Wersja [2321]
To jest stara wersja KazusNajemNr1 utworzona przez MarcinKrzymuski, 2008-05-24 18:07:08.
Inhaltsverzeichnis des Artikels
A. Stan faktyczny
B. Roszczenie o zapłatę
1. Powstanie roszczenia
a. zawarcie skutecznej umowy n...
b. wstąpienie A w stosunek naj...
2. Brak utraty roszczenia
3. Zaskarżalność roszczenia
a. wymagalność roszczenia
b. brak zarzutów
4. Wynik
C. Roszczenie o zwrot pojazdu
1. Powstanie roszczenia
a. stosunek najmu
b. zakończenie stosunku najmu
c. wynik tymczasowy
2. Zaskarżalność roszczenia
a. wymagalność
b. brak zarzutów
3. Wynik
D. Roszczenie o zwrot pojazdu ...
1. Powstanie roszczenia
a. własność A
b. faktyczne władanie przez B
c. brak uprawnienia skuteczneg...
2. Brak utraty roszczenia i za...
3. Wynik
B. Roszczenie o zapłatę
1. Powstanie roszczenia
a. zawarcie skutecznej umowy n...
b. wstąpienie A w stosunek naj...
2. Brak utraty roszczenia
3. Zaskarżalność roszczenia
a. wymagalność roszczenia
b. brak zarzutów
4. Wynik
C. Roszczenie o zwrot pojazdu
1. Powstanie roszczenia
a. stosunek najmu
b. zakończenie stosunku najmu
c. wynik tymczasowy
2. Zaskarżalność roszczenia
a. wymagalność
b. brak zarzutów
3. Wynik
D. Roszczenie o zwrot pojazdu ...
1. Powstanie roszczenia
a. własność A
b. faktyczne władanie przez B
c. brak uprawnienia skuteczneg...
2. Brak utraty roszczenia i za...
3. Wynik
Kazus nr 1 z umowy najmu
A. Stan faktyczny
W sierpniu 2002 r. C na mocy ustnej umowy wynajął‚ swemu koledze - B samochód na okres od 1.10.2002 r. do 30.9.2007 r., zaś B zobowiązał‚ się do opłacania opłat w wysokości 500 zł za każdy miesiąc użytkowania samochodu oraz pokrywania bieżących kosztów eksploatacji pojazdu. O terminie płatności opłat strony nie postanowiły. W umowie tej ustalono natomiast, że każdej ze stron przysługiwać będzie “prawo do jej wypowiedzenia wg przepisów KC”. W styczniu 2003 r. C sprzedał samochód znajomemu A i poinformował go o umowie z B. Od tego miesiąca B zaprzestał płacenia i cały czas zwodził A, że niebawem uiści wszystkie zaległości. Wreszcie A dnia 18.4.2005 r. wypowiedział umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia. Początkowo próbował uzyskać pieniądze na drodze pozasądowej, prosząc B listownie o zapłatę, aż w końcu dnia 14.5.2007 r. wniósł do sądu powództwo z żądaniem zasądzenia opłat za okres od 1.1.2003 r. do 30.3.2005 r., tj. kwoty 13.500 zł oraz o zwrot pojazdu, którego B do tej pory nie oddał.
B nie zamierza oddawać ani pieniędzy ani auta i powołuje się na przedawnienie roszczeń.
Czy żądania A wobec B zostaną uwzględnione?
B. Roszczenie o zapłatę
Roszczenie A przeciwko B o zapłatę czynszu najmu z art. 659 § 1 KC
art. 659 KC
§ 1. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
§ 2. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.
§ 1. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
§ 2. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.
A mógłby mieć wobec B roszczenie o zapłatę czynszu najmu za okres od 1.1.2003 r. do 31.3.2005 r. z art. 659 § 1 KC
art. 659 KC
§ 1. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
§ 2. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.
, gdyby w tym czasie wiązała ich skuteczna umowa najmu.§ 1. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
§ 2. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.
1. Powstanie roszczenia
Roszczenie A wobec B powstanie, jeżeli między A i B zaistniał stosunek najmu i przedmiot najmu został wydany najemcy.
a. zawarcie skutecznej umowy najmu
A i B początkowo nie łączyła żadan umowa. Umowę zawarli bowiem C i B. Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w istniejący pomiędzy C i B stosunek najmu wstąpił następnie skutecznie A.
(1) zawarcie umowy między B i C
Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa najmu a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
Niewątpliwie A i B złożyli zgodne oświadczenia woli, a mocy których zawarli umowę cywilnoprawną.
