Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Uchwała SN z 22.10.2010 r., III CZP 76/10

dane orzeczenia: Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 r., sygn. akt III CZP 76/10
publikacja: OSNC 2011, zeszyt B, poz. 42 (str. 106-110)
teza:
Najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 KC w związku z art. 24 § 1 KC zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r.

przepisy:

• art. 23 KC
  art. 23 KC
  Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

  [schowaj]
  , art. 24 KC
  art. 24 KC
  § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
  § 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
  § 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.

  [schowaj]
  , art. 445 KC
  art. 445 KC
  § 1. W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.
  § 2. Przepis powyższy stosuje się również w wypadku pozbawienia wolności oraz w wypadku skłonienia za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu.
  § 3. Roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie albo gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego.

  [schowaj]
  , art. 446 KC
  art. 446 KC
  § 1. Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł.
  § 2. Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.
  § 3. Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.
  § 4. Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

  [schowaj]
  , art. 448 KC
  art. 448 KC
  W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 stosuje się.

  [schowaj]
• art. 18 Konstytucja
  art. 18 Konstytucja
  Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej.

  [schowaj]
  , art. 71 Konstytucja
  art. 71 Konstytucja
  1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych.
  2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa.

  [schowaj]
• art. 23 KRO
  art. 23 KRO
  Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.

  [schowaj]

uzasadnienie: zob. strona Sądu Najwyższego

status: copy
uwagi:
Podstawą rozstrzygnięcia sporu jest art. 448 zd. 1 KC w zw. z art. 24 § 1 KC. Roszczenie z tego przepisu zmierza do uzyskania zadośćuczynienia za krzywdę wywołaną naruszeniem dobra osobistego (albo odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny).
Przesłanką uzyskania roszczenia jest bezprawne naruszenie dobra osobistego. Jest to odpowiedzialność na zasadzie bezprawności (nie ma potrzeby wykazywania winy sprawcy naruszenia).

1. Naruszenie dobra osobistego
Na skutek śmierci osoby najbliższej zerwane zostały więzi rodzinne, które - wg SN - fundamentem prawidłowego funkcjonowania rodziny i podlegają ochronie prawnej jako dobra osobiste.

2. Bezprawność
Bezprawność (obiektywna, rozumiana jako naruszenie przepisów prawa powszechnie obowiązującego i zasad współżycia społecznego) naruszenia dobra osobistego jest w tym wypadku domniemywana (więcej zob. OchronaDobrOsobistych).

---

CategoryOrzecznictwoSaduNajwyzszego CategoryCzynyNiedozwolone CategoryOchronaDobrOsobistych