Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Schemat: Zaskarżalność roszczenia

przesłanki zaskarżalności roszczenia cywilnoprawnego

A. Zaskarżalność - definicja pojęcia
Pod zaskarżalnością rozumiem możliwość skutecznego dochodzenia spełnienia roszczenia cywilnoprawnego przed organami państwowymi lub innymi, które upoważnione są do rozstrzygania konfliktów prawnych.

B. Przesłanki zaskarżalności
Roszczenie jest zaskarżalne (egzekwowalne) jeżeli:
  1. nadeszła jego wymagalność,
  2. zobowiązanie nie ma charakteru naturalnego,
  3. brak jest zarzutów obezwładniających oraz
  4. brak jest podstaw dla zarzutu nadużycia prawa.
Zob. systematykę przesłanek na schemacie Taris(R).
1. Wymagalność
Roszczenie jest zaskarżalne w pierwszym rzędzie wówczas, gdy jest wymagalne. Wymagalność ma miejsce, gdy wierzyciel może domagać się spełnienia świadczenia a dłużnik jest zobowiązany je wykonać. Wymagalność roszczenia oznacza więc możność żądania zaspokojenia roszczenia po nadejściu terminu płatności lub po spełnieniu się warunku rozwiązującego (Piasecki [w:] K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003, art. 120 nb. 1).
Ogólne reguły ustalania terminu wymagalności w przypadku zobowiązań umownych kreuje art. 455 KC
art. 455 KC
Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
, który w pierwszym rzędzie odsyła do woli stron.

2. Brak charakteru zobowiązania naturalnego
ZobowiazanieNaturalne

3. Brak zarzutów obezwładniających
Roszczenie nie jest zaskarżalne wówczas, gdy dłużnik może wysunąć przeciw żądaniu wierzyciela zarzut. Zarzutem jest uprawnienie dłużnika polegające na odmowie spełnienia świadczenia (DoliwaCzescOgolna, nb. 119). Zarzuty mogą mieć charakter tamujący powstanie roszczenia albo przejściowo lub trwale obezwładniający roszczenie (zob. ZarzutyPrawoCywilne). Dla wymagalności znaczenie mają zarzuty obezwładniające (zarzut tamujące wpływają na powstanie roszczenia - zob. PowstanieRoszczeniaUmownego).
a. zarzuty dylatoryjne
Zarzuty dylatoryjne powodują czasowe (przejściowe) obezwładnienie roszczenia. Tutaj zakwalifikować należy:
  • zarzut niewykonania świadczenia wzajemnego (art. 488 KC
    art. 488 KC
    § 1. Świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych (świadczenia wzajemne) powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, z ustawy albo z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu wynika, iż jedna ze stron obowiązana jest do wcześniejszego świadczenia.
    § 2. Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego.
    ) oraz
  • zarzut prawa zatrzymania rzeczy (art. 461 KC
    art. 461 KC
    § 1. Zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej (prawo zatrzymania).
    § 2. Przepisu powyższego nie stosuje się, gdy obowiązek wydania rzeczy wynika z czynu niedozwolonego albo gdy chodzi o zwrot rzeczy wynajętych, wydzierżawionych lub użyczonych.
    § 3. (uchylony).
    , art. 496 KC
    art. 496 KC
    Jeżeli wskutek odstąpienia od umowy strony mają dokonać zwrotu świadczeń wzajemnych, każdej z nich przysługuje prawo zatrzymania, dopóki druga strona nie zaofiaruje zwrotu otrzymanego świadczenia albo nie zabezpieczy roszczenia o zwrot.
    i nast.).

b. zarzuty peremptoryjne
Zarzut perempotoryjny powoduje trwałe obezwładnienie roszczenia. Najbardziej znanym zarzutem trwale obezwładniającym roszczenie jest zarzut przedawnienie.
4. Brak nadużycia prawa
Nie może być także dochodzone roszczenie, które stanowi nadużycie prawa podmiotowego w rozumieniu art. 5 KC
art. 5 KC
Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
. O przesłankach zarzutu z art. 5 KC
art. 5 KC
Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
czytaj więcej w Art5KC.

CategorySchematyPrawoCywilne CategoryLeksykonZ
Na tej stronie nie ma komentarzy