Alle Kategorien:
 Baza informacji o EUWT
 Komentarze nt. EUWT
 Bibliografia EUWT
 Orzecznictwo dotyczące EUWT
 Prawo o EUWT
  E U W T Zagadnienia Ogolne
  E U W T Zagadnienia Prakt...
  Gospodarka Komunalna
  Gospodarka Przestrzenna
  Miedzynarodowe Prawo Admi...
  Zwiazek Celowy

Kazus nr 4 z zakresu prawa sąsiedzkiego

roszczenia z art. 222 § 2 KC w zw. z art. 144 KC
kazus nr 4 z zestawu nr 6/2010

A. Stan faktyczny
Problemy nie omijają A. Sąsiednia wspólnota mieszkaniowa (W) postawiła śmietnik (kontener z 6 klapami wrzutowymi) w odległości ok 4 m od okien mieszkania, które A wynajmuje od B. Śmietnik śmierdzi, hałasuje, gdy go się zamyka. A nie może więc się spokojnie przygotowywać do egzaminu powtórkowego.
Czy A może domagać się przesunięcia tego kontenera dalej od okien?

B. Rozwiązanie
Zgodnie z art. 222 § 2 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
i art. 144 KC
art. 144 KC
Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.
właściciel nieruchomości może domagać się od podmiotu dokonującego naruszeń prawa własności w inny sposób niż poprzez pozbawienie rzeczy zaniechania tych naruszeń i przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Warunkiem jest tu przede wszystkim posiadania przez żądającego uprawnienia do domagania się przesunięcia śmietnika oraz przede wszystkim to, że ustawienie śmietnika blisko drzwi stanowi naruszenie własności.

1. Uprawnienie do żądania usunięcia naruszeń
W pytaniu podano, że A jest najemcą lokalu. Art. 222 § 2 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
wyraźnie uprawnia do zgłoszenia roszczenia właściciela rzeczy. Powstaje więc pytanie, czy A jest uprawniony do żądania zaniechania naruszeń.

a. właściciel nieruchomości
Art. 222 jest przepisem dotyczącym ochrony własności. Stąd też prawo żądania przywrócenia stanu zgodnego z prawem (tzn. ustawienia śmietnika w należytej odległości od domu) przysługuje przede wszystkim właścicielowi. Nieruchomością w polskim prawie jest nie tylko wyodrębniony grunt, ale również budynki i lokale (art. 46 KC
art. 46 KC
§ 1. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
§ 2. Prowadzenie ksiąg wieczystych regulują odrębne przepisy.
).

b. użytkownik wieczysty
Ponadto, na podstawie art. 233 KC
art. 233 KC
W granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.
z nieruchomości może korzystać z wyłączeniem innych osób także użytkownik wieczysty. Przysługują mu więc prawa odpowiadające uprawnieniom właściciela nieruchomości, w tym także uprawnienia ochronne wynikające z art. 222 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
.

c. najemca lokalu
Z art. 690 KC
art. 690 KC
Do ochrony praw najemcy do używania lokalu stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie własności
wynika jeszcze, iż uprawnienia odpowiadające uprawnieniom właściciela przysługują także najemcy lokalu. Zaniechania naruszeń i przywrócenia stanu zgodnego z prawem może więc domagać się także najemca lokalu. Lokalem jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych (art. 2 ust. 2 UWłasnLokali
art. 2 UWłasnLokali
1. Samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej "lokalami", mogą stanowić odrębne nieruchomości.
2. Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.
3. Spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 2, stwierdza starosta w formie zaświadczenia.
4. Do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej "pomieszczeniami przynależnymi".
5. Lokale wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi zaznacza się na rzucie odpowiednich kondygnacji budynku, a w razie położenia pomieszczeń przynależnych poza budynkiem mieszkalnym - także na wyrysie z operatu ewidencyjnego; dokumenty te stanowią załącznik do aktu ustanawiającego odrębną własność lokalu.
6. W razie braku dokumentacji technicznej budynku, zaznaczeń, o których mowa w ust. 5, dokonuje się, zgodnie z wymogami przepisów prawa budowlanego, na koszt dotychczasowego właściciela nieruchomości, o ile strony umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu nie postanowiły inaczej.
).
A jest więc uprawniony do podniesienia roszczenia negatoryjnego.

