Schemat: Odpowiedzialność solidarna
Pojęcie odpowiedzialności solidarnej zostało wyjaśnione w leksykonie.
A. PRZESŁANKI
Przesłanki odpowiedzialności solidarnej są następujące:
- wielość podmiotów po stronie dłużników,
- istnienie tylko jednego zobowiązania (obowiązku świadczenia),
- spełnienie świadczenia przez jednego z dłużników powoduje wygaśnięcie zobowiązania,
- wspólna podstawa odpowiedzialności.
1. Wielość podmiotów
Siłą rzeczy należy się zastanowić nad istnieniem solidarności dłużników wówczas, gdy po stronie zobowiązanej występują dwa lub więcej podmioty. Tutaj zazwyczaj więc pojawia się pytanie o to, kiedy mamy do czynienia z samodzielnymi podmiotami.
2. Jedno świadczenie
Wszyscy dłużnicy powinni być zobowiązani do jednego świadczenia. Zgodnie z art. 368 KC
3. Wygaśnięcie zobowiązania na wypadek spełnienia przez jednego z dłużników
Dla odpowiedzialności solidarnej rozstrzygające jest to, że spełnienie świadczenia przez jednego z dłużników, powoduje zwolnienie pozostałych. Zobowiązanie pomiędzy dłużnikami a wierzycielem wygasa. Powstaje ewentualnie nowe - regresowe - pomiędzy dłużnikami.
Inaczej jest w przypadku tzw. kumulacji długów; wówczas każdy dłużnik jest zobowiązany do świadczenia, a wierzyciel ma prawo otrzymać świadczenie wielokrotnie (np. restaurator R zamawia u A trzy skrzynki wina ale na wszelki wypadek zamawia trzy skrzynki wina także u B).
4. Wspólna podstawa odpowiedzialności
U źródeł solidarności musi znajdować się konkretny przepis prawa (np. art. 441 § 1 KC
Punktem odróżniającym solidarność właściwą od odpowiedzialności in solidum jest fakt, iż wszyscy dłużnicy odpowiadają z tej samej podstawy prawnej. Odpowiedzialność ze wspólnej podstawy prawnej ma miejsce, gdy wszyscy dłużnicy są odpowiedzialny wg tych samych zasad; nie ma potrzeby, aby podstawą zobowiązania był ten sam przepis. Stąd też zachodzi solidarność wówczas, gdy każdy z dłużników odpowiada za szkodę ex contractu, choć podstawą roszczenia mogą być różne przepisy z tego zakresu.
Siłą rzeczy należy się zastanowić nad istnieniem solidarności dłużników wówczas, gdy po stronie zobowiązanej występują dwa lub więcej podmioty. Tutaj zazwyczaj więc pojawia się pytanie o to, kiedy mamy do czynienia z samodzielnymi podmiotami.
2. Jedno świadczenie
Wszyscy dłużnicy powinni być zobowiązani do jednego świadczenia. Zgodnie z art. 368 KC
art. 368 KC
Zobowiązanie może być solidarne, chociażby każdy z dłużników był zobowiązany w sposób odmienny albo chociażby wspólny dłużnik był zobowiązany w sposób odmienny względem każdego z wierzycieli.
solidarności nie stoi na przeszkodzie, jeżeli każdy z dłużników jest zobowiązany w sposób odmienny (art. 368 KCZobowiązanie może być solidarne, chociażby każdy z dłużników był zobowiązany w sposób odmienny albo chociażby wspólny dłużnik był zobowiązany w sposób odmienny względem każdego z wierzycieli.
art. 368 KC
Zobowiązanie może być solidarne, chociażby każdy z dłużników był zobowiązany w sposób odmienny albo chociażby wspólny dłużnik był zobowiązany w sposób odmienny względem każdego z wierzycieli.
).Zobowiązanie może być solidarne, chociażby każdy z dłużników był zobowiązany w sposób odmienny albo chociażby wspólny dłużnik był zobowiązany w sposób odmienny względem każdego z wierzycieli.
3. Wygaśnięcie zobowiązania na wypadek spełnienia przez jednego z dłużników
Dla odpowiedzialności solidarnej rozstrzygające jest to, że spełnienie świadczenia przez jednego z dłużników, powoduje zwolnienie pozostałych. Zobowiązanie pomiędzy dłużnikami a wierzycielem wygasa. Powstaje ewentualnie nowe - regresowe - pomiędzy dłużnikami.
Inaczej jest w przypadku tzw. kumulacji długów; wówczas każdy dłużnik jest zobowiązany do świadczenia, a wierzyciel ma prawo otrzymać świadczenie wielokrotnie (np. restaurator R zamawia u A trzy skrzynki wina ale na wszelki wypadek zamawia trzy skrzynki wina także u B).
4. Wspólna podstawa odpowiedzialności
U źródeł solidarności musi znajdować się konkretny przepis prawa (np. art. 441 § 1 KC
art. 441 KC
§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
) lub zastrzeżenie umowne (uchwała 7 sędziów SN z dnia 21.10.1997 r., III CZP 34/07, OSNC z 1998 r. nr 2, poz. 19 = OSP z 1998 r. Nr 4, poz. 82 = Monitor Prawniczy z 1998 r. nr 1, str. 5)§ 1. Jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.
§ 2. Jeżeli szkoda była wynikiem działania lub zaniechania kilku osób, ten, kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałych zwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, a zwłaszcza od winy danej osoby oraz od stopnia, w jakim przyczyniła się do powstania szkody.
§ 3. Ten, kto naprawił szkodę, za którą jest odpowiedzialny mimo braku winy, ma zwrotne roszczenie do sprawcy, jeżeli szkoda powstała z winy sprawcy.
Punktem odróżniającym solidarność właściwą od odpowiedzialności in solidum jest fakt, iż wszyscy dłużnicy odpowiadają z tej samej podstawy prawnej. Odpowiedzialność ze wspólnej podstawy prawnej ma miejsce, gdy wszyscy dłużnicy są odpowiedzialny wg tych samych zasad; nie ma potrzeby, aby podstawą zobowiązania był ten sam przepis. Stąd też zachodzi solidarność wówczas, gdy każdy z dłużników odpowiada za szkodę ex contractu, choć podstawą roszczenia mogą być różne przepisy z tego zakresu.
B. SKUTKI
Skutkiem odpowiedzialności solidarnej jest wspólna odpowiedzialność dłużników. Wierzyciel może więc sobie wybrać (jednego, kilku, wszystkich) dłużnika i wobec niego (nich) dochodzić roszczeń. Zaspokojenie wierzyciela przez jednego z nich powoduje wygaśnięcie roszczenia w stosunku do pozostałych.
CategorySchematyPrawoCywilne
Na tej stronie nie ma komentarzy
