Mediacja - uwagi ogólne
przedstawienie ogólnych informacji związanych z tematem mediacji
A dispute is a problem to be solved, not a combat to be won
(Spór jest problemem, który należy rozwiązać, a nie walką którą trzeba wygrać)
Abraham Lincoln, July 1850
(Spór jest problemem, który należy rozwiązać, a nie walką którą trzeba wygrać)
Abraham Lincoln, July 1850
A. Mediacja jako alternatywna metoda rozwiązywania sporów (ADR)
Mediacja stanowi podstawową i najbardziej znaną metodę rozwiązywania sporów, na określenie których zbiorczo używa się akronimu ADR (z ang. Alternative Dispute Resolution). Co więcej, jest ona powszechnie uznawana jako „królowa ADR”. Pod pojęciem ADR zwykło się rozumieć szereg różnych metod, polegających na rozwiązywaniu konfliktu przez strony, alternatywnych w stosunku do postępowania sądowego.
B. Wprowadzenie mediacji do KPC - zarys
Instytucja mediacji została wprowadzona do Kodeksu postępowania cywilnego na podstawie nowelizującej go ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, która weszła w życie 10 grudnia 2005 r. Jest to wyrazem wzrastającej tendencji do instytucjonalizacji mediacji oraz ujmowania jej w ramy prawne.
C. Istota mediacji
Istotą mediacji jest stworzenie warunków do pojednania stron przy ścisłym zaangażowaniu ich własnego działania. Charakterystyczny dla niej jest udział bezstronnej osoby trzeciej, która obowiązana jest zachować w tajemnicy wszelkie fakty i okoliczności, o których dowiedziała się podczas jej prowadzenia. W odróżnieniu od sędziego i arbitra mediator nie rozstrzyga sporu. Jego zadaniem jest ułatwienie komunikacji między stronami. Mediacja ma charakter dobrowolny zarówno co do udziału w niej, jak i akceptacji jej rezultatu. Może odbywać się na podstawie umowy o mediację lub postanowienia sądu.
D. Uregulowanie w KPC
Ustawodawca umiejscowił mediację w dziale II dotyczącym postępowania przed sądem pierwszej instancji w art. 1831 KPC
art. 1831 KPC
§ 1. Mediacja jest dobrowolna.
§ 2. Mediację prowadzi się na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. Umowa może być zawarta także przez wyrażenie przez stronę zgody na mediację, gdy druga strona złożyła wniosek, o którym mowa w art. 1836 § 1.
§ 3. W umowie o mediację strony określają w szczególności przedmiot mediacji, osobę mediatora albo sposób wyboru mediatora.
§ 4. Mediację prowadzi się przed wszczęciem postępowania, a za zgodą stron także w toku sprawy.
do art. 18315 KPC§ 1. Mediacja jest dobrowolna.
§ 2. Mediację prowadzi się na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. Umowa może być zawarta także przez wyrażenie przez stronę zgody na mediację, gdy druga strona złożyła wniosek, o którym mowa w art. 1836 § 1.
§ 3. W umowie o mediację strony określają w szczególności przedmiot mediacji, osobę mediatora albo sposób wyboru mediatora.
§ 4. Mediację prowadzi się przed wszczęciem postępowania, a za zgodą stron także w toku sprawy.
art. 18315 KPC
§ 1. Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdzono przez nadanie jej klauzuli wykonalności, jest tytułem wykonawczym.
§ 2. Przepis § 1 nie uchybia przepisom o szczególnej formie czynności prawnej.
. Poza powyższymi przepisami w Kodeksie postępowania cywilnego znajdziemy również przepisy szczególne, odnoszące się wyłącznie do mediacji w sprawach rodzinnych (por. art. 436 KPC§ 1. Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdzono przez nadanie jej klauzuli wykonalności, jest tytułem wykonawczym.
§ 2. Przepis § 1 nie uchybia przepisom o szczególnej formie czynności prawnej.
art. 436 KPC
§ 1. Jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, sąd może skierować strony do mediacji. Skierowanie to jest możliwe także wtedy, gdy postępowanie zostało zawieszone.
§ 2. Przepisy o mediacji stosuje się odpowiednio, z tym że przedmiotem mediacji może być także pojednanie małżonków.
§ 3. (uchylony).
§ 4. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd kieruje je do stałego mediatora posiadającego wiedzę teoretyczną, w szczególności posiadającego wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa oraz umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.
, art. 4452 KPC§ 1. Jeżeli istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, sąd może skierować strony do mediacji. Skierowanie to jest możliwe także wtedy, gdy postępowanie zostało zawieszone.
§ 2. Przepisy o mediacji stosuje się odpowiednio, z tym że przedmiotem mediacji może być także pojednanie małżonków.
§ 3. (uchylony).
§ 4. Jeżeli strony nie uzgodniły osoby mediatora, sąd kieruje je do stałego mediatora posiadającego wiedzę teoretyczną, w szczególności posiadającego wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa oraz umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.
art. 4452 KPC
W każdym stanie sprawy o rozwód lub separację sąd może skierować strony do mediacji w celu ugodowego załatwienia spornych kwestii dotyczących zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentów, sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi oraz spraw majątkowych podlegających rozstrzygnięciu w wyroku orzekającym rozwód lub separację. Przepis art. 436 § 4 stosuje się odpowiednio.
oraz art. 5702 KPCW każdym stanie sprawy o rozwód lub separację sąd może skierować strony do mediacji w celu ugodowego załatwienia spornych kwestii dotyczących zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentów, sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi oraz spraw majątkowych podlegających rozstrzygnięciu w wyroku orzekającym rozwód lub separację. Przepis art. 436 § 4 stosuje się odpowiednio.
art. 5702 KPC
W sprawie, w której zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd może skierować uczestników do mediacji. Przedmiotem mediacji może być także określenie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej. Jeżeli uczestnicy postępowania nie uzgodnili osoby mediatora, sąd kieruje ich do mediacji prowadzonej przez stałego mediatora, o którym mowa w art. 436 § 4.
). W sprawie, w której zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd może skierować uczestników do mediacji. Przedmiotem mediacji może być także określenie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej. Jeżeli uczestnicy postępowania nie uzgodnili osoby mediatora, sąd kieruje ich do mediacji prowadzonej przez stałego mediatora, o którym mowa w art. 436 § 4.
E. Literatura
1. E. Gmurzyńska, Mediacje – czy nowa metoda rozstrzygania sporów w systemie sądów powszechnych? Uwagi krytyczne na temat mediacji w systemie amerykańskim, PP UW nr 2 czerwiec 2004,
2. R. Świeżak, M.Tański, Alternatywne metody rozwiązywania sporów. Przegląd zagadnień, Warszawa 2003.
CategoryMediacjaWSprawachCywilnych
Na tej stronie nie ma komentarzy