2. Naruszenie własności
Ustawienie śmietnika nieopodal drzwi wejściowych musiałoby więc oznaczać naruszenie własności (użytkowania wieczystego lub użytkowania na podstawie umowy najmu). Art. 144 KC
art. 144 KC
Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.
, o którym wspomnieliśmy na początku poradnika nakazuje takie korzystanie z nieruchomości, które nie powoduje zakłóceń w korzystaniu z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę. Innymi słowy zabronione są takie imisje, które w sposób nadmierny utrudniałyby korzystanie z nieruchomości.

a. imisje
Imisjami w tym przypadku są takie działania na nieruchomości wyjściowej, których skutki przenikają w sposób naturalny na nieruchomość sąsiednią, np. poprzez wydzielanie zapachów, wytwarzanie hałasu itp.

b. niedozwolone naruszenie własności
Utrudnienie z korzystania nieruchomości jest z kolei nadmierne wówczas, gdy obciążenia przekraczają pewną dopuszczalną w stosunkach miejscowych miarę i nie są zgodne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem nieruchomości (tej, z której wychodzą imisje i tej, która jest dotknięta imisjami).

(1) przeznaczenie nieruchomości
Przeznaczenie nieruchomości wynika z planu zagospodarowania przestrzennego. W tym wypadku nie ma wątpliwości, że nieruchomość dotknięta imisjami jest nieruchomości przeznaczoną na cele mieszkalne.

