Wersja [11773]
To jest stara wersja KazusSprzedazNr10 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2010-04-20 14:02:20.
Inhaltsverzeichnis des Artikels
A. STAN FAKTYCZNY
B. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 1
1. Nabycie roszczenia
a. zawarcie umowy sprzedaży
b. treść umowy sprzedaży
c. skuteczność umowy sprzedaży...
d. wynik tymczasowy
2. Brak utraty roszczenia
a. przeniesienie na inny podmiot
b. wygaśnięcie zobowiązania
c. wynik tymczasowy
3. Zaskarżalność sensu largo
a. wymagalność
b. brak zarzutów
c. brak naruszenia art. 5 KC
4. Wynik ostateczny
C. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 2
D. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 3
B. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 1
1. Nabycie roszczenia
a. zawarcie umowy sprzedaży
b. treść umowy sprzedaży
c. skuteczność umowy sprzedaży...
d. wynik tymczasowy
2. Brak utraty roszczenia
a. przeniesienie na inny podmiot
b. wygaśnięcie zobowiązania
c. wynik tymczasowy
3. Zaskarżalność sensu largo
a. wymagalność
b. brak zarzutów
c. brak naruszenia art. 5 KC
4. Wynik ostateczny
C. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 2
D. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 3
Kazus nr 10
A. STAN FAKTYCZNY
Stefan S. po roku studiów prawniczych na EUV doszedł do wniosku, że wybór kierunku okazał się pomyłką i postanowił zmienić go na kulturoznawstwo. Ponieważ S zainwestował w pierwszym roku sporo w podręczniki prawnicze, postanowił odzyskać część środków, sprzedając książki. Stosownie do zamiaru wywiesił na tablicy ogłoszeń przed Biblioteką CP listę z książkami, które zamierzał zbyć wraz z cenami w PLN. Po dwóch dniach od ogłoszenia do mieszkającego w Amicusie S zgłosiła się Krystyna K, która zamierzała nabyć od S kilka książek.
K wybrała u S za trzy książki za 200 zł, ale ponieważ były ciężkie (Palandt 62 Aufl., Münchener Kommentar. Band 1, Soergel Band 1.) S zaoferował się, że dostarczy je K do akademika. Na następny dzień okazało się, że K nie ma pieniędzy, więc S zostawił książki u niej i miał się zgłosić za kilka dni po pieniądze.
1. Kiedy po tygodniu S chciał odebrać pieniądze, okazało się, że K wyjechała nagle wraz z całym dobytkiem i książkami. Dopiero po trzech i pół roku S spotkał K na ulicy w Poznaniu.
Czy S może domagać się od K zapłaty 200 zł?
2. Okazało się, że S jest chory umysłowo i w chwili transakcji z K nie był w stanie pokierować swym postępowaniem.
Czy S może domagać się od K zapłaty 200 zł?
3. S podał na ogłoszeniu ceny w € i K i miała zapłacić S za trzy książki 50 ?. Zaraz po odebraniu książek, ale zanim za nie zapłaciła, K opuściła bez śladu Słubice. S i K spotkali się po ponad 3 latach we Wrocławiu.
Czy S może domagać się od K zapłaty 50 €?
B. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 1
Roszczenie S (kto?) przeciw K (od kogo?) o zapłatę ceny sprzedaży w wys. 200 zł (o co?) z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
(na jakiej podstawie?)Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Zob. schemat Taris(R).
1. Nabycie roszczenia
Roszczeniem jest prawo żądania od indywidualnie określonej osoby ściśle określonego zachowania się. Jest to więc prawo podmiotowe wynikające z określonego stosunku prawnego przyznane przez normę prawną (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 21 grudnia 2001 r., sygn. akt: I ACa 201/01, opubl. w Wokanda z 2003 r. nr 3, poz. 41). Określone zachowanie się przez dłużnika, którego ma prawo domagać się wierzyciel, może polegać na czynieniu, zaniechaniu albo znoszeniu. Więcej na ten temat w osobnym skrypcie.
Każde badanie rozpoczyna się od ustalenia, czy roszczenie wynikające z podanej podstawy prawnej w ogóle mogło powstać. Dopiero w dalszej części ustala się zagadnienie wygaśnięcia roszczenia albo brak jego zaskarżalności.
