Postępowanie odwoławcze od decyzji URE
przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie
A. Przepisy
art. 47946 KPC
art. 47946 KPC
Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów jest właściwy w sprawach:
1) odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, zwanego w przepisach niniejszego rozdziału "Prezesem Urzędu",
2) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postępowaniach prowadzonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348 i Nr 158, poz. 1042, z 1998 r. Nr 94, poz. 594, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1126, z 1999 r. Nr 88, poz. 980, Nr 91, poz. 1042 i Nr 110, poz. 1255 oraz z 2000 r. Nr 43, poz. 489, Nr 48, poz. 555 i Nr 103, poz. 1099) lub przepisów odrębnych.
, art. 47 PrEnergSąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów jest właściwy w sprawach:
1) odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, zwanego w przepisach niniejszego rozdziału "Prezesem Urzędu",
2) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postępowaniach prowadzonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348 i Nr 158, poz. 1042, z 1998 r. Nr 94, poz. 594, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1126, z 1999 r. Nr 88, poz. 980, Nr 91, poz. 1042 i Nr 110, poz. 1255 oraz z 2000 r. Nr 43, poz. 489, Nr 48, poz. 555 i Nr 103, poz. 1099) lub przepisów odrębnych.
art. 47 PrEnerg
1. Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje ustalają taryfy dla paliw gazowych i energii, które podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa URE, oraz proponują okres ich obowiązywania. Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje przedkładają Prezesowi URE taryfy z własnej inicjatywy lub na żądanie Prezesa URE.
2. Prezes URE zatwierdza taryfę bądź odmawia jej zatwierdzenia w przypadku stwierdzenia niezgodności taryfy z zasadami i przepisami, o których mowa w art. 44-46.
2a. Prezes URE, na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego, zatwierdza, na okres nie dłuższy niż 3 lata, taryfę zawierającą ceny i stawki opłat w wysokości nie wyższej niż ceny i stawki opłat obowiązujące przed jej przedłożeniem Prezesowi URE, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
1) zawarte w taryfie warunki stosowania cen i stawek opłat nie uległy zmianie;
2) udokumentowane i opisane we wniosku zmiany zewnętrznych warunków wykonywania przez przedsiębiorstwo energetyczne działalności gospodarczej, której dotyczy taryfa, nie uzasadniają obniżenia cen i stawek opłat zawartych w taryfie;
3) dla proponowanego we wniosku okresu obowiązywania taryfy lub dla części tego okresu nie został ustalony współczynnik korekcyjny, o którym mowa w art. 23 ust. 2 pkt 3 lit. a.
2b. W przypadku udokumentowanej zmiany zewnętrznych warunków wykonywania przez przedsiębiorstwo energetyczne działalności gospodarczej Prezes URE może ustalić z urzędu, w drodze decyzji, współczynniki korekcyjne, o których mowa w art. 23 ust. 2 pkt 3 lit. a, wynikające wyłącznie ze zmiany warunków zewnętrznych, które przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane stosować w odniesieniu do cen i stawek opłat określonych w taryfie, o której mowa w ust. 2a, do czasu wejścia w życie nowej taryfy wprowadzonej w trybie określonym w ust. 2.
2c. W przypadku upływu okresu, na jaki została ustalona taryfa, do dnia wejścia w życie nowej taryfy stosuje się taryfę dotychczasową, jeżeli:
1) decyzja Prezesa URE nie została wydana albo
2) toczy się postępowanie odwoławcze od decyzji Prezesa URE.
2d. Taryfy dotychczasowej, o której mowa w ust. 2c, nie stosuje się, jeżeli decyzja Prezesa URE odmawiająca zatwierdzenia taryfy jest uzasadniona koniecznością obniżenia cen i stawek opłat poniżej cen i stawek opłat zawartych w dotychczasowej taryfie i wynika z udokumentowanych i opisanych zmian zewnętrznych warunków wykonywania przez przedsiębiorstwo energetyczne działalności gospodarczej.
