Kazus nr 2 z zakresu posiadania
A. Stan faktyczny
Spółka B sp. z o.o. zwarła dnia 1.7.2004 r. ze spółdzielnią mieszkaniową S umowę o wybudowanie budynku mieszkalnego na parceli należącej do S. Ponieważ B nie wykonywała robót w sposób należyty, S rozwiązała dnia 10.4.2005 r. umowę o budowę budynku zawartą z B i dnia 10.5.2005 r. protokolarnie przejęła od niej teren budowy. 20.5.2005 r. S przekazała plac budowy spółce A (sp. z o.o.), która miała dokończyć prace rozpoczęte przez B. W dniu 22.5.2005 r. przedstawiciele spółki A weszli na ogrodzony i dozorowany przez B teren budowy i umieścili na nim własne urządzenia, samochody i pracowników.
B żąda przywrócenia posiadania obiektów i urządzenia placu budowy.
Czy B może domagać się od A przywrócenia posiadania placu budowy?
B. Rozwiązanie
A sp. z o.o. przeciwko B sp. z o.o. z art. 344 § 1 zd. 1 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
o wydanie placu budowy§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
1. Posiadanie przez A
Dla rozwiązania kazusu wystarczy powołanie uzasadnienia wyroku SN z dnia 12.12.1990 r. (I CR 750/90, opubl. w OSNC z 1992 r. Nr 5, poz. 81) in extenso:
Dla uzyskania ochrony przewidzianej w art. 344 § 1 KC
W myśl przepisów art. 647 KC
Na tle powyższych stwierdzeń uzasadniony jest wniosek, że wykonawca włada terenem budowy wyłącznie w interesie kontrahenta umowy, dla którego wznosi obiekt budowlany i podejmuje wszelkie działania związane z osiągnięciem tego efektu. Wykonuje zatem władanie czysto zastępcze, za zamawiającego-inwestora, jest więc dzierżycielem, nie posiadaczem (art. 338 KC
Przeciw postawionym wnioskom nie przemawia także regulacja przyjęta w art. 652 KC
Traktowaniu generalnego wykonawcy jako posiadacza samoistnego - przez pryzmat art. 652 KC
2. Wynik
B sp. z o.o. nie ma roszczenia wobec A sp. z o.o.
Dla rozwiązania kazusu wystarczy powołanie uzasadnienia wyroku SN z dnia 12.12.1990 r. (I CR 750/90, opubl. w OSNC z 1992 r. Nr 5, poz. 81) in extenso:
Dla uzyskania ochrony przewidzianej w art. 344 § 1 KC
art. 344 KC
§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
niezbędne jest wykazanie przymiotu posiadacza, tylko bowiem posiadaczowi i rzeczy przysługuje legitymacja czynna w procesie posesoryjnym. Na tle rozpoznawanej sprawy powstaje zatem pytanie zasadnicze, czy powód - generalny wykonawca robót budowlanych na podstawie umowy o roboty budowlane - jest posiadaczem terenu (placu) budowy, którego ochrony żąda.§ 1. Przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.
§ 2. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia.
W myśl przepisów art. 647 KC
art. 647 KC
Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.
jednym z podstawowych obowiązków inwestora (zamawiającego) jest przekazanie wykonawcy terenu (placu) budowy. Od chwili przejęcia terenu budowy do czasu oddania obiektu wykonawca jest "gospodarzem na terenie budowy", obowiązanym w szczególności do koordynowania podwykonawców, ochrony mienia i zabezpieczenia przeciwpożarowego, nadzoru nad bezpieczeństwem i higieną pracy oraz ustalania i utrzymania ogólnego porządku. Wykonawca więc zachowuje teren budowy w swoim władaniu, w ramach którego podejmuje różne czynności związane z prowadzeniem robót, zapewnieniem ich prawidłowości oraz bezpieczeństwa i porządku. Celem tych czynności jest osiągnięcie zamierzonego rezultatu - wykonania obiektu i oddania go zamawiającemu wraz z przekazanym uprzednio terenem.Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.
Na tle powyższych stwierdzeń uzasadniony jest wniosek, że wykonawca włada terenem budowy wyłącznie w interesie kontrahenta umowy, dla którego wznosi obiekt budowlany i podejmuje wszelkie działania związane z osiągnięciem tego efektu. Wykonuje zatem władanie czysto zastępcze, za zamawiającego-inwestora, jest więc dzierżycielem, nie posiadaczem (art. 338 KC
art. 338 KC
Kto rzeczą faktycznie włada za kogo innego, jest dzierżycielem.
). Kto rzeczą faktycznie włada za kogo innego, jest dzierżycielem.
Przeciw postawionym wnioskom nie przemawia także regulacja przyjęta w art. 652 KC
art. 652 KC
Jeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie.
. Przyjęcie odmiennej koncepcji spowodowałoby, iż posiadanie i jego samoistność warunkowane byłoby wyłącznie skutkiem protokolarnego przejęcia terenu budowy, a więc aktem czysto formalnym, praktycznie bez konieczności spełnienia przesłanek wymaganych tradycyjnie przez prawo cywilne od posiadacza samoistnego. Jest to nie do pogodzenia z treścią art. 336 KCJeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie.
art. 336 KC
Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
. Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
Traktowaniu generalnego wykonawcy jako posiadacza samoistnego - przez pryzmat art. 652 KC
art. 652 KC
Jeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie.
- sprzeciwia się również art. 658 KCJeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie.
art. 658 KC
Przepisy niniejszego tytułu stosuje się odpowiednio do umowy o wykonanie remontu budynku lub budowli.
. Wykonaniu remontu budynku może towarzyszyć protokolarne przejęcie terenu budowy (remontu), a nie powinno być wątpliwości, że przymiotu posiadacza samoistnego wykonawca nie uzyska.Przepisy niniejszego tytułu stosuje się odpowiednio do umowy o wykonanie remontu budynku lub budowli.
2. Wynik
B sp. z o.o. nie ma roszczenia wobec A sp. z o.o.
CategoryKazusyPosiadanie
Na tej stronie nie ma komentarzy
