Protokół zmian strony KazusNajemNr1
Dodane:
CategoryKazusyNajem
Usunięte:
B nie zamierza oddawać ani pieniędzy ani auta i powołuje się na przedawnienie roszczeń.
//Czy żądania A wobec B zostaną uwzględnione?//
Roszczenie A przeciwko B o zapłatę czynszu najmu z {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}}
A mógłby mieć wobec B roszczenie o zapłatę czynszu najmu za okres od 1.1.2003 r. do 31.3.2005 r. z {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}}, gdyby w tym czasie wiązała ich skuteczna umowa najmu.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie A wobec B powstanie, jeżeli między A i B zaistniał stosunek najmu i przedmiot najmu został wydany najemcy.
((3)) zawarcie skutecznej umowy najmu
A i B początkowo nie łączyła żadan umowa. Umowę zawarli bowiem C i B. Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w istniejący pomiędzy C i B stosunek najmu wstąpił następnie skutecznie A.
**(1) zawarcie umowy między B i C**
Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa najmu a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
Niewątpliwie A i B złożyli zgodne oświadczenia woli, a mocy których zawarli umowę cywilnoprawną.
**(2) treść umowy między B i C**
Zawarta umowa stanowiłaby umowę najmu, jeżeli jej treść odpowiadałaby essentialia negotii umowy najmu, art. 659 i nast. KC. Do postanowień niezbędnych umowy najmu należą:
- określenie strony (najemcy i wynajmującego) – w tym wypadku najemcą był B zaś wynajmującym C;
- określenie rzeczy będącej przedmiotem świadczenia wynajmującego (może być to także rzecz ruchoma) oraz
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (miesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}} najemca musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym przez strony. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, zastosowanie znajduje reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Wobec tego terminy płatności wynikają z {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}.
Ze stanu faktycznego wynika, iż wszystkie te elementy zostały przez A i B oznaczone.
A i C zwarli umowę najmu.
**(3) skuteczność umowy między B i C**
Skuteczność umowy należałoby zanegować przede wszystkim wówczas, gdyby była ona nieważna albo jej skuteczność była zawieszona.
W pierwszym rzędzie o skuteczności umowy decyduje zachowanie odpowiedniej formy czynności prawnej. Ponieważ {{pu przepis="art. 660 zd. 1 KC"}} dotyczy wyłącznie najmu nieruchomości (pomieszczeń) i nie ma zastosowania do najmu rzeczy ruchomych, zawarcie umowy najmu mogło nastąpić w dowolnej formie, także w formie ustnej.
((3)) wstąpienie A w stosunek najmu
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. W tym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}}, gdy C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu. Doszło w ten sposób do [[NabycieTranslatywne translatywnego nabycia]] roszczenia.
((2)) Brak utraty roszczenia
Utratę roszczenia przez A mogłoby spowodować tylko jego wygaśnięcie albo przeniesienie na inny podmiot. Wobec braku informacji w stanie faktycznym o możliwościach utracenia roszczenia, A pozostaje legitymowany do jego zgłoszenia.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
Zaskarżalność roszczenia to możliwość jego wyegzekwowania na drodze przymusu, np. sądowego. Ta możliwość zależy od wymagalności roszczenia, braku zarzutów oraz braku naruszenia zasad współżycia społecznego ({{pu przepis="art. 5 KC"}}).
((3)) wymagalność roszczenia
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu (500 zł miesięcznie). Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat czynszowych. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz (a ich postanowienia miałyby pierwszeństwo – zob. {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}}), znajduje zastosowanie reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Zgodnie z 3 alt. tego przepisu w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc czynsz jest płatny miesięcznie do 10-ego dnia każdego miesiąca. Oznacza to, iż każda z opłat czynszowych w wysokości 500 zł jest wymagalna od 11-ego dnia każdego miesiąca. W chwili wniesienia powództwa (14 maja 2007 r.) wszystkie raty czynszu są więc wymagalne.
((3)) brak zarzutów
Roszczenie A przeciwko B nie zasługiwałoby na uwzględnienie, gdyby B mógł przeciwstawić wynajmującemu zarzut przedawnienia.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu ({{pu przepis="art. 117 § 1 KC"}}). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. {{pu przepis="Art. 677 KC"}} przewidujący roczny termin przedawnienia nie dotyczy jednakże roszczeń o zapłatę czynszu. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła {{pu przepis="art. 118 KC"}}.
Wg tego przepisu termin przedawnienia wynosi 10 lat albo 3 lata (od dnia wymagalności – zob. {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Jeżeli mielibyśmy do czynienia z terminem 10-letnim wówczas roszczenie A wobec B nie uległoby jeszcze przedawnieniu. W przypadku krótszego – 3-letniego terminu roszczenie B w pewnej części uległoby przedawnieniu. Wynik zależy więc od uznania, czy zapłata czynszu jest świadczeniem okresowym.
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne) i nie składa się na jedną całość (więcej na temat świadczeń w dokumencie [[Swiadczenie]]).
Czynsz polega na uiszczaniu cyklicznie opłat za korzystanie z rzeczy przez określoną jednostkę czasu (dobę, tydzień, miesiąc), zaś poszczególne czynsze nie tworzą jednej z góry określonej sumy. Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – {{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}). Nie są więc przedawnione roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do 18 kwietnia 2005 (10 miesięcy * 500 zł = 5.000 zł).
((2)) Wynik
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.6.2004 do 18.4.2005 r. tj. kwoty 5.000 zł.
((1)) Roszczenie o zwrot pojazdu
A mógłby mieć roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie o zwrot przedmiotu najmu powstaje, gdy wiążący strony uprzednio stosunek najmu zostały skutecznie zakończony.
((3)) stosunek najmu
Jak wykazano powyżej umowa najmu łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku najmu wszedł nabywca – A.
((3)) zakończenie stosunku najmu
Obowiązek zwrotu rzeczy aktualizuje się po zakończeniu najmu.
Jako okoliczności powodujące zakończenie stosunku najmu podaje się:
1) zniszczenie rzeczy – {{pu przepis="art. 662 § 3 KC"}};
1) upływ czasu, na jaki umowa została zawarta, {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}} (uwaga na {{pu przepis="art. 661 KC"}} i {{pu przepis="art. 674 KC"}});
1) zgodne rozwiązanie umowy ({{pu przepis="art. 353(1) KC"}}),
1) rozwiązanie umowy przez sąd na podstawie {{pu przepis="art. 357(1) KC"}},
1) skuteczne wypowiedzenia przez najemcę lub wynajmującego (por. {{pu przepis="art. 365(1) KC"}}) oraz
1) konfuzję (zjednoczenie w jednej osobie najemcy i wynajmującego, por. np. {{pu przepis="art. 247 KC"}})).
Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku najmu nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}} nabywca przedmiotu najmu wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy i stosunek najmu jest kontynuowany.
Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy. Ogólnie nt. wypowiedzenia zob. [[Wypowiedzenie]].
**(1) dopuszczalność wypowiadania umów terminowych**
Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.
{{pu przepis="Art. 365(1) KC"}} wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy ona wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe (jest to jednak sporne, zob. więcej w WypowiedzenieUmowyZawartejNaCzasOznaczony).
Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. {{pu przepis="art. 673 § 3 KC"}}. Wynika z niego, iż strony mogą dopuścić możliwość rozwiązania umowy terminowej. Strony niniejszej umowy przewidziały taką możliwość, więc wypowiedzenie kontraktu terminowego mogłoby być dopuszczalne.
Pozostaje jednak pytanie, czy tak ogólne postanowienie, że "każdej ze stron przysługiwać będzie prawo do jej wypowiedzenia wg przepisów KC" jest wystarczająco precyzyjne. Generalnie wymaga się bowiem określenia powodów, w razie wystąpienia których wypowiedzenie miałoby być możliwe. Samo zastrzeżenie, że wypowiedzenie może nastąpić "z ważnych powodów" jest uważane za niewystarczające. W tym wypadku jednak strony wskazały, iż powodami uzasadniającymi wypowiedzenie stosunku najmu są wszelkie powody wymienione w KC. Wg {{pu przepis="art. 672 KC"}} powodem wypowiedzenia może być także zwłoka z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności.
Istnieje więc podstawa do dokonania wypowiedzenia umowy najmu zawartej na czas oznaczony.
**(2) skuteczność wypowiedzenia**
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostało złożone skutecznie.
**(3) upływ terminu wypowiedzenia**
Strony nie ustaliły same terminów wypowiedzenia, lecz zadecydowały, iż obowiązują terminy ustawowe przewidziane w {{pu przepis="art. 673 § 2 KC"}}. Ponieważ więc strony uzgodniły, iż czynsz będzie płatny w okresach miesięcznych, wypowiedzenie może nastąpić na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Oznacza to, że wypowiedzenie złożone dnia 18.4.2005 r. swój skutek w postaci rozwiązania odniosłoby z dniem 31.5.2005 r. A wypowiedział jednak umowę najmu ze skutkiem natychmiastowym. Wypowiedzenie wbrew terminom ustawowym jest bezskuteczne. Oznaczałoby to, że strony nadal – w chwili wniesienia powództwa – wiąże umowa najmu.
Jednakże zgodnie z {{pu przepis="art. 672 KC"}} najemca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia B zalegał już z płatnościami za wiele miesięcy, wypowiedzenie mogłoby nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.
((3)) wynik tymczasowy
Stosunek najmu między A i B ustał dnia 18.4.2005 r.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
((3)) wymagalność
Roszczenie o zwrot pojazdu jest wymagalne zaraz po zakończeniu stosunku najmu ({{pu przepis="art. 455 KC"}} – wynika to z właściwości zobowiązania).
((3)) brak zarzutów
Roszczenie nie uległo przedawnieniu, albowiem termin przedawnienia wynosi zgodnie z zasadami ogólnymi 10 lat ({{pu przepis="art. 677 KC"}} nie znajduje zastosowania).
((2)) Wynik
A może domagać się od B zwrotu samochodu na podstawie {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
((1)) Roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}
A może mieć także roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie windykacyjne z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} zależy od tego, czy podnoszący jest właścicielem rzeczy, czy adresat roszczenia faktycznie nią włada i czy nie przysługuje mu skuteczne wobec właściciela prawo do władania rzeczą (więcej na ten temat w odrębnym skrypcie z prawa rzeczowego).
((3)) własność A
Na skutek sprzedaży samochodu przez C, zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} z chwilą zawarcia umowy A stał się właścicielem rzeczy.
((3)) faktyczne władanie przez B
B dysponuje samochodem i sprawuje nad nim faktyczne władztwo.
((3)) brak uprawnienia skutecznego wobec właściciela
Roszczeniu windykacyjnemu władający rzeczą może w niektórych sytuacjach przeciwstawić swoje uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może mieć źródło w przepisach prawa rzeczowego (tytuł rzeczowy – np. zastaw) albo prawa zobowiązań (tytuł obligacyjny - np. umowa najmu, dzierżawy, użyczenia, komisu itp). W naszym przypadku B mógłby przeciwstawić A swoje uprawnienie do władania rzeczą na podstawie umowy najmu. Jednakże jak powyżej ustalono, A rozwiązał skutecznie umowę poprzez wypowiedzenie dnia 18.4.2005 ({{pu przepis="art. 672 KC"}}), przez co z tym dniem tytuł obligacyjny wygasł.