(2) przekroczenie miary przyjętej w stosunkach miejscowych
Przekroczenie dopuszczalnej miary ocenia się w zasadzie biorcą pod uwagę całokształt stosunków miejscowych obowiązujących na terenie, na którym położone są obie nieruchomości. Orientacyjne znaczenie mają w tym przypadku przepisy administracyjne, decydujące o sposobie zabudowy. Można bowiem przyjąć, iż dopuszczalna miara jest przekroczona, gdy naruszone zostały przepisy decydujące np. o odległości źródeł imisji od budynków mieszkalnych.
W polskim prawie warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, uregulowane zostały w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 (Dz.U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) - dalej zwane RozpWarunkTechBud.
Miejsc gromadzenia odpadów stałych (czyli śmietników) dotyczą przepisy §§ 22 – 25 RozpWarunkTechBud. Odległość ta jest zależna od typu zabudowy.
Normalnie, zgodnie z § 23 ust. 1 RozpWarunkTechBud
§ 23 RozpWarunkTechBud
1. Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe, o których mowa w § 22 ust. 2 pkt 1 i 3, powinna wynosić co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z sąsiednią działką. Zachowanie odległości od granicy działki nie jest wymagane, jeżeli osłony lub pomieszczenia stykają się z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej.
2. W przypadku przebudowy istniejącej zabudowy, odległości, o których mowa w ust. 1, mogą być pomniejszone, jednak nie więcej niż o połowę, po uzyskaniu opinii państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
3. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza się zmniejszenie odległości określonych w ust. 1 od okien i drzwi do 3 m, od granicy działki do 2 m, a także sytuowanie zadaszonych osłon lub pomieszczeń na granicy działek, jeżeli stykają się one z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej bądź też przy linii rozgraniczającej od strony ulicy.
4. Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe, o których mowa w § 22 ust. 2 pkt 1 i 3, nie powinna wynosić więcej niż 80 m od najdalszego wejścia do obsługiwanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymaganie to nie dotyczy budynków na terenach zamkniętych.
odległość miejsc na kontenery na odpady stałe powinna wynosić co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z sąsiednią działką.
W wyjątkowych sytuacjach odległość ta może byś mniejsza (jednakże nie mniejsza niż 5 m), pod warunkiem, iż uzyskano pozytywną opinię państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego (art. 23 § 2 RozpWarunkTechBud
§ 23 RozpWarunkTechBud
1. Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe, o których mowa w § 22 ust. 2 pkt 1 i 3, powinna wynosić co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z sąsiednią działką. Zachowanie odległości od granicy działki nie jest wymagane, jeżeli osłony lub pomieszczenia stykają się z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej.
2. W przypadku przebudowy istniejącej zabudowy, odległości, o których mowa w ust. 1, mogą być pomniejszone, jednak nie więcej niż o połowę, po uzyskaniu opinii państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
3. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza się zmniejszenie odległości określonych w ust. 1 od okien i drzwi do 3 m, od granicy działki do 2 m, a także sytuowanie zadaszonych osłon lub pomieszczeń na granicy działek, jeżeli stykają się one z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej bądź też przy linii rozgraniczającej od strony ulicy.
4. Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe, o których mowa w § 22 ust. 2 pkt 1 i 3, nie powinna wynosić więcej niż 80 m od najdalszego wejścia do obsługiwanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymaganie to nie dotyczy budynków na terenach zamkniętych.
). Natomiast w zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza się zmniejszenie tych odległości od okien i drzwi do 3 m (§ 23 ust. 3 RozpWarunkTechBud
§ 23 RozpWarunkTechBud
1. Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe, o których mowa w § 22 ust. 2 pkt 1 i 3, powinna wynosić co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z sąsiednią działką. Zachowanie odległości od granicy działki nie jest wymagane, jeżeli osłony lub pomieszczenia stykają się z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej.
2. W przypadku przebudowy istniejącej zabudowy, odległości, o których mowa w ust. 1, mogą być pomniejszone, jednak nie więcej niż o połowę, po uzyskaniu opinii państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
3. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza się zmniejszenie odległości określonych w ust. 1 od okien i drzwi do 3 m, od granicy działki do 2 m, a także sytuowanie zadaszonych osłon lub pomieszczeń na granicy działek, jeżeli stykają się one z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej bądź też przy linii rozgraniczającej od strony ulicy.
4. Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe, o których mowa w § 22 ust. 2 pkt 1 i 3, nie powinna wynosić więcej niż 80 m od najdalszego wejścia do obsługiwanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymaganie to nie dotyczy budynków na terenach zamkniętych.
).
Jeżeli któraś z tych odległości nie została zachowana, istnieje domniemanie, że imisje pochodzące z sąsiedniej nieruchomości przekraczają dopuszczalną miarę i stanowią naruszenie prawa własności (użytkowania wieczystego, najmu).

3. Podmiot dopuszczający się naruszeń
Ostatnie zagadnienie dotyczy podmiotu, który jest odpowiedzialny za imisje i wobec którego należy kierować żądanie zaniechania imisji i doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem.
Z pytania wynika, iż ustawienia kontenera dokonała wspólnota mieszkaniowa sąsiedniej nieruchomości. Zgodnie z art. 6 zd. 2 UWłasnLok wspólnota mieszkaniowa jest tzw. ułomną osobą prawną (art. 331 KC
art. 331 KC
§ 1. Do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych.
§ 2. Jeżeli przepis odrębny nie stanowi inaczej, za zobowiązania jednostki, o której mowa w § 1, odpowiedzialność subsydiarną ponoszą jej członkowie; odpowiedzialność ta powstaje z chwilą, gdy jednostka organizacyjna stała się niewypłacalna.
), wobec czego może być adresatem roszczeń i może być także pozwana.
A możne więc domagać się od W przesunięcia kontenera.

4. Odpowiedź
Jeżeli naruszone zostały przepisy o umieszczeniu kontenera w rejonie budynków mieszkalnych można domagać się jego przesunięcia tak, aby wyznaczone odległości zostały zachowane.

CategoryKazusyPrawoSasiedzkie CategoryKazusyRoszczenieNegatoryjne
Na tej stronie nie ma komentarzy