Dogmatycznie rzez biorąc, zawsze należy się zastanowić, czy wskazany przepis może być podstawą prawną żądania. Na ten temat więcej na stronie poświęconej pojęciu roszczenia. Na razie nie będziemy w to wnikać, gdyż w Polsce nikt tego nie problematyzuje.
Roszczenie o zapłatę ceny sprzedaży w wys. 200 zł z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
powstaje, gdy strony zawarły skuteczną umowę sprzedaży.Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
a. zawarcie umowy sprzedaży
Uwaga: umowa ta nazywa się sprzedaż albo umowa sprzedaży, a nie kupna czy kupna-sprzedaży.
Zasady zawierania umów regulują przepisy art. 66 i nast. KC
art. 66 KC
§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
.§ 1. Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy.
§ 2. Jeżeli oferent nie oznaczył w ofercie terminu, w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
b. treść umowy sprzedaży
Należy dalej zbadać, czy zawarta umowa, jest faktycznie umową sprzedaży. O zakwalifikowaniu umowy do danego, określonego w KC typu umów, decydują jej essentialia negotii.
Na essentialia negotii umowy sprzedaży składają się określenie przedmiotu sprzedaży, ceny oraz wzajemne obowiązki stron (sprzedawcy do przeniesienia własności rzeczy, kupującego – zapłaty ustalonej ceny).:
Przedmiotem świadczenia sprzedawcy mogą być: rzeczy (przedmioty materialne) ale także energia (art. 555), prawa majątkowe (art. 509 i nast. oraz art. 555), zespoły rzeczy i praw (przedsiębiorstwo (art. 551), spadek (art. 1052 w zw. z art. 922).
Przedmiot świadczenia kupującego jest cena, czyli wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych waluty polskiej (art. 358 § 1 KC
art. 358 KC
§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.
), którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę (art. 3 ust. 1 pkt 1 UCen§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.
art. 3 UCen
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) cena - wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym,
2) cena jednostkowa towaru (usługi) - cenę ustaloną za jednostkę określonego towaru (usługi), którego ilość lub liczba jest wyrażona w jednostkach miar, w rozumieniu przepisów o miarach,
3) charakterystyka jakościowa towaru (usługi) - właściwości (cechy), skład, parametry techniczne towaru (usługi) oraz jego zgodność z określoną normą lub innym dokumentem normatywnym w rozumieniu odrębnych przepisów,
4) kształtowanie cen - uzgadnianie cen między stronami umowy lub ich ustalanie w trybie art. 4, 5 i 8,
5) (uchylony),
6) marża handlowa - różnicę między ceną płaconą przez kupującego a ceną uprzednio zapłaconą przez przedsiębiorcę, wynikającą z kosztów i zysku przedsiębiorcy; marża handlowa może być wyrażona kwotowo lub w procentach,
7) cena urzędowa i marża handlowa urzędowa - cenę i marżę handlową ustaloną w rozporządzeniu wydanym przez właściwy organ administracji rządowej lub w uchwale wydanej przez organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego,
8) przedsiębiorca - podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193 oraz z 2001 r. Nr 49, poz. 509 i Nr 67, poz. 679), a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
9) towar - rzecz, jak również energię oraz prawa majątkowe zbywalne,
10) usługa – czynność świadczoną odpłatnie, wymienioną w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej;
11) (uchylony).
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) cenie - rozumie się przez to również stawkę taryfową,
2) marży handlowej - rozumie się przez to także prowizję,
3) organie nadzoru - rozumie się przez to organ Inspekcji Handlowej, Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych, Inspekcji Farmaceutycznej, Inspekcji Sanitarnej lub Inspekcji Weterynaryjnej.