(2) treść umowy między B i C
Zawarta umowa stanowiłaby umowę najmu, jeżeli jej treść odpowiadałaby essentialia negotii umowy najmu, art. 569 i nast. KC. Do postanowień niezbędnych umowy najmu należą:
- określenie strony (najemcy i wynajmującego) – w tym wypadku najemcą był B zaś wynajmującym C;
- określenie rzeczy będącej przedmiotem świadczenia wynajmującego (może być to także rzecz ruchoma) oraz
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: System prawa prywatnego. Tom 8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (miesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z art. 669 § 1 KC
art. 669 KC
§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
najemca musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym przez strony. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, zastosowanie znajduje reguła art. 669 § 2 KC§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
art. 669 KC
§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
. Wobec tego terminy płatności wynikają z art. 669 § 2 KC§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
art. 669 KC
§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
.§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
Ze stanu faktycznego wynika, iż wszystkie te elementy zostały przez A i B oznaczone.
A i C zwarli umowę najmu.
(3) skuteczność umowy między B i C
Skuteczność umowy należałoby zanegować przede wszystkim wówczas, gdyby była ona nieważna albo jej skuteczność była zawieszona.
W pierwszym rzędzie o skuteczności umowy decyduje zachowanie odpowiedniej formy czynności prawnej. Ponieważ art. 660 zd. 1 KC
art. 660 KC
Umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie. W razie niezachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nie oznaczony.
dotyczy wyłącznie najmu nieruchomości (pomieszczeń) i nie ma zastosowania do najmu rzeczy ruchomych, zawarcie umowy najmu mogło nastąpić w dowolnej formie, także w formie ustnej.Umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie. W razie niezachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nie oznaczony.
b. wstąpienie A w stosunek najmu
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. W tym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z art. 678 § 1 KC
art. 678 KC
§ 1. W razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia.
§ 2. Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana.
, gdy C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu.§ 1. W razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia.
§ 2. Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana.
2. Brak utraty roszczenia
Utratę roszczenia przez A mogłoby spowodować tylko jego wygaśnięcie albo przeniesienie na inny podmiot. Wobec braku informacji w stanie faktycznym o możliwościach utracenia roszczenia, A pozostaje legitymowany do jego zgłoszenia.
3. Zaskarżalność roszczenia
Zaskarżalność roszczenia to możliwość jego wyegzekwowania na drodze przymusu, np. sądowego. Ta możliwość zależy od wymagalności roszczenia, braku zarzutów oraz braku naruszenia zasad współżycia społecznego (art. 5 KC
art. 5 KC
Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
).Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
a. wymagalność roszczenia
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu (500 zł miesięcznie). Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat czynszowych. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz (a ich postanowienia miałyby pierwszeństwo – zob. art. 669 § 1 KC
art. 669 KC
§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
), znajduje zastosowanie reguła art. 669 § 2 KC§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
art. 669 KC
§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
. Zgodnie z 3 alt. tego przepisu w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc czynsz jest płatny miesięcznie do 10-ego dnia każdego miesiąca. Oznacza to, iż każda z opłat czynszowych w wysokości 500 zł jest wymagalna od 11-ego dnia każdego miesiąca. W chwili wniesienia powództwa (14 maja 2007 r.) wszystkie raty czynszu są więc wymagalne.§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
b. brak zarzutów
Roszczenie A przeciwko B nie zasługiwałoby na uwzględnienie, gdyby B mógł przeciwstawić wynajmującemu zarzut przedawnienia.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu (art. 117 § 1 KC
art. 117 KC
§ 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.
§ 2. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.
§ 3. (uchylony).
). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. Art. 677 KC§ 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.
§ 2. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.
§ 3. (uchylony).
art. 677 KC
Roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy.
przewidujący roczny termin przedawnienia nie dotyczy jednakże roszczeń o zapłatę czynszu. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła art. 118 KCRoszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy.
art. 118 KC
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
.Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
Wg tego przepisu termin przedawnienia wynosi 10 lat albo 3 lata (od dnia wymagalności – zob. art. 120 § 1 zd. 1 KC
art. 120 KC
§ 1. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
§ 2. Bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia.
). Jeżeli mielibyśmy do czynienia z terminem 10-letnim wówczas roszczenie A wobec B nie uległoby jeszcze przedawnieniu. W przypadku krótszego – 3-letniego terminu roszczenie B w pewnej części uległoby przedawnieniu. Wynik zależy więc od uznania, czy zapłata czynszu jest świadczeniem okresowym.§ 1. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
§ 2. Bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia.
Jeżeli chodzi o związek czasu ze świadczeniem, to wyróżnia się następujące rodzaje świadczeń:
- świadczenia jednorazowe,
- świadczenia okresowe i
- świadczenia ciągłe.
Świadczenie jednorazowe polega na tym, że nie ma potrzeby odwoływać się do powtarzalności świadczeń lub czynnika czasu.
