Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Przywrócenie terminu

przesłanki przywrócenia terminu w postępowaniu cywilnym wg art. 168 i nast. KPC

A. Uwagi ogólne
Wg art. 167 KPC
art. 167 KPC
Czynność procesowa podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna.
czynność procesowa podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna. W takiej sytuacji ustawa przewiduje jednak możliwość przywrócenia uchybionego terminu, jeśli spełnione są przewidziane ustawą warunki. Przywróceniu podlegają tylko terminy procesowe (ustawowe i sądowe), przewidziane dla podjęcia czynności procesowych przez strony. Przywróceniu nie podlegają natomiast terminy o charakterze materialnoprawnym, a także terminy przewidziane w przepisach procesowych dla czynności sądowych.

B. Pisma/wzory:
Wzór wniosku o przywrócenie terminu wg KPC znajduje się tutaj.

C. Przesłanki przywrócenia terminu:
Sąd postanowi (brak uznania!) o przywróceniu terminu (art. 168 § 1 KPC
art. 168 KPC
§ 1. Jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.
§ 2. Przywrócenie nie jest dopuszczalne, jeżeli uchybienie terminu nie pociąga za sobą ujemnych dla strony skutków procesowych.
), jeżeli spełnione będą kumulatywnie następujące przesłanki:
  1. brak winy strony w uchybieniu terminu (art. 168 § 1 zd. 1 KPC
    art. 168 KPC
    § 1. Jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.
    § 2. Przywrócenie nie jest dopuszczalne, jeżeli uchybienie terminu nie pociąga za sobą ujemnych dla strony skutków procesowych.
    ),
  2. powstanie ujemnych dla strony skutków procesowych wskutek uchybienia terminu (art. 168 § 2 KPC
    art. 168 KPC
    § 1. Jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.
    § 2. Przywrócenie nie jest dopuszczalne, jeżeli uchybienie terminu nie pociąga za sobą ujemnych dla strony skutków procesowych.
    ),
  3. złożenie wniosku w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu (art. 169 § 1 zd. 1 KPC
    art. 169 KPC
    § 1. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu.
    § 2. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek.
    § 3. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności procesowej.
    § 4. Po upływie roku od uchybionego terminu, jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjątkowych.
    § 5. Postanowienie w przedmiocie wniosku o przywrócenie terminu może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
    ),
  4. uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek (art. 169 § 2 KPC
    art. 169 KPC
    § 1. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu.
    § 2. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek.
    § 3. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności procesowej.
    § 4. Po upływie roku od uchybionego terminu, jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjątkowych.
    § 5. Postanowienie w przedmiocie wniosku o przywrócenie terminu może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
    ),
  5. równoczesne dokonanie czynności (art. 169 § 3 KPC
    art. 169 KPC
    § 1. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu.
    § 2. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek.
    § 3. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności procesowej.
    § 4. Po upływie roku od uchybionego terminu, jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjątkowych.
    § 5. Postanowienie w przedmiocie wniosku o przywrócenie terminu może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
    ),
  6. brak wyłączenia możliwości przywrócenia terminu (art. 170 KPC
    art. 170 KPC
    Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do złożenia środka odwoławczego od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po uprawomocnieniu się wyroku nowy związek małżeński.
    ).
1. Brak winy strony w uchybieniu terminu
Brak winy strony (także przedstawiciela ustawowego i pełnomocnika procesowego) w uchybieniu terminu stanowi konieczną, a zarazem fundamentalną przesłankę przywrócenia terminu. W odniesieniu do powyższego warunku ustawodawca nie określił, według jakich kryteriów należy oceniać zachowanie się strony. Niemniej jednak uznać należy, iż brak winy w uchybieniu terminu ocenia się, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności konkretnej sprawy oraz przyjmując powszechnie obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy (por. postanowienie SN z 14.1.1972 r., II CRN 448/71, OSP 1972, nr 7-8, poz. 144; por. także postanowienie SN z 19.11.1996 r., III CKN 12/96, OSN 1997, Nr 4, poz. 41).
Brak winy będzie miał zatem miejsce z reguły w wypadku klęski żywiołowej (powódź, pożar etc.), nagłej choroby lub wypadku, które uniemożliwiły osobiste działanie itp.

2. Powstanie ujemnych dla strony skutków procesowych wskutek uchybienia terminu
Warunek ten spełniony będzie w zasadzie we wszystkich przypadkach, gdyż zazwyczaj niedokonanie czynności procesowej nie jest irrelewantne dla toku postępowania. Inaczej byłoby, gdyby np. istniała możliwość złożenia wniosku (np. dowodowego) w dalszym toku postępowania.

3. Złożenie wniosku w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu
Przywrócenie terminu może nastąpić wyłącznie na wniosek strony. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu z urzędu. Wniosek należy złożyć w sądzie, w którym czynność miała być dokonana. Tygodniowy termin do złożenia wniosku jest ustawowym terminem procesowym, co oznacza, że może być również przywrócony na zasadach określonych w ustawie.
Ponadto ustawodawca postanowił, iż po upływie roku od uchybienia terminu, jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjątkowych. Jeżeli nie zachodzi wypadek wyjątkowy wniosek złożony po upływie roku od jego uchybienia podlega oddaleniu (a nie odrzuceniu).

4. Uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek
We wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej należy uprawdopodobnić okoliczność, że do uchybienia terminu doszło bez winy strony (zob. wyżej), jak również, że niedokonanie czynności procesowej pociąga za sobą ujemne skutki procesowe.

