Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
  Auf Dem Weg Zum Eurodi...
  E G T C Monitoring Rep...
  E U W T Literatura2004
  E U W T Literatura2005
  E U W T Literatura2006
  E U W T Literatura2007
  E U W T Literatura2008
  E U W T Literatura2009
  E U W T Literatura2010
  E U W T Literatura2011
  E U W T Literatura2012
  E U W T Literatura2013
  E U W T Literatura2014
  E U W T Literatura2015
  E U W T Literatura2016
  E U W T Literatura A
  E U W T Literatura Ang...
  E U W T Literatura B
  E U W T Literatura C
  E U W T Literatura D
  E U W T Literatura E
  E U W T Literatura F
  E U W T Literatura Fra...
  Biot2013
 Bibliografia EUWT
  Auf Dem Weg Zum ...
  E G T C Monitori...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Literatu...
  E U W T Opinie
  E U W T Podatki
  E U W T Prace Dy...
  Euroregion Nysa
  Literatura Do Za...
  Cucu2011
  Engl2014
  Jaansoo Groenend...
  Lange2012
  Müller Klosterm...
  Popoviciu Toca2011
  Raducanu2013
  Sadler2013
  Sararu2014
  Soos2013
 Strona główna
  Studzieniecki2015
  Svensson2015
  Toca2013
  Degron A J D A2008
  Feral C T2008
  Gautier Audebert R ...
  Goehrs Jurisdoctori...
  Lubac S J2006
  Lubac S J2008
  E U W T Literatura G
  E U W T Literatura H
  E U W T Literatura His...
  E U W T Literatura I
  E U W T Literatura J
  E U W T Literatura K
  E U W T Literatura L
  E U W T Literatura M
  E U W T Literatura N
  E U W T Literatura Nie...
  E U W T Literatura O
  E U W T Literatura P
  E U W T Literatura Pol...
  E U W T Literatura R
  E U W T Literatura S
  E U W T Literatura Slo...
  E U W T Literatura T
  E U W T Literatura U
  E U W T Literatura V
  E U W T Literatura W
  E U W T Literatura Z
  E U W T Opinie
  E U W T Podatki
  E U W T Prace Dyplomowe
  Euroregion Nysa
  Literatura Do Zamowienia
  Cucu2011
  Engl2014
  Jaansoo Groenendijk2014
  Lange2012
  Müller Klostermann2014
  Popoviciu Toca2011
  Raducanu2013
  Sadler2013
  Sararu2014
  Soos2013
 Strona główna
  Studzieniecki2015
  Svensson2015
  Toca2013
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Wersja [14952]

To jest stara wersja WyrokTSUEC41210Omowienie utworzona przez MarcinKrzymuski, 2011-12-01 15:54:00.

 

Omówienie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 17.11.2011 r. w sprawie C-412/10

(Deo Antoine Homawoo przeciwko GMF Assurances SA)

A. Wstęp
Orzeczenie dotyczy stanu faktycznego wynikającego z wypadku drogowego. Polskie sądy w tym zakresie stosują Konwencję Haską o prawie właściwym dla wypadków drogowych z dnia 4 maja 1971 r. (Dz.U. 2003 Nr 63, poz. 585). Jednakże problem dotyczy stosowania rozporządzenia jako takiego. Orzeczenie będzie więc odnosiło się do wszelkich zdarzeń objętych rzeczowym zakresem zastosowania rozporządzenia, który wyznaczony jest przez art. 1 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rzym II.

