Wersja [5731]
To jest stara wersja KazusUzytkowanieWieczyste1 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2009-01-06 12:22:10.
Kazus nr 1 z zakresu użytkowania wieczystego
A. Stan faktyczny
Gmina G zorganizowała w 2005 r. przetarg ustny na zasadach ustalonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz.U. Nr 207, poz. 2108). Przybicia udzielono C, który zaproponował najwyższą kwotę.
Po sporządzeniu protokołu z przeprowadzonego przetargu pozwana G unieważniła jednak przetarg na nieruchomość, powołując się na zamieszczone w warunkach przetargu prawo unieważnienia lub odwołania przetargu bez podania przyczyn. Rzeczywistą przyczyną unieważnienia przetargu była w rzeczywistości zbyt niska kwota przybicia.
C żąda od G zawarcia umowy o oddanie mu tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste.
Czy jego roszczenie jest zasadne?
B. Rozwiązanie
Roszczenie C przeciw G o zawarcie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste na podstawie art. 702 § 3 KC
art. 702 KC
Jeżeli w umowie zastrzeżono, że oprócz czynszu dzierżawca będzie obowiązany uiszczać podatki i inne ciężary związane z własnością lub z posiadaniem przedmiotu dzierżawy oraz ponosić koszty jego ubezpieczenia, ustawowe prawo zastawu przysługujące wydzierżawiającemu zabezpiecza również roszczenie wydzierżawiającego względem dzierżawcy o zwrot sum, które z powyższych tytułów zapłacił.
Jeżeli w umowie zastrzeżono, że oprócz czynszu dzierżawca będzie obowiązany uiszczać podatki i inne ciężary związane z własnością lub z posiadaniem przedmiotu dzierżawy oraz ponosić koszty jego ubezpieczenia, ustawowe prawo zastawu przysługujące wydzierżawiającemu zabezpiecza również roszczenie wydzierżawiającego względem dzierżawcy o zwrot sum, które z powyższych tytułów zapłacił.
1. Powstanie roszczenia
N podstawie podanego przepisu organizator aukcji, jak i uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy, jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie.
a. aukcja
Aukcja jest zorganizowaną formą sprzedaży, będącą formą przetargu prowadzonego na żywo (http://pl.wikipedia.org/wiki/Aukcja). Od przetargu w rozumieniu art. 703 KC
art. 703 KC
Jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy czynsz jest płatny rocznie, jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą ponad trzy miesiące, wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jednakże wydzierżawiający powinien uprzedzić dzierżawcę udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu.
różni ją więc to, że jest prowadzona w formie ustnej (przetarg zaś pisemnej). Wg UGospNier do oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste konieczny jest “przetarg” (art. 37 ust. 1), niemniej jednak to pojęcie w tym rzepisie obejmuje zarówno przetarg pisemny jak i ustny, czyli aukcję.Jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy czynsz jest płatny rocznie, jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą ponad trzy miesiące, wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jednakże wydzierżawiający powinien uprzedzić dzierżawcę udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu.
b. legitymacja stron
C jest uczestnikiem aukcji, którego oferta została przyjęta jako najwyższa spośród zaproponowanych.
Organizatorem aukcji była gmina G, właściciel przedmiotowej nieruchomości.
c. szczególne wymagania ustawowe wpływające na ważność umowy
Zawarcia umowy można się domagać tylko wówczas, gdy ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie. Należy więc ustalić, czy zawarcie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste jest zależne od ustawowo określonych wymagań. Dodatkowo należy mieć na uwadze, że brak tych wymagań musi powodować określony skutek, tzn. nieważność umowy.
(1) wymagania dotyczące gruntów oddawanych w użytkowanie wieczyste
Zgodnie z art. 232 KC
art. 232 KC
§ 1. Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.
§ 2. W wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być także inne grunty Skarbu Państwa, gmin lub ich związków.
w użytkowanie wieczyste mogą być oddane jedynie grunty Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego.§ 1. Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.
§ 2. W wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być także inne grunty Skarbu Państwa, gmin lub ich związków.
Niespełnienie tego kryterium powoduje, iż dochodzi do naruszenia przepisu ustawy, czego skutkiem jest, zgodnie z art. 58 § 1 KC
art. 58 KC
§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
, nieważność czynności prawnej.§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
(2) forma aktu notarialnego
Wg art. 27 zd. 1 UGospNier
art. 27 UGospNier
Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.
oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Naruszenie tej wymogu formy również powoduje nieważność czynności prawnej (art. 73 § 2 zd. 1 KCSprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.
art. 73 KC
§ 1. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.
§ 2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
).§ 1. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.
§ 2. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej inną formę szczególną, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Nie dotyczy to jednak wypadków, gdy zachowanie formy szczególnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej.
(3) wpis do księgi wieczystej
Art. 27 zd. 2 UGospNier
art. 27 UGospNier
Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.
przewiduje ponadto wymóg (konstytutywnego) wpisu prawa użytkowania wieczystego do księgi wieczystej. Niedochowanie tego wymogu powoduje, iż prawo użytkowania wieczystego nie powstaje. Nie ma natomiast wpływu na ważność zawartej umowy.Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.
d. wynik tymczasowy
Roszczenie C o zawarcie umowy o ustanowienie prawa użytkowania wieczystego powstało.
2. Brak wygaśnięcia roszczenia
Roszczenie mogłoby jednak wygasnąć, w tym wypadku na skutek odstąpienia od umowy przez gminę G, art. 395 KC
art. 395 KC
§ 1. Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.