5. Równoczesne dokonanie uchybionej czynności
Wymogiem przywrócenia terminu jest również dokonanie czynności procesowej, której nie dokonano w terminie. Należy więc formalnie do wniosku o przywrócenie terminu dołączyć pisma dot. danej czynności. Niedopełnienie przez składającego wniosek o przywrócenie terminu tego obowiązku stanowi brak formalny wniosku, którego uzupełnienie przewodniczący powinien zarządzić w trybie przewidzianym w art. 130 KPC
art. 130 KPC
§ 1. Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.
§ 11. Jeżeli pismo wniosła osoba zamieszkała lub mająca siedzibę za granicą, która nie ma w kraju przedstawiciela, przewodniczący wyznacza termin do poprawienia lub uzupełnienia pisma albo uiszczenia opłaty nie krótszy niż miesiąc.
§ 2. Po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie. Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.
§ 3. Pismo poprawione lub uzupełnione w terminie wywołuje skutki od chwili jego wniesienia.
§ 4. Zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pozwu doręcza się tylko powodowi.
§ 5. Pisma procesowe sporządzone z naruszeniem art. 871 podlegają zwrotowi bez wzywania do usunięcia braków, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 6. W elektronicznym postępowaniu upominawczym pozew wnosi się wraz z opłatą sądową. Wniesienie pozwu bez opłaty nie wywołuje skutków jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu. Przepisów zdania pierwszego i drugiego nie stosuje się, jeżeli powód jest zwolniony od kosztów sądowych z mocy prawa.
(por. postanowienie SN z 18.10.1954 r., I CZ 238/54, OSN 1954, Nr 2, poz. 44).

6. Brak wyłączenia możliwości przywrócenia terminu
Zgodnie z art. 170 KPC
art. 170 KPC
Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do złożenia środka odwoławczego od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po uprawomocnieniu się wyroku nowy związek małżeński.
niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do złożenia środka odwoławczego od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po uprawomocnieniu się wyroku nowy związek małżeński. W takiej sytuacji wniosek o przywrócenie terminu podlega - jako niedopuszczalny - odrzuceniu na posiedzeniu niejawnym (por. art. 171 KPC
art. 171 KPC
Spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuca.
).

D. Tryb postępowania
Wniosek o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana. Sąd odrzuci wniosek o przywrócenie uchybionego terminu na posiedzeniu niejawnym, jeżeli jest on spóźniony lub z ustawy niedopuszczalny (art. 171 KPC
art. 171 KPC
Spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuca.
).
Wniosek jest spóźniony, jeżeli został wniesiony po upływie określonego w art. 169 § 1 KPC
art. 169 KPC
§ 1. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu.
§ 2. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek.
§ 3. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności procesowej.
§ 4. Po upływie roku od uchybionego terminu, jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjątkowych.
§ 5. Postanowienie w przedmiocie wniosku o przywrócenie terminu może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
7-dniowego terminu od ustania przyczyny uchybienia.
Wniosek jest natomiast niedopuszczalny, jeśli choćby jeden z ustawowo ustalonych warunków dopuszczalności przywrócenia terminu nie został spełniony.
Jak wynika z art. 168 § 1 zd. 2 KPC
art. 168 KPC
§ 1. Jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.
§ 2. Przywrócenie nie jest dopuszczalne, jeżeli uchybienie terminu nie pociąga za sobą ujemnych dla strony skutków procesowych.
przywrócenie terminu może nastąpić tak na posiedzeniu niejawnym, jak i po przeprowadzeniu rozprawy. Oddalenie wniosku o przywrócenie terminu może nastąpić tylko po przeprowadzeniu rozprawy (por. uchwała SN z 13.2.1987 r., III CZP 4/87, OSN 1988, Nr 2-3, poz. 35). Na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu stronie służy zażalenie tylko wówczas, gdy jest to postanowienie kończące postępowanie w sprawie, a więc np. w razie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia środka odwoławczego (art. 394 § 1 KPC
art. 394 KPC
§ 1. Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest:
1) zwrot pozwu, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie,
2) odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia, oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie;
3) oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji;
4) rygor natychmiastowej wykonalności;
41) wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie postępowania;
42) stwierdzenie prawomocności orzeczenia,
5) skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia,
6) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
7) odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia;
8) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
9) zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty oraz wynagro­dzenie biegłego i należności świadka;
10) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
101) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem,
11) odrzucenie zażalenia;
12) odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego.
§ 2. Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia, a gdy strona nie zażądała w terminie przepisanym doręczenia postanowienia zapadłego na rozprawie - od ogłoszenia postanowienia.
§ 3. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów.
). Natomiast postanowienie przywracające termin do podjęcia określonej czynności procesowej nie podlega zaskarżeniu.
Ponadto zgodnie z art. 172 KPC
art. 172 KPC
Zgłoszenie wniosku o przywrócenie terminu nie wstrzymuje postępowania w sprawie ani wykonania orzeczenia. Sąd może jednak, stosownie do okoliczności, wstrzymać postępowanie lub wykonanie orzeczenia. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. W razie uwzględnienia wniosku sąd może natychmiast przystąpić do rozpoznania sprawy.
zgłoszenie wniosku o przywrócenie terminu nie wstrzymuje postępowania w sprawie ani wykonania orzeczenia. Sąd może jednak, stosownie do okoliczności, wstrzymać postępowanie lub wykonanie orzeczenia. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. W razie uwzględnienia wniosku sąd może natychmiast przystąpić do rozpoznania sprawy.

E. Literatura:
1. S. Dmowski w: PiaseckiKPCKomentarzTom1, str. 670-693;
2. H. Dolecki, Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, wyd. 1. str. 130-133.



CategoryPostepowanieCywilne CategoryArtykuly CategoryPrawoPracy
Na tej stronie nie ma komentarzy