Kazus nr 4 z zakresu zasiedzenia własności nieruchomości
zasiedzenie nieruchomości skomunalizowanych w 1990 r.
A. Stan faktyczny
Od 1972 r. Spółdzielnia S włada bezumownie nieruchomością położoną w gminie G. Od tego czasu regularnie opłaca podatek od nieruchomości. Na tej nieruchomości w 1973 r. wybudowała z własnych środków pawilon handlowy. W 1990 r. grunt został skomunalizowany. W 1995 r. odmówiono S uwłaszczenia z uwagi na brak tytułu prawnego do zajmowania nieruchomości. W grudniu 2005 r. S zapłaciła G 5.000 zł z tytułu bezumownego korzystania z gminnej nieruchomości. W 2006 r. G i S prowadziły negocjacje na temat zbycia nieruchomości na rzecz S, które jednak nie doprowadziły do zawarcia umowy z uwagi na zbyt wysoką – zdaniem S – cenę. W tej sytuacji w 2007 r. S złożyła do właściwego sądu wniosek o stwierdzenie nabycia nieruchomości przez zasiedzenie.
Czy S jest właścicielem działki?
B. Rozwiązanie
Zob. postanowienie SN z 18.3.2009, IV CSK 407/08, niepubl. (zob. informacja w Rzeczpospolitej z 27.7.2009)
S byłaby właścicielem, gdyby nieprzerwanie posiadała nieruchomość jako posiadacz samoistny i upłynęłyby okresy zasiedzenia.
1. Samoistne, nieprzerwane posiadanie gruntu
Zgodnie z art. 339 KC
Późniejsze okoliczności mogą natomiast wskazywać na zmienny charakter posiadania (a więc np. rezygnację z samoistnego charakteru posiadania). W tym więc wypadku można było zastanowić, czy pod zgłoszeniem wykupu nie kryje się konkludetne oświadczenie o rezygnacji z posiadania samoistnego albo potwierdzenie, że S władała gruntem nie dla siebie, lecz dla kogoś innego (art. 336 KC
Fakt bezumownego władania nieruchomością nie świadczy bezwzględnie o posiadaniu samoistnym. Z art. 336 KC
2. Upływ okresu zasiedzenia
Skoro S wiedziała w momencie obejmowania nieruchomości w posiadanie, iż nie jest właścicielem nieruchomości, to działała w złej wierze. Konieczny jest więc upływ 30-letniego okresu zasiedzenia. Zgodnie z art. 10 ustawy z 28.7.1990 r. (zob. tekst na stronach ISAP) bieg zasiedzenia nieruchomości należącej do Skarbu Państwa rozpoczął się 1.10.1990 r. Ponieważ S władała nieruchomością od lat 70-tych, może doliczyć sobie nie więcej niż połowę okresu posiadania, czyli 15 lat. W tej sytuacji okres zasiedzenia zakończył się więc 30.9.2005 r.,
3. Wynik
Od 1.10.2005 r. S jest więc właścicielką nieruchomości.
Zgodnie z art. 339 KC
art. 339 KC
Domniemywa się, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym.
samoistne posiadanie należy domniemywać. Budowa na gruncie pawilonu przekonuje również o samoistnym charakterze posiadania. Problematyczne jest jednakże zgłoszona w 2006 r. chęć nabycia gruntu. Wg orzeczenia SN z 18.3.2009 r. nie wyłącza ona samoistności posiadania (inaczej sąd drugiej instancji w omawianej sprawie). We wskazanym postanowieniu SN stwierdził, że świadomość posiadacza nieruchomości, iż właścicielem nieruchomości jest inna osoba, świadczy tylko o jego złej wierze. Nie wyłącza natomiast samoistnego posiadania. Wystąpienie przez posiadacza do właściciela z ofertą nabycia nieruchomości w drodze umowy, nie zmienia wg SN generalnie samoistnego charakteru posiadania. Skutkiem tego SN uznał, że okoliczność ta ma jedynie wpływ na ustalenie, czy posiadacz włada w dobrej czy w złej wierze. Jednakże dla oceny dobrej lub złej wiary miarodajny jest wyłącznie moment obejmowania gruntu w posiadanie (zob. art. 172 § 1 KCDomniemywa się, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym.
art. 172 KC
§ 1. Posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).
§ 2. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
in fine). § 1. Posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).
§ 2. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
Późniejsze okoliczności mogą natomiast wskazywać na zmienny charakter posiadania (a więc np. rezygnację z samoistnego charakteru posiadania). W tym więc wypadku można było zastanowić, czy pod zgłoszeniem wykupu nie kryje się konkludetne oświadczenie o rezygnacji z posiadania samoistnego albo potwierdzenie, że S władała gruntem nie dla siebie, lecz dla kogoś innego (art. 336 KC
art. 336 KC
Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
).Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
Fakt bezumownego władania nieruchomością nie świadczy bezwzględnie o posiadaniu samoistnym. Z art. 336 KC
art. 336 KC
Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
wynika, że i tu chodzi o "władanie jak" (użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo). Stosunek prawny może więc obiektywnie nie istnieć, a władanie może mieć mimo to charakter zależny. Decydujący jest więc animus possidendi posiadacza. SN nie przyjrzał się temu zagadnieniu, pozostając przy stwierdzeniu, że wiedza ta ma jedynie wpływ na złą wiarę.Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
2. Upływ okresu zasiedzenia
Skoro S wiedziała w momencie obejmowania nieruchomości w posiadanie, iż nie jest właścicielem nieruchomości, to działała w złej wierze. Konieczny jest więc upływ 30-letniego okresu zasiedzenia. Zgodnie z art. 10 ustawy z 28.7.1990 r. (zob. tekst na stronach ISAP) bieg zasiedzenia nieruchomości należącej do Skarbu Państwa rozpoczął się 1.10.1990 r. Ponieważ S władała nieruchomością od lat 70-tych, może doliczyć sobie nie więcej niż połowę okresu posiadania, czyli 15 lat. W tej sytuacji okres zasiedzenia zakończył się więc 30.9.2005 r.,
3. Wynik
Od 1.10.2005 r. S jest więc właścicielką nieruchomości.
CategoryKazusyNabycieWlasnosciNieruchomosci CategoryZasiedzenie
Na tej stronie nie ma komentarzy