§ 2. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za nie zawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.
. Taka możliwość wymagałaby jednak uznania, że klauzula w ogłoszeniu przetargowym o możliwości unieważnienia wyników przetargu stanowi umowne prawo odstąpienia. Za takową nie można jej jednak uznać, gdyż pomiędzy stronami nie została jeszcze zawarta żadna umowa, a prawo odstąpienia, o którym mowa jest w art. 395 § 1 KC§ 1. Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.
§ 2. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za nie zawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.
art. 395 KC
§ 1. Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.
§ 2. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za nie zawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.
ma stanowić, wg tego przepisu, jedno z postanowień zawartej już umowy. Prawo odstąpienia polega bowiem na tym, że strona, na rzecz której zostało ono zastrzeżone, będzie mogła, przez swe oświadczenie, unicestwić dwustronną czynność prawną po jej dokonaniu, a więc w pewien czas po jej zawarciu (wyrok SN z dnia 4.11.1982 r., II CR 407/82, OSNCP 1983 nr 7, poz. 97). Jeżeli zaś chodzi o klauzulę gminy, to jej działanie odnosi się do samego zawarcia umowy na podstawie przeprowadzonego przetargu. Z sensu tej klauzuli wynika, że gmina mogła z niej czynić użytek tylko bezpośrednio po przeprowadzonym przetargu, a więc skorzystanie z niej spowodowało, że do samej czynności prawnej, tzn. do umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, w ogóle nie doszło (SN w cytowanym wyroku).§ 1. Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.
§ 2. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za nie zawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.
Roszczenie nie wygasło więc na skutek odstąpienia.
Inne powody wygaśnięcia roszczenia nie istnieją.
Możliwość odwołania przetargu wynikać może również z art. 38 ust. 4 UGospNier
art. 38 UGospNier
1. Przetarg ogłasza, organizuje i przeprowadza właściwy organ albo minister właściwy do spraw Skarbu Państwa w odniesieniu do nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, oraz do nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w art. 60a ust. 2 pkt 1.
2. Ogłoszenie o przetargu podaje się do publicznej wiadomości nie wcześniej niż po upływie terminów, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 4. W ogłoszeniu o przetargu podaje się informacje zamieszczone w wykazie oraz czas, miejsce i warunki przetargu, a w razie ogłoszenia kolejnego przetargu lub rokowań, również terminy przeprowadzenia poprzednich przetargów. Ogłoszenie o przetargu wywiesza się w siedzibie właściwego urzędu, a ponadto informację o ogłoszeniu przetargu podaje się do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, a także na stronach internetowych właściwego urzędu.
3. Przed ogłoszeniem o przetargu rozpatruje się wnioski osób uprawnionych do nabycia nieruchomości w drodze bezprzetargowej. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, informacji o nieruchomości, której ten wniosek dotyczy, nie zamieszcza się w ogłoszeniu o przetargu.
4. Właściwy organ albo minister właściwy do spraw Skarbu Państwa w odniesieniu do nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, oraz do nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w art. 60a ust. 2 pkt 1, może odwołać ogłoszony przetarg jedynie z ważnych powodów, niezwłocznie podając informację o odwołaniu przetargu do publicznej wiadomości, w sposób określony w ust. 2. W informacji podaje się także przyczynę odwołania przetargu.
. Niemniej jednak ogłoszony przetarg może być odwołany jedynie z ważnych powodów. Takim nie jest raczej zbyt niska suma przybicia. Kształtowanie cen należy bowiem do organizatora przetargu, który może wyznaczyć odpowiednią sumę wywoławczą.1. Przetarg ogłasza, organizuje i przeprowadza właściwy organ albo minister właściwy do spraw Skarbu Państwa w odniesieniu do nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, oraz do nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w art. 60a ust. 2 pkt 1.
2. Ogłoszenie o przetargu podaje się do publicznej wiadomości nie wcześniej niż po upływie terminów, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 4. W ogłoszeniu o przetargu podaje się informacje zamieszczone w wykazie oraz czas, miejsce i warunki przetargu, a w razie ogłoszenia kolejnego przetargu lub rokowań, również terminy przeprowadzenia poprzednich przetargów. Ogłoszenie o przetargu wywiesza się w siedzibie właściwego urzędu, a ponadto informację o ogłoszeniu przetargu podaje się do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, a także na stronach internetowych właściwego urzędu.
3. Przed ogłoszeniem o przetargu rozpatruje się wnioski osób uprawnionych do nabycia nieruchomości w drodze bezprzetargowej. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, informacji o nieruchomości, której ten wniosek dotyczy, nie zamieszcza się w ogłoszeniu o przetargu.
4. Właściwy organ albo minister właściwy do spraw Skarbu Państwa w odniesieniu do nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, oraz do nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w art. 60a ust. 2 pkt 1, może odwołać ogłoszony przetarg jedynie z ważnych powodów, niezwłocznie podając informację o odwołaniu przetargu do publicznej wiadomości, w sposób określony w ust. 2. W informacji podaje się także przyczynę odwołania przetargu.
3. Zaskarżalność roszczenia
Roszczenie jest zaskarżalne.
4. Wynik
C ma prawo domagać się od G zawarcia umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste.
CategoryUzytkowanieWieczyste CategoryKazusyPrawoCywilne
Na tej stronie nie ma komentarzy