2e. Prezes URE analizuje i weryfikuje koszty uzasadnione, o których mowa w art. 45 ust. 1 pkt 1 i 2, w zakresie ich zgodności z przepisami ustawy, na podstawie sprawozdań finansowych i planów rzeczowo-finansowych przedsiębiorstw energetycznych, biorąc pod uwagę tworzenie warunków do konkurencji i promocji efektywności wykonywanej działalności gospodarczej, a w szczególności stosując metody porównawcze oceny efektywności przedsiębiorstw energetycznych wykonujących w zbliżonych warunkach działalność gospodarczą tego samego rodzaju.
2f. Planowane przychody ze sprzedaży ciepła przyjmowane do kalkulacji cen i stawek opłat w taryfie dla ciepła dla jednostek kogeneracji, oblicza się przy zastosowaniu wskaźnika referencyjnego ustalanego przez Prezesa URE zgodnie z metodologią określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 5 i 6 i średnich cen sprzedaży ciepła, o których mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. c.
2g. W terminie do dnia 31 marca każdego roku Prezes URE ogłasza w Biuletynie URE wysokość wskaźnika referencyjnego, o którym mowa w ust. 2f.
3. Prezes URE:
1) ogłasza w Biuletynie URE, na koszt przedsiębiorstwa energetycznego, zatwierdzone taryfy dla paliw gazowych i energii elektrycznej - w terminie 14 dni od dnia zatwierdzenia taryfy,
2) kieruje do ogłoszenia, na koszt przedsiębiorstwa energetycznego, we właściwym miejscowo wojewódzkim dzienniku urzędowym zatwierdzone taryfy dla ciepła - w terminie 7 dni od dnia zatwierdzenia taryfy.
4. Przedsiębiorstwo energetyczne wprowadza taryfę do stosowania nie wcześniej niż po upływie 14 dni i nie później niż do 45 dnia od dnia jej opublikowania.
1. Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje ustalają taryfy dla paliw gazowych i energii, które podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa URE, oraz proponują okres ich obowiązywania. Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesje przedkładają Prezesowi URE taryfy z własnej inicjatywy lub na żądanie Prezesa URE.
2. Prezes URE zatwierdza taryfę bądź odmawia jej zatwierdzenia w przypadku stwierdzenia niezgodności taryfy z zasadami i przepisami, o których mowa w art. 44-46.
2a. Prezes URE, na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego, zatwierdza, na okres nie dłuższy niż 3 lata, taryfę zawierającą ceny i stawki opłat w wysokości nie wyższej niż ceny i stawki opłat obowiązujące przed jej przedłożeniem Prezesowi URE, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
1) zawarte w taryfie warunki stosowania cen i stawek opłat nie uległy zmianie;
2) udokumentowane i opisane we wniosku zmiany zewnętrznych warunków wykonywania przez przedsiębiorstwo energetyczne działalności gospodarczej, której dotyczy taryfa, nie uzasadniają obniżenia cen i stawek opłat zawartych w taryfie;
3) dla proponowanego we wniosku okresu obowiązywania taryfy lub dla części tego okresu nie został ustalony współczynnik korekcyjny, o którym mowa w art. 23 ust. 2 pkt 3 lit. a.
2b. W przypadku udokumentowanej zmiany zewnętrznych warunków wykonywania przez przedsiębiorstwo energetyczne działalności gospodarczej Prezes URE może ustalić z urzędu, w drodze decyzji, współczynniki korekcyjne, o których mowa w art. 23 ust. 2 pkt 3 lit. a, wynikające wyłącznie ze zmiany warunków zewnętrznych, które przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane stosować w odniesieniu do cen i stawek opłat określonych w taryfie, o której mowa w ust. 2a, do czasu wejścia w życie nowej taryfy wprowadzonej w trybie określonym w ust. 2.
