Kazus nr 1 z zakresu służebności przesyłu
A. Stan faktyczny
Na gruncie M znajduje się stacja transformatorowa średniego napięcia. Nad tą samą nieruchomością przebiegają dwie napowietrzne linie energetyczne. Ingerują one w przestrzeń nad nieruchomością na długości 10 m i 13 m. Urządzenia i linia zostały wybudowane w 1963 r. na potrzeby ówczesnego PGR. W chwili ich wybudowania stały się częścią składową państwowego przedsiębiorstwa energetycznego. W 1995 r. przedsiębiorstwo to zostało sprywatyzowane i przekształcone w spółkę kapitałową - E sp. z o.o..
Po zlikwidowaniu PGR właściwa agencja zbyła w 1993 r. skutecznie własność gruntu na rzecz M. Dążąc do zapewnienia sobie trwałości status quo E wniosła w 2008 r. do właściwego sądu wniosek o stwierdzenie zasiedzenia służebności.
Czy wniosek E może zostać uwzględniony?
B. Rozwiązanie
Zasiedzenie służebności przesyłu jest możliwe na podstawie art. 292 KC
art. 292 KC
Służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio.
w zw. z art. 352 KCSłużebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio.
art. 352 KC
§ 1. Kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.
§ 2. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.
i art. 174 KC§ 1. Kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności.
§ 2. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy.
art. 174 KC
Posiadacz rzeczy ruchomej nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze.
i art. 3054 KCPosiadacz rzeczy ruchomej nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze.
art. 3054 KC
Do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.
.Do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.
1. Przesłanki zasiedzenia
Przesłanki prowadzące do zasiedzenia opisane zostały bliżej w ZasiedzenieSluzebnosciGruntowej. Problematyczne jest natomiast to, czy upłynął odpowiedni okres prowadzący do zasiedzenia. Od 1963 r. do 2008 r. minęło wprawdzie 45 lat, ale w tym czasie występowały przyczyny, które wykluczają możliwość zasiedzenia.
Przede wszystkim należy wskazać, że w latach 1963 - 1995 przedsiębiorstwo energetyczne było przedsiębiorstwem państwowym, nie będącym niezależną (prawnie) od Skarbu Państwa osobą prawną. Przedsiębiorstwo nie miało więc odrębnego bytu prawnego. Zgodnie z art. 128 KC
Po drugie do 1993 r. właścicielem gruntu, na którym posadowione były urządzenia, był PGR, a więc również podmiot państwowy, bez odrębnego od Skarbu Państwa bytu prawnego.
Nie może mieć miejsca zasiedzenie, gdy grunt obciążony i podmiot władający były własnością Skarbu Państwa. Nie można bowiem zasiedzieć służebności na własnym gruncie.
Z tych powodów przedsiębiorstwo energetyczne E nie może również doliczyć sobie okresu posiadania przez Skarb Państwa.
Przesłanki prowadzące do zasiedzenia opisane zostały bliżej w ZasiedzenieSluzebnosciGruntowej. Problematyczne jest natomiast to, czy upłynął odpowiedni okres prowadzący do zasiedzenia. Od 1963 r. do 2008 r. minęło wprawdzie 45 lat, ale w tym czasie występowały przyczyny, które wykluczają możliwość zasiedzenia.
Przede wszystkim należy wskazać, że w latach 1963 - 1995 przedsiębiorstwo energetyczne było przedsiębiorstwem państwowym, nie będącym niezależną (prawnie) od Skarbu Państwa osobą prawną. Przedsiębiorstwo nie miało więc odrębnego bytu prawnego. Zgodnie z art. 128 KC
art. 128 KC
(uchylony).
, który obowiązywał do 1990 r., własność ogólnonarodowa przysługiwała wyłącznie Skarbowi Państwa albo innym państwowym osobom prawnym. Jeżeli termin zasiedzenia wówczas biegł, to tylko na rzecz Skarbu Państwa a nie przedsiębiorstwa (zob. także uchwałę SN z 22.10.2009 r., III CZP 70/09). W grę wchodziło więc co najwyżej zasiedzenie służebności przez Skarb Państwa.(uchylony).
Po drugie do 1993 r. właścicielem gruntu, na którym posadowione były urządzenia, był PGR, a więc również podmiot państwowy, bez odrębnego od Skarbu Państwa bytu prawnego.
Nie może mieć miejsca zasiedzenie, gdy grunt obciążony i podmiot władający były własnością Skarbu Państwa. Nie można bowiem zasiedzieć służebności na własnym gruncie.
Z tych powodów przedsiębiorstwo energetyczne E nie może również doliczyć sobie okresu posiadania przez Skarb Państwa.
2. Wynik
Z uwagi na tożsamość właściciela nieruchomości obciążonej i urządzeń przesyłowych zasiedzenie nie było możliwe od 1963 do 1993 r. Termin zasiedzenie rozpoczął bieg z chwilą, gdy nieruchomość stała się własnością M. W latach 1993 - 2008 zasiedzenie natomiast jeszcze nie nastąpiło, gdyż minęło dopiero 15 lat.
Z uwagi na tożsamość właściciela nieruchomości obciążonej i urządzeń przesyłowych zasiedzenie nie było możliwe od 1963 do 1993 r. Termin zasiedzenie rozpoczął bieg z chwilą, gdy nieruchomość stała się własnością M. W latach 1993 - 2008 zasiedzenie natomiast jeszcze nie nastąpiło, gdyż minęło dopiero 15 lat.
C. Literatura
Zob. także:
- LewandowskaNieByloZasiedzeniaRzeczpospolita2009
- postanowienie SN z dnia 11.12.2008 r., sygn. akt II CSK 314/08
- postanowienie Sądu Najwyższego z 10 lipca 2008 r., sygn. akt: III CSK 73/08
- WyrokSNIVCSK29109
- UchwalaSNIIICZP3007
- UchwalaSNIIICZP7009
CategoryKazusySluzebnosci CategorySluzebnoscPrzesylu
Na tej stronie nie ma komentarzy