((2)) Brak utraty roszczenia i zaskarżalność
Roszczenie windykacyjne podlega tym samym, regułom, co roszczenia obligacyjne. Jednakże i w tym wypadku można z góry stwierdzić, że roszczenie nie zostało utracone i jest zaskarżalne. W szczególności nie uległo przedawnieniu, gdyż podlega tak samo 10-letniemu okresowi przedawnienia.
((2)) Wynik
A ma także roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
CategoryKazusyNajem CategoryWypowiedzenie CategoryPrzedawnienieRoszczenMajatkowych
Dodane:
W sierpniu 2002 r. C na mocy ustnej umowy wynajął‚ swemu koledze - B samochód na okres od 1.10.2002 r. do 30.9.2007 r., zaś B zobowiązał‚ się do opłacania opłat w wysokości 500 zł za każdy miesiąc użytkowania samochodu oraz pokrywania bieżących kosztów eksploatacji pojazdu. O terminie płatności opłat strony nie postanowiły. W umowie tej ustalono natomiast, że każdej ze stron przysługiwać będzie “prawo do jej wypowiedzenia z ważnych powodów”. W styczniu 2003 r. C sprzedał samochód znajomemu A i poinformował go o umowie z B. Od tego miesiąca B zaprzestał płacenia i cały czas zwodził A, że niebawem uiści wszystkie zaległości. Wreszcie A dnia 18.4.2005 r. wypowiedział umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia. Początkowo próbował uzyskać pieniądze na drodze pozasądowej, prosząc B listownie o zapłatę, aż w końcu dnia 14.5.2007 r. wniósł do sądu powództwo z żądaniem zasądzenia opłat za okres od 1.1.2003 r. do 30.3.2005 r., tj. kwoty 13.500 zł oraz o zwrot pojazdu, którego B do tej pory nie oddał.
Usunięte:
Dodane:
1) rozwiązanie umowy przez sąd na podstawie {{pu przepis="art. 357(1) KC"}},
Usunięte:
Dodane:
1) upływ czasu, na jaki umowa została zawarta, {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}} (uwaga na {{pu przepis="art. 661 KC"}} i {{pu przepis="art. 674 KC"}});
Usunięte:
Dodane:
((1)) Roszczenie o zapłatę czynszu najmu
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie A wobec B powstanie, jeżeli między A i B zaistniał stosunek najmu i przedmiot najmu został wydany najemcy.
((3)) zawarcie skutecznej umowy najmu
A i B początkowo nie łączyła żadan umowa. Umowę zawarli bowiem C i B. Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w istniejący pomiędzy C i B stosunek najmu wstąpił następnie skutecznie A.
**(1) zawarcie umowy między B i C**
Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa najmu a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
Niewątpliwie A i B złożyli zgodne oświadczenia woli, a mocy których zawarli umowę cywilnoprawną.
**(2) treść umowy między B i C**
Zawarta umowa stanowiłaby umowę najmu, jeżeli jej treść odpowiadałaby essentialia negotii umowy najmu, art. 659 i nast. KC. Do postanowień niezbędnych umowy najmu należą:
- określenie strony (najemcy i wynajmującego) – w tym wypadku najemcą był B zaś wynajmującym C;
- określenie rzeczy będącej przedmiotem świadczenia wynajmującego (może być to także rzecz ruchoma) oraz
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (miesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}} najemca musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym przez strony. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, zastosowanie znajduje reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Wobec tego terminy płatności wynikają z {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}.
Ze stanu faktycznego wynika, iż wszystkie te elementy zostały przez A i B oznaczone.
A i C zwarli umowę najmu.
**(3) skuteczność umowy między B i C**
Skuteczność umowy należałoby zanegować przede wszystkim wówczas, gdyby była ona nieważna albo jej skuteczność była zawieszona.
W pierwszym rzędzie o skuteczności umowy decyduje zachowanie odpowiedniej formy czynności prawnej. Ponieważ {{pu przepis="art. 660 zd. 1 KC"}} dotyczy wyłącznie najmu nieruchomości (pomieszczeń) i nie ma zastosowania do najmu rzeczy ruchomych, zawarcie umowy najmu mogło nastąpić w dowolnej formie, także w formie ustnej.
((3)) wstąpienie A w stosunek najmu
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. W tym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}}, gdy C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu. Doszło w ten sposób do [[NabycieTranslatywne translatywnego nabycia]] roszczenia.
((2)) Brak utraty roszczenia
Utratę roszczenia przez A mogłoby spowodować tylko jego wygaśnięcie albo przeniesienie na inny podmiot. Wobec braku informacji w stanie faktycznym o możliwościach utracenia roszczenia, A pozostaje legitymowany do jego zgłoszenia.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
Zaskarżalność roszczenia to możliwość jego wyegzekwowania na drodze przymusu, np. sądowego. Ta możliwość zależy od wymagalności roszczenia, braku zarzutów oraz braku naruszenia zasad współżycia społecznego ({{pu przepis="art. 5 KC"}}).
((3)) wymagalność roszczenia
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu (500 zł miesięcznie). Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat czynszowych. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz (a ich postanowienia miałyby pierwszeństwo – zob. {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}}), znajduje zastosowanie reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Zgodnie z 3 alt. tego przepisu w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc czynsz jest płatny miesięcznie do 10-ego dnia każdego miesiąca. Oznacza to, iż każda z opłat czynszowych w wysokości 500 zł jest wymagalna od 11-ego dnia każdego miesiąca. W chwili wniesienia powództwa (14 maja 2007 r.) wszystkie raty czynszu są więc wymagalne.
((3)) brak zarzutów
Roszczenie A przeciwko B nie zasługiwałoby na uwzględnienie, gdyby B mógł przeciwstawić wynajmującemu zarzut przedawnienia.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu ({{pu przepis="art. 117 § 1 KC"}}). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. {{pu przepis="Art. 677 KC"}} przewidujący roczny termin przedawnienia nie dotyczy jednakże roszczeń o zapłatę czynszu. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła {{pu przepis="art. 118 KC"}}.
Wg tego przepisu termin przedawnienia wynosi 10 lat albo 3 lata (od dnia wymagalności – zob. {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Jeżeli mielibyśmy do czynienia z terminem 10-letnim wówczas roszczenie A wobec B nie uległoby jeszcze przedawnieniu. W przypadku krótszego – 3-letniego terminu roszczenie B w pewnej części uległoby przedawnieniu. Wynik zależy więc od uznania, czy zapłata czynszu jest świadczeniem okresowym.
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne) i nie składa się na jedną całość (więcej na temat świadczeń w dokumencie [[Swiadczenie]]).
Czynsz polega na uiszczaniu cyklicznie opłat za korzystanie z rzeczy przez określoną jednostkę czasu (dobę, tydzień, miesiąc), zaś poszczególne czynsze nie tworzą jednej z góry określonej sumy. Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – {{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}). Nie są więc przedawnione roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do 18 kwietnia 2005 (10 miesięcy * 500 zł = 5.000 zł).
((2)) Wynik
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.6.2004 do 18.4.2005 r. tj. kwoty 5.000 zł.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie o zwrot przedmiotu najmu powstaje, gdy wiążący strony uprzednio stosunek najmu zostały skutecznie zakończony.
((3)) stosunek najmu
Jak wykazano powyżej umowa najmu łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku najmu wszedł nabywca – A.
((3)) zakończenie stosunku najmu
Obowiązek zwrotu rzeczy aktualizuje się po zakończeniu najmu.
Jako okoliczności powodujące zakończenie stosunku najmu podaje się:
1) zniszczenie rzeczy – {{pu przepis="art. 662 § 3 KC"}};
1) upływ czasu, na jaki umowy została zawarta, {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}} (uwaga na {{pu przepis="art. 661 KC"}} i {{pu przepis="art. 674 KC"}});
1) zgodne rozwiązanie umowy ({{pu przepis="art. 353(1) KC"}}),
1) rozwiązanie umowy przez sąd na podstawie {{pu przepis="art. 357(1) § 1 KC"}},
1) skuteczne wypowiedzenia przez najemcę lub wynajmującego (por. {{pu przepis="art. 365(1) KC"}}) oraz
1) konfuzję (zjednoczenie w jednej osobie najemcy i wynajmującego, por. np. {{pu przepis="art. 247 KC"}})).
Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku najmu nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}} nabywca przedmiotu najmu wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy i stosunek najmu jest kontynuowany.
Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy. Ogólnie nt. wypowiedzenia zob. [[Wypowiedzenie]].
**(1) dopuszczalność wypowiadania umów terminowych**
Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.
{{pu przepis="Art. 365(1) KC"}} wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy ona wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe (jest to jednak sporne, zob. więcej w WypowiedzenieUmowyZawartejNaCzasOznaczony).
Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. {{pu przepis="art. 673 § 3 KC"}}. Wynika z niego, iż strony mogą dopuścić możliwość rozwiązania umowy terminowej. Strony niniejszej umowy przewidziały taką możliwość, więc wypowiedzenie kontraktu terminowego mogłoby być dopuszczalne.
Pozostaje jednak pytanie, czy tak ogólne postanowienie, że "każdej ze stron przysługiwać będzie prawo do jej wypowiedzenia wg przepisów KC" jest wystarczająco precyzyjne. Generalnie wymaga się bowiem określenia powodów, w razie wystąpienia których wypowiedzenie miałoby być możliwe. Samo zastrzeżenie, że wypowiedzenie może nastąpić "z ważnych powodów" jest uważane za niewystarczające. W tym wypadku jednak strony wskazały, iż powodami uzasadniającymi wypowiedzenie stosunku najmu są wszelkie powody wymienione w KC. Wg {{pu przepis="art. 672 KC"}} powodem wypowiedzenia może być także zwłoka z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności.
Istnieje więc podstawa do dokonania wypowiedzenia umowy najmu zawartej na czas oznaczony.
**(2) skuteczność wypowiedzenia**
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostało złożone skutecznie.
**(3) upływ terminu wypowiedzenia**
Strony nie ustaliły same terminów wypowiedzenia, lecz zadecydowały, iż obowiązują terminy ustawowe przewidziane w {{pu przepis="art. 673 § 2 KC"}}. Ponieważ więc strony uzgodniły, iż czynsz będzie płatny w okresach miesięcznych, wypowiedzenie może nastąpić na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Oznacza to, że wypowiedzenie złożone dnia 18.4.2005 r. swój skutek w postaci rozwiązania odniosłoby z dniem 31.5.2005 r. A wypowiedział jednak umowę najmu ze skutkiem natychmiastowym. Wypowiedzenie wbrew terminom ustawowym jest bezskuteczne. Oznaczałoby to, że strony nadal – w chwili wniesienia powództwa – wiąże umowa najmu.
Jednakże zgodnie z {{pu przepis="art. 672 KC"}} najemca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia B zalegał już z płatnościami za wiele miesięcy, wypowiedzenie mogłoby nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.
((3)) wynik tymczasowy
Stosunek najmu między A i B ustał dnia 18.4.2005 r.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
((3)) wymagalność
Roszczenie o zwrot pojazdu jest wymagalne zaraz po zakończeniu stosunku najmu ({{pu przepis="art. 455 KC"}} – wynika to z właściwości zobowiązania).