B. Orzeczenie TS UE z dnia 17 listopada 2011
1. Stan faktyczny
Stan faktyczny w sprawie, która ostatecznie znalazła swój - częściowy - finał przed Trybunałem, nie był skomplikowany. Powód, pan Deo Antoine Homawoo uległ dnia 29 sierpnia 2007 r. we Francji wypadkowi drogowemu. Wypadek został spowodowany przez kierowcę pojazdu ubezpieczonego w zakładzie ubezpieczeń GMF Assurances SA. Dnia 8 stycznia 2009 r. poszkodowany wytoczył przed High Court of Justice powództwo przeciwko zakładowi ubezpieczeniowemu. Roszczenia odszkodowawcze powód wywiódł z prawa angielskiego jako lex fori. Pozwany kwestionował właściwość prawa angielskiego. Wg niego prawem właściwym jest prawo francuskie jako prawo wskazane przez normy kolizyjne rozporządzenia Rzym II. Konieczność zastosowania rozporządzenia 864/2007 pozwany uzasadnił tym, że zdarzenie nastąpiło po wejściu w życie rozporządzenia (wg pozwanego nastąpiło to dnia 20 sierpnia 2007 r.) a powództwo zostało w czasie, gdy rozporządzenie podlegało stosowaniu (tzn. po dniu 11 stycznia 2009).
Sąd (High Court of Justice England & Wales) nie podzielał wprawdzie stanowiska pozwanego. Jego zdaniem okoliczność, że art. 32 RozpUERzymII
art. 32 RozpUERzymII
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 11 stycznia 2009 r., z wyjątkiem art. 29, który stosuje się od dnia 11 lipca 2008 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.
nie uzależnia stosowania ani od wytoczenia powództwa w określonej dacie ani od wydania orzeczenia wystarczająco przemawia za stosowaniem rozporządzenia Rzym II wyłącznie do zdarzeń, które miały miejsce po dniu 11 stycznia 2009 r. Inna interpretacja, choć zdaniem sądu niewykluczona, godziłaby w pewność prawa.
Przekonanie sądu wnoszącego o orzeczenie prejudycjalne podzielił rzecznik generalny - Paolo Mengozzi - w opinii przedstawionej dnia 6 września 2011 r.

2. Rozstrzygnięcie
Trybunał przychylił się do stanowiska reprezentowanego we wniosku o wydanie orzeczenia prejudycjalnego. Orzekł, że sąd krajowy ma obowiązek stosować to rozporządzenie jedynie do zdarzeń powodujących szkodę, które nastąpiły po dniu 11 stycznia 2009 r. Kategorycznie odrzucił natomiast możliwość uzależniania stosowania rozporządzenia od dnia wytoczenia powództwa odszkodowawczego lub ustalenia przez sąd rozpatrujący sprawę prawa właściwego.

3. Motywy decyzji Trybunału
Swoje rozstrzygnięcie Trybunał uzasadnił przede wszystkim argumentami o czysto formalnym charakterze. Wg Trybunału rozporządzenie weszło w życie dnia 20 sierpnia 2007 r., gdyż takie reguły wynikają z art. 297 ust. 1 akapit trzeci TFUE (nb. 30). Ten wniosek potwierdza fakt, że w rozporządzeniu przewidziano dla państw członkowskich i Komisji określone obowiązki. Ich wykonanie miało nastąpić przed dniem 11 stycznia 2009 r. (nb. 31-32). Nie byłyby one "wymagalne", gdyby rozporządzenie nie było wówczas, a więc w czasie pomiędzy 20 sierpnia 2007 r. i 11 stycznia 2009 r., obowiązujące.
Nie oznacza to jednak, że rozporządzeniu podlegają również zdarzenia powodujące szkodę, które nastąpiły w tym okresie. Brzmienie art. 32 RozpUERzymII
art. 32 RozpUERzymII
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 11 stycznia 2009 r., z wyjątkiem art. 29, który stosuje się od dnia 11 lipca 2008 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.
wskazuje, zdaniem Trybunału, jednoznacznie, że łącznikom przewidzianym w rozporządzeniu podlegają wyłącznie te zdarzenia, które miały miejsce po dniu 10 stycznia 2009 r. (nb. 33).
Ścisłe rozróżnienie chwili wejścia w życie i stosowania służyć ma pewności prawa, w szczególności poprzez zapewnienie jego przewidywalności (nb. 34). Z tych samych przyczyn nie mogą stanowić kryteriów czasowych stosowania rozporządzenia takie okoliczności, jak wniesienie powództwa czy wydanie orzeczenia przez sąd (nb. 35).

