Kazus nr 2 z zakresu hipoteki
A. Stan faktyczny
A zaciągnął w banku B kilka kredytów (jeden na zakup samochodu służbowego (40.000 zł), jeden konsumpcyjny (20.000) i jeden na nabycie nieruchomości na potrzeby prowadzonej działalności (140.000 zł)) do łącznej wysokości 200.000 zł. Do księgi wieczystej wpisano hipotekę zabezpieczającą tę wierzytelność. Następnie – na skutek wahań kursów – A zdecydował się na przewalutowanie wierzytelności na euro. Waluta hipoteki nie została jednak zmieniona. Z dochodów z działalności A spłacił kredyt na zakup samochodu (40.000 zł), ale od razu wziął nowy kredyt na nabycie wyposażenia biura (30.000 zł).
Ponieważ A nadal brakowało pieniędzy, zaciągnął w banku C kredyt na kwotę 20.000 € i u D na kwotę 40.000 zł (obydwa zabezpieczone hipotekami).
Przy pomocy rodziny i banku E A spłacił kredyt C. Na miejscu hipoteki C, A ustanowił jednak hipotekę na rzecz E. Wobec tego faktu protestuje D, który wskazuje na to, że w umowie z A ma zapisany zakaz ustanawiania nowych hipotek na miejscu wygasłych.
Tymczasem E dokonał przelewu wierzytelności wobec A na F.
Nieruchomość A, na której ustanowione były hipoteki, zlicytowano ostatecznie za sumę 260.000 zł.
W jakim stopniu zostaną zaspokojeni wierzyciele?
B. Odpowiedź na pytanie 1
Zgodnie z zasadą pierwszeństwa wierzycieli hipotecznych przed wierzycielami osobistymi (art. 65 ust. 1 UKsWieczHip
art. 65 UKsWieczHip
1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).
2. Przedmiotem hipoteki może być także:
1) użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego,
2) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
3) wierzytelność zabezpieczona hipoteką.
3. Hipoteką może być obciążona część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział współwłaściciela, oraz przysługujący współuprawnionemu udział we wspólności praw wymienionych w ust. 2 pkt 1 i 2.
4. Do hipotek określonych w ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio przepisy o hipotece na nieruchomości.
), w pierwszej kolejności zostaną zaspokojeni wierzyciele hipoteczni.1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).
2. Przedmiotem hipoteki może być także:
1) użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego,
2) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
3) wierzytelność zabezpieczona hipoteką.
3. Hipoteką może być obciążona część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział współwłaściciela, oraz przysługujący współuprawnionemu udział we wspólności praw wymienionych w ust. 2 pkt 1 i 2.
4. Do hipotek określonych w ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio przepisy o hipotece na nieruchomości.
1. Wierzytelności B
Na początek należy ustalić, czy B jest wierzycielem hipotecznym A i w jakiej wysokości jego wierzytelności są zabezpieczone hipotecznie.
Do powstania hipoteki niezbędne są: wierzytelność, umowa i wpis do KW (zob. UstanowienieHipoteki). W tym wypadku obie ostatnie przesłanki zostały spełnione. Wątpliwości dotyczą przede wszystkim wierzytelności. Po pierwsze należy jednak stwierdzić, że po 20.2.2011 hipoteki mają wyłącznie charakter kaucyjny. Nie ma więc przeszkód (a wręcz nie ma innej możliwości), aby wierzytelność była określona tylko co do pewnej wysokości.
Na początek należy ustalić, czy B jest wierzycielem hipotecznym A i w jakiej wysokości jego wierzytelności są zabezpieczone hipotecznie.
Do powstania hipoteki niezbędne są: wierzytelność, umowa i wpis do KW (zob. UstanowienieHipoteki). W tym wypadku obie ostatnie przesłanki zostały spełnione. Wątpliwości dotyczą przede wszystkim wierzytelności. Po pierwsze należy jednak stwierdzić, że po 20.2.2011 hipoteki mają wyłącznie charakter kaucyjny. Nie ma więc przeszkód (a wręcz nie ma innej możliwości), aby wierzytelność była określona tylko co do pewnej wysokości.