((3)) brak zarzutów
Roszczenie nie uległo przedawnieniu, albowiem termin przedawnienia wynosi zgodnie z zasadami ogólnymi 10 lat ({{pu przepis="art. 677 KC"}} nie znajduje zastosowania).
((2)) Wynik
A może domagać się od B zwrotu samochodu na podstawie {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie windykacyjne z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} zależy od tego, czy podnoszący jest właścicielem rzeczy, czy adresat roszczenia faktycznie nią włada i czy nie przysługuje mu skuteczne wobec właściciela prawo do władania rzeczą (więcej na ten temat w odrębnym skrypcie z prawa rzeczowego).
((3)) własność A
Na skutek sprzedaży samochodu przez C, zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} z chwilą zawarcia umowy A stał się właścicielem rzeczy.
((3)) faktyczne władanie przez B
B dysponuje samochodem i sprawuje nad nim faktyczne władztwo.
((3)) brak uprawnienia skutecznego wobec właściciela
Roszczeniu windykacyjnemu władający rzeczą może w niektórych sytuacjach przeciwstawić swoje uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może mieć źródło w przepisach prawa rzeczowego (tytuł rzeczowy – np. zastaw) albo prawa zobowiązań (tytuł obligacyjny - np. umowa najmu, dzierżawy, użyczenia, komisu itp). W naszym przypadku B mógłby przeciwstawić A swoje uprawnienie do władania rzeczą na podstawie umowy najmu. Jednakże jak powyżej ustalono, A rozwiązał skutecznie umowę poprzez wypowiedzenie dnia 18.4.2005 ({{pu przepis="art. 672 KC"}}), przez co z tym dniem tytuł obligacyjny wygasł.
((2)) Brak utraty roszczenia i zaskarżalność
Roszczenie windykacyjne podlega tym samym, regułom, co roszczenia obligacyjne. Jednakże i w tym wypadku można z góry stwierdzić, że roszczenie nie zostało utracone i jest zaskarżalne. W szczególności nie uległo przedawnieniu, gdyż podlega tak samo 10-letniemu okresowi przedawnienia.
((2)) Wynik
A ma także roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie A wobec B powstanie, jeżeli między A i B zaistniał stosunek najmu i przedmiot najmu został wydany najemcy.
((3)) zawarcie skutecznej umowy najmu
A i B początkowo nie łączyła żadan umowa. Umowę zawarli bowiem C i B. Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w istniejący pomiędzy C i B stosunek najmu wstąpił następnie skutecznie A.
**(1) zawarcie umowy między B i C**
Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa najmu a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
Niewątpliwie A i B złożyli zgodne oświadczenia woli, a mocy których zawarli umowę cywilnoprawną.
**(2) treść umowy między B i C**
Zawarta umowa stanowiłaby umowę najmu, jeżeli jej treść odpowiadałaby essentialia negotii umowy najmu, art. 659 i nast. KC. Do postanowień niezbędnych umowy najmu należą:
- określenie strony (najemcy i wynajmującego) – w tym wypadku najemcą był B zaś wynajmującym C;
- określenie rzeczy będącej przedmiotem świadczenia wynajmującego (może być to także rzecz ruchoma) oraz
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (miesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}} najemca musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym przez strony. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, zastosowanie znajduje reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Wobec tego terminy płatności wynikają z {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}.
Ze stanu faktycznego wynika, iż wszystkie te elementy zostały przez A i B oznaczone.
A i C zwarli umowę najmu.
**(3) skuteczność umowy między B i C**
Skuteczność umowy należałoby zanegować przede wszystkim wówczas, gdyby była ona nieważna albo jej skuteczność była zawieszona.
W pierwszym rzędzie o skuteczności umowy decyduje zachowanie odpowiedniej formy czynności prawnej. Ponieważ {{pu przepis="art. 660 zd. 1 KC"}} dotyczy wyłącznie najmu nieruchomości (pomieszczeń) i nie ma zastosowania do najmu rzeczy ruchomych, zawarcie umowy najmu mogło nastąpić w dowolnej formie, także w formie ustnej.
((3)) wstąpienie A w stosunek najmu
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. W tym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}}, gdy C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu. Doszło w ten sposób do [[NabycieTranslatywne translatywnego nabycia]] roszczenia.
((2)) Brak utraty roszczenia
Utratę roszczenia przez A mogłoby spowodować tylko jego wygaśnięcie albo przeniesienie na inny podmiot. Wobec braku informacji w stanie faktycznym o możliwościach utracenia roszczenia, A pozostaje legitymowany do jego zgłoszenia.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
Zaskarżalność roszczenia to możliwość jego wyegzekwowania na drodze przymusu, np. sądowego. Ta możliwość zależy od wymagalności roszczenia, braku zarzutów oraz braku naruszenia zasad współżycia społecznego ({{pu przepis="art. 5 KC"}}).
((3)) wymagalność roszczenia
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu (500 zł miesięcznie). Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat czynszowych. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz (a ich postanowienia miałyby pierwszeństwo – zob. {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}}), znajduje zastosowanie reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Zgodnie z 3 alt. tego przepisu w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc czynsz jest płatny miesięcznie do 10-ego dnia każdego miesiąca. Oznacza to, iż każda z opłat czynszowych w wysokości 500 zł jest wymagalna od 11-ego dnia każdego miesiąca. W chwili wniesienia powództwa (14 maja 2007 r.) wszystkie raty czynszu są więc wymagalne.
((3)) brak zarzutów
Roszczenie A przeciwko B nie zasługiwałoby na uwzględnienie, gdyby B mógł przeciwstawić wynajmującemu zarzut przedawnienia.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu ({{pu przepis="art. 117 § 1 KC"}}). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. {{pu przepis="Art. 677 KC"}} przewidujący roczny termin przedawnienia nie dotyczy jednakże roszczeń o zapłatę czynszu. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła {{pu przepis="art. 118 KC"}}.
Wg tego przepisu termin przedawnienia wynosi 10 lat albo 3 lata (od dnia wymagalności – zob. {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Jeżeli mielibyśmy do czynienia z terminem 10-letnim wówczas roszczenie A wobec B nie uległoby jeszcze przedawnieniu. W przypadku krótszego – 3-letniego terminu roszczenie B w pewnej części uległoby przedawnieniu. Wynik zależy więc od uznania, czy zapłata czynszu jest świadczeniem okresowym.
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne) i nie składa się na jedną całość (więcej na temat świadczeń w dokumencie [[Swiadczenie]]).
Czynsz polega na uiszczaniu cyklicznie opłat za korzystanie z rzeczy przez określoną jednostkę czasu (dobę, tydzień, miesiąc), zaś poszczególne czynsze nie tworzą jednej z góry określonej sumy. Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – {{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}). Nie są więc przedawnione roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do 18 kwietnia 2005 (10 miesięcy * 500 zł = 5.000 zł).
((2)) Wynik
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.6.2004 do 18.4.2005 r. tj. kwoty 5.000 zł.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie o zwrot przedmiotu najmu powstaje, gdy wiążący strony uprzednio stosunek najmu zostały skutecznie zakończony.
((3)) stosunek najmu
Jak wykazano powyżej umowa najmu łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku najmu wszedł nabywca – A.
((3)) zakończenie stosunku najmu
Obowiązek zwrotu rzeczy aktualizuje się po zakończeniu najmu.
Jako okoliczności powodujące zakończenie stosunku najmu podaje się:
1) zniszczenie rzeczy – {{pu przepis="art. 662 § 3 KC"}};
1) upływ czasu, na jaki umowy została zawarta, {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}} (uwaga na {{pu przepis="art. 661 KC"}} i {{pu przepis="art. 674 KC"}});
1) zgodne rozwiązanie umowy ({{pu przepis="art. 353(1) KC"}}),
1) rozwiązanie umowy przez sąd na podstawie {{pu przepis="art. 357(1) § 1 KC"}},
1) skuteczne wypowiedzenia przez najemcę lub wynajmującego (por. {{pu przepis="art. 365(1) KC"}}) oraz
1) konfuzję (zjednoczenie w jednej osobie najemcy i wynajmującego, por. np. {{pu przepis="art. 247 KC"}})).
Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku najmu nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}} nabywca przedmiotu najmu wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy i stosunek najmu jest kontynuowany.
Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy. Ogólnie nt. wypowiedzenia zob. [[Wypowiedzenie]].
**(1) dopuszczalność wypowiadania umów terminowych**
Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.
{{pu przepis="Art. 365(1) KC"}} wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy ona wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe (jest to jednak sporne, zob. więcej w WypowiedzenieUmowyZawartejNaCzasOznaczony).
Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. {{pu przepis="art. 673 § 3 KC"}}. Wynika z niego, iż strony mogą dopuścić możliwość rozwiązania umowy terminowej. Strony niniejszej umowy przewidziały taką możliwość, więc wypowiedzenie kontraktu terminowego mogłoby być dopuszczalne.
Pozostaje jednak pytanie, czy tak ogólne postanowienie, że "każdej ze stron przysługiwać będzie prawo do jej wypowiedzenia wg przepisów KC" jest wystarczająco precyzyjne. Generalnie wymaga się bowiem określenia powodów, w razie wystąpienia których wypowiedzenie miałoby być możliwe. Samo zastrzeżenie, że wypowiedzenie może nastąpić "z ważnych powodów" jest uważane za niewystarczające. W tym wypadku jednak strony wskazały, iż powodami uzasadniającymi wypowiedzenie stosunku najmu są wszelkie powody wymienione w KC. Wg {{pu przepis="art. 672 KC"}} powodem wypowiedzenia może być także zwłoka z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności.
Istnieje więc podstawa do dokonania wypowiedzenia umowy najmu zawartej na czas oznaczony.
**(2) skuteczność wypowiedzenia**
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostało złożone skutecznie.
**(3) upływ terminu wypowiedzenia**
Strony nie ustaliły same terminów wypowiedzenia, lecz zadecydowały, iż obowiązują terminy ustawowe przewidziane w {{pu przepis="art. 673 § 2 KC"}}. Ponieważ więc strony uzgodniły, iż czynsz będzie płatny w okresach miesięcznych, wypowiedzenie może nastąpić na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Oznacza to, że wypowiedzenie złożone dnia 18.4.2005 r. swój skutek w postaci rozwiązania odniosłoby z dniem 31.5.2005 r. A wypowiedział jednak umowę najmu ze skutkiem natychmiastowym. Wypowiedzenie wbrew terminom ustawowym jest bezskuteczne. Oznaczałoby to, że strony nadal – w chwili wniesienia powództwa – wiąże umowa najmu.
Jednakże zgodnie z {{pu przepis="art. 672 KC"}} najemca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia B zalegał już z płatnościami za wiele miesięcy, wypowiedzenie mogłoby nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.
((3)) wynik tymczasowy
Stosunek najmu między A i B ustał dnia 18.4.2005 r.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
((3)) wymagalność
Roszczenie o zwrot pojazdu jest wymagalne zaraz po zakończeniu stosunku najmu ({{pu przepis="art. 455 KC"}} – wynika to z właściwości zobowiązania).
((3)) brak zarzutów
Roszczenie nie uległo przedawnieniu, albowiem termin przedawnienia wynosi zgodnie z zasadami ogólnymi 10 lat ({{pu przepis="art. 677 KC"}} nie znajduje zastosowania).