). Sposoby ustalania ceny i jej rodzaje regulują art. 536 - 541 KC. Jeżeli chodzi zaś o skutki i sposób spełnienia świadczenia należy sięgnąć do przepisów dotyczących wykonania świadczeń pieniężnych, czyli art. 3581 – 360 oraz 481 – 482 KC.1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) cena - wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym,
2) cena jednostkowa towaru (usługi) - cenę ustaloną za jednostkę określonego towaru (usługi), którego ilość lub liczba jest wyrażona w jednostkach miar, w rozumieniu przepisów o miarach,
3) charakterystyka jakościowa towaru (usługi) - właściwości (cechy), skład, parametry techniczne towaru (usługi) oraz jego zgodność z określoną normą lub innym dokumentem normatywnym w rozumieniu odrębnych przepisów,
4) kształtowanie cen - uzgadnianie cen między stronami umowy lub ich ustalanie w trybie art. 4, 5 i 8,
5) (uchylony),
6) marża handlowa - różnicę między ceną płaconą przez kupującego a ceną uprzednio zapłaconą przez przedsiębiorcę, wynikającą z kosztów i zysku przedsiębiorcy; marża handlowa może być wyrażona kwotowo lub w procentach,
7) cena urzędowa i marża handlowa urzędowa - cenę i marżę handlową ustaloną w rozporządzeniu wydanym przez właściwy organ administracji rządowej lub w uchwale wydanej przez organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego,
8) przedsiębiorca - podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193 oraz z 2001 r. Nr 49, poz. 509 i Nr 67, poz. 679), a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
9) towar - rzecz, jak również energię oraz prawa majątkowe zbywalne,
10) usługa – czynność świadczoną odpłatnie, wymienioną w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej;
11) (uchylony).
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) cenie - rozumie się przez to również stawkę taryfową,
2) marży handlowej - rozumie się przez to także prowizję,
3) organie nadzoru - rozumie się przez to organ Inspekcji Handlowej, Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych, Inspekcji Farmaceutycznej, Inspekcji Sanitarnej lub Inspekcji Weterynaryjnej.
c. skuteczność umowy sprzedaży
Umowa musi być ponadto skuteczna, tzn. mieć możność wywołania zamierzonych przez strony skutków prawnych.
Trzeba rozróżnić skuteczność (całej) umowy od skuteczności (pojedynczego) oświadczenia woli, którą bada się przy zawarciu umowy. Okoliczności mogące wpływać na skuteczność umowy można podzielić na takie, które powodują nieważność bezwzględną oraz takie, które powodują, że skuteczność umowy jest zawieszona (negotium claudicans).
d. wynik tymczasowy
Roszczenie wobec powyższego powstało.
2. Brak utraty roszczenia
Utratę roszczenia powoduje jego wygaśnięcie albo jego przeniesienie na inny podmiot.
a. przeniesienie na inny podmiot
Przeniesienie roszczenia na inny podmiot może nastąpić pod tytułem szczególnym albo pod tytułem ogólnym.
W tym pierwszym przypadku możliwe jest przejście roszczenia na mocy czynności prawnej (przelewu - zob. art. 509 i nast. KC) albo na mocy ustawy (ex lege, np. art. 518 KC
art. 518 KC
§ 1. Osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty:
1) jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi;
2) jeżeli przysługuje jej prawo, przed którym spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia;
3) jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie;
4) jeżeli przewidują to przepisy szczególne.
§ 2. W wypadkach powyższych wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne.
§ 3. Jeżeli wierzyciel został spłacony przez osobę trzecią tylko w części, przysługuje mu co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed wierzytelnością, która przeszła na osobę trzecią wskutek zapłaty częściowej.
albo art. 828 KC§ 1. Osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty:
1) jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi;
2) jeżeli przysługuje jej prawo, przed którym spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia;
3) jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie;
4) jeżeli przewidują to przepisy szczególne.
§ 2. W wypadkach powyższych wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, które jest już wymagalne.
§ 3. Jeżeli wierzyciel został spłacony przez osobę trzecią tylko w części, przysługuje mu co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed wierzytelnością, która przeszła na osobę trzecią wskutek zapłaty częściowej.
art. 828 KC
§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciel roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.
§ 2. Nie przechodzą na ubezpieczyciela roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, chyba że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.
§ 3. Zasady wynikające z paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio w razie zawarcia umowy na cudzy rachunek.
).§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciel roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.
§ 2. Nie przechodzą na ubezpieczyciela roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, chyba że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.
§ 3. Zasady wynikające z paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio w razie zawarcia umowy na cudzy rachunek.