2. Wynik
W tym miejscu należy rozstrzygnąć, jak zostaną zaspokojeni wierzyciele hipoteczni. Konkurencją ograniczonych praw rzeczowych rządzi zasada pierwszeństwa, która prowadzi do tego, że najpierw ulega zaspokojeniu prawo, któremu przysługuje pierwszeństwo, a dopiero gdy jest to możliwe – prawo znajdujące się na dalszym miejscu (IgnatowiczStefaniukPrawoRzeczowe, 2003, str. 200). Zgodnie z art. 12 ust. 1 UKsWieczHip
Jeżeli ze sprzedaży udałoby się uzyskać 100.000 zł, B otrzymałby 50.000, C – 40.000 zł zaś D – 10.000 zł. E nie otrzymałby nic.
W tym miejscu należy rozstrzygnąć, jak zostaną zaspokojeni wierzyciele hipoteczni. Konkurencją ograniczonych praw rzeczowych rządzi zasada pierwszeństwa, która prowadzi do tego, że najpierw ulega zaspokojeniu prawo, któremu przysługuje pierwszeństwo, a dopiero gdy jest to możliwe – prawo znajdujące się na dalszym miejscu (IgnatowiczStefaniukPrawoRzeczowe, 2003, str. 200). Zgodnie z art. 12 ust. 1 UKsWieczHip
art. 12 UKsWieczHip
1. O pierwszeństwie ograniczonych praw rzeczowych wpisanych do księgi wieczystej rozstrzyga chwila, od której liczy się skutki dokonanego wpisu.
2. Prawa wpisane na podstawie wniosków złożonych równocześnie mają równe pierwszeństwo.
o pierwszeństwie ograniczonych praw rzeczowych wpisanych do księgi wieczystej rozstrzyga chwila, od której liczy się skutki dokonanego wpisu. Zgodnie z art. 29 UKsWieczHip1. O pierwszeństwie ograniczonych praw rzeczowych wpisanych do księgi wieczystej rozstrzyga chwila, od której liczy się skutki dokonanego wpisu.
2. Prawa wpisane na podstawie wniosków złożonych równocześnie mają równe pierwszeństwo.
art. 29 UKsWieczHip
Wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu, a w wypadku wszczęcia postępowania z urzędu - od chwili wszczęcia tego postępowania.
wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu. W tym wypadku kolejność byłaby więc wg dat złożenia wniosku, a więc: B, potem C i na końcu D.Wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu, a w wypadku wszczęcia postępowania z urzędu - od chwili wszczęcia tego postępowania.
Jeżeli ze sprzedaży udałoby się uzyskać 100.000 zł, B otrzymałby 50.000, C – 40.000 zł zaś D – 10.000 zł. E nie otrzymałby nic.
C. Odpowiedź na pytanie 2
Zgodnie z art. 12 ust. 2 UKsWieczHip
art. 12 UKsWieczHip
1. O pierwszeństwie ograniczonych praw rzeczowych wpisanych do księgi wieczystej rozstrzyga chwila, od której liczy się skutki dokonanego wpisu.
2. Prawa wpisane na podstawie wniosków złożonych równocześnie mają równe pierwszeństwo.
prawa wpisane na podstawie wniosków złożonych równocześnie mają równe pierwszeństwo. Oznacza to, że B, C i D muszą zostać zaspokojeni proporcjonalnie. Należy więc ustalić, jak się ma suma każdego z wierzycieli do całego długu (50.000+40.000+30.00=120.000 zł).1. O pierwszeństwie ograniczonych praw rzeczowych wpisanych do księgi wieczystej rozstrzyga chwila, od której liczy się skutki dokonanego wpisu.
2. Prawa wpisane na podstawie wniosków złożonych równocześnie mają równe pierwszeństwo.
Wierzytelność B stanowi 41,6%, wierzytelność C – 33,3% zaś D – 25% całego długu.
Z uzyskanych 100.000 B dostanie więc 41.666,66 zł, C – 33.333,33 zł zaś D – 25.000 zł. E również w tym wypadku nic nie otrzyma.
CategoryKazusyHipoteka
Na tej stronie jest jeden komentarz [Pokaż komentarz]