((2)) Wynik
A może domagać się od B zwrotu samochodu na podstawie {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie windykacyjne z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} zależy od tego, czy podnoszący jest właścicielem rzeczy, czy adresat roszczenia faktycznie nią włada i czy nie przysługuje mu skuteczne wobec właściciela prawo do władania rzeczą (więcej na ten temat w odrębnym skrypcie z prawa rzeczowego).
((3)) własność A
Na skutek sprzedaży samochodu przez C, zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} z chwilą zawarcia umowy A stał się właścicielem rzeczy.
((3)) faktyczne władanie przez B
B dysponuje samochodem i sprawuje nad nim faktyczne władztwo.
((3)) brak uprawnienia skutecznego wobec właściciela
Roszczeniu windykacyjnemu władający rzeczą może w niektórych sytuacjach przeciwstawić swoje uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może mieć źródło w przepisach prawa rzeczowego (tytuł rzeczowy – np. zastaw) albo prawa zobowiązań (tytuł obligacyjny - np. umowa najmu, dzierżawy, użyczenia, komisu itp). W naszym przypadku B mógłby przeciwstawić A swoje uprawnienie do władania rzeczą na podstawie umowy najmu. Jednakże jak powyżej ustalono, A rozwiązał skutecznie umowę poprzez wypowiedzenie dnia 18.4.2005 ({{pu przepis="art. 672 KC"}}), przez co z tym dniem tytuł obligacyjny wygasł.
((2)) Brak utraty roszczenia i zaskarżalność
Roszczenie windykacyjne podlega tym samym, regułom, co roszczenia obligacyjne. Jednakże i w tym wypadku można z góry stwierdzić, że roszczenie nie zostało utracone i jest zaskarżalne. W szczególności nie uległo przedawnieniu, gdyż podlega tak samo 10-letniemu okresowi przedawnienia.
((2)) Wynik
A ma także roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
Usunięte:
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie A wobec B powstanie, jeżeli między A i B zaistniał stosunek najmu i przedmiot najmu został wydany najemcy.
((3)) zawarcie skutecznej umowy najmu
A i B początkowo nie łączyła żadan umowa. Umowę zawarli bowiem C i B. Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w istniejący pomiędzy C i B stosunek najmu wstąpił następnie skutecznie A.
**(1) zawarcie umowy między B i C**
Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa najmu a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
Niewątpliwie A i B złożyli zgodne oświadczenia woli, a mocy których zawarli umowę cywilnoprawną.
**(2) treść umowy między B i C**
Zawarta umowa stanowiłaby umowę najmu, jeżeli jej treść odpowiadałaby essentialia negotii umowy najmu, art. 659 i nast. KC. Do postanowień niezbędnych umowy najmu należą:
- określenie strony (najemcy i wynajmującego) – w tym wypadku najemcą był B zaś wynajmującym C;
- określenie rzeczy będącej przedmiotem świadczenia wynajmującego (może być to także rzecz ruchoma) oraz
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (miesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}} najemca musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym przez strony. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, zastosowanie znajduje reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Wobec tego terminy płatności wynikają z {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}.
Ze stanu faktycznego wynika, iż wszystkie te elementy zostały przez A i B oznaczone.
A i C zwarli umowę najmu.
**(3) skuteczność umowy między B i C**
Skuteczność umowy należałoby zanegować przede wszystkim wówczas, gdyby była ona nieważna albo jej skuteczność była zawieszona.
W pierwszym rzędzie o skuteczności umowy decyduje zachowanie odpowiedniej formy czynności prawnej. Ponieważ {{pu przepis="art. 660 zd. 1 KC"}} dotyczy wyłącznie najmu nieruchomości (pomieszczeń) i nie ma zastosowania do najmu rzeczy ruchomych, zawarcie umowy najmu mogło nastąpić w dowolnej formie, także w formie ustnej.
((3)) wstąpienie A w stosunek najmu
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. W tym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}}, gdy C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu. Doszło w ten sposób do [[NabycieTranslatywne translatywnego nabycia]] roszczenia.
((2)) Brak utraty roszczenia
Utratę roszczenia przez A mogłoby spowodować tylko jego wygaśnięcie albo przeniesienie na inny podmiot. Wobec braku informacji w stanie faktycznym o możliwościach utracenia roszczenia, A pozostaje legitymowany do jego zgłoszenia.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
Zaskarżalność roszczenia to możliwość jego wyegzekwowania na drodze przymusu, np. sądowego. Ta możliwość zależy od wymagalności roszczenia, braku zarzutów oraz braku naruszenia zasad współżycia społecznego ({{pu przepis="art. 5 KC"}}).
((3)) wymagalność roszczenia
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu (500 zł miesięcznie). Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat czynszowych. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz (a ich postanowienia miałyby pierwszeństwo – zob. {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}}), znajduje zastosowanie reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Zgodnie z 3 alt. tego przepisu w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc czynsz jest płatny miesięcznie do 10-ego dnia każdego miesiąca. Oznacza to, iż każda z opłat czynszowych w wysokości 500 zł jest wymagalna od 11-ego dnia każdego miesiąca. W chwili wniesienia powództwa (14 maja 2007 r.) wszystkie raty czynszu są więc wymagalne.
((3)) brak zarzutów
Roszczenie A przeciwko B nie zasługiwałoby na uwzględnienie, gdyby B mógł przeciwstawić wynajmującemu zarzut przedawnienia.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu ({{pu przepis="art. 117 § 1 KC"}}). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. {{pu przepis="Art. 677 KC"}} przewidujący roczny termin przedawnienia nie dotyczy jednakże roszczeń o zapłatę czynszu. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła {{pu przepis="art. 118 KC"}}.
Wg tego przepisu termin przedawnienia wynosi 10 lat albo 3 lata (od dnia wymagalności – zob. {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Jeżeli mielibyśmy do czynienia z terminem 10-letnim wówczas roszczenie A wobec B nie uległoby jeszcze przedawnieniu. W przypadku krótszego – 3-letniego terminu roszczenie B w pewnej części uległoby przedawnieniu. Wynik zależy więc od uznania, czy zapłata czynszu jest świadczeniem okresowym.
Jeżeli chodzi o związek czasu ze świadczeniem, to wyróżnia się następujące rodzaje świadczeń:
- świadczenia jednorazowe,
- świadczenia okresowe i
- świadczenia ciągłe.
Świadczenie jednorazowe polega na tym, że nie ma potrzeby odwoływać się do powtarzalności świadczeń lub czynnika czasu.
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne) i nie składa się na jedną całość.
Świadczenie ciągłe polegają na określonym, stałym zachowaniu się dłużnika w czasie trwania zobowiązania, ale nie da się wyodrębnić powtarzających się czynności, które można by traktować jako świadczenia samodzielnego (typowy przykład – zaniechanie określonych czynności).
Czynsz polega na uiszczaniu cyklicznie opłat za korzystanie z rzeczy przez określoną jednostkę czasu (dobę, tydzień, miesiąc), zaś poszczególne czynsze nie tworzą jednej z góry określonej sumy. Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – {{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}). Nie są więc przedawnione roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do 18 kwietnia 2005 (10 miesięcy * 500 zł = 5.000 zł).
((2)) Wynik
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.6.2004 do 18.4.2005 r. tj. kwoty 5.000 zł.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie o zwrot przedmiotu najmu powstaje, gdy wiążący strony uprzednio stosunek najmu zostały skutecznie zakończony.
((3)) stosunek najmu
Jak wykazano powyżej umowa najmu łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku najmu wszedł nabywca – A.
((3)) zakończenie stosunku najmu
Obowiązek zwrotu rzeczy aktualizuje się po zakończeniu najmu. Zakończenie najmu może nastąpić albo na skutek upływu czasu, jeżeli umowa była zawarta na czas oznaczony, albo na skutek (skutecznego) [[Wypowiedzenie wypowiedzenia]].
Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku najmu nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}} nabywca przedmiotu najmu wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy i stosunek najmu jest kontynuowany.
Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy. Ogólnie nt. wypowiedzenia zob. [[Wypowiedzenie]].
**(1) dopuszczalność wypowiadania umów terminowych**
Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.
{{pu przepis="Art. 365(1) KC"}} wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy ona wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe (jest to jednak sporne, zob. więcej w WypowiedzenieUmowyZawartejNaCzasOznaczony).
Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. {{pu przepis="art. 673 § 3 KC"}}. Wynika z niego, iż strony mogą dopuścić możliwość rozwiązania umowy terminowej. Strony niniejszej umowy przewidziały taką możliwość, więc wypowiedzenie kontraktu terminowego mogłoby być dopuszczalne.
Pozostaje jednak pytanie, czy tak ogólne postanowienie, że "każdej ze stron przysługiwać będzie prawo do jej wypowiedzenia wg przepisów KC" jest wystarczająco precyzyjne. Generalnie wymaga się bowiem określenia powodów, w razie wystąpienia których wypowiedzenie miałoby być możliwe. Samo zastrzeżenie, że wypowiedzenie może nastąpić "z ważnych powodów" jest uważane za niewystarczające. W tym wypadku jednak strony wskazały, iż powodami uzasadniającymi wypowiedzenie stosunku najmu są wszelkie powody wymienione w KC. Wg {{pu przepis="art. 672 KC"}} powodem wypowiedzenia może być także zwłoka z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności.
Istnieje więc podstawa do dokonania wypowiedzenia umowy najmu zawartej na czas oznaczony.
**(2) skuteczność wypowiedzenia**
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostało złożone skutecznie.
**(3) upływ terminu wypowiedzenia**
Strony nie ustaliły same terminów wypowiedzenia, lecz zadecydowały, iż obowiązują terminy ustawowe przewidziane w {{pu przepis="art. 673 § 2 KC"}}. Ponieważ więc strony uzgodniły, iż czynsz będzie płatny w okresach miesięcznych, wypowiedzenie może nastąpić na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Oznacza to, że wypowiedzenie złożone dnia 18.4.2005 r. swój skutek w postaci rozwiązania odniosłoby z dniem 31.5.2005 r. A wypowiedział jednak umowę najmu ze skutkiem natychmiastowym. Wypowiedzenie wbrew terminom ustawowym jest bezskuteczne. Oznaczałoby to, że strony nadal – w chwili wniesienia powództwa – wiąże umowa najmu.
Jednakże zgodnie z {{pu przepis="art. 672 KC"}} najemca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia B zalegał już z płatnościami za 9 miesięcy, wypowiedzenie mogłoby nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.
((3)) wynik tymczasowy
Stosunek najmu między A i B ustał dnia 18.4.2005 r.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
((3)) wymagalność
Roszczenie o zwrot pojazdu jest wymagalne zaraz po zakończeniu stosunku najmu ({{pu przepis="art. 455 KC"}} – wynika to z właściwości zobowiązania).
((3)) brak zarzutów
Roszczenie nie uległo przedawnieniu, albowiem termin przedawnienia wynosi zgodnie z zasadami ogólnymi 10 lat ({{pu przepis="art. 677 KC"}} nie znajduje zastosowania).
((2)) Wynik
A może domagać się od B zwrotu samochodu na podstawie {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie windykacyjne z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} zależy od tego, czy podnoszący jest właścicielem rzeczy, czy adresat roszczenia faktycznie nią włada i czy nie przysługuje mu skuteczne wobec właściciela prawo do władania rzeczą (więcej na ten temat w odrębnym skrypcie z prawa rzeczowego).
