Skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego
A. CHARAKTER SKARGI KASACYJNEJ
Skarga jest środkiem odwoławczym od prawomocnych orzeczeń sądu II instancji.
Charakter skargi zmienił się z reformą w 2005 (ZmKPC). Skarga utraciła charakter środka trzecioinstancyjnego.
Celem jest kontrola legalności orzeczenia sądu drugiej instancji. A więc ocenia, czy prawidłowa była wykładnia i subsumcji norm. Podkreśla się na tym tle, że SK ma istotny pierwiastek publicznoprawny, tzn. służy ochronie interesu publicznego, zaś ochrona interesu indywidualnego jest wyłącznie "refleksem" tego celu. Celem jest także eliminacja orzeczeń oczywiście wadliwych.
SK nie ma skutku suspensywnego. Przywrócenie może nastąpić ewentualnie na wniosek strony.
B. DOPUSZCZALNOŚĆ SKARGI
1. Zdatność sprawy do rozpoznania
Wartość przedmiotu zaskarżenia (art. 3982 KPC
Wartość przedmiotu zaskarżenia (art. 3982 KPC
art. 3982 KPC
§ 1. Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych, a w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Jednakże w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia skarga kasacyjna przysługuje także w sprawach o odszkodowanie z tytułu wyrządzenia szkody przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem.
§ 2. Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna także w sprawach:
1) o rozwód, o separację, o alimenty, o czynsz najmu lub dzierżawy oraz o naruszenie posiadania,
2) dotyczących kar porządkowych, świadectwa pracy i roszczeń z tym związanych oraz o deputaty lub ich ekwiwalent,
3) rozpoznanych w postępowaniu uproszczonym.
§ 3. Niedopuszczalna jest skarga kasacyjna od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa lub orzekającego unieważnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się wyroku zawarta związek małżeński.
).§ 1. Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych, a w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Jednakże w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia skarga kasacyjna przysługuje także w sprawach o odszkodowanie z tytułu wyrządzenia szkody przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem.
§ 2. Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna także w sprawach:
1) o rozwód, o separację, o alimenty, o czynsz najmu lub dzierżawy oraz o naruszenie posiadania,
2) dotyczących kar porządkowych, świadectwa pracy i roszczeń z tym związanych oraz o deputaty lub ich ekwiwalent,
3) rozpoznanych w postępowaniu uproszczonym.
§ 3. Niedopuszczalna jest skarga kasacyjna od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa lub orzekającego unieważnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się wyroku zawarta związek małżeński.
2. Podstawy - uwagi ogólne
KPC nie posługuje się pojęciem zarzutu, lecz podstaw. Podstawa jest pojęciem szerszym od zarzutu.
Trzeba pamiętać, że zaskarża się orzeczenie II instancji. Poza tym ważny jest zakres zaskarżenia, gdyż jest to istotne w sprawach, gdy strony są wielopodmiotowe albo wieloroszczeniowe. O ile w apelacji wystarczy sugestia w tekście pisma, o tyle w SK nie ma miejsca na tego domysły (zob uchwała III CZP ????). Ważne ze strony SN jest także dokładne wskazanie przepisów wg stanu na dzień oraz wskazanie publikacji aktu prawnego. Wywód musi być kompleksowy, tak aby nie było potrzeby śledzenia całych akt.
W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 31 stycznia 2008 r. mającej moc zasady prawnej (sygn. akt III CZP 49/07, Wspólnota 2008/1/13) sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania (tak SN w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r. (V CSK 19/08)).
Jak wynika z art. 3983 § 3 KPC
W zakresie zarzutów związanych z wadliwością postępowania dowodowego należy pamiętać o art. 162 KPC.
KPC nie posługuje się pojęciem zarzutu, lecz podstaw. Podstawa jest pojęciem szerszym od zarzutu.
Trzeba pamiętać, że zaskarża się orzeczenie II instancji. Poza tym ważny jest zakres zaskarżenia, gdyż jest to istotne w sprawach, gdy strony są wielopodmiotowe albo wieloroszczeniowe. O ile w apelacji wystarczy sugestia w tekście pisma, o tyle w SK nie ma miejsca na tego domysły (zob uchwała III CZP ????). Ważne ze strony SN jest także dokładne wskazanie przepisów wg stanu na dzień oraz wskazanie publikacji aktu prawnego. Wywód musi być kompleksowy, tak aby nie było potrzeby śledzenia całych akt.
W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 31 stycznia 2008 r. mającej moc zasady prawnej (sygn. akt III CZP 49/07, Wspólnota 2008/1/13) sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania (tak SN w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r. (V CSK 19/08)).