2c. W przypadku upływu okresu, na jaki została ustalona taryfa, do dnia wejścia w życie nowej taryfy stosuje się taryfę dotychczasową, jeżeli:
1) decyzja Prezesa URE nie została wydana albo
2) toczy się postępowanie odwoławcze od decyzji Prezesa URE.
2d. Taryfy dotychczasowej, o której mowa w ust. 2c, nie stosuje się, jeżeli decyzja Prezesa URE odmawiająca zatwierdzenia taryfy jest uzasadniona koniecznością obniżenia cen i stawek opłat poniżej cen i stawek opłat zawartych w dotychczasowej taryfie i wynika z udokumentowanych i opisanych zmian zewnętrznych warunków wykonywania przez przedsiębiorstwo energetyczne działalności gospodarczej.
2e. Prezes URE analizuje i weryfikuje koszty uzasadnione, o których mowa w art. 45 ust. 1 pkt 1 i 2, w zakresie ich zgodności z przepisami ustawy, na podstawie sprawozdań finansowych i planów rzeczowo-finansowych przedsiębiorstw energetycznych, biorąc pod uwagę tworzenie warunków do konkurencji i promocji efektywności wykonywanej działalności gospodarczej, a w szczególności stosując metody porównawcze oceny efektywności przedsiębiorstw energetycznych wykonujących w zbliżonych warunkach działalność gospodarczą tego samego rodzaju.
2f. Planowane przychody ze sprzedaży ciepła przyjmowane do kalkulacji cen i stawek opłat w taryfie dla ciepła dla jednostek kogeneracji, oblicza się przy zastosowaniu wskaźnika referencyjnego ustalanego przez Prezesa URE zgodnie z metodologią określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 5 i 6 i średnich cen sprzedaży ciepła, o których mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. c.
2g. W terminie do dnia 31 marca każdego roku Prezes URE ogłasza w Biuletynie URE wysokość wskaźnika referencyjnego, o którym mowa w ust. 2f.
3. Prezes URE:
1) ogłasza w Biuletynie URE, na koszt przedsiębiorstwa energetycznego, zatwierdzone taryfy dla paliw gazowych i energii elektrycznej - w terminie 14 dni od dnia zatwierdzenia taryfy,
2) kieruje do ogłoszenia, na koszt przedsiębiorstwa energetycznego, we właściwym miejscowo wojewódzkim dzienniku urzędowym zatwierdzone taryfy dla ciepła - w terminie 7 dni od dnia zatwierdzenia taryfy.
4. Przedsiębiorstwo energetyczne wprowadza taryfę do stosowania nie wcześniej niż po upływie 14 dni i nie później niż do 45 dnia od dnia jej opublikowania.
B. Problem bezprzedmiotowości postępowania
Podstawowy problem w zakresie taryfikacji przedsiębiorstw energetycznych wynika z okresowości obowiązywania taryfy w połączeniu z długością postępowania przed sądem. W wypadku taryfy obowiązującej przez rok niemożliwym jest zakończenie postępowania odwoławczego, zanim nie pojawi się konieczność składania kolejnego wniosku taryfowego. Ewentualne zatwierdzenie (późniejszego) wniosku taryfowego prowadzi do sytuacji, w której obowiązujący w chwili orzekania przez sąd stan prawny (obowiązująca taryfa) jest zgodny nie tylko z prawem ale i z wnioskiem przedsiębiorstwa. Prowadzi to z reguły do postanowienia o zakończeniu postępowania ze względu na jego bezprzedmiotowość. Jest to rozwiązanie co do zasady słuszne, ponieważ uchylenie decyzji nie poprawia w żadnym stopniu sytuacji prawnej czy faktycznej przedsiębiorstwa w chwili orzeczenia.
Niezależnie od aspektów przedstawionych powyżej przedsiębiorstwo w czasie trwania postępowania odwoławczego nie ma praktycznie możliwości dostosowania taryfy do warunków panujących na rynku, co ma negatywny wpływ na wynik finansowy, jeśli koszty działalności przedsiębiorstwa w danym okresie wzrosły. Ponadto problemem jest w takiej sytuacji również bezpowrotne "osierocenie" pewnych kosztów w okresie od odmowy zatwierdzenia taryfy do chwili ich uwzględnienia - czy to w wyniku orzeczenia sądu czy też w nowej taryfie.