((3)) własność A
Na skutek sprzedaży samochodu przez C, zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} z chwilą zawarcia umowy A stał się właścicielem rzeczy.
((3)) faktyczne władanie przez B
B dysponuje samochodem i sprawuje nad nim faktyczne władztwo.
((3)) brak uprawnienia skutecznego wobec właściciela
Roszczeniu windykacyjnemu władający rzeczą może w niektórych sytuacjach przeciwstawić swoje uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może mieć źródło w przepisach prawa rzeczowego (tytuł rzeczowy – np. zastaw) albo prawa zobowiązań (tytuł obligacyjny - np. umowa najmu, dzierżawy, użyczenia, komisu itp). W naszym przypadku B mógłby przeciwstawić A swoje uprawnienie do władania rzeczą na podstawie umowy najmu. Jednakże jak powyżej ustalono, A rozwiązał skutecznie umowę poprzez wypowiedzenie dnia 18.4.2005 ({{pu przepis="art. 672 KC"}}), przez co z tym dniem tytuł obligacyjny wygasł.
((2)) Brak utraty roszczenia i zaskarżalność
Roszczenie windykacyjne podlega tym samym, regułom, co roszczenia obligacyjne. Jednakże i w tym wypadku można z góry stwierdzić, że roszczenie nie zostało utracone i jest zaskarżalne. W szczególności nie uległo przedawnieniu, gdyż podlega tak samo 10-letniemu okresowi przedawnienia.
((2)) Wynik
A ma także roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
Dodane:
CategoryKazusyNajem CategoryWypowiedzenie CategoryPrzedawnienieRoszczenMajatkowych
Usunięte:
Dodane:
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: SystemPrawaPrywatnegoTom8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (miesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}} najemca musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym przez strony. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, zastosowanie znajduje reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Wobec tego terminy płatności wynikają z {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}.
{{pu przepis="Art. 365(1) KC"}} wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy ona wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe (jest to jednak sporne, zob. więcej w WypowiedzenieUmowyZawartejNaCzasOznaczony).
Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. {{pu przepis="art. 673 § 3 KC"}}. Wynika z niego, iż strony mogą dopuścić możliwość rozwiązania umowy terminowej. Strony niniejszej umowy przewidziały taką możliwość, więc wypowiedzenie kontraktu terminowego mogłoby być dopuszczalne.
Pozostaje jednak pytanie, czy tak ogólne postanowienie, że "każdej ze stron przysługiwać będzie prawo do jej wypowiedzenia wg przepisów KC" jest wystarczająco precyzyjne. Generalnie wymaga się bowiem określenia powodów, w razie wystąpienia których wypowiedzenie miałoby być możliwe. Samo zastrzeżenie, że wypowiedzenie może nastąpić "z ważnych powodów" jest uważane za niewystarczające. W tym wypadku jednak strony wskazały, iż powodami uzasadniającymi wypowiedzenie stosunku najmu są wszelkie powody wymienione w KC. Wg {{pu przepis="art. 672 KC"}} powodem wypowiedzenia może być także zwłoka z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności.
Istnieje więc podstawa do dokonania wypowiedzenia umowy najmu zawartej na czas oznaczony.
{{pu przepis="Art. 365(1) KC"}} wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy ona wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe (jest to jednak sporne, zob. więcej w WypowiedzenieUmowyZawartejNaCzasOznaczony).
Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. {{pu przepis="art. 673 § 3 KC"}}. Wynika z niego, iż strony mogą dopuścić możliwość rozwiązania umowy terminowej. Strony niniejszej umowy przewidziały taką możliwość, więc wypowiedzenie kontraktu terminowego mogłoby być dopuszczalne.
Pozostaje jednak pytanie, czy tak ogólne postanowienie, że "każdej ze stron przysługiwać będzie prawo do jej wypowiedzenia wg przepisów KC" jest wystarczająco precyzyjne. Generalnie wymaga się bowiem określenia powodów, w razie wystąpienia których wypowiedzenie miałoby być możliwe. Samo zastrzeżenie, że wypowiedzenie może nastąpić "z ważnych powodów" jest uważane za niewystarczające. W tym wypadku jednak strony wskazały, iż powodami uzasadniającymi wypowiedzenie stosunku najmu są wszelkie powody wymienione w KC. Wg {{pu przepis="art. 672 KC"}} powodem wypowiedzenia może być także zwłoka z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności.
Istnieje więc podstawa do dokonania wypowiedzenia umowy najmu zawartej na czas oznaczony.
Usunięte:
{{pu przepis="Art. 365(1) KC"}} wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe. Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. {{pu przepis="art. 673 § 3 KC"}}. Skoro strony przewidziały więc taką możliwość, wypowiedzenie kontraktu terminowego jest dopuszczalne.
Dodane:
CategoryKazusyNajem CategoryWypowiedzenie CategoryPrzedawnienie
Usunięte:
Dodane:
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. W tym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}}, gdy C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu. Doszło w ten sposób do [[NabycieTranslatywne translatywnego nabycia]] roszczenia.
Usunięte:
Dodane:
Obowiązek zwrotu rzeczy aktualizuje się po zakończeniu najmu. Zakończenie najmu może nastąpić albo na skutek upływu czasu, jeżeli umowa była zawarta na czas oznaczony, albo na skutek (skutecznego) [[Wypowiedzenie wypowiedzenia]].
Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy. Ogólnie nt. wypowiedzenia zob. [[Wypowiedzenie]].
Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy. Ogólnie nt. wypowiedzenia zob. [[Wypowiedzenie]].
Usunięte:
Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy.
Wypowiedzenie jest jednostronnym oświadczeniem woli prowadzącym do rozwiązania stosunku zobowiązaniowego o charakterze ciągłym z upływem terminu wypowiedzenia albo natychmiastowo, jeżeli zachowanie terminów wypowiedzenia nie jest konieczne. Oznacza to, że jest to uprawnienie prawokształtujące, mocą którego uprawniony ma kompetencję do jednostronnego zakończenia stosunku umownego łączącego go z drugą stroną. Wypowiedzenie noże być dokonane w sposób dorozumiany i wywiera skutek z chwilą dojścia oświadczenia woli o wypowiedzeniu do drugiej strony umowy w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią ({{pu przepis="art. 61 KC"}}) [wyrok SN z dnia1.2.2000 r., III CKN 5776/98].
Dodane:
Czynsz polega na uiszczaniu cyklicznie opłat za korzystanie z rzeczy przez określoną jednostkę czasu (dobę, tydzień, miesiąc), zaś poszczególne czynsze nie tworzą jednej z góry określonej sumy. Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – {{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}). Nie są więc przedawnione roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do 18 kwietnia 2005 (10 miesięcy * 500 zł = 5.000 zł).
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.6.2004 do 18.4.2005 r. tj. kwoty 5.000 zł.
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.6.2004 do 18.4.2005 r. tj. kwoty 5.000 zł.
Usunięte:
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.6.2004 do 31.3.2005 r. tj. kwoty 4.500 zł.
Dodane:
Zawarta umowa stanowiłaby umowę najmu, jeżeli jej treść odpowiadałaby essentialia negotii umowy najmu, art. 659 i nast. KC. Do postanowień niezbędnych umowy najmu należą:
Usunięte:
Dodane:
**(1) dopuszczalność wypowiadania umów terminowych**
**(2) skuteczność wypowiedzenia**
**(3) upływ terminu wypowiedzenia**
**(2) skuteczność wypowiedzenia**
**(3) upływ terminu wypowiedzenia**
Usunięte:
(2) skuteczność wypowiedzenia
(3) upływ terminu wypowiedzenia
Dodane:
A mógłby mieć wobec B roszczenie o zapłatę czynszu najmu za okres od 1.1.2003 r. do 31.3.2005 r. z {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}}, gdyby w tym czasie wiązała ich skuteczna umowa najmu.
Roszczenie A wobec B powstanie, jeżeli między A i B zaistniał stosunek najmu i przedmiot najmu został wydany najemcy.
A i B początkowo nie łączyła żadan umowa. Umowę zawarli bowiem C i B. Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w istniejący pomiędzy C i B stosunek najmu wstąpił następnie skutecznie A.
**(1) zawarcie umowy między B i C**
Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa najmu a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
**(2) treść umowy między B i C**
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: System prawa prywatnego. Tom 8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (miesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}} najemca musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym przez strony. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, zastosowanie znajduje reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Wobec tego terminy płatności wynikają z {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}.
**(3) skuteczność umowy między B i C**
Skuteczność umowy należałoby zanegować przede wszystkim wówczas, gdyby była ona nieważna albo jej skuteczność była zawieszona.
W pierwszym rzędzie o skuteczności umowy decyduje zachowanie odpowiedniej formy czynności prawnej. Ponieważ {{pu przepis="art. 660 zd. 1 KC"}} dotyczy wyłącznie najmu nieruchomości (pomieszczeń) i nie ma zastosowania do najmu rzeczy ruchomych, zawarcie umowy najmu mogło nastąpić w dowolnej formie, także w formie ustnej.
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. W tym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}}, gdy C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu.
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu (500 zł miesięcznie). Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat czynszowych. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz (a ich postanowienia miałyby pierwszeństwo – zob. {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}}), znajduje zastosowanie reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Zgodnie z 3 alt. tego przepisu w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc czynsz jest płatny miesięcznie do 10-ego dnia każdego miesiąca. Oznacza to, iż każda z opłat czynszowych w wysokości 500 zł jest wymagalna od 11-ego dnia każdego miesiąca. W chwili wniesienia powództwa (14 maja 2007 r.) wszystkie raty czynszu są więc wymagalne.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu ({{pu przepis="art. 117 § 1 KC"}}). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. {{pu przepis="Art. 677 KC"}} przewidujący roczny termin przedawnienia nie dotyczy jednakże roszczeń o zapłatę czynszu. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła {{pu przepis="art. 118 KC"}}.
Jeżeli chodzi o związek czasu ze świadczeniem, to wyróżnia się następujące rodzaje świadczeń:
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne) i nie składa się na jedną całość.
Czynsz polega na uiszczaniu cyklicznie opłat za korzystanie z rzeczy przez określoną jednostkę czasu (dobę, tydzień, miesiąc), zaś poszczególne czynsze nie tworzą jednej z góry określonej sumy. Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – {{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}). Nie są więc przedawnione roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do marca 2005 (9 miesięcy * 500 zł = 4.500 zł).
Roszczenie o zwrot przedmiotu najmu powstaje, gdy wiążący strony uprzednio stosunek najmu zostały skutecznie zakończony.
((3)) stosunek najmu
Jak wykazano powyżej umowa najmu łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku najmu wszedł nabywca – A.
((3)) zakończenie stosunku najmu
Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku najmu nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}} nabywca przedmiotu najmu wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy i stosunek najmu jest kontynuowany.
Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy.
Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostało złożone skutecznie.
Jednakże zgodnie z {{pu przepis="art. 672 KC"}} najemca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia B zalegał już z płatnościami za 9 miesięcy, wypowiedzenie mogłoby nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.
Roszczenie A wobec B powstanie, jeżeli między A i B zaistniał stosunek najmu i przedmiot najmu został wydany najemcy.
