ 1. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
§ 2. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Więcej na ten temat w dokumencie: PrzeniesienieZastawu.
E. Roszczenia wynikające ze stosunku zastawu ręcznego
Roszczenia te możemy podzielić na roszczenia przysługujące zastawnikowi oraz roszczenia przysługujące zastawcy.
1. Roszczenia przysługujące zastawnikowi
Podstawowym roszczeniem zastawnika jest roszczenie o wydanie przedmiotu zastawu, ale poza tym zastawnik może domagać się zaspokojenia z przedmiotu zastawu oraz zwrotu nakładów poczynionych na przedmiot zastawu.
Podstawowym roszczeniem zastawnika jest roszczenie o wydanie przedmiotu zastawu, ale poza tym zastawnik może domagać się zaspokojenia z przedmiotu zastawu oraz zwrotu nakładów poczynionych na przedmiot zastawu.
a. roszczenie o wydanie przedmiotu zastawu
(...)
b. roszczenie o zaspokojenie się z przedmiotu zastawu
Problematyczne jest to, czy w ogóle takie roszczenie istnieje. Dla powstania roszczenia konieczne jest ustawowe określenie uprawnienia zastawnika albo obowiązków zastawcy, albowiem roszczenie to możliwość żądania określonego zachowania się dłużnika zgodnie z treścią stosunku prawnego. Powstaje więc problem, znany także w prawie niemieckim, na czym miałoby w tym wypadku polegać świadczenie dłużnika rzeczowego. Można argumentować, iż zastawca jest zobowiązany do tolerowania (znoszenia) zachowania zastawnika, który zamierza zbyć przedmiot wg reguł postępowania egzekucyjnego, zgodnie z treścią zastawu. Podstawą roszczenia byłby art. 306 § 1 KC
Przesłanką tego roszczenia byłoby posiadanie uprawnienia do żądania zaspokojenia się z przedmiotu zastawu podmiotu podnoszącego powyższe roszczenie oraz legitymacja czynna przeciwnika.
c. roszczenie o zwrot nakładów poczynionych przez zastawnika na przedmiot zastawu
(...)
(...)
b. roszczenie o zaspokojenie się z przedmiotu zastawu
Problematyczne jest to, czy w ogóle takie roszczenie istnieje. Dla powstania roszczenia konieczne jest ustawowe określenie uprawnienia zastawnika albo obowiązków zastawcy, albowiem roszczenie to możliwość żądania określonego zachowania się dłużnika zgodnie z treścią stosunku prawnego. Powstaje więc problem, znany także w prawie niemieckim, na czym miałoby w tym wypadku polegać świadczenie dłużnika rzeczowego. Można argumentować, iż zastawca jest zobowiązany do tolerowania (znoszenia) zachowania zastawnika, który zamierza zbyć przedmiot wg reguł postępowania egzekucyjnego, zgodnie z treścią zastawu. Podstawą roszczenia byłby art. 306 § 1 KC
art. 306 KC
§ 1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.
§ 2. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.
.§ 1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.
§ 2. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.
Przesłanką tego roszczenia byłoby posiadanie uprawnienia do żądania zaspokojenia się z przedmiotu zastawu podmiotu podnoszącego powyższe roszczenie oraz legitymacja czynna przeciwnika.
c. roszczenie o zwrot nakładów poczynionych przez zastawnika na przedmiot zastawu
(...)
2. Roszczenia przysługujące zastawcy
Zastawca może domagać się natomiast zwrotu przedmiotu zastawu po wygaśnięciu zastawu oraz naprawienia szkody z powodu pogorszenia rzeczy.
Zastawca może domagać się natomiast zwrotu przedmiotu zastawu po wygaśnięciu zastawu oraz naprawienia szkody z powodu pogorszenia rzeczy.
CategoryZastaw CategoryZabezpieczenieWierzytelnosci
Na tej stronie nie ma komentarzy