C. Znaczenie orzeczenia dla praktyki
Orzeczenie Trybunału będzie miało znaczenie przede wszystkim dla rozstrzygnięcia problemów intertemporalnych związanych ze stosowaniem rozporządzenia 864/2007.
1. Rozbieżności poglądów w Europie
Do tej pory dały się zauważyć dwa główne nurty wykładni przepisów art. 31 i 32 rozporządzenia Rzym II.
Koncepcja do tej pory reprezentowana mniej licznie odwoływała się do art. 297 TFUE i wskazywała na dzień 20 sierpnia 2007 r. jako dzień wejścia w życie (Glöckner, IPRax 2009, S. 123; Kadner Graziano, RabelsZ 2009, S. 3; Dickinson, The Rome II Regulation... (2008), Rn. 3.322.). Konsekwencją tego byłoby stosowanie rozporządzenia już do tych zdarzeń, które miały miejsce po dniu 20 sierpnia 2007 r. (choć przed dniem 11 stycznia 2009 r.).
Oponenci (Bücken, IPRax 2009, S. 125 ff.; von Hein, ZEuP 2009, S. 11; Wurmnest in: jurisPKBGB (2010), Art. 1 Rom II-VO Rn. 56; Ludwig in: jurisPK-BGB (2010), Art. 31 Rom IIVO Rn. 6; MünchKommEGBGB/Junker (2010), Art. 32 Rom II-VO Rn. 4 m.w.N.; ausführlich Generalanwalt Paolo Mengozzi w opinii przedstawionej dnia 6 września 2011 w sprawie C-412/10 – Homawoo/GMF Assurances SA, nb. 20–53; Sujecki, EuZW 2011, S. 816.) zarzucali temu rozwiązaniu, że rozróżnianie pomiędzy dniem wejścia w życie i dniem stosowania rozporządzenia spowoduje liczne problemy, których nie da się w prosty sposób rozstrzygnąć. Poza tym wykładnia ta nie odpowiada rzeczywistej woli prawodawcy. Do grona zwolenników tego poglądu dołączył dnia 17 listopada 2011 r. Trybunał Sprawiedliwości UE.
2. "Nastąpienie" zdarzenia po dniu 11 stycznia 2009 r.
W orzeczeniu z 17 listopada 2011 r. Trybunał nie zajmował się w ogóle zagadnieniem "nastąpienia" zdarzenia po dniu 11 stycznia 2009 r. Tymczasem nie jest to wcale sprawa jasna. Z tych przyczyn omawiane orzeczenie Trybunału nie rozstrzyga w całości problemów intertemporalnych stosowania rozporządzenia Rzym II.
a. zdarzenia powodujące szkodę
Nastąpienie zdarzenia powodującego szkodę należy rozumieć w sposób autonomiczny. Zdarzeniem powodującym szkodę może być wg art. 2 ust. 1 RozpUERzymII
art. 2 RozpUERzymII
1. Do celów niniejszego rozporządzenia szkoda obejmuje wszelkie następstwa wynikające z czynu niedozwolonego, bezpodstawnego wzbogacenia, prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia lub culpa in contrahendo.
2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się także do zobowiązań pozaumownych, co do których zachodzi prawdopodobieństwo ich powstania.
3. Każde odniesienie w niniejszym rozporządzeniu do:
a) zdarzenia powodującego szkodę dotyczy także zdarzeń powodujących szkodę, co do których zachodzi prawdopodobieństwo ich wystąpienia;
b) szkody dotyczy także szkody w stosunku do której zachodzi prawdopodobieństwo jej powstania.
czyn niedozwolony, bezpodstawne wzbogacenie, prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia lub culpa in contrahendo. Orzeczenie TS nie dotyczy więc wyłącznie czynów niedozwolonych, ale rozstrzyga także problemy czasowego stosowania norm kolizyjnych do szkód wynikających z innych zdarzeń pozaumownych wymienionych w art. 2 ust. 1 RozpUERzymII
art. 2 RozpUERzymII
1. Do celów niniejszego rozporządzenia szkoda obejmuje wszelkie następstwa wynikające z czynu niedozwolonego, bezpodstawnego wzbogacenia, prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia lub culpa in contrahendo.
2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się także do zobowiązań pozaumownych, co do których zachodzi prawdopodobieństwo ich powstania.
3. Każde odniesienie w niniejszym rozporządzeniu do:
a) zdarzenia powodującego szkodę dotyczy także zdarzeń powodujących szkodę, co do których zachodzi prawdopodobieństwo ich wystąpienia;
b) szkody dotyczy także szkody w stosunku do której zachodzi prawdopodobieństwo jej powstania.
.
b. zdarzenia jednorazowe
W przypadku czynów niedozwolonych konieczne będzie ustalenie w pierwszej kolejności, czy roszczenie wynikające ze zdarzenia opiera się na zasadach odpowiedzialności na zasadzie winy, ryzyka czy słuszności. Dodatkowo trzeba uwzględnić wynikający z art. 4 i innych norm kolizyjnych fakt, że rozporządzenie nie rozróżnia pomiędzy zachowaniem sprawcy ani wynikającym z niego naruszeniem dóbr lub interesów prawnie chronionych ani wynikającym z tego naruszenia uszczerbkiem (szkodą) (inaczej w Niemczech, gdzie odpowiedzialność deliktowa wymaga ustalenia zachowania (Handlung), naruszenia dóbr (Rechtsgutsverletzung) i szkody (Schaden) a także związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy nimi (haftungsbegründende Kausalität, haftungsausfüllende Kausalität)). Dla rozporządzenia miarodajne jest wyłącznie fakt wystąpienia zdarzenia powodującego szkodę, a bez znaczenia są pośrednie skutki tego zdarzenia (art. 4 ust. 1 RozpUERzymII
art. 4 RozpUERzymII
1. Jeżeli niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej, prawem właściwym dla zobowiązania pozaumownego wynikającego z czynu niedozwolonego jest prawo państwa, w którym powstaje szkoda, niezależnie od tego, w jakim państwie miało miejsce zdarzenie powodujące szkodę, oraz niezależnie od tego, w jakim państwie lub państwach występują skutki pośrednie tego zdarzenia.
2. Jednakże w przypadku gdy osoba, której przypisuje się odpowiedzialność i poszkodowany mają, w chwili powstania szkody, miejsce zwykłego pobytu w tym samym państwie, stosuje się prawo tego państwa.
3. Jeżeli ze wszystkich okoliczności sprawy wyraźnie wynika, że czyn niedozwolony pozostaje w znacznie ściślejszym związku z państwem innym niż państwo wskazane w ust. 1 lub 2, stosuje się prawo tego innego państwa. Znacznie ściślejszy związek z innym państwem może polegać, w szczególności, na istnieniu wcześniejszego stosunku pomiędzy stronami, takiego jak umowa, ściśle związanego z danym czynem niedozwolonym.
).
W tym pierwszym wypadku zdarzenie następuje, gdy sprawca dopuszcza się działania, które jest źródłem szkody.
W przypadku odpowiedzialności deliktowej na zasadzie ryzyka chwilą nastąpienia czynu niedozwolonego jest moment zrealizowania się ryzyka wynikającego z działalności objętej tym reżimem odpowiedzialności (MünchKommEGBGB/Junker (2010), Art. 32 Rom II-VO Rn. 9; Wurmnest in: jurisPK- BGB (2010), Art. 1 Rom II-VO Rn. 56; Sujecki, EWS 2009, S. 313).
c. zdarzenia rozciągnięte w czasie
Jeżeli chodzi o zdarzenia, które rozgrywają się w dłuższym okresie czasu, to możemy mieć do czynienia ze zdarzeniami trwałymi albo powtarzalnymi.
d. roszczenia prewencyjne
Z mocy art. 2 ust. 2 RozpUERzymII
art. 2 RozpUERzymII
1. Do celów niniejszego rozporządzenia szkoda obejmuje wszelkie następstwa wynikające z czynu niedozwolonego, bezpodstawnego wzbogacenia, prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia lub culpa in contrahendo.
2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się także do zobowiązań pozaumownych, co do których zachodzi prawdopodobieństwo ich powstania.
3. Każde odniesienie w niniejszym rozporządzeniu do:
a) zdarzenia powodującego szkodę dotyczy także zdarzeń powodujących szkodę, co do których zachodzi prawdopodobieństwo ich wystąpienia;
b) szkody dotyczy także szkody w stosunku do której zachodzi prawdopodobieństwo jej powstania.
normami kolizyjnymi objęte są również roszczenia o charakterze zapobiegawczym.