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne) i nie składa się na jedną całość.
Świadczenie ciągłe polegają na określonym, stałym zachowaniu się dłużnika w czasie trwania zobowiązania, ale nie da się wyodrębnić powtarzających się czynności, które można by traktować jako świadczenia samodzielnego (typowy przykład – zaniechanie określonych czynności).
Czynsz polega na uiszczaniu cyklicznie opłat za korzystanie z rzeczy przez określoną jednostkę czasu (dobę, tydzień, miesiąc), zaś poszczególne czynsze nie tworzą jednej z góry określonej sumy. Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też art. 669 § 2 KC
art. 669 KC
§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności (art. 120 § 1 zd. 1 KC§ 1. Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
§ 2. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry, a mianowicie: gdy najem ma trwać nie dłużej niż miesiąc - za cały czas najmu, a gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo gdy umowa była zawarta na czas nie oznaczony - miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca.
art. 120 KC
§ 1. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
§ 2. Bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia.
), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – art. 123 § 1 pkt 1 KC§ 1. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
§ 2. Bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia.
art. 123 KC
§ 1. Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,
3) przez wszczęcie mediacji.
§ 2. (uchylony).
). Nie są więc przedawnione roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do marca 2005 (9 miesięcy * 500 zł = 4.500 zł).§ 1. Bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,
3) przez wszczęcie mediacji.
§ 2. (uchylony).
4. Wynik
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.6.2004 do 31.3.2005 r. tj. kwoty 4.500 zł.
C. Roszczenie o zwrot pojazdu
A mógłby mieć roszczenie o zwrot pojazdu z art. 675 § 1 KC
art. 675 KC
§ 1. Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.
§ 2. Jeżeli najemca oddał innej osobie rzecz do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie.
§ 3. Domniemywa się, że rzecz była wydana najemcy w stanie dobrym i przydatnym do umówionego użytku.
.§ 1. Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.
§ 2. Jeżeli najemca oddał innej osobie rzecz do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie.
§ 3. Domniemywa się, że rzecz była wydana najemcy w stanie dobrym i przydatnym do umówionego użytku.
1. Powstanie roszczenia
Roszczenie o zwrot przedmiotu najmu powstaje, gdy wiążący strony uprzednio stosunek najmu zostały skutecznie zakończony.
a. stosunek najmu
Jak wykazano powyżej umowa najmu łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku najmu wszedł nabywca – A.
b. zakończenie stosunku najmu
Obowiązek zwrotu rzeczy aktualizuje się po zakończeniu najmu. Zakończenie najmu może nastąpić albo na skutek upływu czasu, jeżeli umowa była zawarta na czas oznaczony, albo na skutek (skutecznego) wypowiedzenia.
Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku najmu nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z art. 678 § 1 KC
art. 678 KC
§ 1. W razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia.
§ 2. Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana.
nabywca przedmiotu najmu wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy i stosunek najmu jest kontynuowany.§ 1. W razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia.
§ 2. Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana.
Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy.
Wypowiedzenie jest jednostronnym oświadczeniem woli prowadzącym do rozwiązania stosunku zobowiązaniowego o charakterze ciągłym z upływem terminu wypowiedzenia albo natychmiastowo, jeżeli zachowanie terminów wypowiedzenia nie jest konieczne. Oznacza to, że jest to uprawnienie prawokształtujące, mocą którego uprawniony ma kompetencję do jednostronnego zakończenia stosunku umownego łączącego go z drugą stroną. Wypowiedzenie noże być dokonane w sposób dorozumiany i wywiera skutek z chwilą dojścia oświadczenia woli o wypowiedzeniu do drugiej strony umowy w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią (art. 61 KC
art. 61 KC
§ 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
) [wyrok SN z dnia1.2.2000 r., III CKN 5776/98].§ 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2. Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
(1) dopuszczalność wypowiadania umów terminowych
Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.
Art. 3651 KC
art. 3651 KC
Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu.
wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe. Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. art. 673 § 3 KCZobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu.
art. 673 KC
§ 1. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych.
§ 2. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu są następujące: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny miesięcznie - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód.
§ 3. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie.
. Skoro strony przewidziały więc taką możliwość, wypowiedzenie kontraktu terminowego jest dopuszczalne.§ 1. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych.
§ 2. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu są następujące: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny miesięcznie - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód.
§ 3. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie.
(2) skuteczność wypowiedzenia
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostało złożone skutecznie.
(3) upływ terminu wypowiedzenia
Strony nie ustaliły same terminów wypowiedzenia, lecz zadecydowały, iż obowiązują terminy ustawowe przewidziane w art. 673 § 2 KC
art. 673 KC
§ 1. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych.