Przejście roszczenia na inny podmiot pod tytułem ogólnym następuje np. w przypadku dziedziczenia (art. 929 i nast. KC) albo nabycia przedsiębiorstwa (zob. art. 552 KC
art. 552 KC
Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z zapłatą ceny za dostarczoną część rzeczy sprzedanych albo jeżeli ze względu na jego stan majątkowy jest wątpliwe, czy zapłata ceny za część rzeczy, które mają być dostarczone później, nastąpi w terminie, sprzedawca może powstrzymać się z dostarczeniem dalszych części rzeczy sprzedanych wyznaczając kupującemu odpowiedni termin do zabezpieczenia zapłaty, a po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu może od umowy odstąpić.
).Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z zapłatą ceny za dostarczoną część rzeczy sprzedanych albo jeżeli ze względu na jego stan majątkowy jest wątpliwe, czy zapłata ceny za część rzeczy, które mają być dostarczone później, nastąpi w terminie, sprzedawca może powstrzymać się z dostarczeniem dalszych części rzeczy sprzedanych wyznaczając kupującemu odpowiedni termin do zabezpieczenia zapłaty, a po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu może od umowy odstąpić.
W kazusie brak jest jednak wskazówek na przeniesienie roszczenia z S na inną osobę.
b. wygaśnięcie zobowiązania
Roszczenie wygasa przede wszystkim na skutek jego spełnienia. W tym wypadku roszczenie wygasa, albowiem wierzyciel zostaje zaspokojony. Podobny skutek następuje również w przypadku na skutek złożenia do depozytu (zob. art. 470 KC
art. 470 KC
Ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia i zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów złożenia.
) i inne zdarzenia.Ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia i zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów złożenia.
Oprócz tego można rozważać, czy nastąpiło wygaśnięcie zobowiązania w całości czy tylko w części (zob. częściowa niemożliwość następcza (por. art. 495 § 2 KC
art. 495 KC
§ 1. Jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
§ 2. Jeżeli świadczenie jednej ze stron stało się niemożliwe tylko częściowo, strona ta traci prawo do odpowiedniej części świadczenia wzajemnego. Jednakże druga strona może od umowy odstąpić, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez tę stronę cel umowy, wiadomy stronie, której świadczenie stało się częściowo niemożliwe.
)).§ 1. Jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
§ 2. Jeżeli świadczenie jednej ze stron stało się niemożliwe tylko częściowo, strona ta traci prawo do odpowiedniej części świadczenia wzajemnego. Jednakże druga strona może od umowy odstąpić, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez tę stronę cel umowy, wiadomy stronie, której świadczenie stało się częściowo niemożliwe.
Zob. schemat Taris(R)
W naszym kazusie brak jest jednak wskazówek na to, aby roszczenie S wobec K mogło wygasnąć.
c. wynik tymczasowy
Roszczenie nie zostało wobec tego utracone.
3. Zaskarżalność sensu largo
Zaskarżalność to możliwość dochodzenia roszczenia przed organami państwowymi w celu jego przymusowego wykonania. Ma miejsce, gdy roszczenie jest wymagalne i nie jest obarczone zarzutami hamującymi lub obezwładniającymi roszczenie.
Zob. schemat Taris(R)
a. wymagalność
Wymagalność to możliwość domagania się przez wierzyciela od dłużnika spełnienia świadczenia (zob. wiÄcej w dokumencie: WymagalnoscRoszczenia). Następuje ona, gdy aktualizuje się obowiązek świadczenia (por. RadwanskiCzescOgolna, nb. 815).
W określeniu terminu wymagalności pomagają przepisy ustawowe, tzn. art. 455 KC
art. 455 KC
Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
i art. 458 KCJeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
art. 458 KC
Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo jeżeli wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.
:Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo jeżeli wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.
a. art. 455 KC
art. 455 KC
Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
(w oznaczonym terminie, według właściwości zobowiązania, niezwłocznie po wezwaniu)Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
b. art. 458 KC
art. 458 KC
Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo jeżeli wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.
(natychmiastowa wymagalność).Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo jeżeli wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.
Ponieważ S miał zgłosić się po pieniądze w ciągu "kilku dni", z upływem tych kilku dni roszczenie stało się wymagalne.
b. brak zarzutów
Na zaskarżalność wpływa dalej brak zarzutów hamujących bądź niweczących roszczenie.
