Likwidacja granic w regionach przygranicznych - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej (EUWT) jako instrument współpracy terytorialnej jednostek samorządu terytorialnego w Europie

Stosunek Cywilnoprawny

A. Definicja
Stosunek cywilnoprawny najczęściej określa się jako stosunek prawny wyznaczony przez normy prawa cywilnego.

B. Charakter
Poniżej zostały przedstawione cechy charakterystyczne stosunku cywilnoprawnego.

1. Równorzędność (równość) stron
Fundamentalną (wręcz konstytutywną) cechą, bez której okreslony stosunek prawny nie może nosić przymiotu cywilnoprawnego, jest równorzędność (równość) stron. Przejawia się ona w tym, iż żaden z podmiotów (stron), niezależnie od tego czy jest osobą fizyczną, osoba prawną, czy też jednostką organizacyjną w rozumieniu art 33(1) KC, nie jest podporządkowany drugiemu. Podkreślenia wymaga fakt, iż chodzi tu o formalną równorzędność podmiotów, a więc o zapewnienie im takich samych warunków, w takich samych okolicznościach.

2. Autonomia woli stron
Kolejną istotną cechą stosunku cywilnoprawnego jest autonomiczność woli jego podmiotów. Wyraża się ona w:

• braku bezpośredniego przymusu ze strony państwa, oraz
• przyznaniu podmiotom znaczących możliwości swobodnego kształtowania treści stosunków cywilnoprawnych.

W stosunku cywilnoprawnym sankcja ma charaktesr subsydiarny i ma na celu wymuszenie okreslonego postępowania, które w zasadzie powinno nastąpić dobrowolnie.

3. Przyznanie określonych praw podmiotowych
Charakterystyczną cechą regulacji cywilnoprawnej jest to, że przyznaje ona uprawnionym określone prawa podmiotowe. Sposób wykorzystania tych praw - zgodnie z zasadą autonomii woli stron - należy do uprawnionego, któremu ustawodawca pozostawia możność swobodnej ich realizacji.

C. Elementy
Do zasadniczych elemntów stosunku cywilnoprawnego należą:

• podmioty,
• przedmiot, oraz
• treść stosunku cywilnoprawnego.

1. Podmioty
Podmiotami stosunku cywilnoprawnego są:

• osoby fizyczne,
• osoby prawne, oraz
• jednostki oragnizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

2. Przedmiot
Przedmiotem stosunku cywilnoprawnego jest przede wszystkim określone zachowanie się podmiotów danego stosunku zgdone z jego treścią, które - stosownie do wynikających ze stosunku prawnego uprawnień lub obowiązków - może być dozwolone, zakazane lub nakazane. Ponadto przedmiotem stosunku cywilnoprawnego może być również określony obiekt (materialny lub niematerialny), którego to zachowanie dotyczy.

3. Treść
Elementem stosunku cywilnoprawnego są wynikające z normy prawnej uprawnienia i obowiązki podmiotów tego stosunku, składające się na jego treść.

D. Źródła
Stosunki cywilnoprawne powstają, zmieniają się oraz ustają w wyniku zdarzeń cywilnoprawnych. W nauce prawa ugruntowany jest podział na określone typy zdarzeń cywilnoprawnych:

• czynności prawne,
• czyny zgodne z prawem,
• czyny niezgodne z prawem,
• orzeczenia sądowe,
• akty administarcyjne,
• zdarzenia niebędące działaniami (m.in. upływ czasu, urodzenie, śmierć, zawalenie się budynku itp.).

E. Literatura
Z. Banaszczyk (w:) System Praw Prywatnego, Tom 1. Prawo cywilne - część ogólna, pod. red. M. Safjana, Warszawa 2007 r., rozdział XII

---

CategoryLeksykonS CategoryCzescOgolna