§ 2. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu są następujące: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny miesięcznie - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód.
§ 3. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie.
. Ponieważ więc strony uzgodniły, iż czynsz będzie płatny w okresach miesięcznych, wypowiedzenie może nastąpić na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Oznacza to, że wypowiedzenie złożone dnia 18.4.2005 r. swój skutek w postaci rozwiązania odniosłoby z dniem 31.5.2005 r. A wypowiedział jednak umowę najmu ze skutkiem natychmiastowym. Wypowiedzenie wbrew terminom ustawowym jest bezskuteczne. Oznaczałoby to, że strony nadal – w chwili wniesienia powództwa – wiąże umowa najmu.§ 1. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych.
§ 2. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu są następujące: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny miesięcznie - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód.
§ 3. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie.
Jednakże zgodnie z art. 672 KC
art. 672 KC
Jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, wynajmujący może najem wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia.
najemca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia B zalegał już z płatnościami za 9 miesięcy, wypowiedzenie mogłoby nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.Jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, wynajmujący może najem wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia.
c. wynik tymczasowy
Stosunek najmu między A i B ustał dnia 18.4.2005 r.
2. Zaskarżalność roszczenia
a. wymagalność
Roszczenie o zwrot pojazdu jest wymagalne zaraz po zakończeniu stosunku najmu (art. 455 KC
art. 455 KC
Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
– wynika to z właściwości zobowiązania).Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.
b. brak zarzutów
Roszczenie nie uległo przedawnieniu, albowiem termin przedawnienia wynosi zgodnie z zasadami ogólnymi 10 lat (art. 677 KC
art. 677 KC
Roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy.
nie znajduje zastosowania).Roszczenia wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy, jak również roszczenia najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na rzecz albo o zwrot nadpłaconego czynszu przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy.
3. Wynik
A może domagać się od B zwrotu samochodu na podstawie art. 675 § 1 KC
art. 675 KC
§ 1. Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.
§ 2. Jeżeli najemca oddał innej osobie rzecz do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie.
§ 3. Domniemywa się, że rzecz była wydana najemcy w stanie dobrym i przydatnym do umówionego użytku.
.§ 1. Po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.
§ 2. Jeżeli najemca oddał innej osobie rzecz do bezpłatnego używania lub w podnajem, obowiązek powyższy ciąży także na tej osobie.
§ 3. Domniemywa się, że rzecz była wydana najemcy w stanie dobrym i przydatnym do umówionego użytku.
D. Roszczenie o zwrot pojazdu z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
A może mieć także roszczenie o zwrot pojazdu z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
.§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
1. Powstanie roszczenia
Roszczenie windykacyjne z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
zależy od tego, czy podnoszący jest właścicielem rzeczy, czy adresat roszczenia faktycznie nią włada i czy nie przysługuje mu skuteczne wobec właściciela prawo do władania rzeczą (więcej na ten temat w odrębnym skrypcie z prawa rzeczowego).§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
a. własność A
Na skutek sprzedaży samochodu przez C, zgodnie z art. 155 § 1 KC
art. 155 KC
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
z chwilą zawarcia umowy A stał się właścicielem rzeczy.§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.
b. faktyczne władanie przez B
B dysponuje samochodem i sprawuje nad nim faktyczne władztwo.
c. brak uprawnienia skutecznego wobec właściciela
Roszczeniu windykacyjnemu władający rzeczą może w niektórych sytuacjach przeciwstawić swoje uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może mieć źródło w przepisach prawa rzeczowego (tytuł rzeczowy – np. zastaw) albo prawa zobowiązań (tytuł obligacyjny - np. umowa najmu, dzierżawy, użyczenia, komisu itp). W naszym przypadku B mógłby przeciwstawić A swoje uprawnienie do władania rzeczą na podstawie umowy najmu. Jednakże jak powyżej ustalono, A rozwiązał skutecznie umowę poprzez wypowiedzenie dnia 18.4.2005 (art. 672 KC
art. 672 KC
Jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, wynajmujący może najem wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia.
), przez co z tym dniem tytuł obligacyjny wygasł.Jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, wynajmujący może najem wypowiedzieć bez zachowania terminów wypowiedzenia.
2. Brak utraty roszczenia i zaskarżalność
Roszczenie windykacyjne podlega tym samym, regułom, co roszczenia obligacyjne. Jednakże i w tym wypadku można z góry stwierdzić, że roszczenie nie zostało utracone i jest zaskarżalne. W szczególności nie uległo przedawnieniu, gdyż podlega tak samo 10-letniemu okresowi przedawnienia.
3. Wynik
A ma także roszczenie o zwrot pojazdu z art. 222 § 1 KC
art. 222 KC
§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
.§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.
CategoryKazusyNajem