D. Wnioski




cytowane przepisy: art. 4 RozpUERzymII
art. 4 RozpUERzymII
1. Jeżeli niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej, prawem właściwym dla zobowiązania pozaumownego wynikającego z czynu niedozwolonego jest prawo państwa, w którym powstaje szkoda, niezależnie od tego, w jakim państwie miało miejsce zdarzenie powodujące szkodę, oraz niezależnie od tego, w jakim państwie lub państwach występują skutki pośrednie tego zdarzenia.
2. Jednakże w przypadku gdy osoba, której przypisuje się odpowiedzialność i poszkodowany mają, w chwili powstania szkody, miejsce zwykłego pobytu w tym samym państwie, stosuje się prawo tego państwa.
3. Jeżeli ze wszystkich okoliczności sprawy wyraźnie wynika, że czyn niedozwolony pozostaje w znacznie ściślejszym związku z państwem innym niż państwo wskazane w ust. 1 lub 2, stosuje się prawo tego innego państwa. Znacznie ściślejszy związek z innym państwem może polegać, w szczególności, na istnieniu wcześniejszego stosunku pomiędzy stronami, takiego jak umowa, ściśle związanego z danym czynem niedozwolonym.
, art. 15 RozpUERzymII
art. 15 RozpUERzymII
Prawu właściwemu dla zobowiązań pozaumownych na podstawie niniejszego rozporządzenia podlegają w szczególności:
a) podstawa i zakres odpowiedzialności, w tym oznaczenie osób, które mogą być pociągnięte do odpowiedzialności za swoje czyny;
b) przesłanki zwolnienia z odpowiedzialności, jej ograniczenia i współodpowiedzialność;
c) istnienie, charakter i ocena szkody lub dochodzonego sposobu jej naprawienia;
d) środki, które sąd może podjąć w celu zapobieżenia naruszeniu lub szkodzie lub w celu zaniechania naruszenia lub wyrządzenia szkody, lub w celu zapewnienia naprawienia szkody, w granicach uprawnień przyznanych sądowi na mocy właściwego dla niego prawa procesowego;
e) kwestia zbywalności roszczenia o naprawienie szkody, w tym dopuszczalności jego dziedziczenia;
f) osoby uprawnione do odszkodowania za szkody poniesione osobiście;
g) odpowiedzialność za czyny innych osób;
h) sposoby wygaśnięcia zobowiązania, przedawnienie i terminy zawite, w tym początek, przerwanie i zawieszenie biegu przedawnienia lub terminu zawitego.
, art. 28 RozpUERzymII
art. 28 RozpUERzymII
1. Niniejsze rozporządzenie nie uchybia stosowaniu konwencji międzynarodowych, których stronami, w chwili przyjęcia niniejszego rozporządzenia, jest jedno lub kilka państw członkowskich, a które ustanawiają normy kolizyjne odnoszące się do zobowiązań pozaumownych.
2. Niniejsze rozporządzenie ma jednak w stosunkach pomiędzy państwami członkowskimi pierwszeństwo przed konwencjami zawartymi wyłącznie pomiędzy dwoma lub więcej państwami członkowskimi, w zakresie, w jakim konwencje takie dotyczą kwestii uregulowanych niniejszym rozporządzeniem.
, art. 29 RozpUERzymII
art. 29 RozpUERzymII
1. Do dnia 11 lipca 2008 r. państwa członkowskie przekazują Komisji wykaz konwencji, o których mowa w art. 28 ust. 1. Po tej dacie państwa członkowskie powiadamiają Komisję o wszelkich przypadkach wypowiedzenia takich konwencji.
2. Komisja publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w terminie sześciu miesięcy od otrzymania:
(i) wykaz konwencji, o którym mowa w ust. 1;
(ii) przypadki wypowiedzenia konwencji, o których mowa w ust. 1.
, art. 30 RozpUERzymII
art. 30 RozpUERzymII
1. Nie później niż dnia 20 sierpnia 2011 r. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia. Jeżeli jest to niezbędne, do sprawozdania dołączone zostają wnioski dotyczące dostosowania niniejszego rozporządzenia. Sprawozdanie obejmuje:
(i) opracowanie na temat skutków wynikających ze sposobu traktowania prawa obcego przez ustawodawstwa różnych państw i zakresu, w jakim sądy w państwach członkowskich stosują w praktyce prawo obce na podstawie niniejszego rozporządzenia;
(ii) opracowanie dotyczące skutków art. 28 niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do konwencji haskiej z dnia 4 maja 1971 r. o prawie właściwym dla wypadków drogowych.
2. Nie później niż do dnia 31 grudnia 2008 r. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu opracowanie dotyczące sytuacji w dziedzinie prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych wynikających z naruszenia prawa prywatności i innych dóbr osobistych, uwzględniające zasady odnoszące się do wolności prasy i swobody wypowiedzi w mediach i kwestii kolizyjno-prawnych związanych z dyrektywą 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych.
, art. 31 RozpUERzymII
art. 31 RozpUERzymII
Niniejsze rozporządzenie stosuje się do zdarzeń powodujących szkodę, które wydarzyły się po jego wejściu w życie.
, art. 32 RozpUERzymII
art. 32 RozpUERzymII
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 11 stycznia 2009 r., z wyjątkiem art. 29, który stosuje się od dnia 11 lipca 2008 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.


CategoryPrawoEuropejskieOrzecznictwo CategoryPrawoPrywatneMiedzynarodoweOrzecznictwo CategoryGlosy
Na tej stronie nie ma komentarzy