Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

a. Zastosowanie GBER do usług szpitalnych (art. 2)
GBER dotyczy pomocy państwowej, której wysokość nie przekracza rocznej kwoty 15 mln EUR (art. 2 pkt 1 GBER). Jednakże rekompensata za świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym przez szpitale świadczące opiekę medyczną, w tym w stosownych przypadkach usługi ratownictwa medycznego podlega pod GBER niezależnie od udzielonej wysokości, o ile spełnione zostaną kryteria przewidziane w GBER.

b. Kryteria zwolnienia na podstawie GBER
Zatem pomoc udzielona szpitalom świadczącym opiekę medyczną nie podlega notyfikacji, gdy spełnia poniższe kryteria:
Akt powierzenia UOIG szpitalowi
Powierzenie realizacji UOIG musi nastąpić zgodnie z regulacją przewidzianą w art. 4 GBER. Nowy jest obowiązek odniesienia się w akcie powierzenia do GBER (art. 4 zd. 2 lit. f) GBER).
Zobowiązanie do realizacji UOIG przez szpital
Z aktu powierzenie, którego forma jest dowolna (prywatno- albo publicznoprawna), musi wynikać zobowiązanie szpitala do świadczenia usług w zakresie ochrony zdrowia (zob. też Komunikat Komisji z 11.1.2012, nr 51 (str. 4)).
Charakter usług jako UOIG
Zgodnie z definicją przyjętą przez Komisję UOIG to „sektor działalności gospodarczej, który oferuje usługi w ogólnym interesie publicznym, które nie byłyby świadczone na rynku (lub byłyby świadczone na innych warunkach, jeżeli chodzi o jakość, bezpieczeństwo, przystępność cenową, równe traktowanie czy powszechny dostęp) bez interwencji publicznej” (Dokument roboczy służb Komisji z dnia 29.4.2013 r., Przewodnik dotyczący stosowania przepisów prawa Unii Europejskiej z zakresu pomocy państwa, zamówień publicznych i rynku wewnętrznego do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, w szczególności do usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym, SWD(2013) 53 final/2, s. 26-27). Prawo unijne nie wskazuje jednak dokładnie, jakie obszary działalności gospodarczej spełniają powyższe kryteria. Pojęcie UOIG należy interpretować wąsko, gdyż jest to wyjątek od reguł konkurencji (wyrok ETS z dnia 21.3.1974, sygn. 127/73 (BRT), Zb. Orz. 1974, s. 313, nb. 19.).
W dziedzinach nieobjętych szczegółową regulacją UE państwa członkowskie mają szeroki margines swobody w definiowaniu pojęcia usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (Kociubiński, EPS 8/2011, s. 9; Szydło w: Kowalik-Bańczyk K., Szwarc-Kuczer M., Wróbel A. (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II. Art. 90-222 (2012), Art. 106 pkt. 106.7.). UE może natomiast jedynie weryfikować, czy państwo członkowskie nie popełniło oczywistego błędu w ocenie dokonując kwalifikacji określonej usługi jako UOIG (Komunikat Komisji…, pkt 45-46 (Dz.Urz. Nr C 8 z 11.1.2012 r., s. 4); wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 12.2.2008, sygn. T-289/03 (BUPA), Zb. Orz. 2008, s. II-81, nb. 166-169 i 172; wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 15.6.2005, sygn. T‑17/02 (Olsen), Zb.Orz. 2005, s. II-2031, pkt 216 i powołane tam wcześniejsze orzecznictwo). Ponadto państwo członkowskie powinno wskazać przyczyny, dla których uważa, iż dana usługa zasługuje, ze względu na swój szczególny charakter, na uznanie za UOIG i wyróżnienie jej spośród innych rodzajów działalności gospodarczej (Wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 12.2.2008, sygn. T-289/03 (BUPA), Zb. Orz. 2008, s. II-81, nb. 172).

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzenia oraz polskie przepisy dot. funkcjonowania szpitali można uznać, że usługi typu UOIG obejmują "podstawowe szpitalne zabezpieczenie świadczeń opieki zdrowotnej". Zapewnia ono świadczeniobiorcom dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie: leczenia szpitalnego, świadczeń wysokospecjalistycznych, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej realizowanej w poradniach przyszpitalnych, rehabilitacji leczniczej, programów lekowych, leków stosowanych w chemioterapii oraz nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, przy jednoczesnym zagwarantowaniu ciągłości i kompleksowości udzielanych świadczeń oraz stabilności ich finansowania (art. 95 l ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zmienionej ustawą z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2017 nr 844).

Parametry rekompensaty i zapobieżenie jej nadmiernej wysokości
Zgodnie z art. 5 GBER rekompensata nie może przekraczać kwoty niezbędnej do pokrycia kosztów netto wynikających z wywiązywania się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych, z uwzględnieniem rozsądnego zysku. Wystarczające jest wskazanie algorytmu wyliczania rekompensaty; nie musi być zatem od początku wskazana kwota.
Długość udzielania pomocy nie powinna przekraczać 10 lat (art. 2 ust. 2 GBER). Jednakże dłuższy okres powierzenia może być uzasadniony potrzebą przeprowadzenia znacznych inwestycji (pkt 12 preambuły GBER). Można także po upływie 10 lat dokonać nowego powierzenia i ponownie udzielić pomocy w ramach GBER (tak w Niemczech "Auslegungs‐ und Anwendungshilfe... (s. 8)").

Zapewnienie kontroli
Stosownie do art. 5 GBER państwa członkowskie dokonują kontroli, by rekompensata przyznana na wykonywanie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym nie przekraczało kwoty ustalonej zgodnie z art. 5 GBER.