A i B początkowo nie łączyła żadan umowa. Umowę zawarli bowiem C i B. Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w istniejący pomiędzy C i B stosunek najmu wstąpił następnie skutecznie A.
**(1) zawarcie umowy między B i C**
Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa najmu a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
**(2) treść umowy między B i C**
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: System prawa prywatnego. Tom 8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (miesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}} najemca musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym przez strony. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, zastosowanie znajduje reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Wobec tego terminy płatności wynikają z {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}.
**(3) skuteczność umowy między B i C**
Skuteczność umowy należałoby zanegować przede wszystkim wówczas, gdyby była ona nieważna albo jej skuteczność była zawieszona.
W pierwszym rzędzie o skuteczności umowy decyduje zachowanie odpowiedniej formy czynności prawnej. Ponieważ {{pu przepis="art. 660 zd. 1 KC"}} dotyczy wyłącznie najmu nieruchomości (pomieszczeń) i nie ma zastosowania do najmu rzeczy ruchomych, zawarcie umowy najmu mogło nastąpić w dowolnej formie, także w formie ustnej.
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. W tym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}}, gdy C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu.
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu (500 zł miesięcznie). Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat czynszowych. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz (a ich postanowienia miałyby pierwszeństwo – zob. {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}}), znajduje zastosowanie reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Zgodnie z 3 alt. tego przepisu w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc czynsz jest płatny miesięcznie do 10-ego dnia każdego miesiąca. Oznacza to, iż każda z opłat czynszowych w wysokości 500 zł jest wymagalna od 11-ego dnia każdego miesiąca. W chwili wniesienia powództwa (14 maja 2007 r.) wszystkie raty czynszu są więc wymagalne.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu ({{pu przepis="art. 117 § 1 KC"}}). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. {{pu przepis="Art. 677 KC"}} przewidujący roczny termin przedawnienia nie dotyczy jednakże roszczeń o zapłatę czynszu. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła {{pu przepis="art. 118 KC"}}.
Jeżeli chodzi o związek czasu ze świadczeniem, to wyróżnia się następujące rodzaje świadczeń:
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne) i nie składa się na jedną całość.
Czynsz polega na uiszczaniu cyklicznie opłat za korzystanie z rzeczy przez określoną jednostkę czasu (dobę, tydzień, miesiąc), zaś poszczególne czynsze nie tworzą jednej z góry określonej sumy. Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – {{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}). Nie są więc przedawnione roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do marca 2005 (9 miesięcy * 500 zł = 4.500 zł).
Roszczenie o zwrot przedmiotu najmu powstaje, gdy wiążący strony uprzednio stosunek najmu zostały skutecznie zakończony.
((3)) stosunek najmu
Jak wykazano powyżej umowa najmu łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku najmu wszedł nabywca – A.
((3)) zakończenie stosunku najmu
Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku najmu nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}} nabywca przedmiotu najmu wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy i stosunek najmu jest kontynuowany.
Należy się jednak zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy.
Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostało złożone skutecznie.
Jednakże zgodnie z {{pu przepis="art. 672 KC"}} najemca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia B zalegał już z płatnościami za 9 miesięcy, wypowiedzenie mogłoby nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.
Usunięte:
Roszczenie A wobec B powstanie, jeżeli między A i B istniał stosunek najmu oraz jeżeli przedmiot najmu został wydany najemcy.
Umowę zawarli jednak C i B . Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w skutecznie ustanowiony stosunek najmu pomiędzy C i B wstąpił następnie A. Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa najmu a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: System prawa prywatnego. Tom 8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (comiesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z art. 669 § 1 najemcy musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, wchodzi reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Wobec tego terminy płatności wynikają z {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}.
Skuteczność umowy należy zanegować, jeżeli jest ona nieważna albo jej skuteczność jest zawieszona.
W pierwszym rzędzie o skuteczności umowy decyduje zachowanie odpowiedniej formy czynności prawnej. Ponieważ art. 660 zd. 1 dotyczy wyłącznie najmu nieruchomości (pomieszczeń) i nie ma zastosowania do najmu rzeczy ruchomych, zawarcie umowy najmu mogło nastąpić w dowolnej formie, także w formie ustnej.
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. Wtym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}}, jeżeli C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu.
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu. Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat czynszowych. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz (a ich postanowienia miałyby pierwszeństwo – zob. {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}}), znajduje zastosowanie reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Zgodnie z 3 alt. tego przepisu w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc czynsz jest płatny miesięcznie do 10-ego dnia każdego miesiąca. Oznacza to, iż każda z opłat czynszowych w wysokości 500 zł jest wymagalna od 11-ego dnia każdego miesiąca. W chwili wniesienia powództwa, dnia 5.6.2006 r. wszystkie raty czynszu są więc wymagalne.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu ({{pu przepis="art. 117 § 1 KC"}}). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. {{pu przepis="Art. 677 KC"}} przewidujący roczny termin przedawnienia nie dotyczy jednakże roszczeń o zapłatę czynszu. Ponadto ani przepisy art. 680 – 692 KC ani też ustawa o ochronie praw lokatorów z 21.6.2001 r. nie przewidują szczególnych terminów przedawnienia. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła {{pu przepis="art. 118 KC"}}.
Jeżeli chodzi o związek czasu z e świadczeniem, to wyróżnia się następujące rodzaje świadczeń:
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne).
Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – {{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}). Nie przedawnione są więc roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do marca 2005 (9 miesięcy * 500 zł = 4.500 zł).
Roszczenie o zwrot przedmiotu najmu powstaje, gdy strony łączyła umowa najmu oraz jeżeli umowa najmu została zakończona.
((3)) umowa najmu
Jak wykazano powyżej umowa najmu łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku najmu wszedł nabywca – A.
((3)) Zakończenie umowy najmu
Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku najmu nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}} nabywca przedmiotu najmu wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy.
Należy się więc zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy. Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostały złożone skutecznie.
Jednakże zgodnie z {{pu przepis="art. 672 KC"}} najemca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia B zalegał już z płatnościami za cały okres najmu, wypowiedzenie mogłoby nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.
((3)) brak naruszenia {{pu przepis="art. 5 KC"}}
Brak jest także informacji o możliwości podniesienia zarzutu nadużycia praw podmiotowych wg {{pu przepis="art. 5 KC"}}
Dodane:
W sierpniu 2002 r. C na mocy ustnej umowy wynajął‚ swemu koledze - B samochód na okres od 1.10.2002 r. do 30.9.2007 r., zaś B zobowiązał‚ się do opłacania opłat w wysokości 500 zł za każdy miesiąc użytkowania samochodu oraz pokrywania bieżących kosztów eksploatacji pojazdu. O terminie płatności opłat strony nie postanowiły. W umowie tej ustalono natomiast, że każdej ze stron przysługiwać będzie “prawo do jej wypowiedzenia wg przepisów KC”. W styczniu 2003 r. C sprzedał samochód znajomemu A i poinformował go o umowie z B. Od tego miesiąca B zaprzestał płacenia i cały czas zwodził A, że niebawem uiści wszystkie zaległości. Wreszcie A dnia 18.4.2005 r. wypowiedział umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia. Początkowo próbował uzyskać pieniądze na drodze pozasądowej, prosząc B listownie o zapłatę, aż w końcu dnia 14.5.2007 r. wniósł do sądu powództwo z żądaniem zasądzenia opłat za okres od 1.1.2003 r. do 30.3.2005 r., tj. kwoty 13.500 zł oraz o zwrot pojazdu, którego B do tej pory nie oddał.
Usunięte:
Dodane:
((1)) Roszczenie o zapłatę
Roszczenie A przeciwko B o zapłatę czynszu najmu z {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}}
A mógłby mieć wobec B roszczenie o zapłatę czynszu najmu za okres od 1.1.2003 r. do 31.3.2005 r. z {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie A wobec B powstanie, jeżeli między A i B istniał stosunek najmu oraz jeżeli przedmiot najmu został wydany najemcy.
((3)) zawarcie skutecznej umowy najmu
Umowę zawarli jednak C i B . Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w skutecznie ustanowiony stosunek najmu pomiędzy C i B wstąpił następnie A. Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa najmu a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
Niewątpliwie A i B złożyli zgodne oświadczenia woli, a mocy których zawarli umowę cywilnoprawną.
Zawarta umowa stanowiłaby umowę najmu, jeżeli jej treść odpowiadałaby essentialia negotii umowy najmu, art. 569 i nast. KC. Do postanowień niezbędnych umowy najmu należą:
- określenie strony (najemcy i wynajmującego) – w tym wypadku najemcą był B zaś wynajmującym C;
- określenie rzeczy będącej przedmiotem świadczenia wynajmującego (może być to także rzecz ruchoma) oraz
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: System prawa prywatnego. Tom 8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (comiesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z art. 669 § 1 najemcy musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, wchodzi reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Wobec tego terminy płatności wynikają z {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}.
Ze stanu faktycznego wynika, iż wszystkie te elementy zostały przez A i B oznaczone.
A i C zwarli umowę najmu.
Skuteczność umowy należy zanegować, jeżeli jest ona nieważna albo jej skuteczność jest zawieszona.
W pierwszym rzędzie o skuteczności umowy decyduje zachowanie odpowiedniej formy czynności prawnej. Ponieważ art. 660 zd. 1 dotyczy wyłącznie najmu nieruchomości (pomieszczeń) i nie ma zastosowania do najmu rzeczy ruchomych, zawarcie umowy najmu mogło nastąpić w dowolnej formie, także w formie ustnej.
((3)) wstąpienie A w stosunek najmu
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. Wtym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}}, jeżeli C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu.
((2)) Brak utraty roszczenia
Utratę roszczenia przez A mogłoby spowodować tylko jego wygaśnięcie albo przeniesienie na inny podmiot. Wobec braku informacji w stanie faktycznym o możliwościach utracenia roszczenia, A pozostaje legitymowany do jego zgłoszenia.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
Zaskarżalność roszczenia to możliwość jego wyegzekwowania na drodze przymusu, np. sądowego. Ta możliwość zależy od wymagalności roszczenia, braku zarzutów oraz braku naruszenia zasad współżycia społecznego ({{pu przepis="art. 5 KC"}}).
((3)) wymagalność roszczenia
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu. Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat czynszowych. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz (a ich postanowienia miałyby pierwszeństwo – zob. {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}}), znajduje zastosowanie reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Zgodnie z 3 alt. tego przepisu w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc czynsz jest płatny miesięcznie do 10-ego dnia każdego miesiąca. Oznacza to, iż każda z opłat czynszowych w wysokości 500 zł jest wymagalna od 11-ego dnia każdego miesiąca. W chwili wniesienia powództwa, dnia 5.6.2006 r. wszystkie raty czynszu są więc wymagalne.
((3)) brak zarzutów
Roszczenie A przeciwko B nie zasługiwałoby na uwzględnienie, gdyby B mógł przeciwstawić wynajmującemu zarzut przedawnienia.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu ({{pu przepis="art. 117 § 1 KC"}}). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. {{pu przepis="Art. 677 KC"}} przewidujący roczny termin przedawnienia nie dotyczy jednakże roszczeń o zapłatę czynszu. Ponadto ani przepisy art. 680 – 692 KC ani też ustawa o ochronie praw lokatorów z 21.6.2001 r. nie przewidują szczególnych terminów przedawnienia. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła {{pu przepis="art. 118 KC"}}.