Ponieważ dochodzenie odszkodowania z tytułu niezgodnej z prawem odmowy zatwierdzenia taryfy przez URE jest uzależnione od stwierdzenia przez kompetentny organ, że decyzja odmawiająca zatwierdzenia decyzji była niezgodna z prawem, musi istnieć możliwość stwierdzenia w postępowaniu przed sądem tego faktu również w sytuacji, gdy decyzja URE (na przyszłość) jest już bezprzedmiotowa. Decyzja taka bowiem była w okresie od jej wydania do utraty prawnego znaczenia dla przedsiębiorstwa jak najbardziej przedmiotową i spowodowała conditio sine qua non pomniejszone wpływy przedsiębiorstwa - czyli wywołała szkodę.
C. Zastosowanie art. 189 KPC
Przedmiotem postępowania w przedstawionych powyżej okolicznościach nie może być zatem tylko uchylenie lub zmiana decyzji. Ze względów ostrożności procesowej wniosek powinien obejmować również (przynajmniej posiłkowo) ustalenie, czy decyzja urzędu w chwili jej wydania ukształtowała stosunki prawne w sposób zgodny z prawem lub też czy była bezprawna i - co za tym idzie - czy taryfa powinna była zostać zatwierdzona. Tego typu ustalenie w procesie przed sądem powszechnym jest możliwe na mocy art. 189 KPC
art. 189 KPC
Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
.Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
Wobec postępowania przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów, które jest postępowaniem odrębnym, srt. 189 KPC ma również zastosowanie. Zgodnie z regułą ogólną postępowań procesowych również wobec postępowania odrębnego obowiązują przepisy ogólne obowiązujące wobec postępowania procesowego:
"Wprowadzone ustawą z 24.5.1989 r. (Dz.U. Nr 33, poz. 175) do Części I Księgi I Tytułu VII KPC nowy Dział IVa pt.: "Postępowanie w sprawach gospodarczych" ma niewątpliwie charakter postępowania odrębnego, gdyż w niektórych kwestiach jest odmiennie uregulowane niż postępowanie cywilne prowadzone na zasadach ogólnych. Nie należy jednak zapominać, że w braku innych postanowień w przepisach dotyczących postępowania w sprawach gospodarczych stosuje się właśnie owe ogólne przepisy KPC, regulujące postępowanie procesowe. Wynika to z niepodważalnego faktu, iż postępowanie w sprawach gospodarczych jest postępowaniem procesowym, którego przedmiotem są sprawy gospodarcze. Jednocześnie zgodnie z art. 13 § 2 KPC
art. 13 KPC
§ 1. Sąd rozpoznaje sprawy w procesie, chyba że ustawa stanowi inaczej. W wypadkach przewidzianych w ustawie sąd rozpoznaje sprawy według przepisów o postępowaniach odrębnych.
§ 2. Przepisy o procesie stosuje się odpowiednio do innych rodzajów postępowań unormowanych w niniejszym kodeksie, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
do zabezpieczenia roszczeń dochodzonych w tym postępowaniu stosuje się odpowiednio art. 730 i nast. KPC, a w zakresie wykonywania orzeczeń sądu gospodarczego mają zastosowanie przepisy art. 758 i nast. KPC regulujące postępowanie egzekucyjne." (Kinga Flaga-Gieruszyńska, Postępowanie odrębne w sprawach gospodarczych a zwykłe postępowanie cywilne, podkreślenie W. Lisiewicz)§ 1. Sąd rozpoznaje sprawy w procesie, chyba że ustawa stanowi inaczej. W wypadkach przewidzianych w ustawie sąd rozpoznaje sprawy według przepisów o postępowaniach odrębnych.