Jak wynika z art. 3983 § 3 KPC
art. 3983 KPC
§ 1. Skargę kasacyjną strona może oprzeć na następujących podstawach:
1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,
2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
§ 2. Prokurator Generalny może oprzeć skargę kasacyjną na podstawach określonych w § 1, jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego, Rzecznik Praw Obywatelskich - jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, a Rzecznik Praw Dziecka - jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia praw dziecka.
§ 3. Podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów.
podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów. Strona w trakcie dwuinstancyjnego postępowania powinna więc przekonać sądy do swoich racji, gdyż Sąd Najwyższy nie prowadzi już postępowania dowodowego i jest związany ustaleniami dokonanymi przez sąd apelacyjny. Podstawą skargi nie może być więc art. 233 KPC§ 1. Skargę kasacyjną strona może oprzeć na następujących podstawach:
1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,
2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
§ 2. Prokurator Generalny może oprzeć skargę kasacyjną na podstawach określonych w § 1, jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego, Rzecznik Praw Obywatelskich - jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, a Rzecznik Praw Dziecka - jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia praw dziecka.
§ 3. Podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów.
art. 233 KPC
§ 1. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.
§ 2. Sąd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu.
(wyrok SN z dnia 5.12.2008, III CSK 211/08 (LEX nr 484728).§ 1. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.
§ 2. Sąd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu.
W zakresie zarzutów związanych z wadliwością postępowania dowodowego należy pamiętać o art. 162 KPC.
a. Podstawa dotycząca naruszenia prawa materialnego (podstawa pierwsza)
Pojawia się pytanie, czy obie możliwości wymienione w tym przepisie mogą występować jednocześnie. SN ocenia to niejednolicie. Może być tak, że błędna wykładnia jest źródłem zaś niewłaściwe zastosowanie skutkiem błędnej wykładni.
Należy wskazać, jak prawidłowa interpretacja powinna wyglądać. Tutaj możliwe jest oparcie się na doktrynie.
Pojawia się pytanie, czy obie możliwości wymienione w tym przepisie mogą występować jednocześnie. SN ocenia to niejednolicie. Może być tak, że błędna wykładnia jest źródłem zaś niewłaściwe zastosowanie skutkiem błędnej wykładni.
Należy wskazać, jak prawidłowa interpretacja powinna wyglądać. Tutaj możliwe jest oparcie się na doktrynie.
b. Podstawa dot. procedowania w zakresie postępowania dowodowego (druga podstawa)
Tutaj zarzuty najczęściej dotyczą art. 381 KPC
Art. 380 KPC
Cała konstrukcja służy prawidłowości zgromadzenia materiału dowodowego a nie jego oceny.
Tutaj zarzuty najczęściej dotyczą art. 381 KPC
art. 381 KPC
Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później.
. Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później.
Art. 380 KPC
art. 380 KPC
Sąd drugiej instancji, na wniosek strony, rozpoznaje również te postanowienia sądu pierwszej instancji, które nie podlegają zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.
może być przedmiotem tzw. rozszerzonej kontroli również w skardze kasacyjnej. Dotyczy przede wszystkim możliwości przywrócenia terminu do dokonania. Niezbędny jednak jest wyraźny wniosek strony. Nie mogą jednak polegać na odmiennej ocenie dowodów. Sąd drugiej instancji, na wniosek strony, rozpoznaje również te postanowienia sądu pierwszej instancji, które nie podlegają zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.
Cała konstrukcja służy prawidłowości zgromadzenia materiału dowodowego a nie jego oceny.
C. INNE UWAGI
Wpływ na możliwości zaskarżenia ma sposób prowadzenia postępowania dowodowego w I i II instancji. Trzeba więc mieć na uwadze, że pewne błędy nie dadzą się wyrugować w postępowaniu odwoławczym. Strony powinny więc skoncentrować się na postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Przerzucanie post. dowodowego do drugiej instancji generuje ryzyko wystąpienia błędów, które nie dadzą się następnie wyrugować, gdyż nie będzie możliwości ich weryfikacji z uwagi na brak III instancji.
D. PRZEDSĄD
1. Oczywista zasadność skargi kasacyjnej
Nieważność postępowania wynikający z pozbawienia obrony praw (art. 379 pkt 5 KPC
art. 379 KPC
Nieważność postępowania zachodzi:
1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna,
2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany,
3) jeżeli o to samo roszczenie między tymi samymi stronami toczy się sprawa wcześniej wszczęta albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona,
4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy,
5) jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw,
6) jeżeli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu.
). Zasadność musi być widoczna prima facie. TNieważność postępowania zachodzi:
1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna,
2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany,
3) jeżeli o to samo roszczenie między tymi samymi stronami toczy się sprawa wcześniej wszczęta albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona,
4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy,
5) jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw,
6) jeżeli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu.
CategoryPostepowanieProcesoweWSprawachCywilnych
Na tej stronie nie ma komentarzy
