Wprowadzenie mediacji do KPC
omówienie okoliczności towarzyszących procesowi wdrożenia mediacji do KPC
A. Etapy nowelizacji
10 grudnia 2005 r. weszła w życie ustawa z 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw przewidująca możliwość kierowania do mediacji spraw cywilnych. Ustawa nowelizująca powstała w wyniku podjętych w 2003 r. prac Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przy Ministrze Sprawiedliwości, w ramach prac zespołu problemowego do spraw sądownictwa polubownego pod kierownictwem prof. Feliksa Zedlera. W pracach Komisji uczestniczyli eksperci ze środowisk prawniczych i gospodarczych: Polskiego Stowarzyszenia Sądownictwa Polubownego, Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan (która przedstawiła własny projekt regulacji mediacji gospodarczej) i Business Centre Club. Projekt ustawy został skierowany do Sejmu 20.8.2004 r., gdzie prace nad nim prowadziła m.in. podkomisja nadzwyczajna pod przewodnictwem prof. Jerzego Młynarczyka. Ustawa została uchwalona przez Sejm w dniu 30.6.2005 r., a po wniesieniu poprawek przez Senat na posiedzeniu w dniu 15.7.005 r., Sejm przyjął ustawę z 28.7.2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie w 3 miesiące od dnia ogłoszenia.
B. Zadośćuczynienie zaleceniom zawartym w rekomendacjach Rady Europy
Ustawa jest realizacją zaleceń zawartych w rekomendacjach Rady Europy, a ponadto spełnia wymogi Projektu Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie niektórych aspektów mediacji cywilnych i gospodarczych z 22.10.2004 r., który zawiera zobowiązanie Krajów Członkowskich Unii Europejskiej do wprowadzenia instytucji mediacji w sprawach cywilnych i handlowych do ich systemów prawnych do dnia 1.9.2007 r.
C. Mediacja a postępowanie pojednawcze
Wprowadzenie mediacji do Kodeku postępowania cywilnego nie spowodowało naruszenia dotychczasowych zasad dotyczących postępowania pojednawczego (art. 184 KPC
art. 184 KPC
Sprawy cywilne, których charakter na to zezwala, mogą być uregulowane drogą ugody zawartej przed wniesieniem pozwu. Sąd uzna ugodę za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.
- art. 186 KPCSprawy cywilne, których charakter na to zezwala, mogą być uregulowane drogą ugody zawartej przed wniesieniem pozwu. Sąd uzna ugodę za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.
art. 186 KPC
§ 1. Jeżeli wzywający nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie przeciwnika włoży na niego obowiązek zwrotu kosztów wywołanych próbą ugodową.
§ 2. Jeżeli przeciwnik bez usprawiedliwienia nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie wzywającego, który wniósł następnie w tej sprawie pozew, uwzględni koszty wywołane próbą ugodową w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.
), ani ugody sądowej. Ustawodawca postanowił jednak zlikwidować instytucję posiedzenia pojednawczego w postępowaniu odrębnym w sprawach o rozwód i separację (nowe brzmienie art. 436 KPC§ 1. Jeżeli wzywający nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie przeciwnika włoży na niego obowiązek zwrotu kosztów wywołanych próbą ugodową.
§ 2. Jeżeli przeciwnik bez usprawiedliwienia nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie wzywającego, który wniósł następnie w tej sprawie pozew, uwzględni koszty wywołane próbą ugodową w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.
art. 436 KPC
§ 1. Jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, sąd może skierować strony do mediacji. Skierowanie to jest możliwe także wtedy, gdy postępowanie zostało zawieszone.
§ 2. Przepisy o mediacji stosuje się odpowiednio, z tym że przedmiotem mediacji może być także pojednanie małżonków.
§ 3. (uchylony).
§ 4. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd kieruje je do stałego mediatora posiadającego wiedzę teoretyczną, w szczególności posiadającego wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa oraz umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.
, uchylenie dotychczasowych art. 437 KPC§ 1. Jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, sąd może skierować strony do mediacji. Skierowanie to jest możliwe także wtedy, gdy postępowanie zostało zawieszone.
§ 2. Przepisy o mediacji stosuje się odpowiednio, z tym że przedmiotem mediacji może być także pojednanie małżonków.
§ 3. (uchylony).
§ 4. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd kieruje je do stałego mediatora posiadającego wiedzę teoretyczną, w szczególności posiadającego wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa oraz umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.
art. 437 KPC
(uchylony).
i art. 438 KPC(uchylony).
art. 438 KPC
(uchylony).
), które nie zdawało egzaminu i prowadziło jedynie do przewlekłości postępowania. W jego miejsce przewidziano możliwość skierowania stron do mediacji, jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa (zob. art. 436 § 1 KPC(uchylony).
art. 436 KPC
§ 1. Jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, sąd może skierować strony do mediacji. Skierowanie to jest możliwe także wtedy, gdy postępowanie zostało zawieszone.
§ 2. Przepisy o mediacji stosuje się odpowiednio, z tym że przedmiotem mediacji może być także pojednanie małżonków.
§ 3. (uchylony).
§ 4. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd kieruje je do stałego mediatora posiadającego wiedzę teoretyczną, w szczególności posiadającego wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa oraz umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.
). § 1. Jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, sąd może skierować strony do mediacji. Skierowanie to jest możliwe także wtedy, gdy postępowanie zostało zawieszone.
§ 2. Przepisy o mediacji stosuje się odpowiednio, z tym że przedmiotem mediacji może być także pojednanie małżonków.
§ 3. (uchylony).
§ 4. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd kieruje je do stałego mediatora posiadającego wiedzę teoretyczną, w szczególności posiadającego wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa oraz umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.
D. Literatura
1. R. Morek, Mediacja w przepisach o postępowaniu cywilnym, karnym, w sprawach nieletnich oraz przed sądami administracyjnymi – zasadnicze podobieństwa i różnice, Dodatek do EP 2006, nr 11,
2. D. Krzysztoń (red.), Konferencja naukowa: „Mediacja w polskiej rzeczywistości”, Łódź 2003,
3. E. Bieńkowska, Poradnik Mediatora, Warszawa 1999,
4. S. Pieckowski, Mediacja w sprawach cywilnych, Warszawa 2006.
CategoryMediacjaWSprawachCywilnych
Na tej stronie nie ma komentarzy