Terminem zarzut określa się uprawnienie polegające na odmowie spełnienia roszczenia (Doliwa, Część ogólna, nb. 119). Podniesienie roszczenia może wywołać trwałe (peremptoryjne) albo przejściowe (dylatoryjne) obezwładnienie roszczenia (RadwanskiCzescOgolna, nb. 206). Stosownie do tego wyróżniamy więc dwie grupy zarzutów:
(1) zarzuty dylatoryjne
- zarzut zwłoki z zapłatą ceny - art. 552 KCart. 552 KC
Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z zapłatą ceny za dostarczoną część rzeczy sprzedanych albo jeżeli ze względu na jego stan majątkowy jest wątpliwe, czy zapłata ceny za część rzeczy, które mają być dostarczone później, nastąpi w terminie, sprzedawca może powstrzymać się z dostarczeniem dalszych części rzeczy sprzedanych wyznaczając kupującemu odpowiedni termin do zabezpieczenia zapłaty, a po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu może od umowy odstąpić. - zarzut niewykonania umowy - art. 488 § 2 KCart. 488 KC
§ 1. Świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych (świadczenia wzajemne) powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, z ustawy albo z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu wynika, iż jedna ze stron obowiązana jest do wcześniejszego świadczenia.
§ 2. Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego. - prawo zatrzymania art. 461 § 1 KCart. 461 KC
§ 1. Zobowiązany do wydania cudzej rzeczy może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej (prawo zatrzymania).
§ 2. Przepisu powyższego nie stosuje się, gdy obowiązek wydania rzeczy wynika z czynu niedozwolonego albo gdy chodzi o zwrot rzeczy wynajętych, wydzierżawionych lub użyczonych.
§ 3. (uchylony).
(2) zarzuty peremptoryjne
Przedawnienie jest jedynym chyba zarzutem trwale obezwładniającym roszczenie.
Ponieważ w kazusie wskazano, iż S i K spotkali się po 3,5 roku, należy rozważyć, czy nie doszło do przedawnienia roszczenia S wobec K.
Istotę i przesłanki przedawnienia wyjaśnia osobny skrypt, poświęcony wyłącznie temu zagadnieniu.
Z badania wg przedstawionego tam schematu wyniknie, iż termin przedawnienia wynosi 10 lat, a skoro od momentu sprzedaży minęło dopiero 3,5 roku, przedawnienie nie nastąpiło.
c. brak naruszenia art. 5 KC
art. 5 KC
Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
Roszczenie, nawet pod względem formalnym istniejące i zaskarżalne, może nie podlegać zaspokojeniu, jeżeli jego dochodzenie stanowi nadużycie prawa podmiotowego wg art. 5 KC
art. 5 KC
Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
. Ponieważ jest to klauzula generalna, należy stosować ją tylko w wyjątkowych sytuacjach.Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
4. Wynik ostateczny
S może domagać się od K zapłaty 200 zł z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
.Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
C. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 2
W tym wypadku roszczenie nie przysługuje, albowiem nie została skutecznie zawarta umowa, gdyż nie było oferty. Ofertą może być bowiem tylko skuteczne oświadczenie woli. Zgodnie jednak z art. 82 KC
art. 82 KC
Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadomość albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.
oświadczenie woli złożone w sytuacji braku świadomości, jest nieważne.Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadomość albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.
Otwartą kwestią jest natomiast własność podręczników i możliwość żądania ich zwrotu (np. art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
).§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
D. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE 3
Roszczenie S przeciwko K o zapłatę 50 € z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
W tym pytaniu kwestia ogranicza się do tego, czy powstało roszczenie. Wątpliwości dotyczą tego, czy zawarta między S i K umowa była ważna z uwagi na uzgodnienie ceny w euro.
Przesłanki roszczenia (1) zawarcie umowy i (2) treść umowy są zbieżne z tymi, o których mowa jest w odpowiedzi na pytanie 1 (zob. wyżej).
Być może jednak umowa jest nieważna, a przez to bezskuteczna z uwagi na naruszenie zasady walutowości, wynikającej z art. 358 § 1 KC
art. 358 KC
§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.
.§ 1. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
§ 2. Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna stanowi inaczej. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia w walucie polskiej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia, w którym zapłata jest dokonana.
Od zmiany tego przepisu brak jest przeszkód do zawierania umów w walucie zagranicznej.
S może domagać się od K zapłaty 50 euro z art. 535 KC
art. 535 KC
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
.Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
CategoryKazusySprzedaz CategoryUmowaSprzedazy
Na tej stronie nie ma komentarzy