§ 2. Przepisy o procesie stosuje się odpowiednio do innych rodzajów postępowań unormowanych w niniejszym kodeksie, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Konsekwencją tego faktu jest zatem możliwość rozszerzania pozwu - na wypadek, gdyby postępowanie przeciwko decyzji prezesa URE stało się bezprzedmiotowe, np. ze względu na upływ czasu - o wniosek o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego na mocy art. 189 KPC
art. 189 KPC
Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
. Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
Problematyczną może być jedynie kwestia wymogu interesu prawnego strony co do ustalenia danego stosunku, co związane jest ściśle z zasadą subsydiarności powództwa o ustalenie wobec możliwości powództwa o świadczenie. Strona nie może żądać ustalenia, jeśli mogłaby jednocześnie żądać świadczenia (por. KPC. Komentarz do art. 1-366. Tom I, nb. 23, red. Piasecki). Ponieważ ustalenie sprzeczności z prawem decyzji URE może prowadzić w tym wypadku jedynie do realizacji roszczeń odszkodowawczych, pierwszeństwo miałoby powództwo w oparciu o art. 4171 KC
art. 4171 KC
§ 1. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.
§ 2. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.
§ 3. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie orzeczenia lub decyzji, gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
§ 4. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, niezgodność z prawem niewydania tego aktu stwierdza sąd rozpoznający sprawę o naprawienie szkody.
. Ponieważ jednak powództwo takie jest możliwe dopiero po ustaleniu niezgodności decyzji z prawem we właściwym postępowaniu (przedsąd), interes prawny strony istnieje. Jest tak tym bardziej dlatego, że zasady pierwszeństwa powództwa o świadczenie nie należy stosować w sytuacji, gdy za rozstrzygnięciem sprawy przemawia celowość i ekonomia procesowa (por. KPC. Komentarz do art. 1-366. Tom I, nb. 25, red. Piasecki). Mając na względzie, że ustawodawca powołał w art. 47946 KPC§ 1. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.
§ 2. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.
§ 3. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie orzeczenia lub decyzji, gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.
§ 4. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, niezgodność z prawem niewydania tego aktu stwierdza sąd rozpoznający sprawę o naprawienie szkody.
art. 47946 KPC
Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów jest właściwy w sprawach:
1) odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, zwanego w przepisach niniejszego rozdziału "Prezesem Urzędu",
2) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postępowaniach prowadzonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348 i Nr 158, poz. 1042, z 1998 r. Nr 94, poz. 594, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1126, z 1999 r. Nr 88, poz. 980, Nr 91, poz. 1042 i Nr 110, poz. 1255 oraz z 2000 r. Nr 43, poz. 489, Nr 48, poz. 555 i Nr 103, poz. 1099) lub przepisów odrębnych.
właśnie SOKiK do orzekania w sprawie prawidłowości decyzji Prezesa URE - inna możliwość niż przewidziane tu odwołanie nie istnieje - tylko ten sąd może orzec o zgodności decyzji z prawem w ramach przedsądu dla powództwa odszkodowawczego.Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów jest właściwy w sprawach:
1) odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, zwanego w przepisach niniejszego rozdziału "Prezesem Urzędu",
2) zażaleń na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu w postępowaniach prowadzonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348 i Nr 158, poz. 1042, z 1998 r. Nr 94, poz. 594, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1126, z 1999 r. Nr 88, poz. 980, Nr 91, poz. 1042 i Nr 110, poz. 1255 oraz z 2000 r. Nr 43, poz. 489, Nr 48, poz. 555 i Nr 103, poz. 1099) lub przepisów odrębnych.
Stąd też w wypadku odwołania od decyzji Prezesa URE konieczne jest również złożenie posiłkowo wniosku o ustalenie niezgodności decyzji z prawem na wypadek, gdyby decyzja stała się (na przyszłość) bezprzedmiotowa.
Powrót do artykułu o procedurach w energetyce
Artykuł należy do działu procedury w energetyce.
Na tej stronie nie ma komentarzy