Wg tego przepisu termin przedawnienia wynosi 10 lat albo 3 lata (od dnia wymagalności – zob. {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Jeżeli mielibyśmy do czynienia z terminem 10-letnim wówczas roszczenie A wobec B nie uległoby jeszcze przedawnieniu. W przypadku krótszego – 3-letniego terminu roszczenie B w pewnej części uległoby przedawnieniu. Wynik zależy więc od uznania, czy zapłata czynszu jest świadczeniem okresowym.
Jeżeli chodzi o związek czasu z e świadczeniem, to wyróżnia się następujące rodzaje świadczeń:
- świadczenia jednorazowe,
- świadczenia okresowe i
- świadczenia ciągłe.
Świadczenie jednorazowe polega na tym, że nie ma potrzeby odwoływać się do powtarzalności świadczeń lub czynnika czasu.
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne).
Świadczenie ciągłe polegają na określonym, stałym zachowaniu się dłużnika w czasie trwania zobowiązania, ale nie da się wyodrębnić powtarzających się czynności, które można by traktować jako świadczenia samodzielnego (typowy przykład – zaniechanie określonych czynności).
Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – {{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}). Nie przedawnione są więc roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do marca 2005 (9 miesięcy * 500 zł = 4.500 zł).
((2)) Wynik
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.6.2004 do 31.3.2005 r. tj. kwoty 4.500 zł.
((1)) Roszczenie o zwrot pojazdu
A mógłby mieć roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie o zwrot przedmiotu najmu powstaje, gdy strony łączyła umowa najmu oraz jeżeli umowa najmu została zakończona.
((3)) umowa najmu
Jak wykazano powyżej umowa najmu łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku najmu wszedł nabywca – A.
((3)) Zakończenie umowy najmu
Obowiązek zwrotu rzeczy aktualizuje się po zakończeniu najmu. Zakończenie najmu może nastąpić albo na skutek upływu czasu, jeżeli umowa była zawarta na czas oznaczony, albo na skutek (skutecznego) wypowiedzenia.
Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku najmu nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}} nabywca przedmiotu najmu wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy.
Należy się więc zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy. Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.
Wypowiedzenie jest jednostronnym oświadczeniem woli prowadzącym do rozwiązania stosunku zobowiązaniowego o charakterze ciągłym z upływem terminu wypowiedzenia albo natychmiastowo, jeżeli zachowanie terminów wypowiedzenia nie jest konieczne. Oznacza to, że jest to uprawnienie prawokształtujące, mocą którego uprawniony ma kompetencję do jednostronnego zakończenia stosunku umownego łączącego go z drugą stroną. Wypowiedzenie noże być dokonane w sposób dorozumiany i wywiera skutek z chwilą dojścia oświadczenia woli o wypowiedzeniu do drugiej strony umowy w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią ({{pu przepis="art. 61 KC"}}) [wyrok SN z dnia1.2.2000 r., III CKN 5776/98].
(1) dopuszczalność wypowiadania umów terminowych
{{pu przepis="Art. 365(1) KC"}} wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe. Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. {{pu przepis="art. 673 § 3 KC"}}. Skoro strony przewidziały więc taką możliwość, wypowiedzenie kontraktu terminowego jest dopuszczalne.
(2) skuteczność wypowiedzenia
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostały złożone skutecznie.
(3) upływ terminu wypowiedzenia
Strony nie ustaliły same terminów wypowiedzenia, lecz zadecydowały, iż obowiązują terminy ustawowe przewidziane w {{pu przepis="art. 673 § 2 KC"}}. Ponieważ więc strony uzgodniły, iż czynsz będzie płatny w okresach miesięcznych, wypowiedzenie może nastąpić na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Oznacza to, że wypowiedzenie złożone dnia 18.4.2005 r. swój skutek w postaci rozwiązania odniosłoby z dniem 31.5.2005 r. A wypowiedział jednak umowę najmu ze skutkiem natychmiastowym. Wypowiedzenie wbrew terminom ustawowym jest bezskuteczne. Oznaczałoby to, że strony nadal – w chwili wniesienia powództwa – wiąże umowa najmu.
Jednakże zgodnie z {{pu przepis="art. 672 KC"}} najemca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia B zalegał już z płatnościami za cały okres najmu, wypowiedzenie mogłoby nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.
((3)) wynik tymczasowy
Stosunek najmu między A i B ustał dnia 18.4.2005 r.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
((3)) wymagalność
Roszczenie o zwrot pojazdu jest wymagalne zaraz po zakończeniu stosunku najmu ({{pu przepis="art. 455 KC"}} – wynika to z właściwości zobowiązania).
((3)) brak zarzutów
Roszczenie nie uległo przedawnieniu, albowiem termin przedawnienia wynosi zgodnie z zasadami ogólnymi 10 lat ({{pu przepis="art. 677 KC"}} nie znajduje zastosowania).
((3)) brak naruszenia {{pu przepis="art. 5 KC"}}
Brak jest także informacji o możliwości podniesienia zarzutu nadużycia praw podmiotowych wg {{pu przepis="art. 5 KC"}}
((2)) Wynik
A może domagać się od B zwrotu samochodu na podstawie {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
((1)) Roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}
A może mieć także roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie windykacyjne z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} zależy od tego, czy podnoszący jest właścicielem rzeczy, czy adresat roszczenia faktycznie nią włada i czy nie przysługuje mu skuteczne wobec właściciela prawo do władania rzeczą (więcej na ten temat w odrębnym skrypcie z prawa rzeczowego).
((3)) własność A
Na skutek sprzedaży samochodu przez C, zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} z chwilą zawarcia umowy A stał się właścicielem rzeczy.
((3)) faktyczne władanie przez B
B dysponuje samochodem i sprawuje nad nim faktyczne władztwo.
((3)) brak uprawnienia skutecznego wobec właściciela
Roszczeniu windykacyjnemu władający rzeczą może w niektórych sytuacjach przeciwstawić swoje uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może mieć źródło w przepisach prawa rzeczowego (tytuł rzeczowy – np. zastaw) albo prawa zobowiązań (tytuł obligacyjny - np. umowa najmu, dzierżawy, użyczenia, komisu itp). W naszym przypadku B mógłby przeciwstawić A swoje uprawnienie do władania rzeczą na podstawie umowy najmu. Jednakże jak powyżej ustalono, A rozwiązał skutecznie umowę poprzez wypowiedzenie dnia 18.4.2005 ({{pu przepis="art. 672 KC"}}), przez co z tym dniem tytuł obligacyjny wygasł.
((2)) Brak utraty roszczenia i zaskarżalność
Roszczenie windykacyjne podlega tym samym, regułom, co roszczenia obligacyjne. Jednakże i w tym wypadku można z góry stwierdzić, że roszczenie nie zostało utracone i jest zaskarżalne. W szczególności nie uległo przedawnieniu, gdyż podlega tak samo 10-letniemu okresowi przedawnienia.
((2)) Wynik
A ma także roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
Roszczenie A przeciwko B o zapłatę czynszu najmu z {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}}
A mógłby mieć wobec B roszczenie o zapłatę czynszu najmu za okres od 1.1.2003 r. do 31.3.2005 r. z {{pu przepis="art. 659 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie A wobec B powstanie, jeżeli między A i B istniał stosunek najmu oraz jeżeli przedmiot najmu został wydany najemcy.
((3)) zawarcie skutecznej umowy najmu
Umowę zawarli jednak C i B . Stosunek obligacyjny ten łączył więc początkowo tylko ich. Może jednak łączyć także A i B, jeżeli w skutecznie ustanowiony stosunek najmu pomiędzy C i B wstąpił następnie A. Należy więc sprawdzić, czy C i B łączyła umowa najmu a następnie, czy A skutecznie w nią wstąpił.
Niewątpliwie A i B złożyli zgodne oświadczenia woli, a mocy których zawarli umowę cywilnoprawną.
Zawarta umowa stanowiłaby umowę najmu, jeżeli jej treść odpowiadałaby essentialia negotii umowy najmu, art. 569 i nast. KC. Do postanowień niezbędnych umowy najmu należą:
- określenie strony (najemcy i wynajmującego) – w tym wypadku najemcą był B zaś wynajmującym C;
- określenie rzeczy będącej przedmiotem świadczenia wynajmującego (może być to także rzecz ruchoma) oraz
- oznaczenie czynszu jako świadczenia wzajemnego najemcy (Panowicz-Lipska w: System prawa prywatnego. Tom 8, § 1 nb. 31). Wprawdzie strony określiły te świadczenia jako “opłatę”, lecz decyduje faktyczna treść a nie nazewnictwo przyjęte przez strony. Ponieważ chodzi tu o periodyczne (comiesięczne) płatności za używanie cudzej rzeczy, opłaty ustalone przez C i B były czynszem za najem pojazdu. Pozostaje jeszcze problem braku ustalenia terminów płatności czynszu. Zgodnie z art. 669 § 1 najemcy musi bowiem uiszczać czynsz w terminie umówionym. Jeżeli jednak strony nie ustaliły terminów płatności, wchodzi reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Wobec tego terminy płatności wynikają z {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}.
Ze stanu faktycznego wynika, iż wszystkie te elementy zostały przez A i B oznaczone.
A i C zwarli umowę najmu.
Skuteczność umowy należy zanegować, jeżeli jest ona nieważna albo jej skuteczność jest zawieszona.
W pierwszym rzędzie o skuteczności umowy decyduje zachowanie odpowiedniej formy czynności prawnej. Ponieważ art. 660 zd. 1 dotyczy wyłącznie najmu nieruchomości (pomieszczeń) i nie ma zastosowania do najmu rzeczy ruchomych, zawarcie umowy najmu mogło nastąpić w dowolnej formie, także w formie ustnej.
((3)) wstąpienie A w stosunek najmu
Wstąpienie w ustanowiony wcześniej stosunek najmu może nastąpić na mocy umowy albo ex lege. Wtym wypadku A wstąpił z mocy ustawy w stosunek najmu zgodnie z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}}, jeżeli C skutecznie zbył przedmiot najmu. Wobec braku innych danych, należy wyjść z założenia, iż zbycie samochodu przez C na rzecz A nastąpiło skutecznie i miało miejsce w czasie obowiązywania umowy najmu.
((2)) Brak utraty roszczenia
Utratę roszczenia przez A mogłoby spowodować tylko jego wygaśnięcie albo przeniesienie na inny podmiot. Wobec braku informacji w stanie faktycznym o możliwościach utracenia roszczenia, A pozostaje legitymowany do jego zgłoszenia.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
Zaskarżalność roszczenia to możliwość jego wyegzekwowania na drodze przymusu, np. sądowego. Ta możliwość zależy od wymagalności roszczenia, braku zarzutów oraz braku naruszenia zasad współżycia społecznego ({{pu przepis="art. 5 KC"}}).
((3)) wymagalność roszczenia
Na treść roszczenia o zapłatę 13.500 zł składają się pojedyncze świadczenia z tytułu czynszu. Kwota ta jest więc wymagalna, jeżeli wymagalna jest każda z opłat czynszowych. Wymagalność każdej z opłat zależy z kolei od terminu płatności każdej z nich. Ponieważ strony w umowie nie postanowiły, w jaki sposób będzie płatny czynsz (a ich postanowienia miałyby pierwszeństwo – zob. {{pu przepis="art. 669 § 1 KC"}}), znajduje zastosowanie reguła {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}. Zgodnie z 3 alt. tego przepisu w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż miesiąc czynsz jest płatny miesięcznie do 10-ego dnia każdego miesiąca. Oznacza to, iż każda z opłat czynszowych w wysokości 500 zł jest wymagalna od 11-ego dnia każdego miesiąca. W chwili wniesienia powództwa, dnia 5.6.2006 r. wszystkie raty czynszu są więc wymagalne.
((3)) brak zarzutów
Roszczenie A przeciwko B nie zasługiwałoby na uwzględnienie, gdyby B mógł przeciwstawić wynajmującemu zarzut przedawnienia.
Roszczenie o czynsz jest cywilnoprawnym roszczeniem majątkowym wobec czego podlega przedawnieniu ({{pu przepis="art. 117 § 1 KC"}}). Termin przedawnienia ustala się przede wszystkim na podstawie przepisów szczególnych. {{pu przepis="Art. 677 KC"}} przewidujący roczny termin przedawnienia nie dotyczy jednakże roszczeń o zapłatę czynszu. Ponadto ani przepisy art. 680 – 692 KC ani też ustawa o ochronie praw lokatorów z 21.6.2001 r. nie przewidują szczególnych terminów przedawnienia. Znajduje więc zastosowanie ogólna reguła {{pu przepis="art. 118 KC"}}.
Wg tego przepisu termin przedawnienia wynosi 10 lat albo 3 lata (od dnia wymagalności – zob. {{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}). Jeżeli mielibyśmy do czynienia z terminem 10-letnim wówczas roszczenie A wobec B nie uległoby jeszcze przedawnieniu. W przypadku krótszego – 3-letniego terminu roszczenie B w pewnej części uległoby przedawnieniu. Wynik zależy więc od uznania, czy zapłata czynszu jest świadczeniem okresowym.
Jeżeli chodzi o związek czasu z e świadczeniem, to wyróżnia się następujące rodzaje świadczeń:
- świadczenia jednorazowe,
- świadczenia okresowe i
- świadczenia ciągłe.
Świadczenie jednorazowe polega na tym, że nie ma potrzeby odwoływać się do powtarzalności świadczeń lub czynnika czasu.
Świadczenie okresowe polega na periodycznym spełnianiu świadczeń pieniężnych lub rzeczy zamiennych, przy czym każde świadczenie jest od innego niezależne (jest samodzielne).
Świadczenie ciągłe polegają na określonym, stałym zachowaniu się dłużnika w czasie trwania zobowiązania, ale nie da się wyodrębnić powtarzających się czynności, które można by traktować jako świadczenia samodzielnego (typowy przykład – zaniechanie określonych czynności).
Zapłata czynszu jest więc świadczeniem okresowym (podobnie jak płatność alimentów, renta), o ile nie zastrzeżono inaczej (por. też {{pu przepis="art. 669 § 2 KC"}}). Wobec tego roszczenie podlega 3-letniemu okresowi przedawnienia. Ponieważ okres przedawnienia liczy się od dnia wymagalności ({{pu przepis="art. 120 § 1 zd. 1 KC"}}), a powyżej ustalone zostało, iż wymagalność każdej z opłat następowała od dnia 11-ego każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy najmu, zob. wyżej pkt III.1.) to roszczenie o zapłatę czynszu za okres od dnia 1.1.2003 r. do dnia 14.5.2004 r. uległo przedawnieniu. W pozostałym zakresie roszczenie jest nie przedawnione u kolejne raty (od czerwca 2004 r. nie podlegają przedawnieniu, albowiem wytoczenie powództwa przerwało bieg przedawnienia – {{pu przepis="art. 123 § 1 pkt 1 KC"}}). Nie przedawnione są więc roszczenia o zapłatę czynszu wymagalne po 14.5.2004 r., tj. za okres od czerwca 2004 do marca 2005 (9 miesięcy * 500 zł = 4.500 zł).
((2)) Wynik
B może domagać się od A zapłaty czynszu za okres od 1.6.2004 do 31.3.2005 r. tj. kwoty 4.500 zł.
((1)) Roszczenie o zwrot pojazdu
A mógłby mieć roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie o zwrot przedmiotu najmu powstaje, gdy strony łączyła umowa najmu oraz jeżeli umowa najmu została zakończona.
((3)) umowa najmu
Jak wykazano powyżej umowa najmu łączyła najpierw B i C, a dopiero od stycznia 2003 r. na miejsce C w stosunku najmu wszedł nabywca – A.
((3)) Zakończenie umowy najmu
Obowiązek zwrotu rzeczy aktualizuje się po zakończeniu najmu. Zakończenie najmu może nastąpić albo na skutek upływu czasu, jeżeli umowa była zawarta na czas oznaczony, albo na skutek (skutecznego) wypowiedzenia.
Należy wcześniej stwierdzić, że wygaśnięcia stosunku najmu nie spowodowało nabycie rzeczy przez A. Zgodnie bowiem z {{pu przepis="art. 678 § 1 KC"}} nabywca przedmiotu najmu wstępuje w ten stosunek na miejsce zbywcy.
Należy się więc zastanowić nad możliwością wypowiedzenia umowy. Ustalić trzeba więc, czy dopuszczalne jest wypowiadanie umów zawartych na czas oznaczony oraz – jeżeli byłoby to możliwe – czy A skutecznie wypowiedział umowę.
Wypowiedzenie jest jednostronnym oświadczeniem woli prowadzącym do rozwiązania stosunku zobowiązaniowego o charakterze ciągłym z upływem terminu wypowiedzenia albo natychmiastowo, jeżeli zachowanie terminów wypowiedzenia nie jest konieczne. Oznacza to, że jest to uprawnienie prawokształtujące, mocą którego uprawniony ma kompetencję do jednostronnego zakończenia stosunku umownego łączącego go z drugą stroną. Wypowiedzenie noże być dokonane w sposób dorozumiany i wywiera skutek z chwilą dojścia oświadczenia woli o wypowiedzeniu do drugiej strony umowy w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią ({{pu przepis="art. 61 KC"}}) [wyrok SN z dnia1.2.2000 r., III CKN 5776/98].
(1) dopuszczalność wypowiadania umów terminowych
{{pu przepis="Art. 365(1) KC"}} wyraźnie przewiduję zasadę wypowiadania umów, ale dotyczy wyłącznie umów bezterminowych. A contrario wynika więc stąd, że wypowiadanie kontraktów terminowych z zasady nie jest możliwe. Co innego może w takim wypadku wynikać jedynie z przepisu szczególnego, przewidującego odstępstwo od tej zasady. Takim przepisem jest np. {{pu przepis="art. 673 § 3 KC"}}. Skoro strony przewidziały więc taką możliwość, wypowiedzenie kontraktu terminowego jest dopuszczalne.
(2) skuteczność wypowiedzenia
Oceniając skuteczność wypowiedzenia bada się skuteczność oświadczenia woli, zawierającego wypowiedzenie. Ponieważ KC nie przewiduje dla wypowiedzenia żadnej szczególnych regulacji, należy wyjść z założenia, że o.w. zostały złożone skutecznie.
(3) upływ terminu wypowiedzenia
Strony nie ustaliły same terminów wypowiedzenia, lecz zadecydowały, iż obowiązują terminy ustawowe przewidziane w {{pu przepis="art. 673 § 2 KC"}}. Ponieważ więc strony uzgodniły, iż czynsz będzie płatny w okresach miesięcznych, wypowiedzenie może nastąpić na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Oznacza to, że wypowiedzenie złożone dnia 18.4.2005 r. swój skutek w postaci rozwiązania odniosłoby z dniem 31.5.2005 r. A wypowiedział jednak umowę najmu ze skutkiem natychmiastowym. Wypowiedzenie wbrew terminom ustawowym jest bezskuteczne. Oznaczałoby to, że strony nadal – w chwili wniesienia powództwa – wiąże umowa najmu.
Jednakże zgodnie z {{pu przepis="art. 672 KC"}} najemca jest uprawniony do zakończenia stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Ponieważ w chwili wypowiedzenia B zalegał już z płatnościami za cały okres najmu, wypowiedzenie mogłoby nastąpić bez zachowania terminów wypowiedzenia.
((3)) wynik tymczasowy
Stosunek najmu między A i B ustał dnia 18.4.2005 r.
((2)) Zaskarżalność roszczenia
((3)) wymagalność
Roszczenie o zwrot pojazdu jest wymagalne zaraz po zakończeniu stosunku najmu ({{pu przepis="art. 455 KC"}} – wynika to z właściwości zobowiązania).
((3)) brak zarzutów
Roszczenie nie uległo przedawnieniu, albowiem termin przedawnienia wynosi zgodnie z zasadami ogólnymi 10 lat ({{pu przepis="art. 677 KC"}} nie znajduje zastosowania).
((3)) brak naruszenia {{pu przepis="art. 5 KC"}}
Brak jest także informacji o możliwości podniesienia zarzutu nadużycia praw podmiotowych wg {{pu przepis="art. 5 KC"}}
((2)) Wynik
A może domagać się od B zwrotu samochodu na podstawie {{pu przepis="art. 675 § 1 KC"}}.
((1)) Roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}
A może mieć także roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
((2)) Powstanie roszczenia
Roszczenie windykacyjne z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}} zależy od tego, czy podnoszący jest właścicielem rzeczy, czy adresat roszczenia faktycznie nią włada i czy nie przysługuje mu skuteczne wobec właściciela prawo do władania rzeczą (więcej na ten temat w odrębnym skrypcie z prawa rzeczowego).
((3)) własność A
Na skutek sprzedaży samochodu przez C, zgodnie z {{pu przepis="art. 155 § 1 KC"}} z chwilą zawarcia umowy A stał się właścicielem rzeczy.
((3)) faktyczne władanie przez B
B dysponuje samochodem i sprawuje nad nim faktyczne władztwo.
((3)) brak uprawnienia skutecznego wobec właściciela
Roszczeniu windykacyjnemu władający rzeczą może w niektórych sytuacjach przeciwstawić swoje uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może mieć źródło w przepisach prawa rzeczowego (tytuł rzeczowy – np. zastaw) albo prawa zobowiązań (tytuł obligacyjny - np. umowa najmu, dzierżawy, użyczenia, komisu itp). W naszym przypadku B mógłby przeciwstawić A swoje uprawnienie do władania rzeczą na podstawie umowy najmu. Jednakże jak powyżej ustalono, A rozwiązał skutecznie umowę poprzez wypowiedzenie dnia 18.4.2005 ({{pu przepis="art. 672 KC"}}), przez co z tym dniem tytuł obligacyjny wygasł.
((2)) Brak utraty roszczenia i zaskarżalność
Roszczenie windykacyjne podlega tym samym, regułom, co roszczenia obligacyjne. Jednakże i w tym wypadku można z góry stwierdzić, że roszczenie nie zostało utracone i jest zaskarżalne. W szczególności nie uległo przedawnieniu, gdyż podlega tak samo 10-letniemu okresowi przedawnienia.
((2)) Wynik
A ma także roszczenie o zwrot pojazdu z {{pu przepis="art. 222 § 1 KC"}}.
Usunięte:
Dodane:
====Kazus nr 1 z umowy najmu====
